فردای‌کرمان – گروه فرهنگ‌وهنر: رونمایی از کتاب «نجواهای واحه: سراب شاعرانۀ لیکو»، دربارۀ لیکوهای جنوب کرمان در تورنتوی کانادا موجب شد تا اهمیت فرهنگ و ادبیات این منطقه از کشورمان مورد توجه قرار بگیرد.
این مراسم روز جمعه 21 جون، برابر اول تیرماه به کوشش بنیاد زاگرس و با حضور دکتر مهدی گنجوی، مترجم کتاب، و پیام ویدئویی منصور علیمرادی، محقق فرهنگ رودبار و گردآورندۀ لیکوهای رودبار، برگزار شد.
به گزارش فردای کرمان، در ابتدای این مراسم تعدادی از ترجمههای فارسی لیکوهای رودبار دکلمه شد، و در ادامه منصور علیمرادی، از طریق پیام ویدئویی، دربارۀ گردآوری لیکوها و دو کتابی که در این باره منتشر کرده، صحبت کرد.
علیمرادی شاعر و نویسندۀ مطرح جنوب کرمان، در این پیام از تاریخچۀ تحقیق دربارۀ لیکو در ایران به اختصار مطالبی بیان کرد. وی از شروع آشنایی خودش با لیکو و شیوۀ ضبط و مستند کردن آن‌ها و تاثیری که بر بازیابی و احیای این سنت در منطقه داشته است توضیح داد. متن کامل این سخنرانی را در خبری که لینک آن را در ادامۀ این گزارش آورده‌ایم بخوانید.
https://fardayekerman.ir/news/46426
در این مراسم، مهدی گنجوی دربارۀ لیکو، فرم، زبان و اهمیت آن سخنرانی کرد. این سخنرانی با تصاویر مهدی میرزایی از منطقۀ رودبارزمین و همچنین نمونۀ لیکوخوانی از منصور علیمرادی و یک اجرای لیکو توسط علی‌جان از لیکوخوان‌های چاه کیجی تکمیل شد.
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه، دربارۀ دلایل کم‌توجهی به سنت‌های ادب شفاهی در تاریخ‌نگاری رسمی ادبیات ایران توضیح داد. وی با اشاره به گونه‌های مختلف و متعدد بومی‌سرودها که در گسترۀ فلات ایران به زبان‌های مختلف بلوچی، رودباری، کردی، آذربایجانی، گیلانی، لری و زبان‌های متعدد دیگر سروده می‌شوند، بر لزوم بازنگری در تاریخ ادبیات ایران برای معرفی و جایگاه‌بخشی به این گونه‌های ادبی تاکید کرد.
در ادامۀ این جلسه، محمدعلی بلوچ، محقق ادبیات بلوچ، چند لیکوی بلوچی در جمع خواند و از تجربۀ خود از لیکوخوانی و فرهنگ آن در سرحد و مکران صحبت کرد. یاری‌جان، موزیسین بلوچِ ایرانیِ ساکن کانادا نیز چند لیکوی بلوچی را برای حاضرین اجرا کرد.
شایان ذکر است، «نجواهای واحه: سراب شاعرانۀ لیکو»، توسط انتشارات آسمانا به انگلیسی منتشر شده است. این کتاب محصول همکاری منصور علیمرادی (مردم‌شناس و شاعر)، مهدی گنجوی (شاعر و محقق دوزبانه) و امین فاطمی (پژوهشگر ادبیات انگلیسی ـ ایرلندی) است.
در این اثر 100 لیکوی جمع‌آوری شده از منطقۀ رودبارزمین در جنوب کرمان، به زبان اصلی رودباری همراه با ترجمههای انگلیسی و فارسی آن‌ها درج شده است. مهدی گنجوی (مدرس دانشگاه تورنتو) مقدمه‌ای توصیفی و تحلیلی بر کتاب نوشته و در آن دربارۀ این سنت شعر هجایی گزارش داده و به این بهانه از سنت‌های شعر هجایی در فلات ایران، دلایل تاریخی حاشیه‌ای ماندن آن‌ها، و نیاز به معرفی آن‌ها برای مخاطبان جهانی نوشته است.
گنجوی همچنین در صفحۀ شخصی خود دربارۀ این کتاب نوشته است: «این کتاب در سطحی علمی در ادامۀ کوشش‌هایم برای بازبینی و گسترده کردن کانون‌های ادبیات در ایران است و در سطحی فردی، محصول عشق و علاقۀ ما سه نفر به کرمان، فرهنگ هلیل‌رود، مردم آن سرزمین و گوناگونی فرهنگی و زبانی آن‌ها است. امید که خدمتی باشد به شناسایی بین‌المللی و آشنایی بیشتر با این سنت شعر هجایی -که گیرایی‌ا‌ش حیرت‌انگیز و یادآور برخی فرازها در هایکوست ـ و تلاشی باشد برای وسیع‌تر کردن مفهوم و مصادیق ادبیات ایران در سطح جهانی».
گنجوی در مقدمۀ خود بر این کتاب، ترجمۀ لیکوها را خدمتی در راستای معرفی گسترۀ شعر ایران به خوانندگان انگلیسی‌زبان معرفی کرده است تا شناخت جهانیان از ادبیات ایران به ادبیات فارسی محدود نباشد.
ترجمههای گنجوی و امین فاطمی از لیکوهای رودبار پیش از این در نشریات انگلیسی‌زبانی چون Assymptote و Modern Poetry in Translation نیز منتشر شده و براساس این ترجمه‌ها تعدادی از لیکوها به زبان بنگالی نیز ترجمه شده و با استقبال مواجه شده‌اند.
نظر خود را بنویسید