فردای‌کرمان – گروه فرهنگ‌وهنر: نخستین شب اجراهای مرحلۀ ملی شانزدهمین جشنوارۀ موسیقی نواحی ایران، شامگاه شنبه ۱۶ دی‌ماه با یاد شهدای حادثۀ تروریستی کرمان به میزبانی تالار رودکی برگزار شد.
محمدعلی مراتی دبیر جشنواره، پیش از آغاز اجرا در سخنانی بیان کرد: «اولین شب مرحلۀ ملی جشنوارۀ شانزدهم را تقدیم می‌کنیم به محضر عزیزانی که در حملۀ تروریستی کرمان به شهادت رسیدند و در ابراز همدردی با خانواده‌های این عزیزان، قطعۀ اول را با «لالایی» موسیقی قشقایی و کَرنانوازی استاد حسینعلی سعادتی‌راد آغاز می‌کنیم».
پس از صحبت‌های دبیر جشنواره، گروه اول به صحنه آمدند که اجرای نخست به هنرمندی حسینعلی سعادتی‌راد نوازندۀ کَرنا و نقاره‌نوازی مهدی سعادتی‌راد اختصاص داشت. «لالایی»، «صبحگاهی» و «یورغه پایانی» از قطعات موسیقایی این اجرا بودند.
بزرگداشت یاد شهدای کرمان
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از انجمن موسیقی ایران، حسینعلی سعادتی‌راد در خصوص اجرایش در جشنواره گفت: «در این برنامه لالایی را برای هموطنانم در کرمان که به مقام شهادت رسیدند اجرا کردم. ما می‌خواهیم معرف موسیقی اصیل ایران به نسل آینده باشیم و شکل‌گیری این اتفاق ملزم به حمایت و همکاری دست‌اندرکاران موسیقی و دولتمردان است».
اجرای دیگر این بخش که در قالب گروه‌نوازی بود به موسیقی عربی اختصاص داشت و با همراهی گروه موسیقی باسم حمادی به عنوان سرپرست گروه آغاز شد.
مرآتی پیش از اجرای این گروه گفت: «گروه استاد باسم حمادی از گروه‌های شاخص منطقه است که در این برنامه به معرفی موسیقی روستایی عربی می‌پردازند. موسیقی عربی هم مانند دیگر موسیقی‌های اقوام بخش مقامی و روستایی دارد. «عَل هوُدَلَک»،«بین‌العصر و المغرب»، «شِفته یمشی» و «یا عین» از قطعات اجرایی گروه باسم حمادی بود».
حمزه حتاچه‌پور، یونس حمادی، میثم حمادی و محمد حمادی از دیگر اعضای گروه «میسان» بودند که در این اجرا هنرنمایی کردند.
نقش مهم جشنواره درهمگرایی و وحدت اقوام
باسم حمادی سرپرست گروه موسیقی میسان گفت: «ما می‌توانیم به واسطۀ موسیقی، فرهنگ و آیین خود را به جهانیان معرفی کنیم و امروز به این جشنواره آمده‌ایم تا نمادی از فرهنگ اقوام ایران را به هموطنان معرفی کنیم. در این برنامه نمادی از حماسه، کرم، بخشش و وفاداری‌های مردم استان‌مان نسبت به سرزمین‌شان را روایت کردیم و علاوه بر آن توانستیم بعضی از سازهای اصیل منطقه را که قدمتی کهن دارد به نمایش بگذاریم».
وی افزود: «برای حفظ موسیقی اقوام ایران به ویژه موسیقی عرب، طبیعتا با اشعاری که می‌خوانیم و لباسی که می‌پوشیم برای نسل آینده اعتماد به نفس ایجاد می‌کنیم و تا زمانی که این اصالت‌ها و هویت فرهنگی در موسیقی حفظ شود می‌توانیم در مقابل تهاجم فرهنگی بایستیم و مقابله کنیم».
وی دربارۀ برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران گفت: «اقوام در ایران گسترده هستند و این زیبایی و تنوع در کنار یگدیگر قرار گرفته‌اند و رنگین کمانی از فرهنگ و هنر ایران را به نمایش می‌گذارند. این جشنواره می‌تواند در همگرایی و وحدت اقوام نقش بسیار مهمی داشته باشد. ما همه ایرانی هستیم و در یک تالار، فرهنگ ایرانی را به نمایش می‌گذاریم».
اجرای سوم با هنرمندی استاد شفیع خالدی کیمنه‌ای برگزار شد و فرزند استاد پیش از اجرا ضمن تشکر از برگزارکنندگان جشنواره شانزدهم موسیقی نواحی ایران در جملاتی گفت: «ابتدا جا دارد، یادی کنیم از شهدای عزیز شهر کرمان، که (دشمن) در یک اقدام کور تروریستی روح ما را جریحه‌دار کرد».
او در ادامه به معرفی پدرش استاد خالدی پرداخت و اظهار کرد: «استاد شفیع خالدی کیمنه‌ای یکی از هنرمندان بزرگ کردستان و اورامانات است. این هنرمند بزرگ متولد سال ۱۳۲۰ است و در سن ۸۲ سالگی با علاقه‌مندی بسیار برای حضار محترم و اهالی موسیقی اجرا می‌کنند. ایشان یکی از بارزترین و نادرترین هنرمندان است که صدای نازنینش از گذشته تا به امروز هیچ تغییری نداشته است. مقام‌هایی که در این برنامه اجرا می‌شود از نواها و موسیقی‌های اوستایی کشورمان و مختص زاگرس‌نشینان است».
سپس استاد شفیع خالدی کیمنه‌ای روی صحنه حاضر شد و مقام سیاهچمانه، مقام گوشی و مقام چیپله را برای حاضران اجرا کرد.
تدوام برگزاری جشنوارۀ موسیقی نواحی
شفیع خالدی کیمنه‌ای درخصوص جشنواره موسیقی نواحی اظهار کرد: «طی این سالها این انتظار وجود داشت جشنوارۀ موسیقی نواحی ایران مانند دوره‌های گذشته، رنگ و بوی خود را احیا کند و در زمینۀ اشاعه و توسعۀ موسیقی ملی کشورمان تلاش بیشتری صورت بگیرد. جای خوشحالی است دوستان عزیز در جشنواره به ویژه دبیر جشنواره این اتفاق را ممکن کردند و این جشنواره به صورت منطقه‌ای برگزار شد و اتفاق خوبی بود که بار دیگر جشنوارۀ موسیقی نواحی ایران احیا شد و امیدواریم این اتفاق تداوم داشته باشد تا موسیقی فاخر کشورمان به جایگاه واقعی خود برسد».
بخش بعدی شب نخست شانزدهمین جشنوارۀ موسیقی نواحی ایران به موسیقی کردی به سرپرستی هاوره شاهین‌پور (نوازندۀ دهل و دایره) و با خوانندگی رحمان اولام اختصاص داشت.
دبیر جشنواره در معرفی این اجرا گفت: «موسیقی کردی از تنوع موسیقایی بسیاری برخوردار است. بخشی از کاروان این موسیقی به نام هورامانا یک شاخصۀ موسیقایی است که در کشورهای ایران و عراق، سوریه و ترکیه نیز وجود دارد. موسیقی کردی مکریانی هم یکی از شاخصه‌های موسیقی کردی با ویژگی‌های مخصوص به خود است».
«سورَگووُل»،«دابینه چِشرنا نه کهَ م»،«ئه ویار»، «یَه زنَه و یَه زِن»، «ته «سکه و ته نِک تَه نکی» از قطعات این گروه بودند که به اجرا درآمد.
جشنواره برای در کنار هم بودن یک فرصت بود
هاوره شاهین نیز در این جشنواره اظهار کرد: «برای حفظ موسیقی اقوام ایران بایستی اصالت سازها را نگاه داریم و نوع نواختن آن نباید به گونه‌ای باشد که از اصالت خود دور شود. دربارۀ جشنوارۀ موسیقی نواحی هم باید بگویم جشنواره فوق‌العاده‌ای است و فرصتی برای در کنار هم قرار گرفتن تنوع موسیقایی کشورمان است. ما هنرمندان موسیقی اقوام ایران دور از هم زندگی می‌کنیم، بنابراین جشنواره فرصتی است تا در کنار هم باشیم».
در اجرای دیگر جشنواره، نوبت عاشیق‌ها و در واقع موسیقی عاشیقی بود که با همراهی گروه موسیقی سنتی «درنا» و با هنرمندی استاد عاشیق ایرج خداوردی (نوازندۀ ساز قوپوز) همراه بود. در این اجرا محمد بختیاری و حسن قنبری نیز هنرنمایی کردند.
«من بورا گلمزدم»، «پناه شَشَنگیسی»، «دل دیوانه» و«لشکری» از قطعات اجرایی این گروه بودند.
در ادامه مرآتی در معرفی این موسیقی گفت: «موسیقی عاشیقی در جای‌جای ایران از خراسان تا آذربایجان و حتی کشورهای اطراف وجود دارد و شنیده می‌شود و یکی از موسیقی‌هایی است که به آن فرا قومیتی می‌گوییم».
اجرای آخر نیز به تنبورنوازان کرمانشاه اختصاص داشت که با سرپرستی عادل کمالی (مقام‌دان و نوازنده تنبور) همراه بود. طاهر شیرویی، علی کمالی، سپهر ذوالنوریان، سهند سلیمی و محمد امامی از دیگر اعضای این گروه بودند.
مرآتی در معرفی این گروه گفت: «موسیقی اقوام ایران شامل چند نوع موسیقی است که برخی از آن‌ها در رابطۀ ژنتیک با موسیقی دستگاهی قرار نمی‌گیرد؛ مانند موسیقی تنبور، موسیقی بلوچی، موسیقی سیاهچمانه، موسیقی موره و… که در این کارگان ژنتیک قرار ندارد. موسیقی تنبور دارای پرده‌بندی دقیق و قدمتی کهن است که در منطقۀ کرمانشاه در یک روایت خیلی اصیل همچنان تا به امروز باقی مانده که خاندان هنر و تنبور آن را اجرا می‌کنند که یکی از خاندان‌های شاخص آن خاندان استاد عادل کمالی است. در این اجرا تمامی کار بر اساس مقام‌گردانی است که بخش اول سر آغاز روایت مقام باباحیدر، مقام جلو شاهیِ سحری، مقام باباقائوسی به روایت جیحون‌آباد، مقام چویی رَزباری، آواز پیش‌روی و مقام شاه و بخش دوم مویه و مورخوانی به‌صورت جمعی و مقام طبل یار داود و حقاحقا است».
اقوام ایرانی مانند طبیعت با طراوات و رنگارنگ هستند
عادل کمالی مقام‌دان و نوازندۀ تنبور، در حاشیۀ اجرایش گفت: «جشنوارۀ موسیقی نواحی ایران عظمت خاصی به گستردگی ایران زمین دارد. اقوام ایرانی مانند طبیعت باطراوات و رنگارنگ هستند و این جشنواره اتفاق بسیار خوبی است».
برپایۀ این گزارش، از نکات قابل توجه شب نخست شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران می‌توان به استقبال بسیار زیاد مخاطبان اشاره کرد به گونه‌ای که تمام صندلی‌های تالار رودکی تکمیل شده بود و همچنین حضور علی قمصری (هنرمند موسیقی ایرانی) بود که به تماشای اجرای موسیقی اقوام ایران نشست.
گفتنی است، مرحله ملی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران از ۱۶ تا ۱۸ دی‌ماه به دبیری دکتر محمدعلی مرآتی و در یک گستره ملی به همت دفترموسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با مشارکت بنیاد رودکی در حال برگزاری است و ۱۹ دی‌ماه نیز تالار رودکی میزبان آیین اختتامیه این رویداد ملی خواهد بود
نظر خود را بنویسید