شب یلدا در انتظار جهان نو

فردای کرمان: جشن شب یلدا در طولانی‌ترین شب سال، از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانیان است. در این شب افراد خانواده دور هم جمع می‌شوند و تا سپیده‌ی سحر به این دورهمنشینی ادامه می‌دهند. خوراکی و تنقلات می‌خورند و با پایکوبی شادی می‌کنند، چون قرار است در انتهای این شب بلند، و در زمهریر زمستان، بار دیگر خورشید متولد بشود.

دکتر مهرداد بهار پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و اسطوره درباره‌ی شب یلدا تفسیر بسیار زیبایی دارد. او در کتاب جستاری چند درباره‌‌ی فرهنگ می‌نویسد: «روزِ اول زمستان در دیدگاه پرستندگان خورشید در اعصار باستان می‌توانست روز مقدسی باشد. از این روز که کوتاه‌ترین روز سال است، هرچه به ترتیب، در شمارشِ تقویمیِ ایام، به عقب یا جلو برویم، روز پیوسته بلندتر می‌شود. از سوی دیگر، خورشید که با رسیدن به چله‌ی تابستان به اوج قدرت خود رسیده و سپس کهولت و زوالی در نیرویش مشهود شده، هر روز زمان دیدارش کوتاه‌تر و کوتاه‌تر می‌گردد، در طی پاییز به پایان راه خود می‌رسد و سپس درازترین شبِ سال، شبِ یلدا، شبِ تولدی دیگر می‌رسد و پس از شبِ یلدا، باری دیگر زندگی و جوانی از سر می‌گیرد و هر روز نیرومندتر می‌شود. در دیدگاه انسانی که همهه‌ی پدیده‌های جهان را دارای جان می‌انگاشت، و ضمناً به مرگِ قطعی باور نداشت، خورشید نیز دارای جان بود، هر ساله کودکی، جوانی، کمال و پیری را طی می‌کرد و به یاری جادوی انسان‌ها، باری دیگر، جوان می‌شد و تولدی دیگر می‌یافت، هرچند که شاید فرو نمی‌مرد.

پس اگر نخستین روزِ زمستان را، پس از شبِ یلدا، تولدی دیگر و اگر نه تولد، توان یافتن و جوانی از سر گرفتنی دیگر برای خورشید بدانیم، در واقع، سال کهن، خورشید کهن و همه چیز کهن با آغاز زمستان به سر می‌رسد و سال و خورشید و جهانی نو آغاز می‌گردد».

در حقیقت، زیبایی این شب به خاطر جهان نویی است که از فردا به سراغ ایرانیان می‌آید. این شادی ارزانی همه‌ی مردم جهان، به ویژه ایرانیان باد.

امسال اما کرونا در کمین نشسته است تا شیرینی این انتظار را به کام ما تلخ کند. نباید بی‌احتیاطی یا لجبازی کنیم. هرچند برگزاری آیین‌های شادمانی برای دمیدن روحیه‌ی نشاط به جان ملت ایران از اهم ضروریات است، اما آشکار است که حفظ سلامتی جسم قطعا در اولویت بالاتری قرار دارد.

 بیمارستان‌ها و کادر پزشکی هر دو خسته و ناتوان شده‌اند. مردم سوگ‌وار عزیزیان خود هستند. از دورهمی‌های خطرناک در این فضای دهشتناک پاندومی کرونا جدا بپرهیزیم، تا همه‌ی ما با خیال آسوده‌‌تری یلدا را و جهان نو را به شادی و سلامتی تجربه کنیم. یلدا بر همه مبارک باد. /پ