فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی کشور هشدار داد: «برای مهار فرونشست فرصت بسیار محدودی باقی مانده و باید هرچه سریع‌تر در این رابطه اقدام کنیم».
رضا شهبازی افزود: «در حال حاضر، در استان کرمان نرخ فرونشست بالای 30 سانتی‌متر در سال، در اصفهان حداقل 19 سانتی‌متر در سال و در اطراف تهران 15 سانتی‌متر در سال به ثبت رسیده که البته این آمار بیشینه‌ی فرونشست در این استان‌هاست».
وی اضافه کرد: «آماری که در رابطه با نرخ فرونشست اعلام می‌شود در تمام قسمت‌های یک دشت یکسان نیست و ممکن است که در نقاط مختلف دشت این میزان کم یا زیاد شود».
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از تسنیم سراسری، وی 19 اسفندماه ادامه داد: «تحقیقات در زمینه فرونشست از حدود 20 سال پیش در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در حال اجراست و در این سال‌ها تحقیقات گسترده مربوط به فرونشست سه بار در کل کشور انجام شده است».
وی بیان کرد: «گستره‌ی فرونشست حداقل دو سوم از دشت‌های کشور که آب شیرین دارند را تحت تاثیر قرار داده است و یک‌سوم دیگر از این دشت‌ها هم با کاهش تراز آب مواجه هستند که با ادامه یافتن این روال، این دشت‌ها نیز در آینده درگیر فرونشست خواهند شد».
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی در رابطه با نرخ فرونشست یادآور شد: «نرخ فرونشست مولفه‌ای است که به میزان فشردگی، ماهیت و ضخامت ذرات آبخوان‌ها برمی‌گردد. به دلیل اینکه این عوامل در آبخوان‌های مختلف باهم تفاوت دارند در نتیجه نرخ فرونشست نیز در هر منطقه متفاوت است».
شهبازی درباره‌ی فرونشست در تهران گفت: «در محدوده‌ی جنوب شهر تهران نرخ فرونشست بالاست و به دلیل زیرساخت‌ها و تأسیساتی که در این منطقه وجود دارد, فرونشست می‌تواند خطر زیادی را متوجه این منطقه کند».
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی در رابطه با پیگیری موضوع فرونشست توسط این سازمان گفت: «سازمان زمین‌شناسی وظیفه داشته است که از سال 1383 تحقیقات مربوط به پدیده فرونشست را در سطح کشور انجام دهد, سازمان زمین‌شناسی در قالب طرح «احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی» موضوع فرونشست را دنبال می‌کند و اخیرا نیز سازمان زمین‌شناسی به عضویت کارگروه ملی سازگاری با کم آبی درآمده است که موضوع فرونشست یکی از محورهای این کارگروه است».
شهبازی تاکید کرد: «نمی‌توانیم بگوییم که موضوع فرونشست در کشور متولی ندارد و سازمان زمین‌شناسی متولی انجام تحقیقات و پهنه‌بندی خطر فرونشست است».
وی با اشاره به دو عامل تاثیرگذار در موضوع فرونشست گفت: «ایجاد فرونشست مستقیما به موضوع بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی مربوط می‌شود که این موضوع فرونشست را متوجه وزارت نیرو می‌کند که متولی منابع آبی کشور است. در واقع فرونشست حاصل سوء مدیریت در کنترل برداشت از منابع آب کشور است».
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی بیان کرد: «در موضع فرونشست نقش سه دستگاه مهم است؛ سازمان زمین‌شناسی که وظیفه پدیده‌شناسی و پهنه‌بندی خطرات فرونشست را بر عهده دارد، وزارت نیرو که متولی آب کشور است و وزارت راه که وظیفه جلوگیری و مهار خسارات فرونشست به زیرساخت‌ها را عهده‌دار است».
شهبازی ادامه داد: «جدا از این سه دستگاه، فعالیت سازمان‌های دیگر نیز به نوعی به پدیده فرونشست مربوط می‌شود؛ به عنوان مثال بخش زیادی از منابع آب‌های زیرزمینی در کشاورزی مصرف می‌شود که متولی آن وزارت جهاد کشاورزی است».
وی بیان کرد: «مهم‌ترین سندی که در رابطه با فرونشست و منابع آب زیرزمینی وجود دارد، احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی است که مصوبه پانزدهمین جلسه شورای عالی آب است. این طرح 15 پروژه دارد که یکی از این پروژه‌ها مربوط به پهنه‌بندی فرونشست که توسط سازمان زمین‌شناسی انجام می‌شود, سایر این پروژه متوجه وزارت نیرو و وزرات جهاد است که اقداماتی را در این زمینه انجام داده‌اند اما اقدامات مثبت در زمینه فرونشست بسیار کم و محدود بوده است».
مدیرکل دفتر مخاطرات زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی اظهار کرد: «در حال حاضر پدیده فرونشست بیشتر از اینکه یک پدیده فنی باشد، به یک پدیده‌ی اجتماعی تبدیل شده است و به همین دلیل مهار این پدیده تبعات قانونی و اجتماعی دارد. به عنوان مثال عده زیادی از مردم بهره‌بردار منابع آب زیرزمینی هستند که نیاز است با کسانی که به طور غیرمجاز از این آب‌ها استفاده می‌کنند برخورد قانونی شود و در میزان مصرف کسانی که از چاه‌های مجاز استفاده می‌کنند نیز بازنگری شود».
شهبازی با تاکید بر اینکه در مواردی همین مسائل اجتماعی باعث اختلال در طرح‌های مهار فرونشست شده‌اند، گفت: «بخش فنی فرونشست بخش پیچیده و تخصصی است اما بحث‌های اجتماعی و اقتصادی پیرامون این موضوع به مراتب بار سنگین‌تری از مسائل فنی دارد».
وی با تاکید بر اینکه دشت‌هایی که دچار فرونشست شدند، دیگر توانایی بازگشت را ندارند، تصریح کرد: «برای مهار فرونشست فرصت بسیار محدودی باقی مانده است و باید هرچه سریع‌تر در این رابطه اقدام کنیم». / الف
نظر خود را بنویسید