فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: جامعۀ متخصصان کرمان همچنان نگران اجرای طرح کاروانسرای طلا و جواهر در مجاور مسجد تاریخی ملک هستند.
در تازه‌ترین اتفاق، نامه‌ای با امضای رئیس هیات مدیره انجمن معماران استان خطاب به شهردار کرمان نوشته شده که در آن با اشاره به نگرانی‌ها و ابهاماتی که این طرح دارد، از شعرباف‌تبریزی خواسته شده تا یا پاسخ این ابهامات را بدهد یا اگر خود او نیز به این طرح خوش‌بین نیست جلوی اجرای آن و تحمیل تبعاتش بر شهر و بافت تاریخی را بگیرد.
متن این نامه که در تاریخ 29 مردادماه به شهردار کرمان نوشته شده و نسخه‌ای از آن نیز در اختیار فردای‌کرمان قرار گرفته را در ادامه می‌خوانید.
«آقای سعید شعرباف، شهردار ارجمند کرمان، پیرو برگزاری نشست چالش‌های سرمایه‌گذاری در بافت تاریخی کرمان در 18 مردادماه موارد زیر به عنوان چالش‌های تفاهم‌نامۀ امضا شده میان شهرداری کرمان و شرکت نیروصنعت سرچشمه برای تاسیس مجموعۀ فرهنگی و مرکز فلزات گرانبها و گوهرسنگ‌های کرمان در زمین مجاور مسجد ملک مطرح شد که به منظور پاسخگویی صریح به اذعان عمومی و ارباب جراید خواهشمند است بار دیگر با عنایت مکفی و مداقه در آن چنانچه پاسخ قابل قبولی برای هریک وجود دارد دستور ارائه و در غیر این‌صورت نسبت به تجدیدنظر در تفاهم‌نامۀ یادشده دستور اقدام صادر نمایید؛ چرا که تفاهم‌نامه‌ها به لحاظ بار حقوقی تابع عواقبی همچون قراردادها و امثال آن به لحاظ بار تعهدات نیستند و شهرداری کرمان نیز در پاسخ به خواست و مطالبۀ تشکل‌های تخصصی و مردم‌نهاد و نیز جراید و مطبوعات با توجه به تعریف قانونی مسئولیت مدیریت و ادارۀ اموال مردم که به مقام شهرداری بار شده است ماخوذ به ملاحظه و توجه است که خود الزام به بازنگری در تفاهم‌نامه را اقتضا و مقبول می‌نماید و اما موارد یاد شده عبارت است از:
1 ـ از آنجا که از میان فرصت‌های موضعی و موضوعی مطرح‌شده در بافت تاریخی همچون رویدادمحوری و تقویت کسب‌وکار و اقتصاد فعال، حمایت از نوآوری، تقویت استارت‌آپ‌ها، هوشمندسازی و شرکت‌های دانش‌بنیان و نیز تقویت زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری موردنظر، تعریف و تدوین ویژگی‌ها و چارچوب‌های لازم را جهت قرارگیری در یکی از قالب‌های پیش‌تر گفته، ارائه ننموده است، می‌توان نسبت به ماهیت آن با تردید نگریست.
2 ـ با توجه به عدم پیگیری راهبردها و راهکارهای جذب سرمایه‌گذار از سوی شهرداری کرمان همچون بررسی ظرفیت‌های درست و برون‌سازمانی برای هدایت سرمایه‌گذاری، تدوین برنامۀ بلندمدت جذب سرمایه‌گذار، تهیۀ بسته‌های تشویقی سرمایه‌گذاری، برنامۀ تثبیت انقطاع سرمایه‌گذاری، ایجاد محرک توسعه در نقاط مستعد، برپایی نمایشگاه‌ها و شرکت در نمونه‌های ملی و بین‌المللی و نیز رایزنی‌های اقتصادی در سطوح ملی و بین‌المللی، به نظر نمی‌رسد که شهرداری کرمان دارای آمادگی کافی و صاحب بررسی‌های لازم برای تخمین و تعیین دیگر سرمایه‌گذاری‌های ممکن باشد و از این‌رو، مسائل و مشکلات بسیاری می‌تواند فراروی امر قرار گیرد که هیچ پیش‌بینی‌ای دربارۀ آن وجود ندارد.
3 ـ شهرداری کرمان فاقد آمادگی لازم برای نظارت بر نظام سرمایه‌پذیری و کاهش اثرات منفی ورود سرمایه‌گذار به بافت تاریخی است و دربارۀ نظام سرمایه‌پذیری این پروژه، سنجش اثرات آن، تدوین نظامی شفاف برای سرمایه‌پذیری و فرایند آن، حفاظت از نظام مدیریت واحد در بافت تاریخی و نیز نظارت بر همۀ مراحل پروژه، در فقدان برنامه و تصمیم‌سازی‌های لازم بی‌اقدام و لاجرم آسیب‌پذیر خواهد بود.
4 ـ به‌دلیل نبود تدوینی برای برنامۀ نظام مشارکتی، ارتقای سرمایۀ اجتماعی و اعتماد عمومی و نیز عدم تدوین نظام حقوقی شفاف در فرایند مشارکت‌پذیری، بی‌‌‌گمان پیگیری چنین سرمایه‌گذاری‌هایی عواقبی به‌دنبال دارد که همچون همیشه شهر و مردمانش باید تاوان آن را بپردازند.
5 ـ ظرافت‌های بافت تاریخی در نبود برنامه‌ای با افق‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت ویژۀ این نوع بافت و نیز عدم توجه به مقیاس‌های ارزشمند خرد و کلان بافت، نادیده انگاشته خواهد شد و دوباره رویکردهای نقطه‌ای و برنامه‌های لحظه‌ای کار به دست این پیکرۀ نحیف و پاره‌پاره خواهد داد.
6 ـ از آنجا که هر برنامه‌ای در بافت تاریخی باید بازگشت انسان و فعالیت‌های گونه‌گونش را به بافت ضمان شود در غیاب بافت یکپارچه و منسجم مسکونی در این منطقه، یعنی پیرامون مسجد ملک از یک‌سو و بلعیده شدن زمین‌ها و خانه‌های اطراف به وسیلۀ قدرت پول و گردش آن از جانب عمده‌فروشی‌های خیابان امام که تمام آن را به تصرف کاربری انبار درآورده‌اند، از سوی دیگر، کاشت ناگهانی یک درشت‌دانه ـ آن هم با کاربری مبهم ـ که هر بار باعنوانی از کاروانسرا تا مرکز فرهنگی و پارک‌بازار! از آن یاد شده است ـ در حالی که هیچ تغذیه‌ای از بافت دریافت نخواهد کرد و در غیاب تزریق حیات توسط شریان‌های بافتی که به تاراج رفته است، به فرض شکل‌گیری هم سرنوشتی جز پژمردن و پوسیدن و یا بلعیده شدن توسط همان توانایی انبارسازی نخواهد شد.
7 ـ این تحفۀ به قول ما کرمانی‌ها «نوببا» حتی در آغازین روزهای تولدش هم اگر به سبب تازگی، توجه و حضور مردمی دریافت کند، که به قاعده باید تقاضای سرمایه‌گذار برای تمام دوران حیاتش هم همین باشد، باری بس سنگین بر محور همین امروز هم ناتوان‌خیابان امام تحمیل می‌کند و به سبب درشت‌دانگی غیرمتناسب با کالبد بافت تاریخی، وصله‌ای ناجور نیز برای آن خواهد بود.
جناب آقای شهردار! این‌ها و صد مسئلۀ مانند این‌ها که در قالب گفت‌وگوهای جلسۀ یادشده، مقالات و مصاحبه‌های متخصصان و دلسوزان شهر، پیش‌تر در کمال دلسوزی به سمع و نظرتان رسیده است، به واقع پاسخ در خوری ندارد، اما اگر دارد که «این گوی و این میدان» و اگر شما نیز اکنون هم‌رای جامعۀ تخصصی در همان بی‌پاسخی و ناسنجیدگی این مسئله، هستید که باید هرچه زودتر برای جلوگیری از هدررفت سرمایه و اشتیاق سرمایه‌گذار و نیز بیرون‌شدن ثروت آن زمین بی‌همتا در مجاور مسجد تاریخی ملک از جیب مردم کرمان کاری کنید که «ما هم کردیم کار خویش را / نوبت شه شد، بجنبان ریش را». به انتظار پاسخ جنابعالی هستیم.
با احترام سزاوار، نیما جهان‌بین رئیس هیات مدیره انجمن صنفی معماران استان کرمان». / الف
نظر خود را بنویسید