گروه اقتصاد ـ در حالی‌که با تصمیم شورای معادن استان کرمان؛ پرونده‌ی معدن‌کاری کوه‌شاه پس از سال‌ها کشمکش در آستانه‌ی بسته شدن است؛ معدن‌کاری در هنزاکوه بحرآسمان در جنوب استان کرمان همچنان محل مناقشه است.
به گزارش فردای‌کرمان، خبرگزاری ایرنا جنوب استان به‌تازگی میزگردی در این‌باره تشکیل داده و فرصت اظهارنظر موافقان و مخالفان درباره‌ی این پروژه را فراهم کرده است. در ادامه، نظر کارشناسان دولتی حاضر در این میزگرد را می‌خوانید.
آب منطقه‌ای مخالف است
کارشناس مدیریت محیط زیست و حفاظت از منابع آب شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان در این میزگرد گفت: «شرکت آب منطقه‌ای با انجام عملیات اکتشاف در بستر رودخانه‌ی هنزاکوه بحرآسمان مخالف است و مخالفت خود را طی چندین نامه به سازمان صنعت و معدن جنوب کرمان و شرکت معدنی مرمر تراورتن آسیا اعلام کرده است».
محمدرضا شجاعی افزود: «معدن مس در تمام مراحل اکتشاف تا استخراج و بهره‌برداری، عوارض خطرناکی برای محیط زیست و موجودات زنده به همراه دارد و در نتیجه‌ی آن، یک غبار غلیظ سمی در آسمان پخش شده و باران اسیدی به وجود می‌آید که گیاه، آب، خاک و هوا را به شدت آلوده می‌کند».
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه قبول داریم در مرحله‌ی اکتشاف، آلودگی ایجاد نمی‌شود، ادامه داد: «شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان با اجرای طرح ارزیابی زیست محیطی برای اکتشاف در معدن بحرآسمان موافقت نکرده و این در حالی است که برخی عنوان می‌کنند مدیرعامل آب منطقه‌ای، بهره‌برداری از این معدن را به ارائه طرح ارزیابی زیست محیطی منوط کرده است». شجاعی بیان کرد: «ما نمی‌توانیم معادن مس سرچشمه و گل‌گهر را با بحرآسمان مقایسه کنیم چرا که در مسیر آن معادن، سدِ آب آشامیدنی قرار نگرفته است».
وی ادامه داد: شکستگی‌های سنگ‌ها در رودخانه‌ی بحرآسمان مربوط به میلیون‌ها سال قبل بوده و شکستگی جدیدی ایجاد نشده که بخواهیم بگوییم همین الان هم آب این رودخانه آلوده است اما باید توجه کرد که با انجام عملیات معدنی مجددا این شکاف‌ها ایجاد خواهد شد».
اجازه دهیم اکتشاف انجام شود
کارشناس اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان هم با بیان اینکه بر اثر عملیات معدن‌کاوی و بارش باران، اسید سولفوریک شسته شده و آب را آلوده می‌کند، گفت: «اما این آلودگی به حدی نیست که مردم تصور می‌کنند چرا که قرار نیست مواد معدنی طی مدت زمان زیادی در محل معدن نگهداری شوند».
عباس مسلمی افزود: «امروز همه میدانند بیماری‌هایی که جامعه را درگیر کرده، نتایج سموم و کودهایی است که برای تولید محصولات جالیزی استفاده می‌کنیم نه معدن‌کاوی، اما در منطقه بحرآسمان که دارای شکستگی‌های زمین‌شناسی هم است، همزمان با بارش باران روی شکستگی‌های سنگ‌ها، آلودگی ایجاد می‌شود، بدون اینکه معدن‌کاوی انجام شود».
وی ادامه داد: «اگر قرار بر این باشد که بعد از راه‌اندازی معدن، مردم به سرطان دچار شوند باید بگویم که ما همین الان در حال مبتلا شدن به سرطان هستیم».
این زمین‌شناس یادآور شد: «اگر مواد معدنی استخراج شده را به مدت چندین سال در بستر رودخانه نگهداری کنیم، آن زمان آلودگی ایجاد می‌شود چرا که عناصر مربوط به آلودگی به این راحتی رهاسازی نمی‌شوند و برای ایجاد آلودگی، حتما نیاز است این مواد، مدت زمان زیادی در محل استخراج نگهداری شوند».
این کارشناس ادامه داد: «در معدنی که بلافاصله مواد معدنی استخراج و بارگیری می‌شود اصلا مهلتی وجود ندارد که آلودگی ایجاد شود چرا که به طور میانگین بیش از یک سال طول می‌کشد تا آن عناصر مضر، رهاسازی شوند».
وی با بیان اینکه فرآوری مس، آلودگی ایجاد می‌کند، اظهار کرد: «در بحرآسمان برنامه‌ای برای فرآوری موادمعدنی وجود ندارد و فعلا بحث بر سر اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری است».
کارشناس زمین‌شناسی ادامه داد: «بهره‌برداری هم مادامی که مستمر انجام شود، فرصتی برای شسته شدن سولفید و رها شدن آن در آب وجود ندارد». وی گفت: «در مرحله‌ی اول باید اکتشاف انجام شود تا ببینیم چه میزان از ذخیره‌ی معدن هنزاکوه در بالای سطح آب، هم‌سطح آب و زیر آب است که حتی می‌توان با روش‌هایی همچون سیستم زهکشی، مانع ایجاد آلودگی شد». مسلمی بیان کرد: «ذخایری که در بالای سطح آب قرار دارند را بدون ایجاد هیچ گونه آلودگی می‌توان استخراج کرد».
وی همچنین به بحث اکتشاف در معدن هنزاکوه اشاره کرد و گفت: «اکتشاف در این منطقه به این شکل انجام می‌شود که یک سوراخ به قطر پنج سانتیمتر به صورت عمودی داخل زمین ایجاد و موادی که از این سوراخ کوچک بیرون می‌آید مورد آزمایش و بررسی قرار می‌گیرند که این روش، هیچ‌گونه آلودگی به همراه ندارد».
وی با بیان اینکه شرکت آب منطقه‌ای در بهمن‌ماه 92 با اکتشاف در این معدن موافقت کرده است، توضیح داد: «این شرکت در آن تاریخ، بهره‌برداری را منوط به ارائه‌ی طرح ارزیابی زیست‌محیطی کرده و بهتر است ما هم در ابتدا اجازه دهیم مرحله‌ی اکتشاف انجام شود تا از وضعیت ذخایر معدنی موجود آگاه شویم».
ظرفیتی شبیه مس سرچشمه در بحرآسمان داریم
در این میزگرد، معاون امور معادن و صنایع‌معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان هم به محرومیت مناطق جنوبی این استان اشاره کرد و گفت: «این خطه، شدیدا به ایجاد اشتغال جدید نیاز دارد چرا که هنوز یک کارخانه‌ای که بیش از ۵۰ شغل ایجاد کند ندارد و ما وظیفه داریم در جنوب کرمان به دنبال ایجاد اشتغال باشیم».
محمدرضا مقبلی اظهار کرد: «به واسطه‌ی مخالفت‌هایی که با معدن‌کاوی در بحرآسمان می‌شود، هنوز کار اکتشاف انجام نشده که ببینیم معدن هنزاکوه از لحاظ میزان ذخیره در چه وضعیتی است اما طبق تحقیقات مقدماتی، محرز شده که ظرفیتی همچون مس سرچشمه در بحرآسمان وجود دارد که ذخیره‌ی مس آن بیشتر از آهن است».
معاون معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان بیان کرد: «در حال حاضر شرکت تراورتن روی بحث اکتشاف آهن متمرکز شده و گزینه‌ی مس را کنار زده است».
مقبلی با تاکید بر لزوم ایجاد اشتغال در جنوب کرمان گفت: «تاکنون چندین شرکت معدنی بزرگ به صنعت و معدن جنوب پیشنهاد داده‌اند که به صورت یک هلدینگ، اکتشاف و بهره‌برداری از چندین نقطه معدنی بحرآسمان را به آنها واگذار کنیم و آنها متعهد می‌شدند افزون بر ۱۰ هزار شغل برای مردم جنوب کرمان ایجاد کنند».
وی با بیان اینکه در ازای برداشت از معادن، یک حقوق دولتی از معدن‌کار دریافت می‌شود، اضافه کرد: «۱۲ درصد این مبلغ به حساب منابع طبیعی واریز می‌شود تا بتواند خسارت‌های احتمالی ناشی از استخراج مواد معدنی را جبران کند».
مقبلی گفت: «مسلما اگر در طرح ارزیابی زیست‌محیطی مشخص شود که راه‌اندازی این معدن برای منطقه خطرناک است، جلوی معدن‌کاوی گرفته می‌شود اما نباید بگذاریم بدون دلیل، تعداد زیادی از جوانان جنوب کرمان از داشتن شغل محروم شوند». وی ادامه داد: «باید بتوانیم کاری کنیم که این اشتغال در منطقه ایجاد شود به گونه‌ای که آب آلوده نشود نه اینکه با گفتن یک نه، صورت مسئله را پاک کنیم».
مقبلی اظهار کرد: «خود من اگر یقین پیدا کنم که با معدن‌کاوی، آب آلوده می‌شود، شخصا با این پروژه مخالفت می‌کنم اما تاکنون توجیه نشده‌ام که معدن می‌تواند آب را آلوده کند. مردم اگر توجیه شوند که با راه‌اندازی معدن بحرآسمان، آب آشامیدنی آلوده نمی‌شود یقینا تحت هیچ شرایطی با معدن‌کاوی مخالفت نمی‌کنند چرا که امروز آنها به اشتغال نیاز دارند».
ادعای معدن‌کاوی بدون آلودگی ثابت شود
معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو که به‌طور تلفنی در این میزگرد شرکت کرد نیز گفت: «هر گونه اکتشاف و بهره‌برداری از معادن باید به گونه‌ای انجام شود که امنیت آبی منطقه را به خطر نیاندازد چرا که امنیت آبی بر امنیت اقتصادی و شغلی مقدم است».
هدایت فهمی افزود: «رودخانه‌ی بحرآسمان یکی از سرشاخه‌های دائمی حوزه آبریز هلیل‌رود بوده و با شیب تندی که دارد، هر گونه دخل و تصرف و آلودگی را به سرعت به سد جیرفت می‌رساند».
وی اظهار کرد: «برداشت لایه‌های رویی معدن باعث می‌شود فلزات سنگین، مواد سولفیدی و زه آب اسیدی وارد جریان رودخانه شده و هم اینکه به آب‌های زیرزمینی منطقه سرایت کند».
معاون آبفای وزارت نیرو بیان کرد: «سال 96 وزارت نیرو طی نامه‌ای از سازمان صنعت و معدن خواست که از هر گونه اکتشاف و بهره‌برداری در حوزه آبریز سد جیرفت جلوگیری شود. اردیبهشت‌ماه امسال هم آب منطقه‌ای از سازمان حفاظت محیط زیست خواست که از معدن‌کاوی در بالا دست سد جیرفت ممانعت به عمل آید». وی گفت: «اگر بخواهیم در چنین مناطقی فعالیت معدنی انجام دهیم باید تمام ضوابط زیست محیطی را رعایت کنیم». معاون آب و آبفای وزارت نیرو با تاکید بر اینکه در دنیا تکنولوژی های پیشرفته‌ای وجود دارد که می‌توانند مانع ورود آلودگی به آب شوند اظهار کرد: «طبق ماده 47 قانون توزیع عادلانه آب، سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت جلوگیری از آلوده شدن آب را بر عهده دارد و اگر کسی مدعی است می‌تواند بدون آلوده کردن آب، معدن‌کاوی بکند باید مستندات خود را و همچنین معرفی تکنولوژی نوینی که در اختیار دارد را به همراه طرح ارزیابی زیست محیطی، ارائه کند. تکنولوژی‌هایی که امروز در کشور وجود دارد معطوف به بهره‌برداری هر چه بیشتر، بدون رعایت ضوابط زیست محیطی است و اگر با این تکنولوژی مجوز معدن‌کاوی صادر شود، بسیار خطرناک بوده و عواقب ناخوشایندی در پی خواهد داشت».
به گزارش ایرنا جنوب کرمان، برخی، راه‌اندازی معدن در رودخانه دائمی بحرآسمان در جنوب استان کرمان را تهدید کننده سلامت مردم منطقه میدانند و برخی کارشناسان با رویکرد ایجاد اشتغال و اقتصاد مقاومتی، بر راه‌اندازی این معادن اصرار دارند و این روزها گروه‌ها و کمپین‌های متعددی در شبکه‌های اجتماعی به این قضیه ورود کرده و در خصوص سود و زیان این پروژه اظهار نظرهای متفاوتی ارائه می‌کنند.
به گزارش فردای‌کرمان، متن کامل اظهارات دیگر حاضرین در این میزگرد که غیردولتی هستند؛ در ایرنا در دسترس است.
نظر خود را بنویسید