گروه جامعه - دکتر میثم یوسفی متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و فوق‌تخصص سرطان، نقص ایمنی و پیوند است.
در سوابق حرفه‌ای او فعالیت درمانی و آموزشی در بیمارستان‌های افضلی‌پور کرمان، کلینیک‌های بعثت و جوادالائمه کرمان و بیمارستان امیرالمومنین زابل به چشم می‌خورد.
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، دکتر یوسفی همچنین مدرس پرسنل پزشکی، بهداشتی سازمان تامین اجتماعی در سال 89، پزشک مقیم اورژانس بیمارستان لبافی‌نژاد در سال‌های 88 تا 89 و عضو هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمان و زابل را در کارنامه‌ی خود دارد.
از سوابق علمی او می‌توان به احراز رتبه‌ی سوم کشوری در آزمون دانشنامه‌ی رشته‌ی تخصصی بیماری‌های عفونی و گرمسیری در سال 90، سخنران و عضو هیات هم‌اندیشی تدوین پروتکل درمانی هپاتیت c ایران و استاد راهنمای پایان‌نامه‌ی دکترای حرفه‌ای اشاره کرد.
دکتر یوسفی که اشراف کاملی بر بیماری‌های شایع در مناطق مختلف استان پهناور کرمان دارد، شیوع برخی بیماری‌ها در استان را به دلیل شرایط اقلیمی و آب و هوایی می‌داند و در عین حال می‌گوید که هم‌جواری با استانی مانند سیستان و بلوچستان که همسایه کشورهای افغانستان و پاکستان است، سبب شده بسیاری از بیماری‌ها وارد استان شود و کرمان مانند سدی از ورود آن‌ها به سایر استان‌ها جلوگیری کند.
او همچنین معتقد است در استان کرمان تلاش کافی برای جذب بودجه‌ی بهداشت و درمان صورت نگرفته و از بودجه‌ی موجود هم به شکل عاقلانه‌ای استفاده نشده است.
گفت‌وگوی مفصل ما با این پزشک متخصص را در ادامه بخوانید.
دکتر یوسفی درخصوص خطر بیماری‌های عفونی در کرمان نسبت به سایر بیماری‌ها گفت: «بیماری‌های عفونی یک‌سری بیماری‌های تعریف‌شده‌ی مشخص نیستند که بتوان آن‌ها را برای هر بخش از جغرافیا تعریف کرد و به دلایلی به‌علت این‌که عوامل عفونت‌زا تحت شرایط خاصی بهتر فعالیت می‌کنند، رشد می‌کنند و می‌توانند نمود و بروز داشته باشند جغرافیا و شرایط آب و هوایی بسیار بر شیوع آن‌ها موثر است».
وی افزود: «وقتی از بیماری‌های عفونی صحبت می‌کنیم در واقع داریم از طیف بسیار وسیعی از بیماری‌ها حرف می‌زنیم که ممکن است بسیاری از آن‌ها را حتی من به‌عنوان یک فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی ندیده باشم و فقط شنیده باشم و یا در کتاب‌ها مطالعه کرده باشم ولی بسیاری از آن‌ها به تبع موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی، در شهر ما و در استان و کشور ما بیشتر شایع هستند و ما بیشتر با آن‌ها سروکار داریم».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی با بیان این‌که استان کرمان در چند سال گذشته با چند اپیدمی شهرت پیدا کرد، توضیح داد: «چند سال قبل یک بیماری به نام کروناویروس شایع شد که بیماری حاد تنفسی بود و در چند کشور محدود دیده شد و در ایران هم فقط موارد انگشت‌شماری داشتیم که همه‌ی آن‌ها در کرمان بودند، یعنی هیچ جای دیگر کشور و خارج از منطقه‌ی خاورمیانه‌ی ما این بیماری را تجربه نکردیم که توانستیم گزارشات علمی از این بیماری را به نشریات علمی دنیا ارائه دهیم».
وی بیان کرد: «بعد از آن یک اپیدمی و همه‌گیری شدید آنفلوآنزا در سال 94 داشتیم که سروصدای زیادی کرد و امسال هم کرمان بیشترین میزان درگیری، تلفات و آسیب‌ها را از بیماری آنفلوآنزا داشت».
دکتر یوسفی با بیان این‌که بیماری‌های حاد تنفسی مثل کرونا و آنفلوآنزا در این سال‌ها در کرمان به‌صورت خیلی شاخص دیده شده و بروز داشته، گفت: «با این وجود به لحاظ اقلیم، جغرافیا و نوع زندگی مردم، ما با بیماری سل و تب مالت مواجه هستیم که اینها در شهر کرمان و مناطق مختلف جغرافیایی استان زیاد دیده می‌شود».
وی ادامه داد: «همچنین یک‌سری بیماری‌هایی که عمومیت دارد و جزو بیماری‌های عفونی هستند مانند بیماری‌های عفونت دستگاه تنفسی، گوش یا دستگاه گوارش که به‌خصوص در فصل خودشان بروز دارند و ما با آن‌ها مواجه هستیم».
پزشک فوق‌تخصص نقص ایمنی خاطرنشان کرد: «در مجموع به دلیل این‌که استان کرمان تقریبا مرجعیت سیستم‌های بهداشتی و پزشکی جنوب‌شرق ایران را در اختیار دارد ما با طیف وسیعی از بیماری‌ها در کرمان مواجه هستیم، به سبب مراجعات مکرری که از بقیه‌ی استان‌ها و شهرستان‌های دیگر به کرمان اتفاق می‌افتد و مجبور هستیم این بیماران را پذیرش کنیم و با آن‌ها سروکار داریم».
وی اضافه کرد: «میزان بروز HIV در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده به سبب این‌که ما توانایی و ظرفیت‌‌مان در زمینه‌ی پیوندهای مختلف اعضا در شهر کرمان را افزایش دادیم، در نتیجه بیماری‌هایی که عفونی هستند و مختص پیوندها هستند و شاید در شهرهای دیگر کمتر پزشکان با آن مواجه باشند در کرمان وجود دارد، بیمارانش را داریم و با آن‌ها سروکار داریم و امکانات علمی هم داریم که اینها را مدیریت کنیم».
کرمان یک سد در مقابل انتقال بیماری به سایر استان‌ها است
دکتر یوسفی در پاسخ به این سوال که آیا به طور مشخص استان کرمان بیماری‌های خاصی دارد که دائما از سوی آن‌ها تهدید شود؟؛ گفت: «بیماری‌هایی مانند سل، تب مالت، مالاریا، تیفوئید و تب حصبه از بیماری‌هایی است که بیشتر در استان کرمان دیده می‌شود، نمی‌توان گفت خاص استان یا شهر کرمان است اما بیشتر در استان کرمان دیده می‌شود و گاهی اپیدمی دارد».
وی درباره‌ی علت بیشتر بودن این بیماری‌ها در استان، توضیح داد: «ما در منطقه‌ی جغرافیایی قرار داریم که به دلیل شرایط آب و هوایی و مرز مشترکی که با سیستان و بلوچستان داریم و البته مرز مشترک سیستان و بلوچستان با کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان، که به لحاظ بهداشتی و پزشکی محدودیت‌هایی دارند و خیلی کشورهای پیشرفته‌ای نیستند، مجبوریم پذیرای این بیماری‌ها باشیم ضمن این‌که اقلیم ما اجازه می‌دهد در بعضی از مناطق این بیماری‌ها به صورت انگل‌ها رشد کنند و به همین دلیل است که ما در برخی مناطق کرمان همچنان سالک داریم یا بیماری‌هایی مانند لیشمانیوز داریم که اینها تقریبا در بقیه‌ی نقاط کشور خیلی محدود دیده می‌شوند و بسیاری از اوقات پزشکانی که سال‌ها در آن شهرها کار کردند هیچ‌گاه با این بیماری‌ها از نزدیک مواجه نشده‌اند و فقط در کتاب‌ها درباره‌ی آن‌ها خوانده‌اند».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: «نکته‌ی مهم این است که این خاص ما نیست و هر منطقه‌ای بیماری‌های خاص خودش را دارد که از آن‌ها اسم می‌برد، در کرمان غیر از بیماری‌های معمولی که اتفاق می‌افتد و عفونت‌هایی که وجود دارد، سل، تب مالت، تب حصبه، سالک، بیماری لیشمانیوز از بیماری‌هایی است که معمولا در استان و شاید استان‌های هم‌جوار مثل سیستان و بلوچستان بسیار بیشتر دیده می‌شود».
وی ادامه داد: «یک بیماری دیگر که مردم زیاد درباره‌ی آن شنیده‌اند و کرمان از استان‌هایی است که به نسبت سایر مناطق ایران شاید بیشتر با آن مواجه است، تب کریمه کنگو است که باز به سبب نزدیکی ما به استان سیستان و بلوچستان و تماس آن‌ها با کشورهای هم‌جوارشان در استان کرمان دیده می‌شود».
دکتر یوسفی خاطرنشان کرد: «می‌توان گفت استان کرمان یک سد در مقابل انتقال این بیماری‌ها به استان‌های بعد از خودش است و ما داریم این‌جا جلوی این انتقال را تا حدود زیادی می‌گیریم و به این دلیل است که مثلا در استان یزد یا اصفهان و استان‌هایی که بعد از ما قرار می‌گیرند کمتر این بیماری‌ها دیده می‌شود».
وی در پاسخ به این سوال که «با توجه به توسعه‌ی نامتوازن استان، سوای از اقلیم و شرایط مرزی چقدر وضعیت اقتصادی و اجتماعی در رشد این بیماری‌ها تاثیر می‌گذارد؟؛ گفت: «عدم توازنی که در توسعه اتفاق می‌افتد شاید بسیاری به سبب شرایط جوی، محیطی و جغرافیایی باشد، کمتر جای خوش آب و هوایی را پیدا می‌کنید که به لحاظ توسعه عقب مانده باشد در نتیجه در این استان پهناور با وسعتی که دارد مناطق کمتر برخوردار ما به لحاظ مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی معمولا همان‌جاهایی هستند که آب و هوا و شرایط جوی خوبی هم ندارند که باعث می‌شود در آن شرایط، بیماری‌ها راحت‌تر منتشر شوند به‌خصوص بیماری‌هایی که با بهداشت سروکار مستقیم دارند مثل انواع عفونت‌های گوارشی یا عفونت‌های تنفسی».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی افزود: «از سوی دیگر هر میکرواورگانیسمی تمایل دارد در شرایط خاص اقلیمی زندگی کند، در دمای مشخصی از محیط رشد کند و یک‌سری نیازهای تغذیه‌ای دارد که شاید هر جایی برایش فراهم نباشد و مناطقی به‌خصوص در جنوب استان کرمان و جاهایی که با سیستان و بلوچستان هم‌مرز است به این لحاظ، امکان رشد این میکرواورگانیسم‌ها و عوامل ایجاد این عفونت را به آن‌ها می‌دهد».
وی توضیح داد: «به عنوان مثال بیماری سالک یا لیشمانیوز در بم و مناطق هم‌جوارش، جیرفت و مناطق هم‌جوارش و جنوب‌شرق استان کرمان، بیماری تب کریمه کنگو در نواحی‌ای که با سیستان و بلوچستان نزدیکی دارند، بیماری سل تقریبا در همان فضاها، تب حصبه یا بیماری‌هایی که از طریق آب و مواد غذایی بیشتر منتقل می‌شوند نیز در همان جغرافیا بیشتر مشاهده می‌شود».
پزشک فوق‌تخصص نقص ایمنی بیان کرد: «تصور من این است که وضعیت آب و هوایی روی مسائل زیادی تاثیرگذار است ازجمله توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی؛ وقتی اینها آن‌جا شرایط‌‌شان فراهم نباشد می‌توانیم تصور این را داشته باشیم که بیماری‌ها هم همراه با آن در آن مناطق شیوع بیشتری داشته باشد».
سموم کشاورزی در درازمدت در ژن و سلول‌ها تغییر ایجاد می‌کند
«این بیماری‌ها در مناطق روستایی و عشایری دیده می‌شود یا در مناطق شهری هم وجود دارند»؟؛ دکتر یوسفی در پاسخ به این پرسش استقامت توضیح داد: «طبیعتا بیماری‌ها با شغل، روش و شیوه‌ی زندگی ارتباط مستقیم دارند و خیلی از بیماری‌ها از طریق دام منتقل می‌شوند که اصطلاحا به آن‌ها بیماری‌های مشترک بین انسان و دام می‌گویند، هر چقدر تماس ما درباره‌ی این بیماری‌ها با دام بیشتر باشد احتمال ابتلا به بیماری هم افزایش چشم‌گیری خواهد داشت».
وی ادامه داد: «در مناطق دامداری برخی بیماری‌ها مانند بروسلوز یا تب مالت مشخصا بیشتر است، در مناطق خوش آب و هوا مانند شهربابک و بردسیر که امکان دامپروری برای آن‌ها وجود دارد بیماری‌هایی مانند تب مالت و تب کیو بیشتر به چشم می‌خورد و بیماری‌هایی مانند سل و بیماری‌های تنفسی کمتر دیده می‌شود».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی با بیان این‌که در مناطق جنوب و جنوب‌شرق استان بیماری‌های متفاوتی دیده می‌شود، گفت: «بروز و شیوع بیماری‌های عفونی به مسائل و موارد بسیار متعددی وابسته است که همه‌ی اینها را باید یک‌جا دید، مثلا در شمال کشور بیماری‌های انگلی به‌واسطه‌ی رطوبت خاک و هوا بیشتر از مناطق جنوب کشور شایع است و طبیعتا حتی همسایگان ما در بروز بیماری‌هایی که ما این‌جا مشاهده می‌کنیم می‌توانند موثر باشند».
وی افزود: «رفت و آمدها و سفرها و این‌که چقدر با کشورهای خارجی ارتباط داریم، یا چقدر شهر ما می‌تواند میزبان مسافرین خارجی باشد و بیماری‌هایی که آن‌ها با خودشان می‌آورند، و یا مبداء و مقصد احتمالا گردشگران ما آن‌هایی که از کرمان جایی می‌روند یا از مناطق دیگر به کرمان می‌آیند، همه می‌تواند در نوع بیماری‌هایی که ما الان با آن مواجه هستیم، موثر باشد».
دکتر یوسفی درباره‌ی تاثیر استفاده از سموم کشاورزی به خصوص سموم غیراستاندارد یا مصرف بالای این سموم در بروز بیماری‌ها نیز خاطرنشان کرد: «بسیاری از این سموم به‌خصوص در دراز مدت می‌توانند تغییراتی در وضعیت ژن‌ها و سلول‌های ما ایجاد و بیماری‌هایی را تولید کنند».
وی ادامه داد: «آلاینده‌های محیطی، تماس دست، خریدهای روزانه و چیزهایی که از آن‌ها در کشاورزی و صنعت استفاده می‌کنیم می‌توانند گاهی مضر باشند».
پزشک فوق‌تخصص نقص ایمنی یادآور شد: «حتی داروهایی که مصرف می‌کنیم می‌توانند در درازمدت یا کوتاه مدت شرایط را به گونه‌ای تغییر بدهند که خودشان عامل بیماری‌زا باشند».
وی بیان کرد: «امروز متاسفانه کشاورزی ما به این سمت رفته که از سموم و کودهای شیمیایی زیاد استفاده می‌کند، شاید در مقطع کوتاهی و برای کسی که تولیدکننده است این بتواند سودآور باشد و حتی شاید ما وقتی ظاهر یک محصول کشاورزی را می‌بینیم که با این کودها پرورش پیدا کرده و با این سم‌ها از آن مراقبت شده برای‌مان جذاب باشد اما باید بدانیم که اینها ممکن است طی زمان آسیب‌هایی را هم وارد کنند که اینها ثابت شده است و ما با بیمارانی که بیماری آن‌ها ناشی از این نوع آسیب‌ها است همین الان هم مواجه هستیم».
شاخص‌ترین مشکل سیستم بهداشتی، هماهنگی بین بخشی است
«با چالش‌هایی که در استان وجود دارد، انتظار می‌رود یک نظام قوی بهداشت و درمان داشته باشیم که بتواند بر این وضعیت غلبه کند، به نظر شما دانشگاه‌های علوم پزشکی استان چقدر در این حوزه کارآمد عمل می‌کنند»؟؛ دکتر یوسفی در پاسخ به این پرسش استقامت توضیح داد: «من دوست دارم هم نکات مثبت وهم نکات منفی سیستم‌های بهداشتی و درمانی را با هم ببینم، اگر این‌طور نگاه کنیم که سیستم‌های بهداشتی ما یک سیستم‌های خموده‌ی بیکاری هستند بی‌انصافی کردیم، ما در بعضی از زمینه‌ها بهترین برنامه‌های بهداشتی را در سطح دنیا داریم، مثلا مقوله‌ی واکسیناسیون، این برنامه توانسته در کنترل بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری سل، فلج اطفال، سرخک، سرخچه و بیماری‌هایی که تا چند سال پیش می‌توانست مرگ و میرهای خیلی زیاد در کشور ایجاد کند، موثر باشد».
وی افزود: «حضور مراکز بهداشت به‌صورت خانه‌های بهداشت در کوچک‌ترین مناطق در سطح کشور ازجمله در سطح استان پهناور کرمان، بسیاری از مشکلات بهداشتی و درمانی را حل کرده ولی نه تمام مشکلات را و بسیاری از مشکلات همچنان باقی است».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی یادآور شد: «برای این‌که یک سیستم قوی و موثر بهداشتی داشته باشیم که از بروز بیماری‌ها جلوگیری کند و بار فعالیت قسمت‌های درمانی را کمتر کند سیستم‌های مختلفی باید پای کار بیایند و با هم همکاری داشته باشند، مثل بسیاری از جاهای دیگر، رسانه یکی از ارکان بهداشت است، امنیت یکی از ارکان بهداشت است، من بعد از پیاده‌روی اربعین که امسال بی‌سابقه بود، در یک گفت‌وگوی تلویزیونی از شهید سلیمانی تقدیر کردم، کار سختی است که شما بتوانید سیستم بهداشتی خود را در یک کشور جنگ‌زده‌ی دیگر برپا کنید و این سیستم‌های بهداشتی بتواند در طول یک دوره‌ی بیست روزه فعالیت خود را انجام بدهد، برای این‌که از انتقال بسیاری از بیماری‌ها به داخل کشور جلوگیری کند».
وی ادامه داد: «امنیت و سیستم‌های امنیتی و رسانه نقش موثری دارند. اطلاع‌رسانی به مردم و آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی دارد اما مغز متفکر این کار طبیعتا در اختیار نیروهایی باید باشد که با بهداشت به‌طور مستقیم سروکار دارند و می‌توانند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کنند و آن سیاست‌ها را به سایرین ابلاغ کنند و توانایی این را داشته باشند که بقیه‌ی ارگان‌هایی را که می‌توانند کمک‌رسانی کنند را گرد هم جمع کنند».
دکتر یوسفی بیان کرد: «به نظر من، شاخص‌ترین مشکل سیستم بهداشتی ما هماهنگی بین بخش‌های مختلف است، این‌که رسانه‌ها را به‌صورت جدی وادار کنیم که به این مساله توجه داشته باشند و همه‌ی نیروهایی که باید در این زمینه فعالیت داشته باشند».
وی خاطرنشان کرد: «در خلال اپیدمی آنفلوآنزای امسال، شاید حدود 130 یا 140 سخنرانی آموزشی فقط در جمعیت‌های عمومی، مساجد و تکایا درباره‌ی آنفلوآنزا داشتم که به مردم راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری را گوشزد کنم، گاهی وقتی یک نفر مبتلا می‌شود دیگر حتی پزشک هم نمی‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند اما می‌توانیم با آموزش و مراقبت‌های بهداشتی جلوی بسیاری از اتفاقات این‌چنینی را بگیریم و این نیاز دارد که سیستم‌های بهداشتی در زمینه‌ی ارتباط مستقیم‌شان با مردم یک مقدار تجدید نظر کنند و فعال‌تر باشند. به نظر می‌آید حضور در مناطق کمتر برخورداری که با بیماری‌ها مواج هستند بسیار مهم است، یعنی کسانی که تخصص این کار را دارند و تعهدش را دارند باید به مناطقی که بیماری شایع‌تر است بروند، هر چند ممکن است حضور در این مناطق ناخوشایند هم باشد، ولی لازم است و این می‌تواند در کوتاه‌مدت و درازمدت برای ارتقای سطح بهداشت مناطق مختلف موثر و مفید باشد».
لزوم استفاده از توان خیرین در حوزۀ بهداشت و درمان
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی در ادامه با اشاره به توسعه‌ی نامتوازن و عدم دسترسی همه‌ی مردم به دارو و امکانات، گفت: «ما حتی در شهر کرمان هم به اندازه‌ی نیازمان امکانات پزشکی به‌صورت درمانی نداریم. به همین لحاظ است که همیشه در ذهن من بود و به‌عنوان یک دغدغه مطرح کردم که سیستم‌های بهداشتی باید این‌قدر قوی بشوند و ما باید سرمایه‌گذاری کنیم، و وقتی توان‌مان در این قسمت درمانی کم است تا حدودی بتوانیم بار این قسمت را کمتر کنیم، در حقیقت ما برای تهیه‌ی دارو، برای تجهیز مراکز درمانی و برای گسترش مراکز درمانی و تاسیس مراکز جدید در نقطه نقطه‌ی استان پهناور کرمان مشکل داریم و این مشکلات به سادگی قابل حل نیستند».
وی در پاسخ به این سوال که «این مشکل را چه کسی باید حل کند»؟؛ گفت: «این مشکل را گروه‌های زیادی هستند که باید وارد بشوند، دخالت کنند و حل کنند که مهم‌ترین آن‌ها دولت است».
دکتر یوسفی توضیح داد: «در تمام دنیا به این شکل است که بحث‌های آموزشی، درمانی و بهداشتی در اختیار دولت است و دولت است که سیاست‌گذار است و عامل ایجادکننده‌ی نیازهای کشور است. در مورد این مساله هم انگشت اشاره در هر حال به دولت برمی‌گردد اما باید بدانیم که دولت هم در شرایط خاص قطعا نمی‌تواند همه‌ی این نیازها را برطرف کند، به خصوص در شرایطی که ما الان در آن قرارداریم».
وی افزود: «باید سازمان‌های مردم‌نهاد، خیرین و گروه‌های دیگری که به هر نحوی می‌توانند کمک کنند وارد این عرصه بشوند. ما در کشورمان خیرین بسیار زیادی داریم که متاسفانه گاه به درستی در زمینه‌هایی که می‌توانند بیایند و کار عام‌النفعه انجام بدهند، هدایت نمی‌شوند، بسیار نیاز داریم که این پول‌های سرگردانی که آن‌ها حاضرند در اختیار منفعت عوام قرار دهند را برای سیستم‌های بهداشتی و درمانی جذب کنیم و این در زمینه‌ی ساخت بیمارستان، تجهیز مراکز درمانی و البته تهیه‌ی دارو بسیار می‌تواند نقش‌آفرین باشد».
پزشک فوق‌تخصص نقص ایمنی یادآور شد: «درخصوص دارو و تجهیزات، گاه تهیه‌ی اینها کار ساده‌ای نیست، باز باید برگردیم به سردار شهید سلیمانی، چند روز پیش وزیر بهداشت در مصاحبه‌ای که در کرمان داشتند به این نکته اشاره کردند که حاج‌قاسم حتی دارو وارد کشور می‌کردند. این به این دلیل است که مجراهای ورودی دارو به کشور به‌صورت قانونی بسته است، هرچند که خیلی زیاد می‌گویند ما دارو را تحریم نکردیم و مواد غذایی را تحریم نکردیم، اما وقتی نگاه می‌کنیم از آن‌جا که ما برای تهیه‌ی بسیاری از داروها به مواد اولیه نیاز داریم، اینها را باید از بیرون بخریم و وارد کنیم اما چرخه‌ی مالی ما با دنیا یک مقدار دچار اختلال است، در نتیجه حتی اگر آن‌ها واقعا هم نمی‌خواستند دارو و مواد غذایی را تحریم کنند با بقیه‌ی تحریم‌ها این اتفاق می‌افتد. کما این‌که امسال هم‌زمان با اپیدمی آنفلوآنزا کمبود دارویی داشتیم. به این علت که ما نمی‌توانستیم دارو را از خارج بخریم و وارد کنیم و یا مواد اولیه‌ی آن را در اختیار کارخانه‌ها قرار بدهیم».
وی ادامه داد: «اینها یک سیاست‌گذاری‌های کلی و جهانی است که روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد، در مورد بسیاری از داروها هم اتفاق می‌افتد. راه‌حل ایده‌آل آن این است که برویم به سمت این‌که توانمندی خود را آن‌قدر افزایش بدهیم که بتوانیم همه‌ی اینها را در داخل کشور و با استعداد خودمان تولید کنیم. اما این کار تقریبا در هیچ کشوری از دنیا شدنی نبوده است، یعنی هیچ کشوری در دنیا نیست که بتواند ادعا کند من می‌توانم تمام تجهیزات پزشکی و دارویی خودم را به تنهایی تامین کنم. شاید کشورهایی باشند که توانمندی‌های بیشتری داشته باشند یا آن‌هایی که کمتر، اما یک واقعیت است که باید آن را پذیرفت».
از بودجه عاقلانه استفاده نکردیم
خبرنگار استقامت پرسید: «اشاره کردید به نقش دولت، با توجه به گستردگی استان کرمان و مشکلات استان در رابطه با بیماری‌ها، آیا بودجه‌ای که تخصیص داده می‌شود می‌تواند مشکلات استان را حل کند یا باید برای این هم فکری کرد؟ زیرا بودجه در مجلس تصویب می‌شود. آیا کرمان موفق شده بودجه مورد نیاز خودش را بگیرد؟»؛ دکتر یوسفی گفت: «خیر. زیرا در کرمان الان چهار دانشگاه علوم پزشکی مستقل داریم که به مرکزیت کرمان به صورت مستقل کار می‌کنند، روسا و چارت سازمانی خودشان را دارند و هر کدام از اینها به‌صورت جداگانه درخواست بودجه می‌دهند و بودجه‌ی آن‌ها از طریق وزارت بهداشت به مجلس منتقل می‌شود و مجلس هم نهایتا با کم و زیاد کردن، یک مقدار از این را در اختیار سیستم بهداشت و درمان استان کرمان و دانشگاه‌های مختلف قرار می‌دهد».
وی بیان کرد: «یک بحث کلی‌تری که در مورد تامین بودجه است بحث نظام اقتصاد سلامت ما است. طرح تحول سلامت که در کشور به‌خصوص چند سال گذشته مطرح و اجرا شد یک طرح تقریبا ناپخته و ناآماده بود که به هر دلیل دوستان سعی کردند آن را با عجله اجرا کنند. همان اول هم پیش‌بینی می‌شد که این طرح با مشکلات زیادی برخورد خواهد کرد و این اتفاق به مرور زمان افتاد».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی افزود: «شاید آن زمان نیاز بود مجلس یک مقدار مدبرانه‌تر در مقابل طرح تحول بهداشت و سلامت موضع‌گیری کند زیرا به‌نظر می‌آمد شاید دولت منفعت‌های دیگری هم غیر از اجرای طرح می‌توانست از این داشته باشد و مجلس بود که باید جلوی هیجان‌زدگی را در اجرای طرح می‌گرفت، بسیاری از منابع ما طی چند سال اجرای طرح تحول سلامت هدر رفت».
وی اضافه کرد: «به طور کلی ما به یک جراحی وسیع در نظام سلامت‌مان نیاز داشتیم و کسی نمی‌تواند منکر این باشد، ولی این‌که این جراحی چگونه انجام شود، طرح‌ریز آن و سیاست‌گذاران آن چه کسانی باشند و چگونه از نحوه‌ی اجرای این مراقبت بشود واقعا جای سوال داشت».
دکتر یوسفی ادامه داد: «از همان ابتدا به نظر می‌آید با این‌که طرح بسیار وسیعی بود و شاید بتوان گفت وسیع‌ترین و همه‌گیرترین طرحی بود که به‌وسیله‌ی دولت طی چند سال گذشته ارائه و اجرا شد ولی کم‌ترین اهمیت را شاید مجلس طی دو دوره‌ی گذشته برای اجرای این طرح گذاشت و اهتمام کمی که گذاشت باعث شد الان به نقطه‌ای رسیدیم که این طرح تقریبا طرح فرسوده و شکست‌خورد‌ه ای است؛ با این‌که خیلی سن و سالی از آن نگذشته است».
وی با بیان این‌که ما در تخصیص متوازن بودجه برای کل کشور مشکل داریم، توضیح داد: «نیاز بود استان‌هایی که بیشترین صدمه را از بیماری‌ها به‌خصوص سیستم‌های کمبود بهداشت در مناطق‌شان می‌بینند بیشترین بهره را از بودجه‌ای که اختصاص پیدا می‌کند، ببرند منتها متاسفانه شاید به نظر من می‌رسد بعضی وقت‌ها منافع ما در دعواهای سیاسی گم شده و اتفاقات بیشتری می‌توانست در استان کرمان بیفتد و ما می‌توانستیم بودجه‌ی بیشتری را جذب کنیم».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی یادآور شد: «منکر زحمات کسانی که دارند تلاش می‌کنند نیستیم ولی شاید کارهای بهتری می‌شد انجام داد و حتی از آن بودجه‌ای که آمد می‌شد استفاده‌های عاقلانه‌تری انجام داد و این اتفاق نیفتد که ما بسیاری از ساختمان‌های نیمه‌کاره‌ی اداری داریم ولی بیمارستان‌هایمان تخت کم دارند. این به دلیل این است که قسمتی از بودجه برای ساختمان‌سازی و برای این‌که سر و شکل بیمارستان‌ها را بزک کنیم دیده شده بود و آن زمان فکر می‌کردیم همیشه این پول هست ولی اگر به این فکر کرده بودیم ممکن است یک زمانی تخت بیمارستان، دستگاه دیالیز، دستگاه ام.آر.آی و بسیاری تجهیزات دیگر کم بیاوریم شاید عاقلانه‌تر آن را خرج کرده بودیم».
وی افزود: «ضمن این‌که باز هم دوست دارم به این نکته تاکید کنم که گاهی تخصیص بودجه به سیستم‌های بهداشتی در اولویت کسانی که باید آن را به‌خصوص در مجلس پیگیری می‌کردند نبود و متاسفانه کرمان منابع درآمدزایی مناسب‌تری دارد که توجه‌ها به آن‌ها خواه‌ناخواه جلب می‌شود و سمت و سو به آن جا می‌رود».
دکتر یوسفی خاطرنشان کرد: «به نظر من در درجه‌ی اول باید به اقتصاد سلامت یک سروسامانی بدهیم و این از مواردی است که خیلی باید به آن توجه شود».
وی گفت: «متخصصان دلسوزی که فارغ از سیاست‌زدگی و خارج از جو پروپوگاندای مورد نیاز بعضی از گروه‌ها حضور دارند باید اشکالات طرح را مدون کنند، بنویسند و یک طرح اقتصاد سلامت نوین را ارائه بدهند که در همین قالب‌هایی که وجود دارد بتواند مولد امکانات مناسب‌تری برای مردم باشد. به‌خصوص در مناطق کمتر برخوردار، چه آن‌هایی که با مرکز استان فاصله دارند و چه مناطقی که در کنار مرکز استان هستند مانند بسیاری از شهرک‌های حاشیه‌ای که سر می‌زنیم و با مردمی سروکار داریم که کوچک‌ترین امکانات بهداشتی و درمانی را در اختیار ندارند و برای تهیه‌ی یک دارو باید فاصله‌ی زیادی را تا مرکز شهر طی کنند یا این که دسترسی به بیمارستان و امکانات مورد نیازی که شرکت‌های بیمه‌ای باید در اختیار بیماران قرار بدهند، ندارند و لازم است در مورد آن‌ها مجلس خصوصا طرح‌هایی داشته باشد که شرکت‌های بیمه که طبیعتا دنبال سودآوری اقتصادی خودشان هستند را مجاب کند تا پوشش و طرح خودشان را مقداری گسترش بدهند و مردم را بیشتر در نظر بگیرند».
پزشک متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: «اینها مواردی است که به‌صورت خاص باید در سیاست‌گذاری‌های کلان ما مورد توجه باشد، کشورهای زیادی سراغ داریم که تحت تحریم‌های شدید همین آمریکا بودند ولی بهترین سیستم‌های بهداشتی و درمانی را در دنیا ارائه دادند، نمونه‌ی بارز آن کوبا است. کوبا علی‌رغم همه‌ی تحریم‌ها و فشارهای خارجی که روی آن بوده طی چند دهه‌ی گذشته سیستم‌های بهداشتی و درمانی خوب و منظمی دارد».
وی با بیان این‌که آموزش و بهداشت و درمان جزو موارد اولیه‌ی زندگی است که باید برای مردم فراهم کنیم، گفت: «هر چقدر ما از بودجه‌مان در جاهای دیگر بزنیم و در این زمینه هزینه کنیم باز هم کم است زیرا این باعث می‌شود که حداقل جامعه‌ی ما یک جامعه‌ی پر نشاط، دانا و سالم باقی بماند. ما اگر اینها را نداشته باشیم هر چقدر در بقیه‌ی زمینه‌ها پیشرفت کنیم باز هم پایه و اساس کار ما مشکل دارد، این از مواردی است که حتما باید در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور بیشتر به آن توجه شود». /پ
منتشر شده در هفته‌نامه استقامت / شماره 681
نظر خود را بنویسید
نظرات