گروه جامعه ـ «ساروج‌پارس» و «بام‌کرمان» دو پروژه‌ی سرمایه‌گذاری در شهر کرمان هستند که از سال‌های شروع تاکنون همواره محل مناقشه بوده‌اند. ساروج‌پارس یک برج تجاری است که عمانی‌ها در مجاورت بازار کرمان احداث می‌کنند و بام‌کرمان پروژه‌ای است شامل تله‌کابین و یک هتل که موسسه عسکریه سابق، ملل فعلی، آن را در کوه‌های صاحب‌الزمان در شرق شهر کرمان اجرا می‌کند.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، ارتفاع پروژه‌ی ساروج‌پارس که حریم ارتفاعی بازار تاریخی کرمان را عبور کرده، در حال حاضر یکی از جدی‌ترین نگرانی‌هایی است که از سوی کارشناسان و همچنین دوست‌داران میراث‌فرهنگی استان کرمان مطرح می‌شود. به همین دلیل و طبق آنچه که فریدون فعالی، سرپرست میراث‌فرهنگی استان در گفت‌وگوی اخیر خود با «استقامت» مطرح کرد، این پروژه فعلا و برای تعیین‌تکلیف نهایی متوقف شده است. بام‌کرمان اما پروژه‌ای است که از سال 94 شروع شده و اظهارات ضد و نقیض فراوانی اطراف آن وجود دارد. این پروژه، از زمانی که شروع به کار کرد، با اعتراضات مردمی گسترده‌ای مواجه شد و حتی کار به شکل‌گیری یک کمپین هم کشیده شد. برخی مخالفان بام‌کرمان می‌گویند که وجود این پروژه به آثار میراثی که در آن محدوده وجود دارد خسارت می‌زند. برخی از سرنوشت تخت درگاه قلی‌بیگ و یک قلعه ساسانی در بالای کوه ابراز نگرانی می‌کنند و برخی نیز معتقدند کل این کوه به‌عنوان منظر طبیعی شهر نباید زخم و خراش ببینید و ساخت‌وساز در آن صورت گیرد. فعالان زیست محیطی نیز در این‌باره نگرانی‌هایی مطرح می‌کنند.
در میان این مناقشات، محمدحسن طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی کشور که سه‌شنبه، هفتم خردادماه به کرمان سفر کرده بود، به صراحت مخالفت با اجرای این پروژه را یادآور شد و به فردای‌کرمان گفت: « من از همان روز اول اعلام کرده‌ام با ساخت‌وساز بالای کوه که منظر آنجا را به هم می‌زند مخالفیم و امروز هم در جلسه با استاندار محترم کرمان، خیلی روشن این موضوع را مجدد گفتم. این کوه منظر فرهنگی شهر هم است. ولی تاکنون آنجا جاده‌ی تله‌کابین را اجرا کرده‌اند که ای کاش از لحاظ مهندسی طرح بهتری را اجرا کرده بودند. کسی مخالف این نیست که مردم از آنجا چشم‌انداز شهر را ببینند و دسترسی داشته باشند البته می‌شد دسترسی پیاده‌ی خوبی از پشت منظر این کوه ایجاد کنند و اگر این‌طور می‌شد خیلی ایده‌آل بود اما متاسفانه این اتفاق به شکل دیگری رخ داده است و در این شرایط، با کم‌ترین دخالت باید این دسترسی را به اتمام برسانند ولی چیزی بالای کوه نباید ساخته شود. این را من از روز اول که آمدم گفتم و همچنان هم می‌گویم». وی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود میراث به این پروژه مجوز داده است، اظهار کرد: «در هر دوره‌ای ممکن است فردی بدون این‌که سازمان میراث کشور در جریان باشد کاری انجام داده باشد، بدیهی است کسی که این کار را کرده خودش مسئول است. ولی از زمانی که ما آمدیم گفته‌ایم با ایجاد آن مخالفیم. این را هم بگویم که این کوه، میراثی متعلق به یک جامعه‌‌ای غیر از جامعه‌ی کرمان است و مطالبه‌ی عمومی کشور هم این است که منظرهای تاریخی و طبیعی را حفظ کنیم و خود من نیز همواره بر این مسئله تاکید داشته‌ام و تلاش کرده‌ایم همراهی دستگاه‌های مختلف برای حفظ این منظرهای تاریخی و طبیعی را جلب کنیم».
وی با بیان این‌که درباره‌ی این پروژه همیشه مخالفت کرده‌ایم و نامه‌ی رسمی هم فرستاده‌ایم، تصریح کرد: «تا جایی که ممکن است مخالفت خود را ادامه می‌دهیم».
اواسط شهریورماه امسال، سیدمهران عالم‌زاده، شهردار کرمان اما به فردای‌کرمان گفت که مانعی بر سر اجرای هتل بام‌کرمان وجود ندارد. او توضیح داد: « بام‌کرمان مجوزهایش را گرفته است. میراث‌فرهنگی کرمان در این‌باره به تهران پاسخ داده و نامه‌ای به امضای آقای فرخی (مدیر سابق میراث استان کرمان) وجود دارد که نوشته پروژه از لحاظ حرایم آثار میراثی، مشکلی ندارد».
وی افزود: «حرفی ما داریم اما این است که منظر تاریخی و طبیعی شهر کرمان ممکن است با این پروژه آسیب بینید که البته خراشیدگی کوه برای جاده‌ی تله‌کابین، شاید بیش از این میزان آسیب باشد. آخرین صحبت این بود که طرح معماری هتل بام‌کرمان را میراث باید تایید کند».
عالم‌زاده در پاسخ به این پرسش که آقای طالبیان، چند ماه پیش، در مصاحبه با ما گفت که ساخت هتل منتفی است، اظهار کرد: «بعید می‌دانم. موافقت اصولی این پروژه را خود میراث‌فرهنگی داده ولی آن را تمدید نکرده است. به هر حال، از لحاظ قانونی حقی برای سرمایه‌گذار ایجاد شده، این همه هزینه کرده‌اند که بروند بالای کوه که هیچی؟ سرمایه‌گذاری که از این مسائل نمی‌گذرد. برخی حرف‌ها را برخی مسئولین در مقابل فضای عمومی می‌زنند ولی چیزی که به ما منتقل شده این است که اگر معماری پروژه در میراث‌فرهنگی کشور تایید شود مشکلی برای اجرا ندارد».
وی ادامه داد: «البته این را بگویم که چون در حریم آثار میراثی نیست، میراث در جایگاهی نیست که بخواهد این پروژه را تایید کند ولی چون هتل است نقشه‌ها را باید میراث تایید کند وگرنه اگر کاربری دیگری داشت نیازی به نظر میراث نبود. پروانه‌ی این ساختمان هم صادر شده و باید نقشه‌ها را ارائه کنند ولی اگر کاربری را تغییر دهند، ما هیچ منعی برای ادامه‌ی کار این پروژه نمی‌بینیم».
پس از آن، پنجشنبه، 27 شهریورماه بود که فریدون فعالی، سرپرست میراث‌فرهنگی استان کرمان هم اجرای بام‌کرمان را قطعی دانست و به «استقامت» گفت: «این هتل برای احداث، موافقت‌نامه‌ی اصولی دارد». وی افزود: «هتل بام‌کرمان تمام مجوزهایی که برای احداث نیاز داشته را گرفته و عملیات اجرایی آن شروع شده است». وی در پاسخ به این پرسش که یعنی آقای طالبیان از این موافقت‌نامه اطلاع نداشته که به ما گفت اجرا نمی‌شود؟ توضیح داد: «موافقت‌نامه‌ی اصولی در مرحله‌ی اول برای این پروژه صادر شده است. روال کار این است که موافقت‌نامه‌ی اصولی صادر و پس از آن، موافقت‌نامه‌ی ایجاد صادر می‌شود. هنوز موافقت‌نامه‌ی ایجاد صادر نشده که معلوم کند با چه ظرفیتی باید این پروژه احداث شود». وی در پاسخ به این پرسش که آقای طالبیان به‌صراحت گفت که ساخت هتل بام‌کرمان منتفی است، تصریح کرد: «نه. در صحبتی که من خودم با ایشان داشتم چنین چیزی گفته نشد و قرار شد طرح و نقشه و برنامه‌های هتل بام متناسب با ظرفیت بُرد محیط تهیه و به سازمان ارائه شود». فعالی افزود: «نقشه‌های آن آمده و ما آن را به شورای فنی سازمان ارسال کرده‌ایم. این شورا وظیفه دارد تا آن را بررسی کند و مشاور هم باید در این شورا حضور یابد و از طرحی که داده دفاع کند. با صدور موافقت اصولی، با اصل کار موافقت شده است. این‌که چگونه اجرا شود در کمیته فنی باید معلوم شود».
این اظهارات فعالی اگرچه می‌تواند نقطه‌ی پایانی بر مناقشات چهار ساله‌ی پروژه‌ی بام‌کرمان باشد اما موضع دوگانه‌ی میراث‌فرهنگی کرمان و کشور در این‌باره جای تامل دارد. / الف
عکس: نمایی از مسیر اجرای تله‌کابین در کوه صاحب‌الزمان
نظر خود را بنویسید