فردای‌کرمان - اسما پورزنگی‌آبادی: 18 سال از آن زمانی که چراغ موزه مطبوعات کرمان روشن شد می‌گذرد. کرمان تجربۀ نخست در راه‌اندازی موزه‌ای از این نوع را در کشور از سر گذرانده است. آن زمان که این موزه راه‌اندازی شد، مؤسسان و دست‌اندرکاران می‌خواستند پیشینۀ صد و اندی سالۀ روزنامه‌نگاری در کرمان زیر غبار زمان گم نشود و فراموش نشود. می‌خواستند آن بخش از تاریخ کرمان و فراز و نشیب و تلاطم‌هایش که بر روی کاغذ روزنامه‌ها حک شده را از گزند روزگار در امان نگه بدارند. می‌خواستند موزه مطبوعات باشد تا کسی از یادش نرود که روزنامه‌نگاری در کرمان از کجا آمده و چه راه درازی را رفته تا بدین‌جا رسیده. می‌خواستند نسل‌های فعلی و آیندۀ روزنامه‌نگاری در این استان بدانند که در این خاک، ریشه‌ای سترگ دارند و بدانند چیزی هست که بتوانند به آن تکیه کنند و هرگز، در این حرفۀ پرمشقت احساس نکنند ستونی رها شده هستند که هر آن ممکن است بیفتد.
روزنامه‌نگاری یک امر نو در ایران زمان قاجار بود. کشوری که داشت آرام‌آرام سر از خواب سنگین سنت برمی‌داشت و به چهرۀ درخشان تجدد سلام می‌گفت و روزنامه‌نگاری آمده بود تا این بیداری را سرعت بخشد. این موزه می‌خواست همگان، با یادآوری روزنامه‌های قدیمی، به خاطر بیاورند بخشی از تاریخِ نوگرایی کرمانی‌ها را و دغدغه‌مندی آن‌هایی که برای آگاهی و آزادی انسان‌ها قلم می‌زدند. راه‌اندازی این موزه یک گام علیه نیروی فناناپذیر و اقتدار بی‌رحمانۀ فراموشی بود. 18 سال از آن زمان می‌گذرد اما امروز اگر کسی تمام خیابان‌های این شهر را بگردد، حتی یک تابلوی رنگ و رو رفته هم از این موزه نمی‌بیند. چرا؟ چگونه این موزه فراموش شد؟
ماجرای راه‌اندازی موزه مطبوعات در کرمان به سال‌های ابتدایی دهۀ هشتاد خورشیدی برمی‌گردد و محمدعلی فردوسی ـ از روزنامه‌نگاران پیشکسوت و مدیرعامل وقت خانه مطبوعات کرمان کسی است که برای راه‌اندازی آن تلاش فراوان داشته است. او پیش از این، در گفت‌وگو با نشریۀ محلی استقامت کرمان ماجرای تأسیس موزه را شرح داده است.
همه چیز برای آغاز فعالیت موزه از مراسمی شروع شد که در دورۀ مسئولیت او در خانه مطبوعات برای تجلیل از پیشگامان یکصد سال روزنامه‌نگاری کرمان برگزار شد.
فردوسی می‌گوید: «با توجه به اینکه تنها مرجع سابقۀ درخشان روزنامه‌نگاری کرمان، کتاب تاریخ مطبوعات نوشتۀ «اسماعیل رزم‌آسا» بود، هدف از برگزاری این مراسم جمع‌آوری اطلاعات بیشتر و در نهایت راه‌اندازی مرکز اسناد و اطلاعات روزنامه‌نگاری کرمان بود. رایزنی‌ها انجام شد و با وجود وقفه‌ای در کار، سرانجام در سال 83 به این نتیجه رسیدیم که به جای راه‌اندازی مرکز اسناد و اطلاعات روزنامه‌نگاری، موزه مطبوعات را با اندک مدارک، اسناد و ادواتی که از پستوهای خانه‌ها بیرون آورده بودیم، راه‌اندازی کنیم».
به گفتۀ او، پیشنهاد راه‌اندازی این موزه همراه با ارائۀ طرحی جامع که ساختار موزه را مشخص می‌کرد به میراث فرهنگی استان داده شد. در این طرح، ساختار موزه را بخش‌های نشریات، معرفی روزنامه‌نگاران فعال، معرفی وقایع و رخدادهای مهم تاریخی در آیینه مطبوعات، بخش سخت‌افزاری مطبوعات و مطالعات و تحقیقات تشکیل می‌داد.
مؤسس نخستین موزه مطبوعات کشور می‌گوید: «در نهایت با استقبال آقای سام، رئیس وقت سازمان میراث‌فرهنگی، مکانی برای بازسازی و راه‌اندازی موزه مطبوعات در اختیار خانه مطبوعات استان قرار گرفت».
مکانی که فردوسی از آن یاد می‌کند، یک بنای تاریخی در حاشیۀ پیاده‌روی خیابان شریعتی شهر کرمان، حد فاصل سه‌راه گنجعلیخان تا سه‌راه شمال‌جنوبی است. این محل، مدفن دو تن از مشاهیر کرمان است. یکی «سید علویه» که در زمان حملۀ بی‌رحمانۀ آقا محمدخان قاجار به کرمان در دفاع از مردم کشته شد و دیگری مرحوم «ناظم‌الاسلام کرمانی» مورخ، نویسنده و روزنامه‌نگار و از پیشگامان مشروطه‌خواهی ایران است که بنا به وصیت خودش بدون سنگ قبر در این محل دفن شده است.
وی می‌گوید: «همین دلایل کافی بود تا راه‌اندازی موزه مطبوعات در این مکان را به فال نیک بگیریم».
پس از این، نوبت به جمع‌آوری اسناد و مدارک برای عرضه در موزه رسید. فردوسی در این‌باره می‌گوید: «برخی از این مدارک با اطلاعاتی که از پیشکسوتان جمع‌آوری شده بود به دست آمد. اگرچه آن‌ها هرچه داشتند به موزه هدیه کردند اما تعدادشان قابل‌توجه نبود. بعضی هم به دلیل عدم نگهداری صحیح، موریانه خورده و مستهلک شده بودند. به هر روی، طی مدت 6 ماه، با پرس‌وجوی خانه به خانه هر آنچه که در انباری‌ها و چمدان‌های قدیمی به دست آمد بازسازی و در محل فعلی جای داده شد». او از راهنمایی‌های زنده‌یاد محمدمحمدی ـ روزنامه‌نگار یاد می‌کند که در جمع‌آوری اسناد بسیار مؤثر بود. خود محمدی نیز هرچه داشت، به موزه اهدا کرد.
اسناد و اشیاء جمع‌آوری و موزه در مردادماه سال 84 خورشیدی افتتاح شد. فردوسی می‌گوید: «در آن زمان، بسیار امیدوار بودم که پس از بازگشایی این موزه دیگران نیز تشویق خواهند شد و مدارک و اشیای قدیمی خود را به موزه اهدا می‌کنند».
اما نه‌تنها این اتفاق؛ آن‌طور که انتظار می‌رفت نیفتاد بلکه موزه هم طی همۀ این سال‌ها با چالش‌های گوناگونی دست و پنجه نرم کرده و روز خوش ندیده است.
امهال‌کاری و بلاتکلیفی
ابتدا قرار بود این موزه با مدیریت فرهنگی خانه مطبوعات و نظارت میراث‌فرهنگی اداره شود اما همان سال‌های ابتدایی فعالیت، نام خانه مطبوعات از تابلو مشترک آن حذف شد و میراث مدیریت را به دست گرفت.
در همین حال، مرور اخبار رسانه‌ها در سال‌های گذشته، از نابسامانی موزه و تساهل در نگهداری اسناد گران‌بهای آن حکایت دارد. موزه‌ای که با شوق فراوان و خون دل خوردن بسیار راه‌اندازی شده بود، اغلب اوقات نیمه‌تعطیل بود، استانداردهای لازم را نداشت، به وضعیت آن بی‌توجهی می‌شد و در این بین، اسناد و روزنامه‌های به نمایش گذاشته‌شده در موزه بود که قربانی امهال‌کاری‌ها می‌شد. اسنادی که تکرارناپذیرند.
خانه مطبوعات کرمان اما از سال‌های ابتدایی دهۀ نود خورشیدی تلاش‌هایی برای بازگشایی و تعیین‌تکلیف و رونق موزه در پی گرفت که همچنان نیز ادامه دارد. به دنبال این پیگیری‌ها بود که سه‌شنبه شانزدهم مردادماه سال 1398 دکتر محمدجواد فدائی ـ استاندار وقت و فریدون فعالی ـ مدیرکل میراث‌فرهنگی استان به موزه مطبوعات رفتند. موزه و اسناد آن با گویاترین زبان ممکن، به بازدیدکنندگان از حال زار و نزار خود گفتند. آن روز، فردوسی ـ مدیرعامل پیشین خانه مطبوعات هم خبری تکان‌دهنده به استاندار و سایر بازدیدکنندگان داد: «اسناد کم‌نظیر و ارزشمند موزه در حال نابودی است. کاغذ روزنامۀ «اعتبار» که تنها یک نسخه از آن را پیدا کرده و در این موزه به نمایش گذاشته بودیم، به‌دلیل شرایط نامطلوب نگهداری سفید شده است!»
در آن بازدید، استاندار کرمان وعده داد که به‌زودی جلسه‌ای برای ساماندهی موزه برگزار می‌کنند، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان هم گفت: «اسم این فضا با وضعیتی که دارد موزه نیست. اینجا یک نمایشگاه است! موزه تعریف مشخصی دارد و باید طرح محتوایی داشته باشد که در زمان راه‌اندازی این موزه این طرح تهیه نشده است».
فعالی با تأکید بر اینکه آثار موزه باید مرمت و ثبت شود، وعده داد: «قول می‌دهم هرچه سریع‌تر پیگیری کنم و موزه‌ای که در شأن مطبوعات باشد فعال شود».
او همچنین یادآور شد: «اموال این موزه متعلق به میراث‌فرهنگی نیست و جزو اموال ما ثبت نشده، مالکیت موزه هم در اختیار ما نیست».
کسی به یاد نمی‌آورد که از سال 98 تاکنون این موزه رونقی به خود دیده باشد و در واقع می‌توان گفت که پس از بازدید فدائی از موزه مطبوعات در سال 98 اتفاق جدیدی رخ نمی‌دهد تا اینکه هیئت‌مدیره جدید خانه در ابتدای فعالیت خود در خرداد 1399 با استاندار کرمان ملاقات می‌کند. در این ملاقات، موضوع موزه را هم با استاندار در میان می‌گذارند و از او تقاضای حمایت و مساعدت می‌کنند. مدیرکل میراث‌فرهنگی استان که خبر این ملاقات را در رسانه‌ها می‌خواند، با خانه مطبوعات تماس می‌گیرد و این، آغازی می‌شود بر ماجرای راه‌اندازی مجدد موزه مطبوعات.
در این راستا، با حمایت فعالی مدیرکل میراث‌فرهنگی استان کرمان، طی تفاهم‌نامه‌ای، خانۀ تاریخی دینیار که حدود 100 سال قدمت دارد و ثبت ملی شده، برای راه‌اندازی موزۀ مشارکتی مطبوعات در اختیار اداره کل فرهنگ و ارشاد استان قرار می‌گیرد. این خانه که در بافت تاریخی شهر کرمان (بلوار شهدای خانوک، کوچۀ شمارۀ 3) واقع شده، از سوی اداره ارشاد در اختیار خانه مطبوعات قرار داده شد تا برای بازگشایی موزه مهیا شود.
معماری خانه که به نظر می‌رسد تنها بخشی از آن باقی مانده، چشم‌نواز است. این بنا، اگرچه تا حدودی برای راه‌اندازی موزه مطبوعات مناسب است اما وسعت زیادی ندارد. ساختمان اصلی در ارتفاعی بالاتر از سطح حیاط واقع شده و شامل چندین اتاق و دالان‌هایی تو در توست. آن‌طور که محمدرضا نژادحیدری مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمان می‌گوید، پیش از این، خانه دینیار در اختیار یک خیریه بوده است و برای راه‌اندازی موزه نیاز به مرمت داشت.
از سال 99 تاکنون بخشی از پروژۀ مرمت با هزینۀ 850 میلیون تومان انجام شده اما اتمام آن و بازگشایی موزه به حداقل یک میلیارد و 200 میلیون تومان اعتبار نیاز دارد. نژادحیدری می‌گوید: «اگر استاندار محترم اراده کند، کم‌تر از یک روز این اعتبار می‌تواند به پروژه تزریق شود و کار به سرانجام برسد».
مرمت ناتمام خانه دینیار
او در این‌باره در گفت‌وگو با گزارشگر مجله ستاره کرمان توضیح می‌دهد: «از سال 84 که موزه در مکان قبلی افتتاح شده بود، با چالش‌هایی مواجه بود و در بیشتر ایام سال تعطیل یا نیمه‌تعطیل بود. سال 99 بود که خانه مطبوعات و استانداری و میراث فرهنگی توافق کردند که موزه از مکان قبلی به خانه دینیار منتقل شود. بعد از امضای تفاهم‌نامۀ مربوطه، کار مرمت باید شروع می‌شد. دکتر فدائی استاندار پیشین کرمان مبلغ 500 میلیون تومان اعتبار از منابع استانداری به مرمت خانه اختصاص دادند که 350 میلیون تومانِ آن تخصیص یافت. این خانۀ تاریخی پیش از این در اختیار یک خیریه بود. دست‌کاری‌هایی در بنا کرده بودند که با ضوابط میراثی همخوان نبود. با این اعتبار، اقدامات متعددی انجام شد از جمله اینکه الحاقات اضافی همچون سقف کاذب روی ساختمان و سرویس بهداشتی که در داخل بنا و دالان اصلی راه‌اندازی شده بود، جمع و سرویس بهداشتی جدید ایجاد شد».
وی می‌افزاید: «در سال 1400 در دورۀ استانداری دکتر زینی‌وند هم 500 میلیون تومان دیگر به موزه اختصاص پیدا کرد. با این اعتبار هم اقدامات گوناگونی در خانه انجام شد از جمله اینکه دیوار ضلع شرقی حیاط که پیش از این با دیوار همسایه مشترک بود، از نو ساخته شد. یکی از کارهای دیگری که بهره‌بردار قبلی انجام داده بود، تغییر رنگ درهای ساختمان و رنگ‌آمیزی آن به گونه‌ای بود که هیچ نسبتی با تاریخ و معماری خانه نداشت؛ بنابراین، رنگ درها و پنجره‌ها نیز اصلاح شد».
نژادحیدری دربارۀ وضعیت فعلی خانه برای راه‌اندازی موزه می‌گوید: «ورودی خانه برای این بنای تاریخی که جنبۀ موزه دارد مناسب نیست. در آهنی آن باید حذف و سردر و کتیبه‌ای مناسب جایگزین آن شود. حیاط پشتی بنا هم دیواری سیمانی دارد. باید مشخص شود که اگر دیوار با همسایه مشترک است، دیواری جدید، با مصالح همگون با معماری بنا ساخته شود که این، نیاز به هزینه دارد. همچنین، سیستم سرمایش و گرمایش که میراث‌فرهنگی برای این ساختمان پیش‌بینی کرده نصب نشده و اعتبار برای آن نداریم. این خانه همچنین به برق‌رسانی و نورپردازی نیاز دارد».
به گفتۀ مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمان، سال گذشته یک میلیارد و 200 میلیون تومان اعتبار برای انجام این اقدامات پیش‌بینی شد اما به پروژه نرسید. مشخص است که امسال و با توجه به افزایش قیمت‌ها، اعتبار مورد نیاز، بیشتر از این است.
او می‌گوید: «مشکل ما این است که در حال حاضر اعتباری برای اتمام پروژۀ مرمت و بازگشایی موزه نداریم».
او با بیان اینکه پس از تکمیل مرمت بنا، خرید ویترین و طراحی و جانمایی اشیاء موزه هم نیاز به اعتبار دارد، در پاسخ به این پرسش که چرا اعتبار سال گذشته تأمین نشد؟ ادامه می‌دهد: «سال گذشته، مدیرکل محترم میراث فرهنگی استان دو مکاتبه در این خصوص با استاندار محترم کرمان داشتند و استاندار آن را به معاونت عمرانی ارجاع دادند اما بی‌نتیجه ماند. بهمن‌ماه همان سال با استاندار ملاقاتی داشتیم. ایشان آن روز قول داد که بعد از 22 بهمن‌ماه از این خانه بازدید خواهند داشت و ما امیدوار بودیم که پس از بازدید، مسیر راه‌اندازی موزه تسهیل شود ولی ایشان نیامدند و بعد که پیگیری کردیم از سوی دفترشان اعلام شد که برنامه‌های ایشان در آستانۀ نوروز فشرده است لذا ما پیشنهاد دادیم که درخواستی از سوی مدیرکل میراث برای اختصاص اعتبار برای ایشان ارسال شود و آقای استاندار دستور لازم را به سازمان مدیریت بدهند تا زمانی که فرصت برای بازدید فراهم شود».
وی می‌افزاید: «پایان سال گذشته، مجدد از آقای فعالی مدیرکل میراث‌فرهنگی خواستیم نامه‌ای برای اختصاص بودجۀ موزه در فصل تخصیص‌های بودجۀ عمرانی بنویسند تا پیش از اتمام سال این بودجه را بگیریم و میراث‌فرهنگی بتواند کار را شروع کند. آقای فعالی این نامه را نوشتند و با وجود اینکه از استانداری خواسته بودیم نامه را به سازمان مدیریت ارجاع بدهند اما به معاونت عمرانی ارجاع شد و خیلی طول کشید تا پاسخ‌نامه از معاونت عمرانی به سازمان مدیریت رفت و در این زمان، سازمان مدیریت اعلام کرد که بودجۀ سال 1401 را تقسیم کرده‌ایم و برای سال 1402 هنوز چیزی ابلاغ نشده است. مشخص شد که کار با نامه‌نگاری پیش نمی‌رود».
وی با تأکید بر اینکه اکنون تمام کردن پروژه معطل این بودجه است، می‌گوید: «امیدواریم دکتر فداکار عنایت ویژه‌ای به این مسئله داشته باشند تا بتوانیم ظرف چند ماه آینده کار را به اتمام برسانیم. فرایند اداری و بروکراتیک تخصیص این بودجه، بسیار زمان‌بر است و اگر همین امروز این اعتبار در حساب میراث‌فرهنگی باشد، شاید 6 ماه طول بکشد تا پروژۀ مرمت شروع شود. تأکید ما اما این است که هرچه زودتر موزه فعال شود و از این روست که از استاندار محترم تقاضای حمایت داریم».
بازگشایی معطل بودجه
مدیرعامل خانه مطبوعات استاندار کرمان در پاسخ به این پرسش که آیا از سوی اداره ارشاد تاکنون بودجه‌ای به این پروژه اختصاص نیافته است؟ توضیح می‌دهد: «سال گذشته که آقای دکتر اسماعیلی وزیر محترم ارشاد به کرمان آمدند، در این‌باره با ایشان صحبت کردیم و قول دادند که یک میلیارد و 200 میلیون تومان از محل اعتبارات فرهنگی اختصاص دهند تا کار تمام شود. هنوز که این اتفاق نیفتاده است. پیگیر جذب این اعتبار ملی هستیم و هم‌زمان، جذب اعتبار استانی را هم دنبال می‌کنیم. واقعیت این است که یک میلیارد و 200 میلیون تومان، اعتباری بود که با نرخ‌های سال گذشته می‌توانستیم موزه را راه‌اندازی کنیم و امسال، هزینۀ موردنیاز حتماً خیلی بیشتر از این خواهد بود. اگر هر دو این بودجۀ استانی و ملی به راه‌اندازی موزه اختصاص پیدا کند، می‌توان امیدوار بود که موزه‌ای متناسب با تاریخ و شأن روزنامه‌نگاری کرمان داشته باشیم».
وی تأکید می‌کند: «میراث‌فرهنگی سهم خود را با واگذاری خانۀ تاریخی داده، پیگیری و جذب اعتبارات هم وظیفۀ خانه مطبوعات است. در این مرحله از کار، اگر استاندار محترم برای حل مسئله اراده کنند، ظرف 24 ساعت مشکل حل و کار شروع می‌شود».
پیوند با تاریخ روزنامه‌نگاری
پس از راه‌اندازی موزه و از آن‌جایی که خانه مطبوعات بودجه‌ای در اختیار ندارد و روی بلیت‌فروشی هم نمی‌توان حساب کرد، تأمین هزینه‌های نگهداری و مدیریت موزه از چه طریق خواهد بود؟ نژادحیدری در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «باید با میراث‌فرهنگی هماهنگ کنیم تا برای ادارۀ سالانه موزه اعتباری را اختصاص دهد».
وی ادامه می‌دهد: «البته هنوز در این‌باره تصمیم جدی گرفته نشده اما حتماً نهادهای دولتی باید در این خصوص اعتباری را اختصاص دهند».
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا کرمان باید موزه مطبوعات داشته باشد؟ می‌گوید: «این، به تاریخچۀ مطبوعات کرمان برمی‌گردد. روزنامه‌نگاری در کرمان بیش از صد سال قدمت دارد و ضرورت دارد نسل‌های جدید با فرایند کاری مطبوعات، دغدغه‌هایی که وجود داشته، ناموران این حرفه و میراثی که به آن‌ها رسیده، آشنا باشند. نحوۀ کار مطبوعاتی نسبت به 20 سال قبل هم متفاوت شده چه رسد به صد سال قبل و این موزه، می‌تواند پیوند خوبی با گذشتۀ کار مطبوعاتی در کرمان برقرار کند. بر همین اساس سال 84 ضرورتی برای راه‌اندازی موزه ایجاد شد و ما هم علاقه‌مندیم آن کوشش‌ها به سرانجام برسد و موزه فعال باشد».
صد سال روزنامه‌نگاری
تاریخ چاپ نخستین روزنامۀ فارسی‌زبان در ایران به سال 1216 خورشیدی برمی‌گردد. در آن سال، روزنامه‌ای بی‌نام که آن را به اسم «کاغذ اخبار» معرفی می‌کنند به مدیریت میرزا صالح شیرازی در تهران پا به عرصۀ وجود گذاشت. در برخی منابع تاریخی آمده که از این روزنامه تنها یک شماره منتشر شد و پس از آن، کسی اثری از کاغذ اخبار ندید. برخی دیگر از منابع اما انتشار این روزنامه طی سه سال را تأیید می‌کنند.
پیدایش روزنامه به طور منظم در ایران از خدمات میرزا تقی‌خان امیرکبیر است که در زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه رقم خورد. «وقایع اتفاقیه» اولین روزنامه در زمان صدارت امیرکبیر است که در تهران منتشر می‌شد. در آن زمان، روزنامه‌ها دولتی بودند و در پایتخت منتشر می‌شدند و اگر هم در برخی شهرها جریده‌ای بود، تحت نظر حاکمان منتشر می‌شد.
در سال‌های پایانی سلطنت مظفرالدین‌شاه و در آغاز دورۀ مشروطیت، روزنامه هنوز در ایران چندان رواج پیدا نکرده بود. در آن زمان، یکی از ابزارهای نشر افکار آزادی‌خواهان نشر شب‌نامه بود.
پس از پیروزی انقلاب مشروطه، کار روزنامه‌نگاری در ایران رونق گرفت و شمار زیادی روزنامه در تهران و شهرستان‌ها منتشر می‌شد.
زنده‌یاد استاد باستانی‌پاریزی با بیان اینکه سابقۀ جریده‌نگاری در کرمان همچون بیشتر شهرستان‌های ایران تا اوایل مشروطیت و دوران آزادی‌طلبی ایران پیش می‌رود، می‌نویسد: «البته ظاهرآرائی و زرق و برق جراید اولیه به دلیل عدم وجود وسایل فنی ممکن است چندان چشمگیر نباشد اما صداقت و صمیمیتی که در این امر در کرمان می‌توان دید مثل دیگر شئون اجتماعی کرمان، واقعاً کم‌نظیر و بی‌همتاست».
بر اساس آنچه که در کتاب تاریخ مطبوعات کرمان اثر اسماعیل رزم‌آسا آمده، «اعتبار» قدیمی‌ترین روزنامۀ کرمان است که در سال 1288 خورشیدی به مدیریت «شیخ محمدحسن طلبه» و سردبیری «آقامیرزا غلامحسین» منتشر می‌شد و محل توزیع آن بازار اختیاری، دکان «آقا ملاحسین» بود.
روزنامه «مرآت جنوب» نیز در سال 1289 خورشیدی به مدیریت «جلال‌الدین حسینی مویدالاشراف رشتی» در کرمان منتشر می‌شد. در بالای این روزنامه نوشته شده بود: جریده‌ای است آزاد برای اعانت عدل، مخالفت ظلم، حمایت ضعفا، صیانت دین. سعی در امنیت و خلاصۀ مذاکرات انجمن ولایتی می‌شود.
از دیگر روزنامه‌های قدیمی کرمان می‌توان به «دارالامان» اشاره کرد که در سال 1290 خورشیدی توسط «میرزا هادی اصفهانی» از یاران و معتمدان مجدالاسلام منتشر می‌شد. این روزنامه در معرفی خود در بالای صفحۀ اول نوشته بود: جریده‌ای است آزاد، حامی اسلام و اسلامیان هواخواه استقلال ایران. نمایندۀ افکار فرقۀ ترقی‌طلبان، دادخواه مظلومان.
تاریخ مطبوعات و روزنامه‌نگاری کرمان همچون تاریخ این خطه پر است از تلخ‌کامی‌ها و پیروزی‌ها، فرازها و نشیب‌ها. از گذشتۀ تاریخی این حرفه، اندک اسناد و اشیایی باقی مانده که واجد ارزش فرهنگی و ثروت ملی ایرانیان است. موزه مطبوعات می‌تواند نقش‌های اجتماعی گوناگونی را ایفا کند که حفاظت و نگهداری این ثروت ملی یکی از مهم‌ترین این کارکردهاست. علاوه بر این، موزه مطبوعات می‌تواند نقش آموزشی و فرهنگی نیز داشته باشد و با حضور در چرخۀ گردشگری کرمان به رونق این صنعت نیز یاری برساند. آیا راه دراز راه‌اندازی موزه به سرانجام نیکی می‌رسد یا این پروژه را به‌عنوان نمادی از بی‌مهری و غفلت، موزه‌ای می‌کند؟
* این گزارش پیش از این در مجله گردشگری ستاره کرمان منتشر شده است.
نظر خود را بنویسید