فردای کرمان – گروه جامعه: عضو مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آب با بیان این‌که گردشگری قنات می‌تواند عامل مهمی برای شناسایی تمدن قناتی استان کرمان باشد، گفت: «تاسیس خانه‌ی قنات می‌تواند محلی برای تمام پژوهشگران، نویسندگان و دانشجویان علاقه‌مند به قنات باشد تا همه دست به دست هم داده و از ادامه‌ی تخریب این سرمایه‌ی بزرگ بشری جلوگیری کنیم».
به گزارش فردای کرمان به نقل از ایسنا کرمان، محمد برشان با اشاره به اهمیت قنات‌ها اظهار کرد: «آورد قنات‌های استان کرمان می‌تواند نقش مهمی در توسعه‌ی کشاورزی و گردشگری داشته باشد».
وی افزود: «قنات در طول قرون و اعصار متمادی تامین‌کننده‌ی حیات مردم بوده و حفظ قنات حفظ محیط زیست و بخشی از تاریخ و تمدن این تاریخ کهن است».
برشان با اشاره به این‌که در استان کرمان سه قنات جهانی داریم، بیان کرد: «تاکنون چهار قنات ثبت ملی شده و 11 قنات در این پروسه قرار دارد و در حال تهیه‌ی گزارش سه تمدن قناتی بم، شهربابک و شهداد هستیم».
وی ادامه داد: «تاکنون قنات‌های داوران رفسنجان، بنگان و باقرآباد بافت و حجت‌آباد توکلی عنبرآباد ثبت ملی شده و پرونده‌ی قنات‌های خورند راور، جرجافک زرند، قنات مرکزی ارزوئیه و ده‌ملک کوهبنان آماده‌ی مطالعه و ارسال به سازمان میراث فرهنگی است».
نویسنده و پژوهشگر حوزه آب اظهار کرد: «در سال‌های اخیر متاسفانه قنوات بسیاری خشک شده که از مهم‌ترین عوامل آن می‌توان به خشکسالی‌های متمادی، تغییر اقلیم، چاه‌های عمیق مجاز و غیرمجاز، پروسه‌ی چاه به جای قنات و ... اشاره کرد».
وی با بیان این‌که متاسفانه قنات همیشه از پشت عینک مه‌آلود دیده شده و دستگاه‌های مربوطه در این زمینه توجه لازم را نداشته‌اند، گفت: «گردشگری قنات می‌تواند عامل مهمی برای شناسایی تمدن قناتی استان کرمان باشد و به عنوان مثال با توجه به اهمیت بم و قنات‌های پرآب آن، رونق گردشگری قنات علاوه بر اشتغالزایی تاثیر زیادی در آبادانی قنات دارد».
برشان افزود: «با توجه به ثبت جهانی لوت، گردشگری قنات در شهداد و همچنین ثبت جهانی میمند، گردشگری قنات در شهربابک اهمیت زیادی دارد و وظیفه‌ی تاریخی ما حفظ این سرمایه‌ی بزرگ پیشینیان است چراکه قنوات به عنوان پدیده‌ای عجیب در زیر زمین شکل گرفته‌اند».
وی با اشاره به این‌که مقدمات تاسیس خانه‌ی قنات استان کرمان فراهم شده، گفت: «تاسیس خانه‌ی قنات می‌تواند محلی برای تمام پژوهشگران، نویسندگان و دانشجویان علاقه‌مند به قنات باشد تا همه دست به دست هم داده و از ادامه‌ی تخریب این سرمایه‌ی بزرگ بشری جلوگیری کنیم و این مهم همکاری و همراهی همه‌ی مسئولان و به ویژه استاندار را می‌طلبد».
برشان افزود: «در دیداری که اردیبهشت ماه امسال با استاندار کرمان داشتیم، حمایت خود را از تاسیس خانه‌ی قنات اعلام کردند».
این پژوهشگر حوزه آب همچنین با اشاره به پیگیری معرفی باغ‌شهر بم به‌عنوان باغ‌شهر جهانی، بیان کرد: «این کار می‌تواند در زمینه‌های مختلف برای پیشرفت این دیار موثر باشد؛ شهر بم بر اساس قنات و تمدن قناتی شکل گرفته و باغ‌شهر بزرگ این منطقه از طریق قنات‌ها ادامه‌ی حیات داده و در شهر بم بیش از 100 قنات جریان داشته که قرن‌ها آب خندق اطراف را تامین می‌کرده‌اند».
وی ادامه داد: «هم‌اکنون پرآب‌ترین قنات‌های ایران در بم قرار دارد و قنات قنبرآباد شیخی بم با دِبی 360 لیتر در ثانیه و قنات دشتر با دبی 180 لیتر در ثانیه در بم وجود دارند و قنات‌های اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات ثبت جهانی شده و پایگاه قنات مرکز بزرگ معرفی تمدن قناتی بم است».
برشان بیان کرد: «مطالعه‌ی تمدن قناتی بم عامل مهمی برای معرفی باغ‌شهر است و باید ابتدا تمدن مطالعه، بررسی و ثبت ملی شده و همه‌ی قنات‌ها مورد مطالعه دقیق قرار گرفته و مدار گردش آب، نظام آبیاری و مراسم آب‌خواهی و باران‌خواهی بم نیز شناسایی و اسناد مربوط به تمدن آب، جمع‌آوری و به نمایش گذاشته شود».
عضو مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آب با اشاره به این‌که تمدن قناتی بم شاخص‌ترین رابطه‌ی انسان با آب در قلمروی تاریخ استان کرمان است، گفت: «در حال حاضر وجود گردشگری قنات بیش از پیش در بم احساس می‌شود اما قنوات همیشه مورد بی‌مهری بوده‌اند و گردشگری قنات و آب تاکنون نتوانسته جایگاه خود را نشان بدهد و ضعف رسانه‌ای و مدیریتی در این زمینه کاملا مشهود است».
وی افزود: «هرگونه بی‌اعتنایی به قنات‌های بم در این وانفسای خشکسالی بر مشکلات انبوه بحران آب می‌افزاید لذا باید جایگاه قنات تعریف و بازتعریف شود و اهمیت قنات در قرن 21 از لحاظ تاریخی، جغرافیایی و کشاورزی بیان و معضلات قنات باید شناسایی و رفع شود».
برشان با اشاره به تاثیر سیل، زلزله، چاه‌های عمیق، حقابه‌داران، تغییر اقلیم، چاه به جای قنات، برق و شبکه‌ی انتقال، جریانات مغناطیسی و اتمی، زباله‌های فضایی و ... بر قنوات اظهار کرد: «ارتباط قنات با محیط زیست باید شناسایی شود و متاسفانه تاکنون قنات و تکنولوژی، معضلات مدیریتی، حفظ و احیای قنوات مورد توجه لازم قرار نگرفته است».
وی بیان کرد: «مباحث قنات و رسانه و فضای مجازی، قنات و گردشگری، آموزش مقنی‌گری و جایگاه قنات از لحاظ تاریخی، سیاسی، اجتماعی و مردم‌شناسی مورد توجه نبوده و مغفول است». /پ
نظر خود را بنویسید