فردایکرمان ـ اسما پورزنگیآبادی: مسیر ایمن دوچرخهسواری که در خیابان سپه و از سوی شهرداری منطقه سه کرمان ایجاد شده، همچنان اجازهی افتتاح پیدا نکرده است.
این مسیر 400 متری، نخستین تجربهی کرمان برای داشتن مسیرهای استاندارد دوچرخهسواری در شهر است که در همین گام اول، متوقف شده است.
معاون عمرانی استاندار و رئیس شورای ترافیک استان بهتازگی در گفتوگو با فردایکرمان تصریح کرد که این مسیر، کارشناسیشده نیست. سیدمصطفی آیتالهی موسوی گفت که این طرح را از دستور کار شورای ترافیک استان خارج کردهاند چون شهرداری باید قبل از اجرا، نظر این شورا را میپرسید و گفت که حالا که اجرایش کردهاند هم مسئولیت آن با خود شهرداری است.
دکتر مریم فداییقطبی، معمار، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد کرمان و مشاور و طراح این مسیر، در گفتوگو با فردایکرمان این ادعا که «مسیر کارشناسی نیست» را نمیپذیرد و یادآور میشود شهرداری طبق طرح جامع ترافیک که مصوب و قانونی است عمل کرده است.
او معتقد است مخالفان این طرح، بهجای پاک کردن صورت مسئله، از چالشهای این رویکرد جدید در شهر نهراسند، به شهروندان اجازهی رکابزنی بدهند و بهجای مخالفت کردن، به حل مشکلاتی بیاندیشند که با این رویکرد جدید، پیش میآید و از آن، گریزی هم نیست.
فداییقطبی همچنین، انفعال شورای شهر و مدیران رده بالای شهرداری در برابر این اتفاق را هم غیرقابل قبول میداند. گفتوگو با او را در ادامه بخوانید.
خانم دکتر؛ معاون استاندار و رئیس شورای ترافیک میگوید مسیری که برای تردد دوچرخهها در خیابان سپه طراحی و اجرا شده کارشناسیشده نیست. پیش از این، پلیس هم، چنین نظری را دربارهی این مسیر اعلام کرده است. این مسیر کارشناسی نیست؟
من فکر میکنم پلیس و معاون محترم استاندار لفظی که میخواهند استفاده کنند این باشد که مسیر خیابان سپه، پردغدغه و چالش برانگیز است نه که کارشناسی شده نیست.
ما میتوانیم مسیرهایی را برای دوچرخهسواری انتخاب کنیم که چالشی نداشته باشند؛ مثل هفتباغ یا انتهای بلوار جمهوری که مسیرهای آن، گذرا هستند و با ترافیک و پیاده و بخش تجاری درگیر نیستند. عدهی معدودی، بیشتر هم در شب، دوچرخهشان را به این مسیرها میبرند به قصد تفریح یا ورزش، از آن استفاده میکنند و تمام. اما انتظار از مسیر دوچرخه این است که برای بخش گستردهای از مردم شهر، کارکرد جابهجایی و حملونقل و حرکت داشته باشد یعنی به جای استفاده از خودرو، از دوچرخه برای رفتوآمد در شهر استفاده کنند. چنین مسیری، با ترافیک و مرکز خرید و بخش اداری درگیر میشود و چالشبرانگیز است و برای اینکه در شهر راهاندازی شود، نیاز است قبل از هر چیزی، تفکرمان را عوض کنیم. مشکلی که ما الان در شهر کرمان داریم این است که مدیران میپذیرند مسیر دوچرخه داشته باشیم ولی میگویند با ورود دوچرخه، هیچ چالشی در هیچ بخشی از شهر ایجاد نشود و کمترین مزاحمتی برای خودروها ایجاد نشود در صورتی که مسیر دوچرخه وقتی کارآمد خواهد بود که بتوانیم از حجم ترافیک کم کنیم، استفادهی مردم از خودروها را محدود و به استفاده از دوچرخه تشویقشان کنیم. نه که مسیری فانتزی باشد که شب تا شب عدهای از آن استفاده کنند.
دربارهی مسیر خیابان سپه، باید بگویم که این، یک طرح مجزا و تکافتاده نیست. شهرداری میخواهد با موافقت همهی مدیران شهر، میدان ارگ را به پیادهراه تبدیل کند. حالا سوال این است: چه کسانی باید از این پیادهراه استفاده کنند؟ شهروندان باید با ماشین بیایند و کنار میدان پارک کنند و وارد پیادهراه بشوند؟ بزرگترین هدف از پیادهراه کردن ارگ، این است که دوچرخهسواران و کسانی که از وسایل حملونقل عمومی استفاده میکنند به این منطقه هدایت شوند. بزرگترین تجمع جمعیتی شهر کرمان در منطقه سه است هدف این بود که با مسیرهای دوچرخه، این منطقه را به مرکز اصلی خرید شهر و میدان ارگ وصل کنیم و این اتصال باعث شود افراد بیشتری از دوچرخه استفاده کنند. الان مضحکهای دور خیابان گلبازخان داریم و این خیابان به پارکینگ تبدیل شده است و میبینید چه حجمی از خودرو به آن محدوده و بازار مراجعه میکنند و هرچه زمین در بافت تاریخی خالی میکنیم باز هم با کمبود پارکینگ مواجهیم؛ این مسیر دوچرخه قرار بود همین مسیر پرتقاضای مرکز شهر را به مرکز مناطق وصل کند و مردم بدانند اگر از دوچرخه استفاده کنند هم در ترافیک گرفتار نمیشوند و هم از خیابانهای یکطرفه میتوانند استفاده کنند و هم دغدغهی جای پارک نخواهند داشت. به این موارد، تاثیرات زیاد زیستمحیطی و منافعی که برای سلامت شهروندان دارد را هم باید اضافه کرد. مسئله این است که الان مخالفان طرح خیابان سپه حاضر نیستند این چالش را بپذیرند که اگر قرار باشد مسیر دوچرخه ایجاد شود طبعا بر ترافیک آن منطقه تاثیر خواهد گذاشت. بماند که مسیر خیابان سپه، بر ترافیک آن منطقه چندان هم تاثیر نمیگذارد و این مسیر دوچرخه، در محدودهی پارک حاشیهای خودرو ایجاد شده است. من معتقدم حتی اگر این مسیر دوچرخه، از عرض خیابان میگرفت ارزش آن را داشت مدیران شهری پای این طرح بایستند و اجازه بدهند این تغییر در شهر ایجاد شود. اگر اجازه ندهند از سرعت خودرو کم بشود و از رویکردی که دارد به شهر ما و خود ما آسیب میزند در عمل برنگردند، این ادعایشان که میگویند موافق دوچرخهسواری هستیم صرفا یک شعار است.
اشاره کردید که این مسیر دوچرخه، تاثیری بر ترافیک محدودهی خیابان سپه نمیگذارد. مخالفان این مسیر، حرفشان این است که بر ترافیک تاثیر منفی دارد. شما چه استدلالی دارید که بر ترافیک تاثیر نمیگذارد؟
ما از مسیر تردد خودرو در خیابان سپه کم نکردیم، پارک حاشیهای را حذف کردیم و جایی که قبلا خودروها پارک میشد را برای دوچرخه اختصاص دادیم و یک پارکینگ متمرکز هم برای این خودروها در انتهای خیابان ایجاد کردیم. بیمارستان باهنر هم گویا متعهد شده تا مدتی دیگر، پارکینگ موردنیاز مراجعان به بیمارستان را تامین کند. وقتی تغییری در الگو رخ نداده چرا میگویند در ماهیت ترافیک تغییر ایجاد شده است؟
برگردیم به همان صحبتهایی که اول این گفتوگو کردم. چرا باید در شهر، این دغدغه را داشته باشیم که با ایجاد مسیر دوچرخه، در ترافیک مشکل ایجاد شد؟ وقتی ما میخواهیم چیزی را به دست بیاوریم، باید چیزی را هم از دست بدهیم. اصلا یکی از اهداف ایجاد مسیر دوچرخه این است که ترافیک سختتر شود و مردم به این نتیجه برسند که استفاده از دوچرخه برای آنها توجیه بیشتری دارد. این نگرانی که مسیر دوچرخه ایجاد شود ولی هیچ تغییری در ترافیک ایجاد نکند را نمیپذیرم. باید به نفع حملونقل عمومی و دوچرخه، در ترافیک محدودیت ایجاد کرد.
اما خانم دکتر، دربارهی طرح خیابان سپه، ما از یک مسیر 400 متری خیلی کوتاه صحبت میکنیم. یک دوچرخهسوار باید مسیرهای پرخطر زیادی را در شهر رانندگی کند تا به مسیر ایمن خیابان سپه برسد. مخالفان طرح، این نظر را هم دارند.
قرار نبود مسیر 400 متر باشد. خط خیابان سپه، بخشی از مسیری بود که از پارک مطهری تا میدان ارگ ادامه داشت. انتظار این بود که از پارک مطهری، دوچرخهسوار، در خیابانهایی که محلی و مسیر دسترسی هستند بدون مشکل عبور میکند و وقتی وارد خیابان اصلی میشود، این مسیر دوچرخه، تردد را برایش ایمن کند. برنامهای که وجود دارد شبکهای از مسیرهای دوچرخه است که در وهلهی اول، مراکز مناطق را به مرکز اصلی شهر یعنی بازار وصل کند. مسیر سپه بخشی از این شبکه بوده که در ورودی منطقهی سه اجرا شده و قرار بود قبل از آن هم منطقه پنج مسیری ایجاد کند، این مسیر سپه هم به پارک مطهری و بعد به پارک جنگلی برسد که همین اول کار جلوی آن گرفته شد.
آقای موسوی، معاون استاندار، میگوید آقای نیکویی معاون حملونقل شهرداری که در واقع کارفرمای بالادست شما در این پروژه است گفته که با این مسیر مخالفند و اجرای آن، کار شهرداری منطقه بوده است. شما که در جلسات برنامهریزی بودید این مخالفتها را شنیدید؟
اگر اینطور باشد در واقع تعارضی است که در خود شهرداری وجود دارد. در جلساتی که ما بودیم اما اصلا اینطور نبود و آقای دکتر نیکویی حمایت هم میکردند.
آقای موسوی میگوید طرح خیابان سپه را از دستور کار شورای ترافیک خارج کردهاند و تصمیم و مسئولیت نهایی با شهرداری است. حالا فکر میکنید شهرداری چه اقدامی انجام دهد مناسبتر است؟
ببینید، طرحهای بالادستی در شهرداری، در مراحل مختلف تایید و تصویب میشوند. ما در شهر کرمان، طرح جامع ترافیک را داریم که توسط استانداری و دیگر سازمانهای مربوطه، تایید و تصویب شده و در همین طرح، این مسیر پیشبینی شده است. طرح مسیر خیابان سپه یک پروژهی عملیاتی است که از دل یک طرح بالادستیِ مصوب شده بیرون آمده است.
اینکه شهرداری از شورای ترافیک برای اجرای آن مجوز نخواست به این دلیل است. مثل وقتی که طرح تفصیلی به شهرداری ابلاغ شد، باید اجرایش کند نه که مجدد برای آن، مجوز بگیرد.
معاون استاندار میگوید برای اجرای هر طرح ترافیکی، یکسری مسائل فنی وجود دارد که باید در شورای ترافیک دربارهی آن نظر داده شود. به همین دلیل، طرح مسیر دوچرخهسواری خیابان سپه هم باید قبل از اجرا، به شورای ترافیک میرفته است. چنین روندی کارشناسی است؟
اول اینکه بگویم جزییات این طرح از لحاظ فنی هیچ مشکلی ندارد، ضمن اینکه مخالفان، روی جزییات طرح مشکلی ندارند بلکه مشکل روی کلیات آن است و میگویند صورت مسئله را پاک کنید و مسیر دوچرخه را به بلوار رضوان و بلوار 22 بهمن ببرید! و در وسط شهر مسیر دوچرخه ایجاد نکنید.
پس اگر قرار باشد در شورای ترافیک طرحتان را ارائه کنید، جزییات آن را قابل دفاع میدانید.
بله. جزییات و مسائل فنی این طرح هیچ مشکلی ندارد و طبق استانداردهای مشخص عمل شده است.
حالا از سرنوشت این طرح خبری دارید؟ به شما گفتند چه میشود؟ نمیگذارند افتتاح شود؟
همین الان، این، یک طرح ابتر است و اجازه ندادهاند ادامه یابد. مشکل با کلیت موضوع دوچرخهسواری در شهر است. میترسند با چالشهای چنین رویکردی مواجه شوند. تغییر در تفکر مدیریت شهری در این حوزه، یک تغییر بسیار اساسی است و متاسفانه در کرمان حاضر نیستند تغییری ایجاد شود که به ضرر خودرو باشد. پلیس میگوید نگران است اختلال در ترافیک ایجاد و دردسر برایش ایجاد شود در صورتی که باید بپذیرد مسیر دوچرخهسواری، مطمئنا دردسر ایجاد میکند و باید آن را به نفع دوچرخه حل کند. باید تاوان آن را بپردازیم. الان شهرداری کرمان پرچم شهر دوستدار کودک را بالا برده است. در شهر دوستدار کودک، یک بچه باید بتواند با امنیت به مدرسه برود و حالا چه چیزی بیش از خودرو یک کودک را در شهر تهدید میکند؟ چرا نمیپذیرند سرعت حرکت خودرو باید کم و برنامهریزیها به نفع عمومی و دوچرخه باشد؟ متاسفانه میبینیم حتی در بلوار جمهوری هم که کارهایی انجام میدهند از عرض خیابان کم نمیکنند، از پیادهرو کم میکنند و تاوان مسیر دوچرخه را پیاده میدهد و حتی به حاشیههای مسیر خودرو به عنوان یک پادشاه مسلط در شهر نزدیک نمیشوند. در صورتی که ما از ایجاد مسیر دوچرخه، انتظار ایجاد مشکل در ترافیک را داریم و به جای فرار از آن، باید آن را حل کنیم. مدیران شهری باید بپذیرند ایجاد مسیر دوچرخه تاوان کم شدن سرعت خودرو را دارد.
الان پیشنهاد شما در اینباره چیست؟
من از مدیران میخواهم اجازه دهند این مسیر افتتاح شود. وقتی به پیادهراه شدن میدان ارگ مجوز داده شده، باید قبل از آن، مسیر پیادهی منتهی به این میدان هم فراهم شود که راه آن هم ایجاد مسیر دوچرخه است. چون دوچرخه و پیاده هر دو را در مفهوم پیاده تعریف میکنیم در غیر اینصورت، دوباره باید زمین بزرگی پشت میدان ارگ خالی کنند که خودروها در آن پارک کنند. تاکید میکنم که باید مسیر دوچرخهی منتهی به ارگ ایجاد شود وگرنه افتتاح پروژهی ارگ هم خندهدار است. من از مدیران میخواهم اجازه دهند مردم مسیر دوچرخه را در کنار خودرو بپذیرند. اجازه دهند مردم این ترجیح را درک کنند که اگر از دوچرخه به جای خودرو استفاده کنند به نفعشان است.
خانم دکتر، به نظر میرسد. ورود شورای شهر کرمان هم به این موضوع ایجاد مسیر دوچرخه در شهر، ضعیف و از سر بیاعتنایی بوده است.قبول دارید؟
دقیقا همینطور است. انفعال شورای شهر و مدیران بالادست شهرداری خیلی جای سوال دارد که چرا در موضوعی مربوط به زیستپذیری شهر که شعار اصلی این دوره از شهرداری و شورا بوده سکوت کردهاند؟ چرا پروژههای کاملا خودرو محور که میراث دورهی قبل بوده را با افتخار و صرف هزینههای چند میلیاردی دنبال کرده و برخی را به پایان رساندهاند ولی حاضر نیستند پای یک مسیر دوچرخه که قرار است برای شهر نفع داشته باشد بایستند و از آن حمایت کنند؟ شورا کاملا منفعانه عمل کرده در حالی ادعا داشتند این رویکرد را در شهر دنبال میکنند. /الف
نظر خود را بنویسید