فردای‌کرمان ـ عباس تقی‌زاده*: «نوروز از آئین‌های کهن و ماندگار ایرانیان است که توانسته فراتر از مرزهای جغرافیایی، فرهنگ این مرز و بوم را معرفی کند. گسترش ارتباطات اجتماعی و همدلی، از ویژگی‌های مهم نوروز است که از دل خانواده شروع می‌شود و تا سطح ملی و بین‌المللی تداوم می‌یابد و بر اعتلای فرهنگ ایران می‌افزاید.
نوروز اما تغییر و تحولاتی هم داشته است. ما از نوروز باستانی به نوروز رسانه‌ای و مجازی رسیده‌ایم. برای لمس بهتر تغییرات، شیوۀ حضور خانواده‌ها در سیزده بدر را در چند دهۀ اخیر مقایسه کنید، از خودروهایی با انبوه سرنشین و متراکم و حضور دسته‌جمعی اقوام و خویشان در طبیعت تا خودروهای کم سرنشین و خلوت امروزی در ویلاهای متنوع.
سال‌های اخیر، سفره‌های هفت سین هم دیگر فقط در خانه‌ها پهن نمی‌شوند و در فرسته‌های مجازی (استوری‌ها و پست‌ها) خودنمایی می‌کنند.
نقش و کارکرد ارتباطی نوروز، بیش از سایر کارکردهاست. نوروز از آئین‌های کهن به شمار می‌رود که خود را با تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی همراه کرده و به آئینی ایرانی اسلامی بدل شده است. انعطاف نوروز و همزیستی با تغییرات و تحولات از رموز ماندگاری‌اش است.
دوران کرونا، اهمیت نوروز را بیشتر کرد. نوروز تسلیم کرونا نشد و در قامت آئینی امیدبخش و سازنده رخ نمود. در آستانۀ نوروز، تکراری‌ترین آئین غیرتکراری که با بهار و شکوفه همراه می‌شود قرار داریم. در این سال‌ها، گاهی از نوجوانان و جوانان می‌شنویم که حوصلۀ دید و بازدیدهای نوروزی را ندارند و معمولا با و پدر و مادرها همراهی نمی‌کنند یا عده‌ای می‌گویند در نوروز به مسافرت می‌رویم تا از دید و بازدیدها فرار کنیم. این‌ها نشانه‌های کم شدن ارتباطات درون‌فامیلی و گفت‌وگو در خانواده‌هاست که الزاما دلیل اقتصادی ندارد و یکی از دلایلش، تفسیر و تصویر متفاوت نسل امروز با نسل پیشین از آئین‌ها و سنت‌ها از جمله نوروز است. ضمن آنکه فناوری‌های ارتباطی، انسان‌ها را به خلوت خود فرو برده‌اند، گرچه به نظر می‌رسد دائما در حال ارتباط با هم هستیم.
نووروز و آئین‌هایش باید به متن زندگی وارد شوند و بتوانند مشارکت ما را در اجرای آن‌ها بیشتر کنند. برای مثال چه بهتر که سفره هفت‌سین و حفظ سایر عناصر فرهنگی نوروز در خانواده‌ها مشارکتی باشد و صرفا برعهدۀ مادر خانواده قرار نگیرد. یا دید و بازدیدها با سلیقۀ فرزندان هم برنامه‌ریزی شود.
در نوروز، شهرها هم چهرۀ نوروزی می‌گیرند، حتی رادیو و تلویزیون هم در این روزها کمتر به خبرهای درگیری و جنگ و ماجراهای سیاسی ورود می‌کند. خانواده اما هستۀ اصلی کهن آئین نوروز است، برای نمونه پهن کردن سفره هفت‌سین که خانواده‌ها را گرد هم جمع و آن‌ها را به هم مهربان‌تر و نزدیک‌تر می‌کند.
پیشنهاد می‌شود رویداد «هفت‌سین در هفت‌باغ» با هدف افزایش شادی و نشاط بین خانواده‌ها و ارتقای مشارکت اجتماعی و معرفی بیشتر ظرفیت‌های فرهنگی و گردشگری کرمان، تقویت همبستگی خانوادگی، کار تیمی و خلاقیت برگزار شود. بزرگراه هفت باغ علوی، کرمان را به ماهان متصل می‌کند. محوری که با دانشگاه‌های شهید باهنر، چمران و علوم‌پزشکی شروع می‌شود و به دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته در جوار باغ شاهزاده و مرقد شاه نعمت‌الله ولی می‌رسد. شرکت هفت‌باغ و شهرداری کرمان، از فعالان حوزۀ گرشگری هستند و از این‌رو، می‌توانند با مشارکت یکدیگر این رویداد را در ورودی محور هفت باغ برگزار کنند.
در دوسوی هفت‌باغ، دو میدان قرار دارد که سال‌ها عملیات زیباسازی و عمرانی در آن‌ها انجام نشده است. احتمالا دلایل کارشناسی و منطقی وجود دارد اما رویداد هفت‌سین در هفت‌باغ می‌تواند میادین هفت‌باغ را در نوروز زیبا و جذاب کند.
برای این منظور پیشنهاد برگزاری رویداد، در جلسۀ هیات مدیره انجمن روابط عمومی استان به شهردار کرمان داده شد و نظر دکتر شعرباف در قبال آن بسیار مثبت و مساعد بود.
خوشبختانه شهردار کرمان درخواست مکتوب برگزاری رویداد و جشنواره را به معاونان شهرداری ارجاع داده‌اند و امید است در فرصت باقی‌مانده امکان اجرا، فراهم شود. مدیرعامل شرکت هفت‌باغ علوی نیز از این رویداد استقبال و آمادگی خود را برای همکاری اعلام کرد و به تازگی فرماندار کرمان نیز به جمع حامیان اصلی آن پیوسته است.
این رویداد، ارتقاء نشاط در بین خانواده‌های کرمانی و معرفی آئین‌های بومی و ظرفیت‌های گردشگری کرمان را دنبال می‌کند. بر همین اساس، تمرکز بر مشارکت خانواده است.
امسال نوروز با ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن همزمان شده است. این تلفیق معنوی می‌تواند به تنوع و خلاقیت در طراحی و اجرای سفره‌های هفت‌سین با عناصر مختلف فرهنگی و معنوی بینجامد.
صداوسیما، اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، تشکل‌های مردم نهاد، انجمن روابط عمومی، شورای هماهنگی روابط عمومی استان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرمانداری کرمان و دیگر دستگاه‌های هم‌خانواده و مرتبط می‌توانند در این رویداد مشارکت کنند.
پیشنهاد می‌شود رویداد هفت‌سین در هفت‌باغ در دو بخش برگزار شود. در بخش نخست، خانواده‌های کرمانی می‌توانند تصاویر سفره هفت‌سین خود را ضمن ارسال به دبیرخانه در فضای مجازی با عنوان هفت‌سین در هفت‌باغ یا سایر عنوان‌های مصوب، منتشر کنند. به بهترین تصاویر از سفره‌های هفت‌سین جوایزی تعلق گیرد.
همچنین در بخش دیگر، خانواده‌های کرمانی که تمایل به برپایی سفره هفت‌سین در مکان‌های در نظر گرفته شده دارند، لازم است در سایت جشنواره تصویر و مشخصات سفره هفت‌سین را ثبت کنند و در صورت تایید، با هماهنگی برگزارکنندگان نسبت به برپایی سفره هفت‌سین در میدان ورودی هفت‌باغ یا سایر نقاط اقدام کنند و به سفره‌های برتر جوایزی تعلق گیرد.
برای ارزیابی، می‌توان توجه به ویژگی‌های بومی و عناصر فرهنگی، تاریخی، طبیعی کرمان، بازآفرینی سنت همراه با بهره‌گیری خلاقانه در چیدمان سفره هفت‌سین، توجه به همزمانی نوروز با ماه مبارک رمضان، نوآوری، ترکیب‌بندی (رنگ و شکل)، سلیقه در اجرا و نظر بازدیدکنندگان را در انتخاب سفره‌های هفت‌سین برتر لحاظ کرد.
پیشنهاد می‌شود همراه با برگزاری نمایشگاه سفره‌های هفت‌سین، نوروزگاه نیز در ورودی بزرگراه هفت باغ علوی بسان سال‌های قبل برگزار شود.
معرفی آیین‌های نوروزی و ماه مبارک رمضان، برپایی غرفه‌های صنایع‌دستی، شیرینی و غذاهای محلی نیز می‌تواند جزئی از این رویداد باشد.
امید می‌رود شهرداری کرمان، فرمانداری کرمان و شرکت هفت‌باغ علوی زمینۀ اجرای رویداد را با مشارکت سایر دستگاه‌ها و فعالان فراهم کنند».
*دکترای ارتباطات، پژوهشگر و روزنامه‌نگار
نظر خود را بنویسید