فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: شمارش معکوس برای ساخت پل در سه‌راهی سیلو در شهر کرمان آغاز شده است. این، تقریبا نوزدهمین غیرهمسطحی است که در دو دهۀ اخیر در این شهر ساخته می‌شود.
شتاب فزایندۀ پل‌سازی در کرمان طی سال‌های اخیر که در برخی موارد با تردیدهایی از جمله کمبود و حتی نبود مطالعات و دلایل علمی همراه بوده، انتقاداتی جدی از سوی برخی از شهرشناسان را به‌دنبال داشته است.
با این وجود، به‌جز در چهارراه طهماسب‌آباد که ساخت پل منتفی شد و در سه‌راهی شرف‌آباد که طراحی اولیۀ آن تغییر کرد، در هیچ‌یک از پروژه‌ها، شهرداری تغییری در این مسیر و رویکرد خود نداده و اجرای این طرح‌ها را ادامه داده است.
دربارۀ سه‌راهی سیلو هم نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی از سوی برخی از کارشناسان و حتی اعضای شورای شهر وجود دارد با این وجود، شهرداری با حمایت هشت عضو شورا و در حالی که این پروژه را در بودجۀ امسال نیاورده بود، ساخت آن را قطعی کرد.
مهندس محمدحسین انجم‌شعاع ـ کارشناس ترافیک سازمان نظام مهندسی ساختمان و عضو شورای ترافیک استان کرمان می‌گوید که با دو دلیل عمده مخالف ساخت تقاطع غیرهمسطح در شهر هستم از جمله اینکه چنین رویکردی در دنیا منسوخ شده است. با این وجود، او با ساخت پل در سه‌راهی سیلو موافق است و در این‌باره دلایل خود را مطرح می‌کند و یادآور می‌شود که در شورای ترافیک استان با طرح اولیه برای سه‌راهی سیلو موافقت نشد.
این گفت‌وگو را که به‌صورت کتبی انجام شد در ادامه می‌خوانید.
* شورای شهر کرمان به درخواست شهرداری برای شروع ساخت روگذر در سه‌راهی سیلو مجوز داده و شهرداری هم در حال تدارک مقدمات کار برای شروع این پروژه است آن هم در شرایطی که هنوز مطالعات طرح جامع ترافیک شهر به اتمام نرسیده و مصوب نشده است. نظر شما در این‌باره چیست؟ آیا ساخت پل در سیلو به حل مشکل ترافیک در آن محدوده کمک می‌کند؟
همان‌طور که قبلا هم در مصاحبه‌هایم با شما گفته‌ام بنده جزو اشخاصی هستم که علاوه بر آنچه که معماران و شهرسازان در مخالفت و نقد ساخت تقاطع‌های غیرهمسطح می‌گویند، با دو دلیل عمده مخالف ساخت تقاطع غیرهمسطح در شهر هستم. دلیل نخست این است که این رویکرد در دنیا منسوخ شده و اصلا نیاز به محاسبات مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک هم ندارد چرا که مشخص است با ساخت تقاطع غیرهمسطح در یک نقطه، تنها اتفاقی که می‌افتد، انتقال تراکم ترافیک از آن نقطه به نقطه‌ای دیگر است پس غیرهمسطح‌سازی مشکل ترافیک را حل نمی‌کند. دلیل دیگر اینکه در کلاس‌های درس هم به دانشجویان می‌گوییم پیش‌نیاز ساخت تقاطع‌های غیرهمسطح وجود خیابان‌های شریانی درجه یک است. در شهر کرمان براساس تعاریفی که وجود دارد، معبر شریانی درجۀ یک نداریم ولی با توجه به شبکۀ موجود شهر، رینگ کرمان یا همان کمربندی را به‌عنوان شریانی درجۀ یک در نظر می‌‌گیریم. تعدادی تقاطع غیرهمسطح در این رینگ ساخته شده و امروز همۀ کسانی که در رینگ شهر تردد دارند مشاهده می‌کنند ساخت تقاطع‌های غیرهمسطح در این مسیر، عملا به تراکم ترافیک شهر کمک کرده و باعث حذف چراغ‌های فرماندهی و تردد راحت‌تر شده است. در این مسیر، تنها میدان بیرم‌آباد مانده است که اگر طرح هندسی مصوب آن، به‌طور کامل اجرا می‌شد بسیاری از مشکلات ترافیکی در این نقطه هم رفع می‌شد. اما دربارۀ سه‌راهی سیلو که پرسیدید؛ در حال حاضر، این سه‌راهی یک چراغ فرماندهی دارد که باعث تاخیر در حرکت می‌شود و فکر می‌کنیم که باید تقاطع، غیرهمسطح شود. در این سه‌راهی سه فاز یا حرکت شامل غرب به شرق، شرق به جنوب و جنوب به غرب داریم. وقتی تصمیم به غیرهمسطح‌سازی در این نقطه گرفته شد، مهندسان مشاور طرح، تقاطع غیرهمسطح برای تمام این جهت‌ها دیده بودند که با احداث آن، چراغ فرماندهی حذف و هر سه حرکت آزاد می‌شد. در شورای ترافیک استان اما این پیشنهاد مصوب نشد و دلایلی واضحی هم داشت؛ یکی اینکه آزادسازی مسیر غرب به شرق موجب می‌شد کل ترافیک به سه‌راهی دخانیات منتقل شده و صفی طولانی از خودروها شکل بگیرد بنابراین با آن موافقت نشد. ایراد بعدی مربوط به آزادسازی مسیر شرق به جنوب بود. از نظر هندسی وقتی دو حرکت را غیرهمسطح می‌کردیم، این مسیر باید به‌صورت زیرگذر اجرا می‌شد اما به دلیل عبور خط انتقال فاضلاب شهری، امکان ساخت زیرگذر وجود ندارد. در نتیجۀ این شرایط بود که با غیرهمسطح‌سازی مسیر جنوب به غرب در این سه‌راهی موافقت شد.
*با غیرهمسطح‌سازی در این مسیر، هدفی که دنبال می‌شود یعنی کاهش تاخیر در این تقاطع، محقق می‌شود؟
وقتی یک فاز از چراغ فرماندهی را کم کنیم تاخیر کم‌تری در این تقاطع رخ می‌دهد. در ضمن، مطالعات ترافیکی سه‌راهی سیلو نشان داده که تعداد زیادی از خودروهایی که در این نقطه تردد می‌کنند در مسیر جنوب به شمال حرکت می‌کنند. با آزادسازی این محور، مسیر رینگ کرمان آزاد و بدون چراغ می‌شود. ضمن اینکه مسیر غرب به جنوب بعد از پل سه‌راهی معلم، با راستگرد بدون چراغ آزاد می‌شود. برای اینکه از این مصوبۀ شورای ترافیک اطمینان پیدا کنیم باید بگویم که این تصمیم برمبنای خروجی طرح جامع ترافیک شهر گرفته شده است. مطالعات طرح جامع ترافیک کرمان در حال انجام است اما در مرحله‌ای است که مهندسان مشاور توانسته‌اند مدل‌های شهری را بسازند. در جریان بررسی طرح غیرهمسطح‌سازی در سه‌راهی سیلو، از مشاور خواستیم تا این طرح را وارد مدل کرده و خروجی تغییرات را به ما اعلام کنند. مهندس میرحسینی از کارشناسان زبدۀ ترافیک و عضو شورای ترافیک استان هم که ناظر مشاور طرح جامع ترافیک هستند، این موضوع را پیگیری کردند و خوشبختانه نتیجه مثبت بود و خروجی مدل‌ها نشان داد که این غیرهمسطح‌سازی در یک جهت به کاهش تراکم این تقاطع کمک می‌کند.
* با توجه به فاصلۀ نزدیکی که سه‌راهی سیلو تا پل معلم دارد، آیا این غیرهمسطح‌سازی برخلاف ضوابط و آیین‌نامه‌ها نیست و مشکلات را تشدید نمی‌کند؟
مهندسان مشاور طرح، فاصله‌ها را لحاظ کرده و با توجه به دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های موجود بررسی کردند و گفتند مشکلی ایجاد نمی‌شود. اما این نکته را بگویم که با توحه به کوتاه بودن فاصله سه‌راهی سیلو و سه‌راه معلم، همین الان هم تراکم بالای ترافیک در این مسیر را داریم. با ساخت این تقاطع غیرهمسطح و آزاد شدن مسیر جنوب به غرب، این تراکم تشدید می‌شود. البته شهرداری مشغول تعریض این قسمت از مسیر حدفاصل سه‌راه سیلو تا پل معلم است که تا حدودی به حل مشکل کمک می‌کند.
* به‌طور کلی، پل‌سازی در شرایطی که مطالعات طرح جامع ترافیک هنوز به پایان نرسیده و طرح در مراجع بالادستی مصوب نشده را تایید می‌کنید؟
من هم این موضوع را تایید نمی‌کنم اما طرح جامع ترافیک در موقعیتی قرار دارد که مدل‌های آن ساخته شده و می‌توان از آن خروجی گرفت. برای سه‌راهی سیلو مشاوران طرح جامع، براساس اعداد و ارقام خروجی مدل‌ها نظر مثبت دربارۀ این غیرهمسطح‌سازی داده‌اند نه که یک تصمیم شفاهی و فردی باشد. مشاور طرح جامع براساس خروجی‌ای که مدل‌های طرح داده است گفته که غیرهمسطح‌سازی در سه‌راهی سیلو در یک جهت می‌تواند به کاهش تراکم در این نقطه کمک کند و مشکلی برای تقاطع‌های پیرامون آن ایجاد نخواهد کرد.
*با توجه به دغدغه‌ای که خود شما دربارۀ تصادفات درون شهر کرمان دارید، از منظر ایمنی، چطور ساخت تقاطع غیرهمسطح در سه‌راهی سیلو را قابل دفاع می‌دانید؟ خیلی از کارشناسان نگران تاثیر این غیرهمسطح‌سازی‌ها بر افزایش تصادفات شدید در شهر هستند.
منتقدانی که فکر می‌کنند با ساخت تقاطع غیرهمسطح تصادفات زیاد می‌شود اشتباه می‌کنند. به‌طور مشخص دربارۀ سه‌راهی سیلو بگویم که این غیرهمسطح‌سازی در جایی نیست که بتواند سرعت را افزایش دهد. غیرهمسطح‌سازی در تقاطع سیلو تنها کاری که می‌کند کاهش تاخیر در مسیرهای همسطح است. در مسیر غیرهمسطح سرعتی افزایش پیدا نمی‌کند که موجب تصادف شود. ممکن است این گزاره درست باشد که تقاطع‌های غیرهمسطح در رینگ شهر باعث افزایش تصادفات می‌شود اما دلیل اصلی آن است که سرعت حرکت خودروها در رینگ شهر کنترل نمی‌شود و رانندگان به‌جای سرعت 70 کیلومتر در ساعت، با سرعت‌های بالاتر از این حرکت می‌کنند و باعث بروز تصادفات می‌شوند. غیرهمسطح‌سازی در سه راهی سیلو اما جایی برای افزایش سرعت ندارد. / الف
نظر خود را بنویسید