فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: جشن باستانی سده که هر ساله با شکوه بسیار و با حضور جمعیت فراوان در محل باغچه‌ی بداغ‌آباد در شهر کرمان برگزار می‌شد؛ امسال به‌دلیل شیوع کرونا، محدود برگزار می‌شود و علاقه‌مندانِ شرکت در این مراسم، تنها یک راه دارند: جشن را از صفحه‌ی اینستاگرام انجمن زرتشتیان کرمان به نشانی anjoman_zk دنبال کنند. برگزارکنندگان از مردم خواسته‌اند تا از حضور و تجمع در محل همیشگی برپایی جشن یعنی باغچه‌ی بداغ‌آباد خودداری کنند چرا که مراسم امسال عمومی نیست و در این محل برگزار نمی‌شود.
جشن باستانی سده که آغاز فصل رویش و زایش را نوید می‌دهد، ساعت 14:30 دقیقه عصر جمعه دهم بهمن‌ماه آغاز می‌شود و شامل جَشَن‌خوانی، سخنرانی، شاهنامه‌خوانی، اجرای موسیقی و در پایان، آتش‌افروزی است.
به گزارش فردای‌کرمان، علاوه بر صفحه‌ی اینستاگرام انجمن، این مراسم از طریق صفحه‌ی
Pouyndegan.rah.asha نیز برگزار می‌شود.
سده از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مراسم باستانی در ایران است. جشنی که گرم شدن هوا و آغاز فصل رويش و زايش را نويد می‌دهد و کرمان و یزد طی سالیان اخیر، باشکوه‌ترین آن را برگزار کرده‌اند آن‌چنان که در کرمان، آن را حتی به‌عنوان یکی از ویژگی‌های فرهنگی این استان نیز قلمداد می‌کنند.
در روز سده، 50 روز و 50 شب به نوروز باقی مانده است. زمين در تاب و تاب رويش و زايشی تازه قصد وداع با سرمای زمستان را دارد. آتشی عظيم برای گرم کردن و و بيداری زمين برپا می‌شود، و صدای شادی فضا را پر می‌کند.
روان شاد دکتر محمود روح‌الامينی استاد مردم شناسی می‌گويد: آگاهی از برگزاری جشن سده را می‌توان به سه دوره تقسيم کرد:
الف – پيش از اسلام: از ادبيات پيش از اسلام سندی که گواه برگزاری جشن سده باشد در دست نيست، فردوسی اين برگزاری را از زمان هوشنگ می‌داند ( زهوشنگ ماند اين سده يادگار) وابوريحان بيرونی صاحب نوروزنامه به فريدون نسبت می‌دهد. همچنين رسمی شدن جشن سده به زمان اردشير بابکان منسوب است. ولی در هيچ يک از اين سندها به شيوه‌ی برگزاری جشن اشاره نشده است.
ب – بعد از اسلام: مورخان و نويسندگانی چون بيرونی، بيهقی، گرديزی، مسکويه و ديگران از شيوه‌ی برگزاری جشن سده، در دوران غزنويان، سلجوقيان؛ خوارزمشاهيان، آل زيار و ... تا دوره‌ی مغول بسيار نوشته‌اند.
ج – در عصر حاضر: از دوران صفويه و پس از آن، سند و نوشته‌ای که از برگزاری جشن سده در دستگاه‌های رسمي و حکومتی حکايت کند در دست نيست. ولي برگزاری پراکنده‌ی سده‌سوزی در برخی آبادی‌ها ديده مي‌شود که بی‌گمان از کهن‌ترين زمان‌ها باقی مانده است.
در باره‌ی سده‌سوزی در استان کرمان، نيز دکتر مرتضي فرهادی که در منطقه‌ي بافت و سيرجان پژوهش مبسوطی انجام داده است، در کتاب ارزشمند موزه‌هايی در باد مي‌گويد: در ايلات و عشاير سيرجان و بافت، پايان چله‌‌ی بزرگ، يعنی دهم بهمن‌ماه را سده می‌نامند و به مناسبت آن جشن‌هايی به نام سده سوزان برپا می‌دارند. فرهادی همچنين بر اساس نظر استاد باستانی پاريزی که گفته است: «اين جشن در واقع جشن شروع زايش گوسفندان و نزول خير و برکت است، برای آن مردمی که اقتصاد شبانی داشته‌اند»؛ مهر تاييد می‌زند. / الف
نظر خود را بنویسید