فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: مشاور طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر کرمان به مرحله‌ای رسیده که می‌خواهد آمارهایی را با کمک شهروندان جمع‌آوری کند.
طرح جامع ترافیک از جمله طرح‌های مهم در شهر و نقشۀ راهی است که مشخص می‌کند برای مدیریت رفت‌وآمدها چه باید کرد؟ و خروجی آن حتی تا 20 سال دیگر نیز شهر را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
کرمان پیش از این هم طرح جامع ترافیک داشته اما پس از چند سال از اجرای آن، کارشناسان و مدیران شهر متوجه شدند که طرح مناسبی نیست. در ابتدا بنا بر بازنگری آن گذاشته شد اما در ادامه، تصمیم بر این شد که طرح جدیدی برای شهر نوشته شود. این طرح در مرحلۀ مطالعات است و حالا مشاور قصد دارد از 14 تا 18 آبان‌ماه بخشی از آمارگیری موردنیاز را انجام دهد. روز 14 آبان‌ماه مهم‌ترین روز در این بازۀ زمانی است.
به این منظور، پرسشنامه‌هایی تهیه شده که به دانش‌آموزان پایۀ هشتم همۀ مدارس شهر داده می‌شود. دانش‌آموزان این پرسشنامه‌ها را به خانه برده و با کمک خانواده به سوالاتی که در آن آمده پاسخ می‌دهند. علاوه بر هر خانواده، دانش‌آموزان باید یک پرسشنامه را هم به همسایۀ ترجیحا دست راستی خانه‌شان بدهند تا تکمیل کند. سوالاتی از جمله اینکه در روز 14 آبان‌ماه هریک از اعضای خانواده که سن بالای پنج سال دارند، در شهر کرمان از کجا به کجا رفته‌اند و با چه وسیلۀ نقلیه‌ای تردد کرده‌اند در این پرسشنامه آمده است.
مدیران پروژۀ تهیۀ طرح جامع ترافیک شهر تاکید دارند که هیچ‌یک از اطلاعات شخصی و محرمانۀ شهروندان را نمی‌خواهند. حتی نیاز نیست آدرس دقیق در پرسشنامه درج شود. از کدپستی هم تنها هشت رقم باید نوشته شود. بنابراین به‌طور دقیق مشخص نمی‌شود که هر پرسشنامه را چه کسانی تکمیل کرده‌اند. آنچه که تیم مشاور بر آن تاکید دارد این است که سوالات با نهایت دقت و صحت پاسخ داده شود. وقت پاسخ‌دهی باید به این اندیشید که داریم در تعیین بخشی از سرنوشت ترافیکی شهر کرمان نقش‌آفرینی می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، در آستانۀ شروع این آمارگیری، نشست خبری با حضور مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری کرمان، دکتر صفارزاده عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و مشاور طرح جامع ترافیک کرمان و دکتر ممدوحی همکار او برگزار شد.
دکتر امیررضا ممدوحی ـ عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و عضو تیم مشاور طرح جامع ترافیک شهر کرمان در این جلسه از اهمیت این طرح برای شهر گفت و یادآور شد: «طرح جامع سندی بلندمدت است و تجربیات قبلی نشان داده که خروجی این طرح گاهی تا 30 سال وجود دارد و همین نقش و اهمیت مطالعات را نشان می‌دهد».
او با تاکید بر اینکه داده‌ها و اطلاعاتی که مبنای مدلسازی ما می‌شود بسیار مهم است، افزود: «فرایندی که ما برای آمارگیری دنبال می‌کنیم سه دهه در ایران انجام می‌شود. 30 شهر این مطالعات را دارد و بدعت تازه‌ای نیست».
وی تاکید کرد: «هرچه اطلاعات دقیق‌تر باشد، خروجی مطالعات دقیق‌تر خواهد بود».
دکتر ممدوحی توضیح داد: «براساس اطلاعات امروز، برای یک سال مدلسازی داریم و وقتی به اتکای این اطلاعات دقیق بگوییم مثلا مترو یا بی‌آرتی در شهر نیاز است این نظر اعتبار بیش‌تری دارد».
وی ادامه داد: «اطلاعاتی که در جریان آمارگیری 14 تا 18 آبان‌ماه نیاز داریم مربوط به الگوی سفرهای ساکنان شهر کرمان است. می‌خواهیم بدانیم که از کجا به کجا و با چه وسیله‌ای سفر می‌کنند، چه تعداد دوچرخه و خودرو و موتور دارند و اطلاعاتی مشابه این».
وی با تاکید بر اینکه نقش و مشارکت مردم در جمع‌آوری این اطلاعات بسیار تعیین‌کننده است، اظهار کرد: «در جریان آمارگیری‌های مشابه در برخی شهرها عدم اعتماد به مسئولین یکی از مشکلات بود. از رسانه‌ها می‌خواهیم که این اعتمادسازی را انجام دهند».
ممدوحی سپس با بیان اینکه بخشی از آمارگیری طرح جامع ترافیک از مدت‌ها قبل شروع شده است، افزود: «از 14 تا 18 آبان‌ماه نیز آمارگیری انجام می‌شود و روز چهاردهم آمارگیری مبدا ـ مقصد و اصلی‌ترین آن است».
آمارگیری به کمک مدارس
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس افزود: «در روزهای بعدی بیشتر شمارش انجام می‌شود اما آمارگیری روز چهاردهم قرار است با کمک مدارس صورت بگیرد به این شکل که پرسشنامۀ ما از طریق معلمان به دانش‌آموزان پایۀ هشتم داده می‌شود و هر خانواده یکشنبه شب برای سفرهای همان روز آن را تکمیل می‌کند. بخشی از آن مربوط به ویژگی‌های خانوادگی و بخشی دربارۀ جزئیات سفرها است».
وی اضافه کرد: «سفرهای همۀ اعضای خانواده باید در این پرسشنامه مشخص شود».
ممدوحی تاکید کرد: «معلمان نقش مهمی در این آمارگیری دارند و نیاز به همکاری حداکثری آنان است».
وی با بیان اینکه به شش هزار نمونه نیاز داریم، گفت: «تعداد دانش‌آموزان شهر کرمان خیلی بیشتر از این است. 60 درصد دانش‌آموزان هم پاسخگو باشند کافی است».
وی یادآور شد: «هر دو دانش‌آموز دو پرسشنامه برای خودش و همسایه پر می‌کند».
وی با اشاره به اینکه نیازی به درج آدرس دقیق در این پرسشنامه نیست و از کدپستی 10 رقمی هشت رقم بیشتر نمی‌خواهیم، افزود: «اساس کار ما ناحیۀ ترافیکی است که در کرمان 141 ناحیه داریم و همین که کوچه و خیابان را مشخص کنند کفایت می‌کنند».
شمارش جمعیت شناور شهر
عضو تیم مشاور تهیۀ طرح جامع ترافیک کرمان در پاسخ به این پرسش فردای‌کرمان که با توجه به تردد ساکنان شهرها و روستاهای اطراف کرمان در داخل شهر، آیا جمیعت شناور شهر هم آمارگیری می‌شود؟ توضیح داد: «جمعیت شناور شهر هم جزو آمارگیری است. آنچه در آبان‌ماه انجام می‌شود برای تعیین الگوی سفر است. آمارگیری دروازه‌ای و آمارگیری مربوط به خوابگاه‌های دانشجویی و پایانه‌ها را هم داریم. این اما آمارگیری مبدا ـ مقصد ساکنین شهر است».
وی ادامه داد: «جمعیت شناور در آمارگیری دروازه‌ای تعیین می‌شود. در کرمان پنج دروازۀ اصلی و چهار دروازۀ فرعی داریم که همه در نظر گرفته شده و در یک روز کامل شمارش حجم و مصاحبۀ موردی می‌شود. به این صورت که از هر پنج خودروی عبوری، با هماهنگی پلیس یک نفر را نگه می‌داریم و اطلاعات سفرش را می‌گیریم».
وی با بیان اینکه سفرهای خارج از شهر حتما در این طرح دیده می‌شود و بسیار مهم است، گفت: «به محدودۀ اصلی شهر بسنده نمی‌شود. لایۀ خارجی یعنی استان و پایانه‌ها را هم در آمارگیری داریم. روزی شش، هفت پرواز در کرمان انجام می‌شود که در آمارگیری ما محاسبه می‌شود، قطارها و ترمینال هم دیده می‌شود. به علاوه 9 دروازه هم شمارش حجم و هم مصاحبۀ موردی می‌شود.
وی در پاسخ به سوال یکی دیگر از خبرنگاران دربارۀ آمار مهاجران افغانستانی در شهر گفت که این ترددها هم یکی از 15 آمارگیری ما است که انجام می‌شود.
اطلاعات غیرمحرمانه
دکتر صفارزاده نیز در این جلسه در بخشی از سخنانش با اشاره به اهمیت و ضرورت طرح جامع ترافیک برای شهر کرمان گفت: «در این آمارگیری به اطلاعات مفید غیرشخصی و غیرمحرمانه شهروندان نیاز داریم و فقط می‌خواهیم ببینیم در پنج منطه شهری کرمان چقدر رفت‌وآمد وجود دارد تا مشخص شود چقدر خودرو و اتوبوس و معبر و ... نیاز است».
وی افزود: «می‌خواهیم بدانیم شهروندان ساکن کرمان با چه وسایلی و در چه زمان‌هایی سفر می‌کنند تا براساس آن برنامه‌ریزی شود».
چرایی انتخاب دانش‌آموزان پایۀ هشتم
سیدمحمد میرحسینی ـ کارشناس ارشد ترافیک نیز در این جلسه در پاسخ به فردای‌کرمان دربارۀ اینکه چرا دانش‌آموزان پایۀ هشتم انتخاب شده‌اند؟ توضیح داد: «تهیۀ طرح جامع ترافیک اوایل دهۀ هفتاد در تهران شروع شد. مشاور طرح شرکت مطالعات جامع حمل‌ونقل ترافیک تهران زیرمجموعۀ شهرداری بود. البته اساتید دانشگاه صنعتی‌شریف مبدع و طراح و مبتکر این برنامه بودند. آمارگیر حرفه‌ای در کشور ما هیچ جا جواب نمی‌دهد و آمار و اطلاعات آن قابل اعتماد نیست. در این شرایط، خیلی بحث و بررسی شد که چه باید کرد. در نهایت دانش‌آموزان چون عضو کنجکاو و مثبت در خانواده‌ها و قابل اعتماد هستند و می‌توانند از خانواده حتی همسایه اطلاعات سفر را دریافت کنند».
وی افزود: «اینکه چرا پایۀ هفتم و هشتم؟ بحث روی آن زیاد شده است. در آیتم‌های این آمارگیری 30 سال کار شده و در شهرهای مختلف ورز خورده است».
وی ادامه داد: «میزان پذیرش دانش‌آموز در این سن هم در خانه خودش و همسایه بیشتر از سنین بالاتر است».
میرحسینی اظهار کرد: «دانش‌آموزان کلاس هفتم و هشتم بهترین پایه بود که هم درکی از شرایط محیطی دارند و هم دافعۀ کمتری در همسایه‌ها نسبت به آن وجود دارد». / الف
نظر خود را بنویسید