فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: ایران قصد داشت در اجلاس امسالِ یونسکو پروندۀ زنجیره‌ای از کاروانسراهای تاریخی را ثبت جهانی کند. از کرمان، دو کاروانسرای گنجعلیخان و چاه‌کوران در حوالی راور هم در این پرونده هستند.
ایران، چند سالی است که به ثبت‌جهانی زنجیره‌ای روی آورده و به‌جای ارسال تک اثر، مجموعه‌ای از آثار را به یونسکو معرفی می‌کند. تجربۀ نزدیک‌تر این رویکرد مربوط به ثبت قنوات است که سه قنات گوهرریز جوپار، اکبرآباد و قاسم‌آباد بم در استان کرمان نیز به همراه قنات‌هایی از دیگر استان‌ها جهانی شدند.
در حال حاضر نیز، در پروندۀ ثبت جهانی کاروانسراها، 56 اثر در 24 استان از بین هزار کاروانسرای کشور معرفی شده‌اند که سهم استان کرمان دو بنا بوده است.
مجتبی شفیعی معاون میراث‌فرهنگی استان در پاسخ به فردای‌کرمان، دربارۀ اینکه چرا خبری از ثبت جهانی کاروانسرا نیست؟ گفت که امسال ایران دو پروندۀ کاروانسراها را برای فهرست میراث تاریخی و پروندۀ جنگل‌های ایزمار (در استان آذربایجان شرقی) را برای فهرست میراث طبیعی در انتظار ثبت داشت ولی بنا به تصمیم کمیته میراث جهانی یونسکو، اجلاس امسال که قرار بود تابستان برگزار شود به تعویق افتاده است.
وی با بیان اینکه احتمالا با اجلاس سال بعد به طور همزمان برگزار خواهد شد، در پاسخ به اینکه پروندۀ کاروانسرای گنجعلیخان مشکلی ندارد؟ اظهار کرد: «هیچ مشکلی در پرونده وجود ندارد».
وی یکم شهریورماه در پاسخ به فردای‌کرمان به صورت پیامکی این توضیحات را نوشت و تاکید کرد: «امسال اصلا اجلاس یونسکو برگزار نمی‌شود و این موضوع شامل همه کشورها است و خاص ایران نیست».
دربارۀ اینکه کاروانسراهای گنجعلیخان و چاه‌کوران چه ویژگی شاخصی دارند که یونسکو به جهانی شدن آن چراغ سبز نشان داده است؟ شفیعی مهرماه سال گذشته در گفت‌وگو با فردای‌کرمان توضیح داد: «دو نوع کاروانسرای درون و برون‌شهری داریم. چاه‌کوران، یک کاروانسرای برون‌شهری، مربوط به دوران قاجار و چهار ایوانه است که در مسیر راور ـ مشهد و در فاصلۀ حدود 35 کیلومتری راور واقع شده است. این کاروانسرا به لحاظ موقعیت قرارگیری و عناصری که دارد، انتخاب شده است؛ خود کاروانسرا قنات دارد و تمام مصالح آن بومی است؛ در فاصلۀ کوتاهی از بنا، کورۀ آجرپزی واقع شده که آجر مورد نیاز کاروانسرا از آن تامین می‌شده است. همچنین، مصالح سنگی آن از کوهی در فاصلۀ 500 متری آن تهیه شده و بنا، یک برج دیده‌بانی نیز دارد».
وی افزود: «گنجعلیخان یک کاروانسرای درون‌شهری با تزئیناتی ویژه است. طی سال‌های گذشته اقدامات مرمتی خیلی خوبی در آن صورت گرفته که از جملۀ آن، مرمت خاص و علمی مقرنس‌های آن است که کاری فوق‌العاده دشوار بود ولی به‌خوبی انجام شد. در بازدید ارزیابان یونسکو نیز، تزئینات متنوع این بنا بسیار مورد توجه قرار گرفت».
وی اضافه می‌کند: «علاوه بر این، احیا و زنده بودن کاروانسرا و کاربری مناسب آن نیز مورد توجه قرار گرفته است». / الف
نظر خود را بنویسید