فردای‌کرمان- امیرحسین نورالدینی: کتاب «یکشنبه» نوشتۀ سجاد کریمی در دوازدهمین نشست نقد کانون ادبیات پنج عصر در رفسنجان، با حضور سیدعلی میرافضلی و ایرج زبردست بررسی شد.
دوازدهمین نشست نقد کتاب اتفاق به نقد و بررسی کتاب «یکشنبه» نوشتۀ سجاد کریمی اختصاص داشت. این نشست روز جمعه ۲۵ اسفندماه با حضور سیدعلی میرافضلی شاعر، خیام‌شناس و رباعی‌پژوه؛ ایرج زبردست، رباعی‌سرا؛ مولف اثر و اکبر خدادادی، شاعر و مجری؛ و امیرحسین نورالدینی، مدیر نشر سورمه در سالن جلسات آموزش و پرورش رفسنجان برگزار شد.
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از روابط عمومی کانون ادبیات پنج عصر، در آغاز این مراسم، امیرحسین نورالدینی گزارشی از نشست‌های کتاب اتفاق و فعالیت‌های کانون ادبیات پنج عصر ارائه کرد.
در ادامه، سیدعلی میرافضلی دربارۀ استفاده از ظرفیت‌های هزار سالۀ رباعی فارسی گفت: «رباعی‌سرایان باید انبان شعری خود را از میراث رباعی‌های درخشان ادبیات فارسی پر کنند و با شناخت این میراث می‌توانند در مسیر شاعری‌شان قدم‌های درخشانی بردارند.»
وی افزود: «به عنوان مثال شما شعرهای خیام را که می‌خوانید نمی‌بینید که برای بیان فلسفی در شعر از کلمات مرگ و زندگی مستقیما استفاده کند، بلکه این مفاهیم در لایه‌های پنهان شعر قرار دارند، یا مثل هایکوها که از نمادها و استعاره‌ها بهره بیشتری می‌برند».
میرافضلی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع تاثیرپذیری شاعران گفت: «ما می‌دانیم که شاعران یک عصر از هم تاثیر می‌گیرند و این اجتناب‌ناپذیر است اما اگر شاعری بخواهد از تاریخ رباعی فارسی بهره‌ای ببرد باید بتواند با اضافه کردن خلاقیت و نگاه جدید ارزش افزوده ایجاد کند».
وی ادامه داد: «این روزها شعرهای زیادی با فضا و مضامینی تکراری یافت می‌شود، چه اهمیت دارد که چه کسی اول آن را سروده است؟ کار شاعر اصیل این است در عین تاثیرپذیری خودش را از سطح رقابت‌های کلیشه‌ای بالاتر ببرد، همان‌گونه که ایرج زبردست توانسته است این کار را بکند».
میرافضلی با بیان این‌که شعر باید متن زایشی باشد، تصریح کرد: «شاعر باید از زبان روزمره فاصله بگیرد. هر متنی که ارزش افزوده‌ای بر متون قبلی باشد، چیزی برای عرضه دارد و این کار شاعر اصیل است. این‌که به شعر شأن و شکوه تازه‌ای بدهد، همان‌گونه که مولانا و حافظ توانسته‌اند».
این خیام‌شناس مطرح کشور افزود: «توصیۀ من به رباعی‌سرایان این است که رباعی مثلی نگویند، زیرا خلاقیتی در آن نیست، مگر این‌که در تراز سعدی مثل بسازیم و شعر بگوییم».
وی ادامه داد: «سجاد کریمی در اولین گام سعی کرده چیزهای جدیدی بیافریند و البته چیزهایی هم از فضای مشارکتی عصر خودش وام گرفته است».
در این مراسم، ایرج زبردست، رباعی‌سرای بلند آوازۀ روزگار با بیان این‌که میرافضلی را یکی از معیارهای فرهنگی کشور می‌دانم، گفت: «ابتدا باید به اهالی شعر و ادب رفسنجان برای داشتن چنین فضایی و چنین شخصیت‌هایی تبریک بگویم».
وی ادامه داد: «در شعر، زبان برای من مهم‌ترین چیز است، من رباعی‌سرا هستم و سختی‌های رباعی‌سرایی هم بر کسی پوشیده نیست، من وزن را انتخاب نمی‌کنم تا در او کلمه بریزم بلکه معتقدم وقتی نگاه با زبان حرکت کند شعر جاری می‌شود حتی بدون دانستن وزن».
این شاعر شیرازی در ادامه گفت: «رباعی شعر محبوبی است و نشان آن، این است که بسیاری از شاعران بزرگ ما در انتهای دیوان خود تعدادی رباعی نیز دارند و معروف‌ترین آن‌ها هم رباعیات خیام است اما تعداد خیامانه‌ها بسیار بیشتر است و شناخت رباعی‌های خیام از خیامانه‌ها کار آسانی نیست. چراکه اندیشۀ خیام غالب است و کار شاعر امروز این است که باید از خیام عبور کند یعنی اگر در حد خیام هم رباعی بگوییم کار بزرگی نکرده‌ایم، و تازه شدیم تکرار خیام، هرچند در طول تاریخ، رباعی تقلیدی بیشتر از رباعی‌های تاثیر پذیرفته است».
وی افزود: «شاعر موفق کسی است که متفاوت بیندیشد و متفاوت زیست کند و آن‌گاه شعر بسراید. باید بتواند چیزی را به ادبیات اضافه کند؛ من سعی کرده‌ام تا آنجا که می‌توانم حادثه‌ای در زبان رخ دهد و زمانی که رخ دهد شاعر خود را در حرکت می‌بیند و خود شاعر حس می‌کند اتفاقی افتاده است که قبلا رخ نداده و این بر اثر مطالعه، حرکت و عبور اتفاق می‌افتد».
زبردست ادامه داد: «در کتاب سجاد کریمی آن اتفاق‌هایی که من می‌خواهم و مد نظرم هست وجود دارد، اما نگاه حرفه‌ای که می‌خواهم به رباعی باشد، کم است، چرا چون مجموعۀ اول ایشان است و مطمئنا بعدها و بعد از چاپ کتاب‌های بعدی دربارۀ بعضی شعرها می‌گوید ای‌کاش این مصرع را عوض یا جابه‌جا کرده بودم و آن زمان است که کریمی حرکت را حس کرده است».
وی تصریح کرد: «رباعی‌های کتاب «یکشنبه» نوید می‌دهند، نوید زیبایی مجدد و سرایش کارهای تازه و این باعث خوشبختی‌ست».
زبردست گفت: «امروز در جلسه‌ای که در خدمت دوستان بودم بسیاری از دوستان رباعی و شعر کوتاه خواندند و هرکدام در بوطیقا و نگاه فکری خودش سنگ تمام گذاشته بود؛ و از بسیاری از شعرها لذت بردم».
شاعر «یک تکه از آسمالن یوش» با بیان این‌که «مطالعۀ زحمت‌ها و کتاب‌هایی که قبل از ما منتشر شده‌اند یکی از وظایف شاعر امروز است»، گفت: «نثر فارسی در قرن شش یک شکوه و عظمت دارد که وقتی به سمت آن می‌روی رگه‌هایی از زیبایی زبان در آن پیداست؛ شاملو ذهن و زبانش با نثر فارسی گره خورده است و این درس است برای ما و همین است که شاملو در شعرش به ظرافت‌های زبانی دست می‌یابد، این نوع مطالعه به شاعر کمک می‌کند و برای ذهنش زایش دارد».
وی با اشاره به دشواری چاپ کتاب و تقدیر از سجاد کریمی خاطرنشان کرد: «شاعر از بین دویست رباعی دست به انتخاب زده و سختگیری کرده که این نیز بسیار خوب است و امیدوارم این کتاب پخش شود و در دورترین شهرها و روستاهای ایران برود تا بخوانند و لذت ببرند».
وی افزود: «معتقدم شعر باید از خانه بیرون برود و بگوید شاعر من اینجاست کاری که شعر حافظ می‌کند».
در ادامۀ این نشست سجاد کریمی شاعر این مجموعه رباعی، از روند چاپ کتاب و همچنین انتخاب نام و طرح جلد توضیحاتی داد و از عوامل مسیر شاعری‌اش نیز تشکر کرد و چند رباعی برای حاضران خواند.
در بخش پایانی این نشست هم فرناز جعفرزادگان از شاعران خوب شیراز، بهار زبردست، مهدی جهانبخش و مسلم حسن‌شاهی شعرخوانی کردند.
نظر خود را بنویسید