اسما پورزنگی‌آبادی ـ دوست‌داران میراث‌فرهنگی خوزستان معترض شده‌اند که چرا بویلر (دیگ بخار) 85 ساله‌ی موزه‌ی آن‌ها را می‌خواهند به کرمان منتقل کنند. مدیر موزه نفت کرمان اما می‌گوید که همه‌ی اشیای موزه‌ای که تا پایان امسال درهای آن به روی مردم گشوده می‌شود متعلق به همه‌ی مردم ایران است. ساناز باغخانی حتی خبر می‌دهد که قصد دارند اشیایی که در موزه نفت کرمان به نمایش گذاشته می‌شود را به‌صورت چرخشی در دیگر موزه‌های کشور نیز نمایش دهند.
ماجرای راه‌اندازی موزه نفت کرمان به سال 95 برمی‌گردد. آن زمان که علیرضا رزم‌حسینی به عمارت کنسول‌گری انگلیس در خیابان زریسف سر زد و دید که بنایی با یک معماری باشکوه، در حال احتضار است. اینجا در دوره‌ی زندیه، باغی بوده از آنِ «سیدابوالحسن خان بیگلربیگی»؛ چهل و چهارمین امام اسماعیلیان و حاکم کرمان در سال‌های 1779 ـ 1751 میلادی که بعدها این باغ در اختیار حکام وقت کرمان قرار گرفته و گفته می‌شود: «یکی از کارکردهای این باغ آن بوده که هر زمان شاه برای حاکم کرمان خلعتی می‌فرستاده، در این باغ و طی تشریفاتی بر تن حاکم پوشیده می‌شده است». در این باغ که به باغ‌آقا معروف‌تر است، در سال 1894 میلادی، کنسول‌گری انگلیس فعال می‌شود. پس از آن، بنا بلاتکلیف و فرسوده می‌شود تا که حدود سه سال پیش، رزم‌حسینی فرمان مرمت و احیای آن را صادر می‌کند.
اکنون ساناز باغخانی، مدیر موزه‌ی در حال تاسیس نفت کرمان در باره‌ی آخرین وضعیت مرمت و راه‌اندازی این موزه توضیح می‌دهد:
*خانم باغخانی، لطفا بگویید کار مرمت باغ‌آقا و راه‌اندازی موزه نفت در چه مرحله‌ای است؟
فرآیند مرمت عمارت به پایان رسیده و در حال طراحی سناریوی چیدمان اشیاء داخل موزه هستیم. اشیای زیادی توسط تیم مدیریت موزه‌های نفت وزارت نفت از نقاط مختلف کشور جمع‌آوری شده است. برخی از این اشیا خریداری و برخی دیگر از سوی مردم اهد شده است. برخی از اشیایی که قرار است در این موزه نمایش داده شود، منحصر به‌فرد است و نمونه‌ی دیگری از آن وجود ندارد از جمله یک پنکه‌ی نفتی یا یک دستگاه ویدئو پروژکتور. موزه در آینده‌ای نزدیک افتتاح خواهد شد.
*اشیا را از چه کسانی خریداری کرده‌اید؟
برخی اشیا را خود مردم هدیه کرده‌اند، برخی از عتیقه‌فروش‌ها و مغازه‌ها و اشخاصی که اشیای قدیمی خاص را داشتند خریداری شده است. در این زمینه، تلاش زیادی شده تا این اشیا که بخشی از تاریخ و میراث ما مردم ایران هستند جمع‌آوری و مراقبت شوند که صدمه نبینند. بهجز اشیا، یک‌سری اسناد هم جمع‌آوری شده و قرار است در موزه به نمایش گذاشته شود. یک تیم حرفه‌ای در حال مطالعه روی اسناد مرتبط با کنسول‌گری، صنعت نفت و کرمان هستند. کار نهایی که بشود موزه گشایش خواهد یافت.
*برخی این سوال را مطرح می‌کنند که چرا کرمان باید موزه نفت داشته باشد و نفت چه ارتباطی به کرمان دارد. پاسخ شما چیست؟
من فکر نمی‌کنم کسی در جایی باشد که بتواند ادعا کند نفت به او ربط ندارد. این، یک تصور خلاف واقع است. نفت با زندگی همه‌ی ما عجین شده و این‌که بگوییم چون مثلا پالایشگاه نداریم پس نفت به ما ربط ندارد قابل قبول نیست. ضمن این‌که وزارت نفت در کرمان، هم شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی را دارد، هم شرکت ملی گاز را دارد، هم شرکت ملی خطوط لوله و مخابرات ایران را دارد، هم سازمان بهداشت و درمان کارکنان صنعت نفت و هم کانون بازنشستگان صنعت نفت را دارد که نمایندگان این وزارت‌خانه در کرمان هستند. پالایشگاه نداریم اما کرمان ارتباط خیلی قوی با وزارت نفت دارد. خود مالکیت عمارت هم که در دوره‌ای در اختیار کنسول‌گری انگلیس بوده، مربوط به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی است. برای مرمت آن تاکنون چند میلیارد هزینه شده و هنوز هم هزینه‌هایی دارد. این اقدامات برای آن است که بخشی از تاریخ و فرهنگ ما مردم ایران حفظ شود.
*درباره‌ی اعتراض دوست‌داران میراث‌فرهنگی در خوزستان هم ممکن است توضیح دهید؟ مخالف آن هستند که برخی اشیای موزه‌شان به کرمان منتقل شود.
درباره‌ی این‌که چه شی‌ای در موزه نمایش داده شود، انتخاب و تصمیم با مدیریت موزه‌های صنعت نفت است و ما در جریان جزییات این تصمیمات نیستیم. هدف موزه کرمان، تصاحب اشیا نیست چرا که معتقدیم این اشیا متعلق به همه‌ی مردم ایران است و بخشی از تاریخ نفت و صنعت نفت ایران به‌حساب می‌آیند و قصد داریم با راه‌اندازی موزه، امکانی فراهم کنیم تا همه‌ی مردم با گذشته‌ی صنعت نفت ارتباط بگیرند. ضمن این‌که آن‌طور شنیده‌ایم قرار است اشیای موزه‌ی کرمان به‌صورت چرخشی در دیگر موزه‌های نفت کشور نیز به‌نمایش گذاشته خواهد شد. هدف ما حفظ این میراث است و مالک هر شی‌ء این موزه هم مردم ایران هستند. هیچ اقدامی هم در موزه‌های صنعت نفت، بدون مشاوره‌ی کارشناسان خبره صورت نمی‌گیرد و جابه‌جایی اشیا نیز طبق اصول و نظرات کارشناسی خواهد بود.
*در ارتباط با موزه نفت کرمان میراث‌فرهنگی استان چه نقشی دارد؟
ما از ابتدای مرمت عمارت با میراث‌فرهنگی و کارشناسان آن همکاری داشته‌ایم و مرمت با نظارت کامل و دقیق این کارشناسان صورت گرفته است. در ادامه‌ی فعالیت نیز، حتما مدیریت موزه‌های و مرکز اسناد وزارت نفت و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی به همراهی و همدلی میراث‌فرهنگی احتیاج دارد و در تعامل با هم کار را پیش خواهیم برد.
*خانم باغخانی، مرمت عمارت و راه‌اندازی موزه نفت با تاخیر روبه‌رو شده است. دلیل آن چیست؟
نه. تاخیری نداشتیم. در زمان اولین بازدید آقای رزم‌حسینی استاندار سابق کرمان از این محل، تاکید بیشتر بر این بود که هرچه زودتر این بنا حفظ و مرمت شود و قراری بر ایجاد موزه در این ساختمان نبود تا این‌که با تصمیم مدیریت محترم موزه‌های وزارت نفت قرار بر ایجاد موزه گذاشته شد و از آن زمان، کارها طبق زمان‌بندی در حال انجام است و در آینده‌ای نزدیک موزه افتتاح خواهد شد.
*ممکن است زمان گشایش موزه را اعلام کنید؟
هدف ما این نیست که صرفا درهای یک موزه به‌روی مردم گشوده شود و خوشحال باشیم که توانستیم در یک مدت کوتاه این کار را انجام دهیم بلکه محتوای پروژه برای ما بسیار مهم و دارای اهمیت است. به همین دلیل هم کارها با دقت و وسواس خاصی در حال پیگیری است تا کیفیتی که مدنظر است در چیدمان و نمایش اشیا محقق شود. جمع‌آوری اشیا هم اصلا کار ساده‌ای نبود و زمان‌بر و هزینه‌بر هم بوده است. به‌راحتی نمی‌توان زمانی برای افتتاح موزه اعلام کرد اما پیش‌بینی این است که با حمایت و تلاش دکتر نعمت‌الهی، مدیر محترم موزه‌های صنعت نفت، تا عید نوروز 99 بتوانیم درهای موزه‌نفت کرمان را به روی مردم بگشاییم.
*بهجز کرمان، صنعت نفت چند موزه‌ی دیگر در ایران دارد؟
دو موزه‌ی افتتاح شده در آبادان و یک موزه در دروازه دولت تهران داریم و کرمان، چهارمین موزه نفت خواهد بود. البته وزارت نفت برنامه‌ی مفصلی برای راه‌اندازی موزه نفت در اکثر استان‌های کشور دارد.
نظر خود را بنویسید