فردایکرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: کسبۀ میدان ارگ و بازار تاریخی کرمان یک روز صبح که به مغازه آمدند ناگهان، بنری را در میدان ارگ دیدند که شهرداری نصب و اعلام کرده که عملیات پیاده‌راه سازی میدان به‌زودی آغاز می‌شود. کسبه با دیدن این اطلاعیه شوکه شدند. چه چیزی در انتظار ماست؟ قرار است چه بر سر کسب‌‌وکارمان بیاید؟ پرسش‌هایی که پاسخی برای آن نداشتند. پس، تصمیم می‌گیرند در مقابل شهرداری تجمعی داشته باشند. در آنجا، از سوی کمساری نایب رئیس شورا وعدۀ برگزاری یک نشست با حضور شهردار به آن‌ها داده می‌شود. روز چهارشنبه، شهردار کرمان و برخی از مدیران شهرداری و اعضای شورا یک‌طرف میز و کسبه طرف دیگر آن می‌نشینند به گفت‌وگو.
روز بعد با سعید حاج‌مرادعلی ـ یکی از اعضای هیات امنای بازار تماس می‌گیرم تا از نتیجۀ جلسه بپرسم. می‌گوید: «کسبۀ بازار هم مثل بسیاری از دیگر شهروندان کرمان به شهرداری اعتماد ندارند».
شهرداری به آن‌ها وعده داده که پروژۀ پیاده‌راه سازی ارگ را 30 تا 40 روزه تمام می‌کند اما بازاریان وعدههای مشابهی که در گذشته دربارۀ پیاده‌راه سازی خیابان تجلی و کف‌سازی وسط میدان ارگ شنیده بودند را به یاد می‌آورند که مثل همین وعدۀ تویسرکانی و تیم‌اش خوش رنگ و لعاب بود اما در عمل، اجرایی نشد و پروژه‌های ذکرشده چند سال طول کشید و زحمت و مزاحمت زیادی برای کسبۀ آن محدوده از شهر کرمان ایجاد کرد. اینکه شهرداری طی چه مدت پروژه را تمام کند تنها یکی از نگرانی‌های بازاریان کرمان است. آن‌ها با بسته شدن میدان ارگ به روی خودروها، حدود 250 تا 300 جای پارک را هم از دست می‌دهند. شهرداری گفته که از پارکینگ‌های خیابان گلبازخان استفاده کنند اما آن‌ها از مقامات شهر خواسته‌اند یک روز صبح ساعت 8 به گلبازخان بروند و ببینند که با پارک خودروهای کارمندان و مراجعان ادارات آن محدوده، آیا جایی برای پارک ماشین‌های بازاریان و مشتریان آن‌ها وجود دارد؟ زنجیرۀ مشکلاتی که کسبه را بابت پروژۀ پیاده‌راه سازی ارگ نگران کرده به همین جا ختم نمی‌شود. این گزارش را ادامه بدهید تا دست‌تان بیاید چه چیزهایی کسبه را نگران و مشوش کرده است.
حاج‌مرادعلی در گفت‌وگو با خبرنگار فردایکرمان با انتقاد از اینکه شهرداری بدون مشورت و نظرخواهی از کسبه برای آن محدوده از شهر تصمیم گرفته است، می‌گوید: «بنری که در میدان ارگ نصب کردند از پروژه‌ای خبر می‌داد که ما هیچ اطلاعی از آن نداشتیم. البته خیلی جای تعجب ندارد. شهرداری کرمان معمولا با کسبه و به طور کلی شهروندان همین‌طور برخورد می‌کند و هیچ‌وقت با آن‌ها هم‌اندیشی نمی‌کند».
او ادامه می‌دهد: «اما ما کسبۀ بازار تاریخی و میدان ارگ که تقریبا تمام عمرمان را داریم در بازار سپری می‌کنیم فکر می‌کنیم این‌قدر حق داریم که شهرداری برای عملیات عمرانی میدان ارگ نظرمان را بپرسد».
ورود بی‌برنامه
عضو هیات امنای بازار کرمان با اشاره به نگرانی کسبه از تبعات این پروژه اظهار می‌کند: «به شورا و شهرداری نامه زدیم و نگرانی خود را به اطلاع آن‌ها رساندیم. هفتۀ گذشته، جمعی از کسبه تجمعی جلوی شهرداری داشتند که آقای کمساری وعدۀ برگزاری جلسه با شهردار را داد. جلسه روز چهارشنبه برگزار شد اما چیزی از نگرانی ما کم نشد که بیشتر هم شد چرا که متوجه شدیم شهرداری برنامه‌ریزی دقیقی دربارۀ اجرای این پروژه ندارد و بدون نگاهی جامع به همۀ مسائلی که پیاده‌راه سازی ارگ به دنبال دارد فقط می‌خواهد پروژه را اجرا کند».
حاج‌مرادعلی در پاسخ به اینکه در آن جلسه، چه نگرانی‌هایی را با شهردار در میان گذاشته‌اند توضیح می‌دهد: «یکی از نگرانی‌های ما دربارۀ زمان اجرای پروژه است. می‌خواستیم بدانیم تا چه مدت گرفتار این عملیات عمرانی خواهیم بود. در آن جلسه به ما گفته شد که پیمانکار این پروژه چهار تیم دارد که در سه شیفت کار را انجام می‌دهند. هر تیم روزانه 75 متر از فضای اطراف میدان را کف‌سازی می‌کند. کل مساحتی که نیاز به کف‌سازی دارد هشت هزار و 500 متر است. با این محاسبات، پیش‌بینی می‌کنند بین 30 تا 40 روز کف‌سازی میدان ارگ تمام شود».
وی می‌گوید: «اما مردم شهر و کسبۀ میدان ارگ اعتمادی به شهرداری ندارند». او با اشاره به خلف وعدههای شهرداری که در گذشته دربارۀ اجرای طرح پیاده‌راه سازی خیابان تجلی و کف‌سازی میان میدان ارگ داشته تاکید می‌کند: «هیچ اعتمادی به شهرداری نیست که بخواهد این بار سریع کار را انجام بدهد».
چالش پارکینگ
این اما همۀ نگرانی‌ای نیست که کسبه دارند. حاج‌مرادعلی در ادامۀ اظهاراتش به کمبود جای پارک پس از بسته شدن میدان ارگ به روی خودروها اشاره و اظهار می‌کند: «کسبۀ بازار در وهلۀ نخست نیاز به دسترسی به پارکینگ دارند اما متاسفانه شهرداری هنوز نتوانسته پارکینگ مورد نیاز را تامین کند».
آن‌طور که در جلسۀ روز چهارشنبه گفته شده شهرداری روی پارکینگ‌های خیابان گلبازخان حساب باز کرده اما کسبۀ بازار می‌گویند این پارکینگ‌ها از ساعات شروع فعالیت اداراتی که آن حوالی مستقر هستند توسط کارمندان و مراجعان این ادارات اشغال می‌شود.
عضو هیات امنای بازار تاریخی کرمان می‌گوید: «وقتی گفتیم گلبازخان جای پارک کافی ندارد، شهردار به ما گفت که به ادارات و دادگستری نامه می‌فرستیم تا کارمندان در این خیابان پارک نکنند».
این فعال صنفی اظهار می‌کند: «فرض می‌کنیم ادارات به این نامۀ شهرداری عمل کنند و ماشین کارمندان در خیابان گلبازخان پارک نشود. ما اما دو سوال از شهرداری داریم: اگر کارمندان خودروهایشان را در این خیابان پارک نکنند کجا قرار است پارک کنند؟ و دوم اینکه جلوی پارک خودروهای مراجعان این ادارات در پارکینگ‌های خیابان گلبازخان را چطور می‌خواهند بگیرند؟!».
او ادامه می‌دهد: «شهرداری همچنین می‌گوید کسبه و مشتریان بازار می‌توانند از پارکینگ ساروج‌پارس که در چهارراه طالقانی است استفاده کنند. این پارکینگ اما تا ورودی بازار از سمت ارگ حدود 500 متر فاصله دارد. آیا مردم کرمان حاضرند چنین فاصله‌ای را طی کنند تا به بازار برسند؟ همین الان به خیابان‌های شهر بروید و به رفتار رانندگان خودروها توجه کنید؛ هرجا که کاری دارند ترجیح می‌دهند به هر شکل ممکن، ماشین خود را در کوتاه‌ترین فاصله از آن مقصد مورد نظر پارک کنند. با این وضع، ما نمی‌توانیم دلخوش باشیم که مشتریان از پارکینگ‌های ساروج‌پارس استقبال کنند؛ مگر اینکه دسترسی آسانی داشته باشد».
وی می‌افزاید: «شهرداری می‌گوید که برای پارکینگ‌های ساروج از سمت کوچۀ سرمست آسانسور تعبیه می‌کنیم تا مردم دسترسی راحت‌تری داشته باشند اما آیا چه تعداد آسانسور می‌خواهند راه‌اندازی کنند که جوابگوی حجم مراجعان باشد؟ در ایام نوروز که وقتی مثلا 200 نفر به این پارکینگ می‌آیند با یک آسانسوری که ظرفیت پنج نفر را دارد چقدر باید معطل بمانند؟».
وی با اشاره به اینکه استفاده از این پارکینگ مثل پارکینگ گلبازخان هزینه دارد، اظهار می‌کند: «می‌گویند پارکینگ ساروج‌پارس را برای کسبه رایگان می‌کنیم. اما خریداری که به بازار می‌آید آیا حاضر است برای چند ساعت پارک خودرو در این پارکینگ‌ها هزینه بدهد؟ ما فکر می‌کنیم این اتفاق نمی‌افتد و مردم به‌جای خرید از بازار به جای دیگری می‌روند که نیاز به پرداخت هزینه‌های این‌چنینی نداشته باشند».
تنش اقتصادی در ارگ
عضو هیات امنای بازار در ادامۀ این گفت‌وگو از موضوعی دیگری پرده برمی‌دارد که کسبه را به‌خاطر پروژۀ پیاده‌راه سازی ارگ نگران کرده است.
او می‌گوید: «شهرداری برنامه‌ای در زمینۀ مسائل اقتصادی مربوط به پیاده‌راه سازی ارگ ندارد. می‌گویند میدان که پیاده‌راه بشود نظام خرید و فروش فعلی در ارگ باید تغییر کند. مثلا سیگارفروشی و دوچرخه‌فروشی و سایر مغازه‌های اطراف میدان باید به پته‌فروشی و چنین مشاغلی تبدیل شوند. مگر با درخواست کردن و دستور دادن می‌توان این تغییرات را اعمال کرد؟». او اظهار می‌کند: «کسی که 50 سال عمرش را گذاشته و تجربه و اعتباری را کسب کرده چطور آن را به‌راحتی تعطیل کند و سراغ کسب‌وکار دیگری برود و از اول شروع کند؟».
حاج‌مرادعلی می‌افزاید: «شهرداری می‌گوید کسبه باید خودشان را با شرایط جدیدی که ایجاد می‌شود وفق بدهند. یا شغل‌شان را تعییر بدهند یا با شرایط جدید بسازند و تاکید می‌کند که بعد از پیاده‌راه سازی ارگ دیگر اجازۀ ورود خودرو به میدان، جز برای بارانداز در ساعاتی خاص داده نخواهد شد».
وی می‌گوید: «آیا این درست است که به خاطر اینکه مردم چند ساعتی در میدان ارگ خوش بگذرانند زندگی و معیشت صدها خانوار را به خطر بیاندازند؟».
او در پاسخ به این پرسش که آیا فکر نمی‌کنید پیاده‌راه سازی ارگ بر کسب‌وکارهای آن محدوده تاثیر مثبتی داشته باشد؟ مگر تبدیل ارگ به میدان غذا فوایدی برای بازار نداشته است؟ می‌گوید: «تبدیل وسط میدان به میدان غذا تاثیرات مثبتی داشته است. قبلا کسبه شب‌ها زودتر تعطیل می‌کردند الان اما بیشتر می‌مانند. اقشار گوناگون از مناطق مختلف شهر به ارگ می‌آیند و شاید به بازار هم سری بزنند و خریدی هم انجام بدهند اما بعد از اینکه میدان ارگ به روی خودروها بسته بشود شرایط بسیار متفاوت خواهد شد و در دیگر ساعات روز، به‌دلیل مشکلاتی که گفتم، چندان، کسی به آن محدوده نخواهد آمد».
وی ادامه می‌دهد: «آقای تویسرکانی شهردار کرمان به ما گفتند برای اجرای پروژه زمانی نیاز است و کسبه باید ضرر را به جان بخرند!». وی اظهار می‌کند: «ضرر به جان خریدن آیا باعث از بین رفتن بنیۀ مالی کسبه نمی‌شود؟ مغازه‌دارانی که ماهانه چند صد میلیون چک را باید پاس کنند، اگر فرض کنیم پروژه سه ماه طول بکشد، میلیاردها تومان خسارت می‌بینند. چطوری باید آن را جبران کنند؟ آن هم در شرایط اقتصادی و تورم و فشار مالیاتی که الان بر اصناف وجود دارد».
وی اضافه می‌کند: «در چند سال اخیر، رکود ناشی از تعطیلی‌های شرایط کرونایی را داشتیم، هنوز تمام نشده بود که میدان ارگ را به هم ریختند تا کف‌سازی میان آن را تغییر بدهند و الان باز پروژۀ دیگری را می‌خواهند اجرا کنند و چون همۀ جوانب کار را نمی‌سنجند ما کسبه مدام باید ضربه بخوریم. وقتی هم گلایه می‌کنیم، می‌گویند صبر کنید شرایط خوب می‌شود. مگر کسبه چقدر بنیۀ مالی دارند و چقدر می‌توانند از اعتبار خودشان هزینه کنند؟».
وی می‌گوید: «شهرداری فقط می‌خواهد یک مکان خوشکل و شیک برای استفادۀ مردم درست کند. ما هم حرفی نداریم. این کار را انجام بدهند ولی وقتی هنوز زیرساخت‌های پیاده‌راه سازی ارگ آماده نیست چرا می‌خواهند میدان را ببندند؟».
وی با بیان اینکه مسئولان امیدوار هستند با پیاده‌راه سازی میدان ارگ وضعیتی مشابه میدان نقش جهان اصفهان ایجاد شود، اظهار می‌کند: «اما میدان نقش‌جهان اصفهان را نباید با میدان ارگ مقایسه کرد چرا که جمعیت گردشگری که به اصفهان می‌روند اصلا قابل مقایسه با کرمان نیست».
تجربه‌های تلخ و طرح‌های شکست‌خورده
عضو هیات امنای بازار تاریخی کرمان در پاسخ به این پرسش که تجربۀ پیاده‌راه سازی خیابان تجلی برای کسبه چگونه بوده است؟ تصریح می‌کند: «تجربۀ بسیار تلخی است». او ادامه می‌دهد: «از حدود ساعت پنج، شش عصر اگر به خیابان تجلی سری بزنید می‌بینید که یک محدودۀ بسیار سوت و کور است و تنها یکی، دو مغازه فعالند چون هیچ‌کسی به آنجا نمی‌آید».
حاج‌مرادعلی سپس می‌گوید: «ما طرح‌های پیاده‌راه سازی متعددی در کشور داریم که ناموفق بوده‌اند؛ از جمله طرح خیابان 17 شهریور تهران و میرچخماق یزد که الان ماشین‌ها روی سنگفرشی که اجرا شده تردد می‌کنند. این درست نیست که این همه هزینه بشود و بعد ببینند بی‌فایده است».
وی با بیان اینکه متاسفانه برای شهرداری کرمان هیچ‌وقت نظر کسبه و دیگر شهروندان مهم نیست، ادامه می‌دهد: «شهرداری اگر می‌خواهد پروژه را اجرا کند باید برنامه‌ای برای آن داشته باشد. با ان‌شاءالله و ماشاءالله گفتن که نمی‌توان کاری انجام داد».
عضو هیات امنای بازار تاریخی کرمان اظهار می‌کند: «شهرداری طرح‌های ناموفق زیادی در کرمان دارد. انوع پاساژها ساخته شده ولی رونقی که انتظار می‌رود را ندارند چون مردم کرمان پاساژرو نیستند. زیرگذر آزادی را با هزینۀ زیادی ساختند اما می‌بینیم که روزانه تعداد کمی خودرو از آن عبور می‌کنند. پل چهارراه احمدی هم مشکلات دیگری دارد. پل باغ‌ملی هم ساخته شده اما در دو سمت آن جلوی بیمارستان باهنر و تا چهارراه خورشید همیشه ترافیک هست. کسبه با این کارهایی که انجام شده نمی‌توانند به شهرداری اعتماد کنند». / الف
نظر خود را بنویسید