فردای کرمان - اسما پورزنگی‌آبادی: در روزهای اخیر، انتشار خبر ثبت ملی بقایای قلعه‌ی شیوشگان بار دیگر پروژه‌ی پرمسئله‌ی بام‌کرمان را به صدر مباحث شهر کشاند. در این گفت‌وگو، مجتبی شفیعی، معاون میراث‌فرهنگی استان کرمان می‌گوید کوه نیست که ثبت ملی شده، بقایای معماری یک قلعه است و توضیح می‌دهد هنوز مجوزی از سوی وزارت میراث‌فرهنگی برای طرحی که قرار است آن بالا اجرا شود صادر نشده است.
آقای شفیعی، اخیرا خبری منتشر شده که قلعه‌ی شیوشگان ثبت ملی شده است. ممکن است درباره‌ی این قلعه اطلاعاتی را ارائه کنید و اینکه آیا پروژه‌ی بام کرمان در حریم این قلعه هست یا نه؟
کوه ثبت ملی نشده، شواهد و بقایای معماری قلعه‌ای که مربوط به اواخر دوره‌ی اسلامی است، ثبت ملی شده و عرصه‌ی بقایای آن، خارج از پروژه‌ی بام‌کرمان است. درباره‌ی بام‌کرمان، قبلا هم اعلام کردیم و نظری هم الان می‌دهم موضع وزارت‌خانه نسبت به این طرح است؛ هر طرح و پروژه‌ای بخواهد در بام‌کرمان اجرا شود باید الزامات میراثی را رعایت کند. نظر ما به‌عنوان میراث‌فرهنگی بر این است که منظر طبیعی، فرهنگی و تاریخی کوه اهمیت بسیار زیادی دارد و در هر طرح توسعه‌ای برای اینجا باید این ارزش‌ها دیده شود. قبلا، هم در جلسات وزارت‌خانه و هم در استان تاکید کردیم هر طرحی باید تاییدیه وزارت‌خانه را بگیرد و ببینید این موضوع آن‌قدر اهمیت داشته که تاکید بر این بوده خود وزارت‌خانه درباره‌ی آن نظر بدهد.
الان پروژه‌ی هتل بام‌کرمان تاییدیه‌ی وزارت‌خانه را گرفته؟
نه. مشاوران طرح در حال رایزنی و مذاکره هستند و هنوز طرح نهایی را ارائه نکرده‌اند. البته نظرات کارشناسی میراث‌فرهنگی را گرفته‌اند. از لحاظ کارشناسی، وزارت‌خانه مخالف احداث جاده به این شکل در کوه بوده است ولی حالا که انجام شده برای اینکه تاثیرات منفی به حداقل برسد قرار شد طرح ساماندهی تهیه کنند که این مسیر، تا حد امکان با محیط پیرامون که کوه است همگن شود، حتی تاکید شد مصالح جاده باید طوری باشد که با محیط هماهنگ باشد، مثلا اصلا آسفالت استفاده نشود، تردد خودرو جز موارد اضطراری ممنوع باشد و مواردی دیگر. حتی به دلیل اهمیتی که این کوه دارد، گفتیم بهتر است هر طرحی، به فراخوان و مسابقه گذاشته شود و طراحان بزرگ الزامات میراث‌فرهنگی را ببینند و براساس آن طرح تهیه شود. و گفتیم مشاوری که می‌گیرند باید نمونه‌های موفق جهانی را هم ببینید و البته تاکید بیشتر ما این بوده که برای انتخاب طرح نهایی فراخوان بدهند.
پذیرفتند که از طریق فراخوان اقدام کنند؟
ما این موضوع را اعلام کردیم و گویا به مشاور طرح گفته‌اند که نمونه‌های موفق مشابه در سطح دنیا را بررسی کند. هنوز که طرحی ارائه نشده و جلسات کارشناسی مقدماتی برگزار شده است. طرح هم که ارائه شود در سطح وزارت‌خانه بررسی و نظر نهایی داده می‌شود.
گفتید از نظر کارشناسی وزارت‌خانه مخالف احداث جاده بوده ولی می‌بینیم که این جاده احداث شده است. یعنی میراث‌فرهنگی را دور زده‌اند؟
ببینید، حفاظت از منابع طبیعی، صرفا و فقط وظیفه‌ی میراث‌فرهنگی نیست و دستگاه‌های دیگری هم مسئول هستند و باید کمک کنند. کوه‌های صاحب‌الزمان، یک منظر طبیعی و فرهنگی مهم برای شهر هستند که با سایت‌های تاریخی قلعه‌دختر و اردشیر و تخت درگاه قلی‌بیگ و گنبد جبلیه همجوارند و می‌توانند در کنار هم محرک توسعه باشند به شرطی که درست عمل کنیم. میراث‌فرهنگی هم عرض کردم با احداث جاده به این شکل از روز اول مخالف بوده ولی متاسفانه طرح پیش رفته است. حالا برای اینکه تبعات منفی را کم کنیم، پیشنهاداتی به موسسه ملل و شهرداری داده‌ایم که مشاور دارد کار می‌کند و هنوز هم طرحی ارائه نشده است.
پس منظورتان این است که برای احداث جاده، از میراث‌فرهنگی نباید نظر می‌پرسیدند و میراث فقط باید حریم بناهای تاریخی آن محدوده را مراقبت می‌کرده است. درست می‌گویم؟
بله. محافظت از این کوه‌ها و حفظ منظر طبیعی و فرهنگی و تاریخی آن الان به یک خواسته‌ی عمومی تبدیل شده و طرحی باید اجرا شود که کمترین تبعات منفی را داشته باشد. در جلساتی که داشتیم، خود موسسه ملل قبول کرده جاده به شکلی اصلاح شود تا کمترین تبعات منفی را داشته باشد و مسئولان استانی هم بر این موضوع تاکید دارند.
آقای طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی کشور به خود ما گفت که اجازه‌ی احداث هتل در بام‌کرمان را نمی‌دهیم ولی حالا می‌گویید که قرار است طرحی تهیه کنند و به وزارت‌خانه ارائه دهند. بالاخره میراث‌فرهنگی با هتل‌سازی در بالای کوه موافق است یا مخالف؟
عرض کردم؛ از طرف میراث‌فرهنگی، هیچ تاییدیه‌ای تاکنون برای احداث هتل در بالای کوه داده نشده و سرمایه‌گذار هم هنوز طرح نهایی را به وزارت‌خانه نداده که بررسی شود امکان احداث هتل وجود دارد یا خیر. نظر ما اما این است که طرح را به فراخوان بگذارند تا متخصصان در سطح کشور حتی جهانی نظر بدهند.
منتشر شده در هفته‌نامه استقامت / شماره 699
نظر خود را بنویسید