فردایکرمان ـ گروه جامعه: نایب رئیس انجمن روانشناسی ایران گفت: «جنگ فقط سرزمینها را هدف قرار نمیدهد. روان انسانها را هم میسوزاند. جنگ ترس، ناامیدی، بیخوابی، اضطراب و احساس ضعف و بیقدرتی برای انسانها به همراه میآورد. این آثار مخرب به خصوص برای کودکان و سالمندان به مراتب بیشتر است».
حمید یعقوبی با بیان اینکه در این شرایط، علاوه بر مسائل مربوط به جنگ توجه به پیامدهای روانی آن بسیار مهم است، افزود: «اولین گام برای مدیریت سلامت روان در زمان جنگ این است که احساسمان را بپذیریم. اینکه در شرایط جنگ دچار ترس، استرس، اضطراب، نگرانی، دلشوره، غم و ... میشویم کاملا طبیعی است و نشان میدهد که سیستم واکنشی ما فعال است و درست کار میکند».
وی ادامه داد: «در این شرایط بسیار مهم است که روابط اجتماعی را با دیگران تقویت کنیم. رفتوآمد با دوستان و آشنایان و صحبت کردن حضوری و تلفنی با آنان، درد دل کردن و همدلی و هم حسی با دیگران در شرایط جنگ در کنترل و مدیریت تنشهای روانی بسیار مهم و تاثیرگذار است و در کاهش احساس تنهایی و افسردگی نقش مهمی دارد».
به گزارش فردایکرمان به نقل از ایرنا، وی در بخش دیگری از اظهاراتش بیان کرد: «جنگ به خودی خود برای مردم ترس، اضطراب، ابهام و سردرگمی و سرگردانی به همراه دارد. مردم در شرایط جنگی به طور طبیعی نگران میشوند و هر صدای انفجار در کنار اینکه میتواند امنیت جانی انسانها را به خطر بیاندازد، امنیت روانی مردم را نیز مخدوش میکند. در این شرایط، مردم به طور طبیعی نگران جان خود و عزیزانشان هستند».
وی ادامه داد: «جنگ میتواند چشمانداز آینده را تیره و تار کند. به دنبال این وضعیت، مردم احساس افسردگی و ناامیدی میکنند. ترس از بیکاری، فقر و تخریب زیرساختهای زندگی و کشور میتواند مردم را دچار احساس بی پناهی، افسردگی و ناراحتیهای روانی کند».
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه شاهد، در این شرایط عدهای از مردم به طور مستقیم درگیر جنگ و به طور ناگهانی با صدای انفجار یا غرش ناگهانی جنگ دچار تروما میشوند. در این شرایط ممکن است یک کودک یا نوجوان در حال استراحت در منزل باشد که با صدای ناگهانی انفجار دچار وحشت و ترس زیادی شود.
وی بیان کرد: «این نوع اضطراب و ترس ناگهانی موجب PTSD یا اضطراب پس از سانحه میشود. این اختلال پیامدهای زیادی از جمله خشم، پرخاشگری، عصبانیت، افسردگی، انزوای اجتماعی، نگرانی و ناامیدی را به دنبال دارد. برخی افراد در این شرایط با دیگران کمتر صحبت میکنند و این انزوا مشکلات روانی آنها را تشدید میکند».
یعقوبی ادامه داد: «برخی افراد نیز در این حوادث دچار مشکلات فلسفی و تعریف معنای زندگی میشوند و با خود میگویند این همه تلاش و زندگی برای چیست و در سبک زندگی خود تغییراتی ایجاد میکنند. با خود می گویند این چه زندگی بی معنی است که این همه در آن کشتار وجود دارد. در این شرایط فرد احساس رهاشدگی پیدا میکند».
وی بیان کرد: «مسئلۀ دیگری که در زمان جنگ به وجود میآید، جنگ روانی است، مردم در شرایط جنگ مدام پیگیر اخبار هستند و مرتب روزنامهها، سایتها، خبرگزاریها و کانالهای خبری را دنبال میکنند، در واقع همزمان با انزوای اجتماعی شاهد توجه بیش از حد مردم به اخبار هستیم، اخبار منفی میتواند به افسردگی و ناراحتیهای روانی مردم و به خصوص کودکان دامن بزند زیرا کودکان از زاویۀ دید دیگری به اخبار نگاه میکنند و اثرات منفی خبرهای جنگ بر روی کودکان بسیار مخربتر است».
وی گفت: «نکتۀ بسیار مهم دیگر برای مدیریت سلامت روان در زمان جنگ این است که افراد زندگی روزمره و روال عادی زندگی و کار خودشان را ادامه دهند. اقدام بسیار مهم و ضروری دیگر این است که میزان درگیری با اخبار را کم کنیم. اینکه بخواهیم همۀ بخشهای خبری را دنبال کنیم کار اشتباهی است به یک یا نهایتا دو بار گوش دادن به اخبار در روز بسنده کنیم و البته بسیار مهم است که اخبار را از منابع معتبر و موثق دنبال کنیم و تا جای ممکن تحت تاثیر شایعات و اخبار دروغ که در زمان جنگ بیشتر میشود، قرار نگیریم».
وی توضیح داد: «توجه زیاد به اخبار به سلامت روان بزرگسالان هم آسیب میزند چه برسد به کودکان که بسیار بیشتر در این زمینه آسیبپذیر هستند. بچهها احساساتشان را از بزرگترها الگو میگیرند و عصبانیت، خشم، ترس، نگرانی، اضطراب یا افسردگی بزرگترها مستقیم به کودکان هم منتقل میشود. باید تا جای ممکن احساسات منفی را کنترل کنیم و به صورت افراطی و بیش از حد به اخبار واکنش نشان ندهیم. علاوه بر آن باید به زبان ساده به کودکان درباره سوالاتشان توضیح بدهیم تا آرام شوند و کمتر پای تلویزیون و اخبار بشینیم تا کودکان هم کمتر در معرض اخبار قرار بگیرند».
وی اضافه کرد: «حضور در مراسمهای جمعی و فعالیتهای گروهی مانند مراسم عید و جشنهای ملی و مذهبی، در مساجد، هیاتها و دورهمیها نیز به بهبود سلامت روان و حفظ آرامش افراد کمک میکند. البته در شرایط جنگ باید حضور در اماکن عمومی با رعایت اصول امنیت فیزیکی انجام شود». / الف
نظر خود را بنویسید