محمد لطیف‌کار* ـ «نام‌گذاری روزی به‌نام کرمان، حتما مزیت‌های فراوان دارد. به‌نظر من، نشانه‌هایی از آرمان‌‌خواهی نسل امروز نیز در این اقدام فرهنگی نهفته است. همچنین بیانگر آن است این نسل قصد دارد چه خوانشی از تاریخ و فرهنگ کرمان داشته باشد. از سوی دیگر، اگر در نام‌گذاری این روز دقت و مطالعه‌ی کافی به‌خرج ندهیم، نه‌تنها به مزیتی نمی‌رسیم که به‌عکس، جامعه‌ی کرمان را ناخواسته با یک چالش جدی مادی و معنوی دچار می‌کنیم.
با این مقدمه، در ادامه‌ی مطالبی که هفته‌های اخیر، در این زمینه در رسانه‌ها و صحن علنی شورای شهر مطرح شده، قصد دارم به‌سهم خود، خیلی کوتاه نکاتی را یادآور شوم.
جمع‌بندی من از محتوای مذاکرات نشست اخیر شورا، این است که گرایش به انتخاب روزی فرهنگی برای کرمان، در ارتباط با بنای «قبه‌سبز» به‌عنوان مهمترین اتفاق فرهنگی در تاریخ کرمان، چشمگیر است و بعید نیست نام این مدرسه‌ی تاریخی در شورای نام‌گذاری انتخاب و مهر تایید بخورد.
مسلما مدرسه یا دانشگاه تاریخی «قبه‌سبز» جزو افتخارات قطعی کرمان است و باید از آن پاس‌داری شود. اما در مورد جایگاه واقعی این مدرسه تا آن‌جا که اطلاع دارم، هنوز تحقیقات جدی و شایسته‌ای صورت نگرفته است. حتی در سال گذشته که در مراسم ویژه‌ای با حضور رزم‌حسینی استاندار وقت، قرار شد کوشش‌های جدی‌تری صورت پذیرد، متاسفانه این موضوع با جدیت دنبال نشد و اتفاق خاصی را شاهد نبودیم.
در مورد تاسیس این مدرسه، اهل‌نظر عموما به‌حق در مورد سابقه‌ی هفتصد ساله‌ی آن مطالبی را عنوان می‌کنند. حال آن‌که در بررسی اهمیت نظام‌های آموزشی و علمی، آن‌چه بیشترین نقش را دارد، تداوم این نظام‌ها و سنت‌های آموزشی است. امری که در مورد «قبه‌سبز» بدلیل تاریخ خونبار کرمان رخ نداد.
اگرسویه‌ی دانشگاهی و علمی و فرهنگی «قبه‌سبز» برای اعضای شورا اهمیت دارد، اجازه می‌خواهم پیشنهاد کنم نام بنیان‌گذار دانشگاه شهیدباهنر را برای روز فرهنگی کرمان انتخاب کنید، تا از این طریق روز تولد یا درگذشت مهندس افضلی‌پور یا روز کلنگ‌زنی دانشگاه و یا افتتاح آن را در کرمان پاس بداریم.
از یاد نبریم، آن‌چه کرمان معاصر دارد بخش اعظم آن، حاصل نقش بی‌بدیل این مرکز آموزشی است، که نام کرمان را در ایران و جهان بلندآوازه کرده است. دانشگاه شهیدباهنر موتور توسعه را در استان روشن کرد، وطی چند دهه توانست ده‌ها هزار تحصیلکرده را در همه‌ی ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و هنری تحویل جامعه بدهد. در واقع، نهالی که نزدیک نیم‌قرن پیش با دست با کفایت افضلی‌پور کاشته شد امروز به یک جنگل انبوه و با استعدادی شگرف تبدیل شده است. براین نقش‌آفرینی و افتخارآفرینی درود باد.
فراموش نکنیم، افضلی‌پور همه‌ی جان و هستی خود را در چله‌ی این کمان گذاشت؛ از این رو کرمان برای پاسداشت نام او و عظمتی که آفرید به او بدهکار است. به‌ویژه که او حتی برای کاربرد نام خود مطالبه‌ای نداشت. البته از منظر ادای دین به او هیچ تاکیدی ندارم؛ و معتقدم رویکرد انتخاب «روز کرمان» باید منطبق بر معیارهای درستی صورت گیرد که به حق و عدالت نزدیک‌تر باشد. این انتخاب هرچه باشد نوعی نشانه و رویکرد است که آینده‌ی کرمان را نیز رقم می‌زند.
با این وصف؛ پیشنهاد دومی هم دارم. با همه‌ی احترامی که برای پیشنهادهایی که تا کنون مطرح شده؛ معتقدم در این بررسی‌ها، نام بزرگ گنجعلیخان حاکم چهارصد سال پیش کرمان را که توسعه‌گرایی همه‌جانبه را اول بار او در کرمان بنیان‌گذاری کرد، از قلم افتاده است. اگرچه بعد از گنجعلیخان حاکمانی در کرمان بودند که بازار، مدرسه، مسجد، حمام و بیمارستان هم ساختند اما او پایه‌گذار نهضتی بود که ابعاد کارهایش نسبت به قبل و بعد از خودش، با فاصله‌ی بسیار زیادی بی‌همتا بود.
اگر در این نام‌گذاری سراغی از نامدارانی چون گنجعلیخان را بگیریم و ترجیحا او را برگزینیم، در واقع مسیر توسعه‌ی کرمان را در آینده هم نشانه‌گذاری کرده‌ایم. مخاطبان این پیشنهاد کافی است کتاب استاد باستانی پاریزی را در باره‌ی گنجعلیخان ورق زده بزنند، تا از عظمت اتفاقات عمرانی و توسعه‌ای دوره‌ی گنجعلیخان مطلع شوند. آثاری که از او به‌یادگار مانده، بدون شک نام کرمان را به‌عنوان یک شهر و پایتخت فرهنگی به جهان معرفی کرده است.
کلام آخر؛ شورای شهر کرمان خوب است به این زودی، کفایت مذاکرات را اعلام نکند. گفتمان تعیین روزی به‌نام «روز کرمان» تازه شروع شده است. حیف است این بحث را در نقطه‌ی شروعش ابتر رها کنیم، و دنباله‌ی کار را نگیریم.
دغدغه‌ی نام‌گذاری روزی به‌نام کرمان ارزش والایی دارد، از این‌رو سزاوار است این بحث را به‌عنوان یک موضوع استراتژیک، با تمهیداتی در نهادهای علمی، فرهنگی و رسانه‌ای کشوری و استانی دنبال کنیم.
قطعا این‌گفت‌وگو با هویت کرمانی ما و راه توسعه‌ی کرمان مرتبط است. ما در آغاز این چالش قرار داریم».
*مدیرمسئول و سردبیر «فردای‌کرمان»
نظر خود را بنویسید