فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: بخش‌هایی از بدنه‌ی یخدان زریسف در شهر کرمان دچار آسیب شده است. تصاویری از این آسیب‌دیدگی در شبکه‌های اجتماعی منتشر و دلیل آن، بارش‌های اخیر ذکر شده است. معاون میراث‌فرهنگی استان اما در پاسخ به فردای‌کرمان گفت که تنها دلیل این تخریب‌ها، بارندگی نبوده است. مدت زیادی، از مرمت قبلی آن می‌گذرد و یخدان نیاز به رسیدگی دارد.
مجتبی شفیعی افزود: «اعتباری برای آن در نظر گرفته شده و تا دو هفته‌ی دیگر، مرمت اضطراری یخدان آغاز خواهد شد».
یخدان از جمله بناهایی است که معماران قدیم در مناطق گرم و خشک برای سازگاری با اقلیم احداث می‌کرده‌اند. در گذشته، در مناطقی از جمله کرمان، از این مخازن خشت و گِلی، برای تولید یخ در زمستان و نگهداری و حفظ آن به منظور مصرف در تابستان استفاده می‌کرده‌اند.
این بناها از یک محوطه‌ی روباز و ساختمان سرپوشیده تشکیل شده است.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، طی هفته‌های گذشته، بارش‌های زیادی در سطح استان به وقوع پیوسته و در برخی مناطق جنوبی، باعث بروز سیل نیز شده است. درباره‌ی اینکه این بارش‌ها چه تعداد از آثار تاریخی استان را تخریب کرده یا به آن صدمه زده‌اند؛ تاکنون گزارشی منتشر نشده است.
آسیب‌های یخدان زریسف اما از چشم فعالان شبکه‌های اجتماعی دور نمانده و وضعیت نامناسب آن اطلاع‌رسانی شده است. دوست‌داران میراث‌فرهنگی استان خواهان رسیدگی فوری به وضعیت این بنا هستند. گفته می‌شود قدمت این بنا به دوران قاجار برمی‌گردد.
این یخدان در سال 1379 خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شاردن گردشگر معروف فرانسوی در مورد چگونگی تهیه‌ی یخ در ایران می‌نویسد: «در یک محوطه گودال عمیقی رو به شمال حفر می‌کنند و در مقابل آن، حوضچه‌های مربع‌شکلی به عمق 40 تا 50 سانتی‌متر، مانند تشتکی فراهم می‌آورند. آن‌گاه شامگاهان این‌ها را از آب پر کرده و هنگامی که بامدادان کاملا منجمد می‌شود، آن را با رنده‌ی باغبانی یا شن‌کش می‌کشند و تکه‌تکه می‌کنند و همه‌ی این تکه‌ها را در گودال مذبور که توضیح داده شد روی هم انبار می‌کنند و آن را در آن‌جا به قدر مقدور به تکه‌های کوچک‌تر مبدل می‌کنند، چون هر اندازه که یخ بیشتر خرد شود، بهتر منجمد می‌گردد. سپس این حوضچه‌های مربع‌شکل را مانند روزهای گذشته با آب تازه پر می‌کنند و هنگام غروب با آبپاش، تکه‌های یخ گودال را آبپاشی می‌کنند تا بهتر به هم بچسبد. دست‌کم بعد از هشت روز کار پیاپی قطعات یخی به ضخامت پنج تا شش «پا» به دست می‌آید و آن‌وقت، شب‌هنگام مردم معمولی محله را جمع می‌آورند و اینان با فریاد و هلهله و شادی فراوان در حالتی که مشعل‌هایی دوروبر گودال افروخته‌اند با آهنگ ساز در گودال فرود آمده و تکه‌های بزرگ یخ را روی هم می‌شکنند و میان هر دو تکه آب می‌پاشند تا بهتر به هم بگیرد. در مدت شش هفته یک یخچال پر از یخ می‌شود». / الف
عکس‌ها: مریم طاهری / صفحه‌ی اینستاگرامی kerman_kermania
نظر خود را بنویسید