گروه فرهنگوهنر – عصر یکشنبه هشتم مهرماه، کتابفروشی طاقچه در برنامهی «هر یکشنبه یک اتفاق»، که به صورت هفتگی برگزار میشود، نشست این شب را به موضوع «گفتوگو پیرامون ضرورت تئاتر» اختصاص داده و با حضور سکینه عربنژاد میزبانی کرد. در این نشست، عربنژاد بر اهمیت تئاتر در جوامع تاکید کرد و خاطرنشان کرد نباید تئاتر را تا درجهی سرگرمی تقلیل داد وضروری است که با شناخت ماهیتِ آن، در مورد آن فکر کرد.
این کارشناس و فعال حوزه تئاتر با تاکید بر اینکه هیچ هنری به اندازهی تئاتر قائل به دموکراسی نیست، اظهار کرد:«ما در تئاتر با انسانها سر و کار داریم. یکسری شخصیت وجود دارند که در مقابل آدم چیزی را بازنمایی میکنند و بدون این آدمها، تئاتر معنای خود را از دست میدهد. این چیزی است که ما در هنرهای دیگری، مثلا نقاشی نداریم. در نقاشی، خالق اثر یک آدم است در حالیکه در تئاتر حضور یک آدم وجود دارد و هرکجا که انسان باشد گفتوگو شکل میگیرد. این همان چیزی است که دلم میخواهد به عنوان تفاوت اساسیِ تئاتر با هنرهای دیگر در نظر گرفته شود. در تئاتر است که فرصت گفتوگو کردن فراهم است حتی اگر هیچ کلمهای بر زبان رانده نشود. تئاتر میگوید: من با تو حرف میزنم، تو مرا میبینی، گوش میدهی و با من مخالف هستی. پس بیآنکه میان حرف من بیایی، مرا ببین و بیقضاوت فقط گوش کن. تئاتر با آدم کاری میکند که هیچ هنر دیگری نمیتواند انجام بدهد. درواقع در هنرهای دیگر یک نوع دیکتاتوری وجود دارد که در تئاتر نیست. تئاتر اساس دموکراسی است و اساس دموکراسی گفتوگو است. تاکید میکنم هیچ هنری حتی سینما هم نمیتواند با این شدت و ظرافت، دموکراسی را اعمال کند».
وی افزود:«در تئاتر اجرای شب اول با اجرای شب دوم یکی نیست. هرشب میتوان یک اجرای متفاوت دید و این، همان چیزی است که تئاتر را متمایز میکند. هرشب میتوان بر اساس بازخوردهای رسیده، تئاتر را تغییر داد و در مورد آن گفت و شنید. برای همین چیزهاست که تئاتر را نباید به یک سرگرمی تقلیل داد».
این مدرس تئاتر سپس با تاکید بر اینکه تئاتر انسان را تربیت میکند، توضیح داد:«تئاتر ما را تربیت میکند که بنشینیم و آنچه که نظر مخالف ما را بیان میکند تماشا کنیم و بشنویم. این تربیت را ممکن است ما در خانوادههای خود نیز نداشته باشیم و هنوز میبینیم که حتی یک زن و شوهر هم قادر نیستند نظر مخالف دیگری را بشنوند! درواقع میتوان گفت تربیت کردن کاملا برازندهی تئاتر است و اگر تئاتری بتواند این کار را با ما بکند، تئاتر درستی است».
وی همچنین در این نشست، در پاسخ به سوال خبرنگار هفتهنامه استقامت مبنی بر اینکه:«ترویج گفتوگو برای جوامعی ضرورت دارد که گفتوگو ندارند و نیازمندِ تمرین گفتوگو هستند. بنابراین تئاتر برای کشورهای توسعهیافتهای که سرآمد مهارت در گفتوگو هستند چه چیز تازهای دارد؟»، گفت:«تئاتر یک پدیدهی زنده است و روح دارد. فرقی نمیکند در یک شهر در آفریقا حرفش را بزند یا جای دیگر. کار تئاتر این است که شما را به گفتوگو دعوت کند. البته نگاه ما نیز به تئاتر یک نگاه ایدهآل است. درواقع همین جلسهی ما که بر مبنای سوال ضرورت تئاتر است اگر در بریتانیا بود اصلا معنا نداشت چون واکنش آنان در قبال چنین سوالی مسلما خندهی آنان را در پی خواهد داشت و ممکن است بگویند این دیگر چه سوالی است؟ معلوم است که تئاتر ضرورت دارد! ما در ایران اما باید سر هر جملهای، باید یک کلمهی «احتمال» را هم بگذاریم. ما هم میگوییم که تئاتر باید اینگونه باشد که نگاه ما بسیار آرمانی است».
گفتنی است، نشستهای هر یکشنبه یک اتفاق؛ با میزبانی کتابفروشی طاقچه با مدیریت شهرزاد یوسفی و سارا ستودهنژاد به صورت هفتگی به موضوعات متنوع هنری و فرهنگی اختصاص دارد.
نظر خود را بنویسید