فردای‌کرمان - گروه جامعه: چهار اثر هنری از صنعت طلاسازی سنتی کرمان شامل دستبند ارابه‌ای، بند ساعت حصیری، گردنبند سنگ یاقوت و مروارید خشخاشی ثبت ملی شده است.
حسین ودیعتی ـ سرمایه‌گذار، موسس و مدیر حمام‌موزه سیم و زر کرمان که پس از مرمت و احیای حمام تاریخی ابراهیم‌خان، آن را به موزه تبدیل کرد، این زیورآلات و آثار سنتی را جمع‌آوری کرده و برای اینکه تکنیک ساخت و هنر آن به‌نام کرمان زنده بماند، به کمک کارشناسان میراث‌فرهنگی استان و چهار نفر از همکاران خود در صنف طلا و جواهرات کرمان، آن را ثبت ملی کرده و ثبت چندین اثر دیگر را هم در دست اقدام دارد.
همزمان با هفتۀ میراث‌فرهنگی، طی مراسمی که در محل موزه برگزار شد، ضمن رونمایی از این چهار اثر برجسته، از سوی ودیعتی از استادکاران همکار و پژوهشگران میراث فرهنگی که حامی و دست‌اندرکار ثبت ملی این آثار بوده‌اند، تجلیل شد.
داشته‌های فراوان فرهنگی و تاریخی کرمان
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از استقامت، در این مراسم که با حضور مرتضی نیکرو ـ سرپرست میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان، ندا نظامی ـ مدیرکل امور بانوان استانداری کرمان و جمع دیگری از مسئولان، کارشناسان و فعالان بازار طلا در کرمان برگزار شد، ودیعتی طی سخنانی اظهار کرد: «بسیاری از شهرهای دیگر داشته‌های ما را به نام خود ثبت می‌کنند. تلاش کردم کارهای فاخر کرمان را معرفی کنم و روند ساخت آن را با همکاری دوستان در میراث‌فرهنگی ثبت ملی کردیم».
وی افزود: «کرمان داشته‌های فرهنگی و تاریخی زیادی دارد اما باید آن را معرفی کنیم و اعتماد به‌نفس را به کرمان برگردانیم».
وی ادامه داد: «بسیاری از شهرهای نزدیک ما دارند کارهای کرمان را به نام خودشان ثبت می‌کنند و این برای دوستداران فرهنگ کرمان دردآور است».
وی با قدردانی از کسانی که در ثبت ملی این آثار نقش داشته‌اند، گفت: «چهار اثر دیگر از جمله زنجیر کلاف و دستبند تخم‌خیاری و دستبند خشتی نیز در نوبت ثبت ملی است».
ودیعتی اظهار کرد: «یزد حدود 100 اثر ثبت ملی کرده و ما خیلی عقب هستیم».
در این مراسم، مرتضی نیکرو ـ سرپرست میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان از تلاش‌های ودیعتی و همکاران او در موزه سیم و زر کرمان قدردانی کرد.
ندا نظامی ـ مدیرکل بانوان استانداری کرمان هم در این مراسم از آقای ودیعتی برای راه‌اندازی موزه سیم و زر کرمان قدردانی و بر حمایت از چنین افراد و اقداماتی تاکید کرد.
همنشینی کرمان و هنر
سیدمحمدعلی گلاب‌زاده ـ پژوهشگر تاریخ و رئیس مرکز کرمان‌شناسی نیز در این نشست گفت: «این مجموعه (موزه طلا و جواهر) یک سلسله از ارزش‌های فرهنگی و هنری ما را در طول تاریخ تداعی می‌کند، چرا که ما در گذر روزگاران از جمله مردمانی بوده‌ایم که همواره زندگی‌مان با هنر عجین بوده است».
وی در این‌باره یادآور شد: «مردم شهداد ما در قریب چهار هزار سال پیش از این، سنگ‌های قیمتی را از بدخشان وارد می‌کردند و با آن جواهراتی درست کرده و به تمدن‌های بزرگ آن روز مثل بین‌النهرین صادر می‌کردند. یکی از راه‌های زندگی مردم شهداد در هرم گرمای سوزان منطقه، جواهرسازی بوده است و این مسئلۀ بسیار مهمی است».
وی با بیان اینکه کرمان همیشه با هنر همراه بوده و زندگی مردم کرمان و این خطه از ایران همواره هنری بوده است، افزود: «وقتی آثاری که از کنارصندل جیرفت و دیگر سایت‌های باستانی استان به دست آمده را تجزیه و تحلیل می‌کنید می‌بینید همه، جنبۀ هنری انسانی و اخلاقی دارند. آثاری که از کنارصندل جیرفت به دست آمده تنها یکی، دو مورد خنجر و وسیلۀ قتاله بوده که برای شکار استفاده می‌شده است و بقیه همه برای استفادۀ روزمره یا آثار هنری بوده است».
گلاب‌زاده ادامه داد: «عقابی (که از کاوش‌های باستان‌شناسی به دست آمده است) به عنوان یک اثر گرانسنگ تاریخی در موزۀ جیرفت وجود دارد را وقتی نگاه می‌کنید احساس می‌کنید بال و پر پیدا کردید و می‌توانید در آسمان هنر به پرواز در بیایید. این‌ها ارزش‌های مردمان ما در طول تاریخ است».
این پژوهشگر تاریخ اظهار کرد: «جواهرسازی هم یک قسمت از کار دیگر مردمان کرمان بوده است. در کرمان خانواده‌هایی داشتیم که مردم به نام جواهرساز و زرگر می‌شناختند مثل خانوادۀ رستگار و فروزش و ... هنوز وقتی اسامی این خانواده‌ها را بیان می‌کنید با همان نام زرگری آن‌ها را می‌شناسند و سبقه زرگری و پیشینۀ هنری‌شان بر نام و فامیلی که انتخاب کردند مقدم است. یا در بازار مسگری کسانی را داشتیم که بر مس نقش می‌زدند و معروف بودند. خانوادۀ حکاک از جمله این هنرمندان هستند که هنرشان حکاکی روی مس بوده است با این تفاوت که در اصفهان حکاکی‌ها برجسته و اینجا مسطح بوده است».
وی تاکید کرد: «دامان کرمان همیشه پروردگاه مردان و زنانی بوده که زندگی آن‌ها با هنر همراه و آمیخته بوده است».
وی از پته و شال و پارچه و قالی به‌عنوان دیگر آثار هنری مردم کرمان یاد کرد و افزود: «کاری که آقای ودیعتی کرده بسیار ارزشمند است. مهم‌تر از همه اینکه یک بنای تاریخی را به صورت موزه در آورده و اینجا موزه در موزه شده است».
گلاب‌زاده ادامه داد: «زیبایی‌های جای جای این بنای تاریخی دیدنی است. اگر این آثار را جمع‌آوری و در جای دیگری موزه راه‌اندازی کرده بودند خوب بود ولی ارزش و اهمیت کنونی را نداشت».
وی با ستایش معماری و تزئینات حمام تاریخی ابراهیم‌خان که به موزه سیم و زر تبدیل شده است، اظهار کرد: «قسمتی از ارزش‌های هنری و فرهنگی مردم ما در این موزه به نمایش گذاشته شده است».
این پژوهشگر تاریخ افزود: «راه‌اندازی چنین مجموعه‌ای کار بسیار سختی است و باید قدردان زحمات آقای ودیعتی و همراهان او باشیم».
سهم کرمان در خلاقیت جهانی
محسن موحدی ـ معاون میراث‌فرهنگی استان کرمان نیز با بیان اینکه تلاش آقای ودیعتی کاری ماندگار در کرمان و ایشان الگو شده است، گفت: «هرجا که صحبت از ورود بخش خصوصی به حوزۀ مرمت و احیای بناهای تاریخی می‌شود ایشان را مثال می‌زنیم».
وی با اشاره به اینکه ایشان در مرمت قیصریۀ ابراهیم‌خان هم نقش بسیار پررنگی داشتند، تصریح کرد: «آقای ودیعتی از جمله سرمایه‌های جامعۀ ما هستند».
وی سپس بیان کرد: «معرفی زیورآلات تاریخی و ثبت ملی آن بسیار ارزشمند است و علاوه بر اینکه سهم ما را در ابداع و خلاقیت‌های هنری در دنیا بالا می‌برد مانع از سرقت‌های هنری نیز می‌شود».
موحدی اضافه کرد: «بسیاری از کشورها دارند آثار هنری و تکنیک‌های هنری تاریخی ما را به نام خود ثبت می‌کنند و برای جلوگیری از این اقدام، باید خودمان ثبت ملی آثار را به‌طور جدی دنبال کنیم».
وی با اشاره به پیشینیۀ دیرینۀ ایران در هنر ـ صنعت جواهرسازی گفت: «در موزه ملی ایران گردنبندها و زیورآلاتی از دوران هخامنشیان وجود دارد که با تکنیک و تکنولوژی خارق‌العاده‌ای ساخته شده است و همین آثار نشان می‌دهد که در صنعت جواهرسازی دنیا پیشگام هستیم».
موحدی همچنین از آقای ودیعتی دعوت کرد تا به مرمت آب‌انبار ابراهیم‌خان نیز ورود کند تا این بنای تاریخی متروکه نیز احیا شود.
قطب طلاسازی
علیرضا جواهریان ـ رئیس اتحادیه صنف طلا و جواهر کرمان نیز در این جلسه با تقدیر از تلاش‌های ودیعتی در مرمت و احیای حمام تاریخی ابراهیم‌خان و راه‌اندازی موزه طلا و نقره گفت: «ما بازار تاریخی و مجموعه‌های ارزشمند آن را داریم ولی متاسفانه به ندرت گردشگر خارجی می‌آید. در این موزه، سرمایه‌گذاری شده و باید بلیت دلاری فروخته شود تا بازگشت سرمایه رقم بخورد که متاسفانه الان چنین وضعیتی نیست».
وی افزود: «قیصریۀ ابراهیم‌خان هم با همت طلافروشان مرمت شد. این کسبه بودند که هم بنا را مرمت کردند و هم آن را زنده نگه داشته‌اند».
جواهریان سپس بیان کرد: «در حال حاضر، یزد و تهران و تبریز قطب طلاسازی ایران هستند. ما در تلاشیم تا در کرمان هم این صنعت را فعال کنیم و رونق بدهیم. صنعت طلا هم اشتغال‌زایی و هم درآمد دارد، ولی مانند هر صنعت دیگری رونق آن نیاز به روابط سیاسی دارد. باید بتوانیم کالا را به‌راحتی صادر کنیم و انتقال پول را به‌راحتی انجام دهیم».
وی همچنین گفت: «در تلاشیم امسال نمایشگاه طلا در کرمان برگزار و ظرفیت ایجاد شغل در این صنعت را معرفی کنیم».
به گزارش استقامت، در پایان این مراسم از دست‌اندرکاران ثبت ملی چهار اثر موزۀ سیم و زر کرمان تجلیل شد؛ «علیرضا جواهریان» در زمینۀ ساخت گردنبند مرواریدهای خشخاشی تبحر دارد و این گردنبند در کارگاه ایشان ثبت شده است. «علیرضا حسینی» در زمینۀ ساخت بند ساعت‌های حصیری تبحر دارد و در کارگاه ایشان این اثر ثبت ملی شد. «محمد مقدسی» در زمینۀ ساخت گردنبند سنگ یاقوت مهارت دارد و با تلاش ایشان بود که این اثر و تکنیک به نام کرمان ثبت ملی شد. «محسن فرهنگ» که دستبند ارابه‌ای که از شاهکارهای صنعت طلای سنتی کرمان است در کارگاه او به ثبت رسید.
همچنین در این مراسم، فاطمه رضاپور، مریم رهجو، معظمه رضایی‌منش و نفیسه ایزدی از کارشناسان میراث‌فرهنگی که در ثبت ملی چهار اثر موزه نقش داشتند، مورد تجلیل قرار گرفتند.
نظر خود را بنویسید