فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: میمند باری دیگر برای ثبت جهانی شدن وارد یک رقابت شده است. این روستا که پیش از این در فهرست آثار یونسکو ثبت شده است، این‌بار، به همراه هفت روستای دیگر، به‌عنوان نمایندگان ایران به سازمان جهانی گردشگری معرفی شده‌‌اند. در صورتی که میمند به‌عنوان روستای جهانی گردشگری ثبت شود، مزایایی را کسب خواهد کرد.
روستاهایی که توسط سازمان جهانی گردشگری معرفی شوند، از اطلاع‌رسانی بین‌المللی و امتیازهای تبلیغاتی بهره‌مند خواهند شد و در وب‌سایت این سازمان، به‌عنوان بهترین دهکده‌های گردشگری معرفی می‌شوند. دریافت دیپلم و یا پلاک امضا شده توسط دبیرکل سازمان جهانی گردشگری، عضویت در شبکۀ روستاهای جهانی و نیز تبدیل شدن به فضایی برای تبادل تجربیات و آموزش‌ها و در مجموع، یاری رساندن به رشد گردشگری کشور، از جمله دیگر مزایای ثبت روستاها به‌عنوان روستای گردشگری است که وزارت میراث‌فرهنگی آن را برشمرده است.
از استان کرمان تنها میمند در این رقابت شرکت کرده است. رقبای دیگر میمند در ایران «کندوان استان آذربایجان شرقی، روستای سهیلی هرمزگان، روستای قاسم‌آباد گیلان، روستای کندلوس مازندران، روستای پالنگان کردستان، روستای ابیانه اصفهان و روستای بیشه لرستان» هستند. به جز این، بسیاری از کشورهای دیگر نیز کاندیداهایی در این رقابت دارند.
رضا ریاحیان ـ باستان‌شناس و مدیر پایگاه میراث‌جهانی میمند به فردای‌کرمان می‌گوید که در بین کاندیداهای ایران، میمند وضعیت خوبی دارد و جز ابیانه و تا حدودی کندوان، رقیب جدی‌ای ندارد.
او در عین حال، ضعف جدی میمند را حضور کمرنگ در فضای مجازی می‌داند و از مردم استان کرمان می‌خواهد که در فرصت باقی‌مانده برای انتخاب روستای جهانی گردشگری، با دنبال کردن صفحۀ اینستاگرامی میمند به نشانی nwhb_maymand از این روستای شگفت‌انگیز برای تبدیل شدن به یک مقصد جدی‌تر گردشگری در دنیا حمایت کنند.
گفت‌وگو با ریاحیان را در ادامه می‌خوانید.
آقای دکتر، چرا با وجود اینکه میمند، پیش از این، در فهرست آثار یونسکو قرار گرفته و ثبت جهانی شده، باز هم برای ثبت در سازمان جهانی گردشگری این روستا را معرفی کردید و شانس و سهمیه را به روستای دیگری در استان کرمان ندادید؟
ببینید، سازمان جهانی گردشگری هر سال تعدادی روستا از کشورهای مختلف دنیا را ارزیابی کرده و در نهایت، برخی را در فهرست دهکده‌های جهانی گردشگری قرار می‌دهد. موضوع اصلی مدنظر سازمان هم خدمات گردشگری است. وقتی این سازمان روستایی را ثبت می‌کند، به گردشگران اعلام می‌کند که آن روستا، خدمات خوبی به گردشگران می‌دهد. در این زمینه، اصلی‌ترین موضوع هم این است که خدمات گردشگری را جامعۀ محلی باید ارائه کند. یکی دیگر از شاخص‌های مدنظر سازمان این است که این خدمات باید در جهت توسعۀ پایدار و مبتنی بر نوآوری باشد؛ مثلا انرژی برق روستا، از طریق نور خورشید تامین شده باشد یا بسته‌بندی صنایع‌دستی همه ارگانیک یا از مواد تجدیدپذیر باشد. می‌پرسید چرا میمند پیشنهاد شده است؟ وقتی اثری در فهرست آثار یونسکو ثبت می‌شود، ارزش‌های تاریخی و فرهنگی آن بیشتر مدنظر است و به این معناست که در جریان خلق آن اثر، جامعۀ بشری نبوغی داشته و باید ثبت و حفاظت شود. در جریان ثبت یونسکو، بیشتر جنبۀ «گردشگری فرهنگی» در اولویت است. اقداماتی که برای ثبت میمند در یونسکو انجام دادیم، پیش‌زمینه‌ای شد که میمند برای ثبت در سازمان جهانی گردشگری نیز مهیا باشد و در واقع، این روستا، علاوه بر اینکه شاخص‌های یونسکو را داشته، همین الان، بسیاری از شاخصه‌های سازمان جهانی گردشگری را نیز دارد اما دیگر روستاهای استان چنین شرایطی ندارند بنابراین، در فهرست پیشنهادات قرار نگرفتند.
ثبت جهانی میمند در سازمان گردشگری چه مزایایی برای روستا و جامعۀ محلی خواهد داشت؟
گردشگران فرهنگی برای انتخاب مقصد سفر، از طریق سایت یونسکو اقدام می‌کنند و آثاری که ثبت شده را انتخاب می‌کند ولی سازمان جهانی گردشگری شرایطی دارد که هر نوع گردشگر با هر سلیقه‌ای برای سفر کردن، از پیشنهادات این سازمان استفاده می‌کند. در صورت ثبت میمند به‌عنوان روستای جهانی گردشگری، این روستا به عموم گردشگران معرفی می‌شود اما مخاطبان یونسکو بیشتر گردشگران فرهنگی هستند. بنابراین، اگر میمند ثبت شود، به گردشگران زیادی در جهان معرفی می‌شود. ضمن اینکه، در صورت ثبت خدمات گردشگری که در میمند ارائه می‌شود طبق چارچوبی خواهد بود که سازمان جهانی گردشگری تعیین کرده است.
یعنی خدمات گردشگری میمند براساس استانداردهای جهانی تعریف می‌شود؟
بله. دقیقا. وقتی اثری در یونسکو ثبت می‌شود، کشور متعهد می‌شود ضوابطی را رعایت کند، با ثبت در سازمان جهانی گردشگری نیز متعهد می‌شویم که خدمات گردشگری براساس استانداردهای جهانی باشد.
وقتی روستای میمند ثبت جهانی شد، مراسمی برای اعطای لوح ثبت جهانی برگزار شد. در آن مراسم که نمایندۀ یونسکو هم حضور داشت، بسیار تاکید بر این می‌شد که گردشگری نباید اولویت میمند باشد بلکه باید پژوهش‌های علمی در اولویت باشد. این تصمیم جدید برای ثبت در سازمان جهانی گردشگری تناقض ندارد؟
شاخصۀ مدنظر یونسکو، گردشگری فرهنگی است. شاخصه‌های پروندۀ سازمان جهانی گردشگری، هیچ منافاتی با معیارهای یونسکو ندارد. عرض کردم که کارهایی برای ثبت در یونسکو انجام دادیم، باعث شده که میمند برای ثبت به‌عنوان روستای گردشگری جهانی هم مهیا باشد. شاخص‌های سازمان جهانی گردشگری خدمات خوب، جامعۀ محلی، توسعۀ پایدار و نوآوری در جهت توسعۀ پایدار است. مثلا همین که در آغول‌های میمند انرژی خورشیدی به‌کار بردیم، یکی از امتیازات اصلی روستا در پروندۀ ثبت در سازمان جهانی گردشگری است. بنابراین، شاخص‌های گردشگری جهانی هیچ منافاتی با شاخص‌های یونسکو ندارد و به‌نوعی تکمیل‌کنندۀ یکدیگر هستند.
به‌جز میمند، هفت روستای دیگر از ایران کاندیدای ثبت جهانی به‌عنوان روستای گردشگری هستند. میمند برای ثبت شدن چقدر شانس دارد؟
میمند و پروندۀ میمند، بیش‌ترِ شاخص‌های مدنظر سازمان جهانی گردشگری را دارد؛ اما تنها یک ایراد وجود دارد و آن حضور کمرنگ در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است. متاسفانه این ایراد مربوط به اکثر سایت‌های جهانی استان کرمان است. میمند یک سایت اینترنتی داشت که تا چند سال پیش فعال بود اما اعتبارش تمام شد و تمدید نشد. شاید تنها موردی که برایمان مشکل‌ساز شود، این باشد که در فضای مجازی حضور فعال نداریم و سایت رسمی مناسبی هم نداریم اما در اکثر پارامترها از بقیۀ روستاها جلوتر هستیم. در انتخاب روستاهای دیگر استان‌ها، لابی سیاسی و حمایت مسئولان دخیل بود ولی معاونت گردشگری ما براساس شاخص‌ها، میمند را انتخاب کرد اما باید در فضای مجازی فعال‌تر باشیم. من فکر می‌کنم اگر طی یکی، دو ماه آینده که فرصت داریم، این ضعف را رفع کنیم، شانس میمند بالا می‌رود.
میمند حتی از کندوان و ابیانه هم شانس بیش‌تری دارد؟
از کندوان که شانس بیش‌تری دارد ولی ابیانه در برخی پارامترها خیلی از ما جلوتر است. مثلا ابیانه در فضای مجازی خیلی فعال‌تر است و در ایران شرایط خوبی دارد. کافی است در اینترنت آن را جست‌وجو کنید، اطلاعات خوبی در زمینۀ خدمات گردشگری خواهید یافت و این، یک امتیاز مهم برای ابیانه است.
یک مسئول در وزارتخانه میراث‌فرهنگی گفته بود که امسال، رقابت بین کشورها برای ثبت روستای جهانی، نسبت به گذشته خیلی سخت شده و ایران، کم‌تر از یک درصد احتمال انتخاب شدن دارد. در صورتی که شما می‌گویید شانس میمند بالاست.
پروندۀ میمند را بنده حدود یک ماه پیش آماده کردم. براساس شاخص‌هایی که مدنظر بود می‌گویم و اینکه برای تمام سوالاتی که پرسیده شده بود، پاسخ‌های علمی و کارشناسی داشتم. حتما کشورهای دیگر هم رقابت می‌کنند اما در بین روستاهای معرفی‌شده ایران می‌توانم بگویم شانس میمند بین اول تا سوم است.
اینکه در دنیا چه وضعیتی داریم، الان نمی‌دانیم. درست است؟
وقتی گردشگر فرهنگی به ایران بیاید از طریق سایت یونسکو، میمند را پیدا می‌کند ولی در سایت جهانی گردشگری، شرایط متفاوت است و افراد با سلایق گوناگون قصد انتخاب دارند و عوامل متعددی در این انتخاب تاثیرگذارند. مثلا موقعیت ما نسبت به ابیانه یک محدودیت است چرا که ابیانه به پایتخت نزدیک‌تر و در محور اصلی گردشگری واقع شده است.
زمان رسیدگی به پرونده‌ها و انتخاب نهایی مشخص است؟
تا آخر تیرماه قرار بود پرونده‌ها تکمیل و ارسال شود. زمان دقیق رسیدگی به پرونده را نمی‌دانم اما طی مرداد تا شهریور احتمالا انتخاب از سوی سازمان جهانی گردشگری انجام گیرد.
در زمان باقی‌مانده به چه حمایت‌هایی از سوی مسئولان شهرستان و استان نیاز دارید که انتخاب میمند را بالاتر ببرد؟
یک‌سری کارهای اداری بوده که برای آن نامه‌نگاری شده؛ مثلا دربارۀ پهنای باند روستا یا خدمات بهداشتی و ... پیگیری پیوسته در این زمینه‌ها انجام می‌دهیم. اما همان‌طور که گفتم، آنچه که نسبت به دیگر روستاهای استان مشکل داریم، فعالیت در فضای مجازی است. ما صفحۀ مجازی میمند در اینستاگرام را در پرونده معرفی کرده‌ایم. فکر می‌کنم اگر مردم استان کرمان این صفحه را دنبال کنند، ضعف فعالیت در فضای مجازی تا حدودی رفع می‌شود. دربارۀ بقیۀ موارد هم بهتر است دعا کنیم و خوش‌بین باشیم. / الف
نظر خود را بنویسید