فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: شش ماه از آن روزی که پرواز مستقیم کرمان ـ دبی فعال شد می‌گذرد.
این پرواز که از آرزوهای دیرینۀ فعالان گردشگری استان بود، توسط شرکت خارجی فلای‌دبی و طی روزهای دوشنبه و جمعه هر هفته در این مسیر فعال است.
مسعود دهقانی ـ فعال باسابقۀ گردشگری و مدیرعامل آژانس هواپیمایی جنوب شرق کرمان که سرمایهگذار اصلی این پرواز است، در گفت‌وگو با فردای‌کرمان از تجربۀ این شش ماه و سختی‌هایی می‌گوید که در این مدت تحمل کرده است. البته بنا به گفتۀ او، راه‌اندازی این پرواز نتیجۀ تلاش جمعی عدۀ زیادی از مسئولان استان در دو سال بوده که سرانجام 19 شهریورماه امسال به بار نشست.
شش ماه پیش رو برای این پرواز دوران حساسی است چرا که فصل سفر به امارات نیست و ممکن است صندلی‌های آن خالی بماند. دهقانی می‌گوید که برای گذر از این فصل، برنامه‌ریزی کرده‌اند و در این خصوص به برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های متعددی که در دبی برگزار می‌شود و تخفیفات خوبی که هتل‌ها می‌دهند و احتمال کاهش بلیت پرواز، امید دارد.
پرواز مستقیم کرمان ـ دبی به مناسبت نوروز، طی روزهای 29 و 30 اسفندماه و پنجم فروردین‌ماه پرواز فوق‌العاده خواهد داشت. شرایط اقساط هم برای همۀ کسانی که قصد سفر مستقیم از کرمان به دبی را دارند فراهم است.
گفت‌وگو با دهقانی دربارۀ این پرواز را در ادامه می‌خوانید.
*آقای دهقانی این شش ماهی که پرواز مستقیم دبی ـ کرمان فعال بوده بر شما چطور گذشت؟
بعد از دو سال پیگیری مستمر این پرواز فعال شد و بسیار خوشحالم که توانستم برای استان کاری تاثیرگذار انجام بدهم. در این مدت، استقبال خوبی از این پرواز شده است. البته تعداد زیادی صندلی خالی هم داشتیم ولی خوشبختانه با هر سختی‌ای که بود توانستیم پرواز را در این مدت حفظ کنیم. با این پرواز، کرمان به 150 فرودگاه جهان وصل شده است. استقبال خوبی از پروازهای کانکشن که از کرمان به دبی با فلای‌دبی و ادامۀ مسیر به کشورهای دیگر از جمله کانادا و آمریکا و اروپا توسط هواپیمایی امارات انجام می‌شود شده است. برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا با بهبود شرایط کشور، تور و مسافر ورودی هم از این طریق به کرمان بیاوریم تا استان ما به یک مقصد اصلی گردشگری تبدیل شود. مسافر می‌تواند با پرواز دبی به کرمان بیاید و بعد به شیراز و اصفهان سفر کند و سپس از طریق فرودگاه اصفهان و بدون اینکه نیاز به بازگشت به کرمان داشته باشد،کشور را ترک کند. در این مدت خیلی‌ها به ما برای راه‌اندازی و استمرار این پرواز کمک کردند که اگر بخواهم نام ببرم از حوصلۀ متن خارج است. فقط این را بگویم که اتاق بازرگانی کرمان حمایت بسیار خوبی داشته است. امیدوارم این حمایت‌ها ادامه پیدا کند تا پرواز دبی برای همیشه در کرمان بماند.
*اشاره کردید تعدادی صندلی خالی در پروازها داشته‌اید. آمار آن، مطابق همان پیش‌بینی بود که از ابتدا داشتید یا صندلی‌های خالی بیش از حد انتظارتان بود؟
تعداد صندلی‌های خالی بیشتر از حد انتظار ما بود. اوایل که پرواز فعال شد تعداد زیادی صندلی خالی داشت ولی به مرور، اوضاع بهتر شد و توانستیم بخشی از آن خسارتی که دیده بودیم را جبران کردیم.
*با توجه به اینکه سفرها به دبی بیشتر در نیمۀ دوم سال انجام می‌شود، برای شش ماه پیش رو در سال جدید که احتمالا تعدادی از صندلی‌های پرواز خالی بماند برنامۀ خاصی دارید؟ ممکن است در این شش ماه، استقبال خوبی از آن نشود و پرواز متوقف شود؟
همۀ تلاش‌مان این است که نیمۀ اول سال آینده که فصل کاهش سفرها به امارات است پرواز را حفظ کنیم. در نیمۀ اول سال، در دبی نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های خیلی خوبی برگزار می‌شود. نرخ هتل‌ها هم بسیار کاهش پیدا می‌کند. شاید نرخ پرواز هم کاهش یابد. در حال پیگیری هستیم تا گروه‌های ذی‌ربط بتوانند در این نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها شرکت کنند. آژانس ما شرایط اقساط طولانی‌مدت هم برای همۀ کسانی که قصد استفاده از این پرواز برای سفر به دبی را دارند تعریف کرده است. امیدوارم برنامه‌ریزی‌هایی که داریم به خوبی جواب بدهد و بتوانیم اوضاع را در شش ماه اول سال آینده نیز مدیریت کنیم و پرواز تداوم داشته باشد.
*طی ماه‌های اخیر بسیاری از مسئولان استان تاکید دارند که کرمان باید به یک استان رویدادمحور تبدیل شود. مدیرکل جدید میراث‌فرهنگی استان گفته که برگزاری رویدادهای گردشگری اولویت اوست. از اظهاراتی که دارند مشخص است که بیشتر هم تمرکز بر برگزاری رویدادهای ملی دارند. با این رویه، پرواز دبی از برنامه‌های اولویت‌دار استان حذف می‌شود. شما نظرتان در این‌باره چیست؟
مدیرکل جدید میراث‌فرهنگی اهل استان کرمان و از بدنۀ این نهاد دولتی است و من بسیار امیدوارم که با حضور ایشان، اوضاع در کرمان خیلی بهتر از قبل شود. از رویکرد رویدادمحوری و هر برنامه‌ای که باعث مطرح شدن و معرفی بیشتر استان و قابلیت‌های گردشگری استان باشد استقبال می‌کنیم. امیدوارم بتوانیم با هم‌افزایی و هماهنگی، کرمان را در مسیر اصلی گردشگری فرهنگی و تاریخی کشور قرار دهیم و تورهای ورودی به استان و مدت اقامت را افزایش دهیم. یکی از نتایج اولیه و مستقیم برگزاری رویدادهای متعدد این است که مدت اقامت در استان بیشتر می‌شود. مطرح کردن استان و با برنامه حرکت کردن، به مرور به استقبال از پرواز دبی هم منتج خواهد شد.
*بخش‌های صنعت و معدن و کشاورزی و حتی گردشگری در این شش ماه از این ظرفیت پرواز خارجی در حد مطلوب استفاده برده‌اند؟ اوایل که پرواز راه‌اندازی شد، به ویژه به فعالان صنعتی و معدنی استان تاکید می‌شد که از این پرواز بهره ببرند. این اتفاق افتاده است؟
متاسفانه در استان ما یک رویۀ نامطلوب وجود دارد که شاید افراد غیربومی و خدمت گرفتن از نهادهای غیربومی را بر بومی ترجیح بدهیم. حتی دوستان ما در اتاق بازرگانی برای حضور در برخی رویدادها در دبی، بلیت این پرواز را از جای دیگری تهیه کردند. ما نمی‌گوییم از هیچ جا جز این پرواز و جز از آژانس ما بلیت تهیه نشود اما انتظار داریم از محصولات بومی، تولیدات بومی و شرکت‌های بومی حمایت شود و این پرواز هم جزو یکی از داشته‌های بومی استان کرمان به حساب بیاید و کاری کنیم که گردش مالی سفرهای خارجی در خود استان باشد. نرخ‌هایی که ما اعلام می‌کنیم مناسب و قابل رقابت با دیگر استان‌هاست. در مجموع باید بگویم که بخش‌های صنعت و معدن و کشاورزی و حتی گردشگری برای شرکت در نمایشگاه‌های دبی برنامه‌های نسبتا خوبی در این شش ماه داشتند که امیدوارم تداوم داشته باشد و تور و بلیت و امکاناتی که می‌خواهند را هم از آژانس‌های بومی استان تهیه کنند.
*اما در حوزۀ تورهای ورودی گردشگری خیلی ندیدیم از این پرواز استفاده بشود.
وضعیت تورهای ورودی به شرایط سیاسی کشور بستگی دارد. دو ماه پیش در نمایشگاه فیتور اسپانیا شرکت کردم. غرفۀ ایران نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر خلوت بود. معلوم بود که تبلیغات منفی علیه ایران در حوزۀ گردشگری اثرگذار بوده است! امیدوارم مسئولان و تصمیم‌گیران به این وضعیت بغرنج گردشگری رسیدگی کنند. اینکه می‌گویید تور ورودی به استان نداشتیم، شرایط کرمان تابعی از شرایط کشور است و در کل کشور تورهای ورودی کاهش پیدا کرده است. هر اظهارنظر سیاسی که از سوی مقامات می‌شود بر گردشگری تاثیر می‌گذارد. الان وضعیت به گونه‌ای است که بسیاری از گردشگران می‌ترسند به کشور ما سفر کنند و گردشگری دچار رکود جدی شده است. امیدوارم در آینده‌ای نزدیک تبلیغات منفی علیه ایران به تبلیغات مثبت و برپایۀ مهر و مهرورزی تبدیل شود. همین جا این را هم بگویم که شاید برخی از نهادهای ما از لحاظ امنیتی نگران ورود گردشگران به کشور و استان ما باشند. به‌عنوان یک فعال گردشگری می‌گویم که جای نگرانی وجود ندارد چرا که اگر گردشگر بیاید و وضعیت اقتصادی مردم بهبود پیدا کند امنیت را هم با خود خواهد داشت؛ در واقع، امنیت پایدار از دستاوردهای مهم گردشگری پایدار است. اگر نگرانی نسبت به جاسوسی و این نوع مسائل در پوشش گردشگری وجود داشته باشد، آن‌قدر امکانات و وسایل پیشرفته در دنیای تکنولوژی وجود دارد که به راحتی می‌توان به این نگرانی‌ها پایان داد. ما باید گردشگری را در کشور و استان بسیار جدی بگیریم. در نمایشگاه فیتور اعلام شد که اسپانیا سال گذشته 95 میلیون نفر گردشگر و بازدیدکننده داشته است. دنیا از این مسئله که گردشگری امنیت را تهدید می‌کند عبور کرده است و ما هم نباید این موضوع را به یک نگرانی جدی و مانع برای توسعۀ گردشگری تبدیل کنیم، به خصوص با توان و قدرتی که در حوزۀ تامین امنیت کشور وجود دارد. همۀ ما باید بپذیریم که آیندۀ استان کرمان در گرو توسعۀ گردشگری است؛ ذخایر معادنی ما رو به اتمام است. کشاورزی با چالش جدی کمبود آب مواجه شده است. گردشگری اما همچنان یک مزیت جدی برای استان به حساب می‌آید. در سال‌های اخیر شرایط برای فعالان گردشگری بسیار سخت بوده و آن‌ها که مانده‌اند صرفا به‌خاطر عشق و علاقه‌شان به این حرفه بوده است وگرنه فعالیت در حوزۀ گردشگری توجیه اقتصادی خود را از دست داده است. امیدوارم فضا در آینده‌ای نزدیک بهبود پیدا کند.
*به‌عنوان یک سرمایهگذار لطفا بگویید شعارهای حمایت از سرمایهگذار که از سوی دولت‌های متعدد در استان مطرح می‌شود چقدر واقعی است؟ چیزی که ما می‌دانیم این است که سرمایه‌گذاران به حمایت‌هایی مانند تسهیلات یا در حوزۀ دارایی و بیمه تامین اجتماعی نیاز دارند. حمایت می‌کنند؟
به موضوع خوبی اشاره کردید. واقعیت این است که با سمینار و همایش و سخنرانی نمی‌توانیم سرمایهگذار جذب کنیم. وقتی کسی قصد سرمایه‌گذاری داشته باشد اول سراغ سرمایه‌گذاران قبلی می‌رود و تحقیق می‌کند که بداند وضعیت چگونه است. ادارۀ دارایی خیلی در حوزۀ گردشگری کم‌لطفی می‌کند. مدیران ردۀ بالای دارایی برخورد خوبی دارند و تا حد زیادی گردشگری و مسائل آن را می‌شناسند ولی ماموران و کارشناسان اغلب دارایی توجیه نیستند و برای ما گرفتاری زیادی ایجاد و فکرمان را آن‌قدر مشغول می‌کنند که دیگر انرژی و زمانی برای توسعۀ کارمان باقی نمی‌ماند. سرمایه‌گذاران زیادی در استان داریم که در استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور سرمایه‌گذاری می‌کنند ولی حاضر نیستند در کرمان کار کنند. کارشناس مالیات باید بداند هر سرمایه‌گذاری چقدر شغل و توسعه به دنبال دارد، باید بداند اگر گردشگری فعال باشد مشاغل متعددی تحت تاثیر آن رونق می‌گیرد. امیدوارم تغییر نگرشی در کارشناسان و سرممیزان دارایی نسبت به گردشگری در استان به وجود آید و بپذیرند گردشگری چه نقش مهمی در توسعه و پیشرفت استان دارد و ملاحظه و همراهی بیش‌تری داشته باشند.
*حمایت بانک‌ها از بخش گردشگری در استان چگونه است؟
من خودم تاکنون نه از یک ریال وام تبصره‌ای استفاده کردم و نه از اعتبارات دولتی. با توکل بر خدا و تلاش خودمان توانستیم کار را پیش ببریم. بانک‌ها هم مشکلات و مسائل خاص خود را دارند. از دیگر فعالان گردشگری استان شنیده‌ام که بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات تبصره‌ای بسیار سخت‌گیری می‌کنند و باید پیگیری زیادی داشته باشند و در آخر هم به نتیجۀ مطلوبی نمی‌رسند. شرایطی دارند مثل اینکه حساب‌هایتان را باید به فلان بانک منتقل کنید و از این دست مسائل. خودم اما تاکنون مراجعه‌ای برای دریافت این نوع از تسهیلات نداشتم.
*حمایت‌های بیمه‌ای مناسب است؟
نمی‌دانم قوانین بیمۀ تامین‌اجتماعی چگونه است. یک‌دفعه می‌بینیم اسناد گذشتۀ ما را بررسی و نقطه ضعفی را پیدا می‌کنند و بابت همان، مبلغی را تعیین کرده و بعد از این باید تا مدت‌ها موضوع را پیگیری کنیم. اگر هم پرداخت به‌موقع انجام نشود بلافاصله حساب‌های بانکی را مسدود می‌کنند و مشکلات زیادی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند. ما نمی‌گوییم خلاف قوانین و مقررات کاری را انجام دهند اما حرف‌مان این است که شرایط اقتصادی فعلی و به ویژه گرفتاری‌های عدیده‌ای که فعالان گردشگری دارند را درک کنند.
*به جز این مواردی که اشاره کردید عمده‌ترین چالش‌های شما در جریان فعال نگه‌داشتن پرواز دبی چیست؟
انتظار دارم مسئولان استان به این پرواز کمک کنند. این پرواز کرمان را از بن‌بست هوایی نجات داد. همه باید بپذیرند که اگر حمایت خوبی از این پرواز صورت بگیرد سرمایه‌گذاری بیش‌تری هم رقم خواهد خورد. خودم در برنامه‌ام است که سال آینده پرواز استانبول را هم از فرودگاه کرمان فعال کنم. پروازهای استان کرمان می‌تواند بیشتر شود به شرط اینکه کسانی که دست‌اندرکار هستند این مسائل را جدی بگیرند و با نگاه حمایتی و پیش‌برد کارها عمل کنند تا هم پرواز فعلی تداوم داشته باشد و هم پروازهای خارجی بعدی فعال شود.
*وضعیت ترمینال خارجی فرودگاه کرمان چگونه است که یکی از فعالان اقتصادی هفتۀ گذشته اعلام کرد خجالت‌آور است؟
وضعیت ترمینال در حدی نیست که انتظار داریم. با اصلاحات مختصر و ساماندهی شاید از حالت تاسف‌بار فعلی نجات پیدا کند. البته این را بگویم که مدیرکل محترم فرودگاه‌های استان بسیار مدیر فعالی است. پروازهای استان را گسترش داد و الان بیشتر شرکت‌های هواپیمایی از فرودگاه کرمان پرواز دارند. امیدوارم با تزریق بودجه به فرودگاه استان، وضعیت ترمینال پرواز خارجی اصلاح شود و بهبود پیدا کند.
*وضعیت فعلی این ترمینال، بر پروازهای شما تاثیر منفی دارد؟
نه زیاد. این‌طور نبوده که مسافران به‌خاطر وضع ترمینال نیایند یا اعتراضی داشته باشند. خوشبختانه بسیاری از مسافران بابت ایجاد این پرواز رضایت دارند. پیام‌های زیادی از کرمانی‌های مقیم دیگر کشورها دریافت کرده‌ام که به‌خاطر این پرواز تشکر می‌کنند. قبلا مجبور بودند به تهران بیایند و فرودگاه را تغییر بدهند و بعد با یک پرواز دیگر به کرمان سفر کنند اما الان به‌راحتی از دبی به کرمان می‌آیند. برای برگشت هم، پرواز از فرودگاه دبی به 150 نقطۀ دنیا انجام می‌شود بدون اینکه نیاز باشد بار خود را تحویل بگیرند. در واقع، هم سفر از کرمان به دیگر کشورها و هم از دیگر کشورها به کرمان بسیار آسان شده است.
*در زمان راه‌اندازی پرواز بسیار بر این موضوع تاکید می‌شد که این پرواز به گردشگری سلامت کمک می‌کند. در این شش ماه کاری دراین خصوص انجام شده است؟
بخش خصوصی از جمله بیمارستان مهرگان و کلینیک بصیر در حوزۀ گردشگری سلامت فعالیت‌هایی را شروع کرده‌اند و تبادل مسافر بین کرمان و امارات در حوزۀ گردشگری سلامت با تعداد کم شروع شده و امیدوارم در آینده افزایش یابد.
*آقای دهقانی انتقادی نسبت به شما وجود دارد که در حوزۀ اطلاع‌رسانی دربارۀ پرواز دبی ضعیف عمل کرده‌اید. پاسخ‌تان چیست؟
این نقد را می‌پذیرم که اطلاع‌رسانی ما ضعیف بوده است اما نه به این دلیل که آن را ضروری و مهم نمی‌دانیم بلکه به این خاطر که توان بخش خصوصی در حوزۀ تبلیغات محدود است. از نهادها و دستگاه‌هایی که اعتبارات و بودجه در این زمینه دارند می‌خواهم که به ما در زمینۀ اطلاع‌رسانی این پرواز کمک کنند. در نمایشگاه فیتور اسپانیا اتاق بازرگانی حمایت کرد و توانستیم شرکت کنیم. به‌عنوان بخش خصوصی توان ما ضعیف است که بتوانیم استان و این پرواز را به حد مطلوب معرفی کنیم. آن‌ها که توان و بودجه دارند به ما کمک کنند. مثلا صداوسیما شاید بگوید این کار خصوصی است و نمی‌توانیم آن را اطلاع‌رسانی کنیم ولی باید بدانیم این پرواز برای استان و توسعۀ استان است. ادارات و نهادها با برنامه‌های متعدد از جمله تعریف تور برای پرسنل و یا کمک در حوزۀ تبلیغات می‌توانند در ماندگاری پرواز دبی نقش موثری ایفا کنند.
*با توجه به امکانی که شهرداری کرمان دارد، تاکنون در حوزۀ حمایت و تبلیغ از این پرواز اقدامی انجام داده است؟
متاسفانه خیر. فقط دو بیلبورد به مدت یک هفته در اختیار اتاق بازرگانی گذاشتند که پرواز را تبلیغ کرد. تبلیغات هزینه‌های سنگینی برای بخش خصوصی دارد. بخشی از آن را توانسته‌ایم تامین کنیم و اطلاع‌رسانی صورت گرفته است ولی کافی نیست و ما هم توان این را نداریم که بیش از این هزینه کنیم.
*اگر به گذشته برگردید با تجربۀ تلاش‌های دو ساله برای راه‌اندازی پروازها و این شش ماه که پرواز فعال بوده است آیا باز هم این مسیر را خواهید رفت؟
نمی‌دانم دقیقا چه پاسخی بدهم. بعد از حدود سه دهه کار در استان کرمان، این را می‌دانم که هیچ کاری بدون زحمت و گرفتاری نیست؛ به ویژه در شرایط اقتصادی که الان داریم. اینکه برخی که باید قدر بدانند، اهمیتی به زحماتی که کشیده می‌شود نمی‌دهند را هم می‌دانم. قبل از پرواز دبی، تجربۀ پروازهای داخلی از جمله کرمان ـ کیش و کرمان ـ شیراز را داشتم. برای فعال شدن پرواز کرمان ـ دبی ما 60 صندلی را گرفتیم، وقتی این صندلی‌ها را گرفتیم مسئولان فلای‌دبی گفتند حتما از این پرواز استقبال می‌شود که ما چنین ریسکی کرده‌ایم و همین موجب شد که به کرمان بیایند. خوشبختانه از پرواز استقبال شد. پرواز دبی نتیجۀ یک همکاری دسته‌جمعی بین گروه‌های متعدد از نمایندگان مجلس و استانداری و سازمان هواپیمایی کشوری و فرودگاه‌های استان گرفته تا اتاق بازرگانی کرمان بود. امیدوارم در ادامۀ مسیر نیز این همکاری دسته‌جمعی چه برای حفظ این پرواز و چه راه‌اندازی پروازهای جدید و حتی سرمایه‌گذاری در دیگر بخش‌های گردشگری استان را شاهد باشیم.
*منظورتان از اینکه می‌گویید 60 صندلی گرفتید چیست؟
یعنی چه مسافر بیاید و چه نیاید، ما به اندازۀ 60 صندلی چه در پرواز رفت و چه در برگشت هزینۀ بلیت را به فلای‌دبی پرداخت می‌کنیم. قرارداد ما هم یک ساله است.
کسانی که قصد تهیۀ بلیت دارند می‌توانند به هریک از دو شعبۀ آژانس جنوب شرق کرمان به نشانی شعبۀ مرکزی: خیابان امام خمینی، بلوار پیروزی نبش کوچه 2 و شعبۀ دوم این آژانس در بلوار جمهوری، نبش والفجر شمالی مراجعه کنند. ساعت کار این دو دفتر از 8 صبح تا 14 و از 17 تا 20 عصر است. برای دریافت بلیت و یا کسب اطلاعات بیشتر با شماره پنج رقمی 35363 با کد (034) هم می‌توان تماس گرفت. ضمن اینکه کل آژانس‌های مسافرتی سراسر استان هم فروش بلیت این پرواز را دارند.
*پرواز همچنان دو روز در هفته انجام می‌شود؟
بله. روزهای دوشنبه و جمعه پرواز برقرار است. به مناسبت عید نوروز در روزهای 29 و 30 اسفند و پنجم فروردین‌ماه هم پرواز فوق‌العاده گذاشته شده است. شرایط اقساط ویژه و بلندمدت هم برای گروه‌های متعدد تدارک دیدیم و از همۀ شهروندان دعوت می‌کنیم لذت سفر با این پرواز را تجربه و از تداوم آن حمایت کنند. امکان اینکه از نیمۀ دوم سال آینده تعداد روزهای این پرواز افزوده شود وجود دارد. / الف
نظر خود را بنویسید