فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: نگرانی‌ها دربارۀ احداث دو ساختمان بلندمرتبه در نزدیکی بازار تاریخی شهر کرمان همچنان ادامه دارد بی‌آنکه از سوی متولیان برای رفع آن اقدام مناسبی صورت بگیرد.
طی هفته‌های اخیر دوستداران میراث‌فرهنگی در کرمان مدام در شبکه‌های اجتماعی تصاویری از این ساخت‌وسازها منتشر کرده‌اند. در حالی که از سوی میراث‌فرهنگی اعلام شده بود که جلوی ساخت ساختمان شش طبقه گرفته شده است، امید ابراهیمی ـ مدیرعامل انجمن دیده‌بان میراث کارمانیا به فردای‌کرمان می‌گوید که احداث این ساختمان متوقف نشده است. بنا به آنچه که به ابراهیمی گزارش داده شده، ارتفاع ساختمان دو طبقه در همین حد می‌ماند که ارتفاع مناسبی است ولی آن یکی ساختمان، قد می‌کشد تا شش طبقه. دو طبقه هم زیر زمین دارد. مالکیت این ساخت‌وسازها با بخش دولتی است.
ابراهیمی با ابراز نگرانی شدید از تبعات این پروژه‌ها بر بازار تاریخی شهر کرمان می‌گوید که طی هفته‌های اخیر پیگیری بسیار زیادی در این خصوص داشته است ولی تاکنون اقدامی برای جلوگیری از این تخلف انجام نشده است.
یکی از این ساختمان‌ها در مقابل میدان ارگ قرار گرفته است. این بنا دو طبقه است. ساختمان دیگر که شش طبقه دارد، در خیابان معلم و روبه‌روی فرمانداری قدیم کرمان که خود اثری ثبت ملی است ساخته شده است.
محسن موحدی ـ کارشناس میراث‌فرهنگی و معاون سابق میراث‌فرهنگی استان کرمان به فردای‌کرمان می‌گوید که ساختمان شش طبقه دقیقا دارد خلاف ضوابط طرح بافت تاریخی احداث می‌شود. او در پاسخ به فردای‌کرمان که آیا در نهایت میراث‌فرهنگی می‌تواند با پیگیری حقوقی ارتفاع این ساختمان را کوتاه کند؟ تصریح می‌کند: «قطعا باید به جایی برسد که ارتفاع این ساختمان را کوتاه کنند؛ همان‌طور که چند سال پیش، پروژۀ کنار میدان نقش‌جهان را کوتاه کردند».
این کارشناس باسابقۀ میراث‌فرهنگی با اشاره به ضوابط حریم بناهای تاریخی و طرح تفصیلی بافت تاریخی شهر کرمان بیان می‌کند: «ساختمان سابق فرمانداری ثبت ملی است و بناهایی که ثبت ملی هستند معمولا حریم مصوب دارند. از آن‌جایی که معمولا تعیین حریم زمان‌بر است، قانونی در وزارتخانۀ میراث‌فرهنگی وضع شده که کلیۀ بناهای ثبت ملی فاصله‌ای به عنوان حریم عمومی دارند که فکر می‌کنم دو برابر ارتفاع بناست و در این محدوده باید طبق ضوابط میراث عمل شود. میراث‌فرهنگی موظف است دربارۀ محدودیت ارتفاع و سایر ضوابط در این محدوده‌ها نظر بدهد».
وی ادامه می‌دهد: «ما محدوده‌ای به‌عنوان بافت تاریخی داریم که در طرح تفصیلی مشخص و مصوب شده است. در ضوابط بافت تاریخی محدودیت ارتفاعی تعریف شده است. من فکر می‌کنم منطق ایجاد می‌کند محدودیت ارتفاع در بافت تاریخی دو طبقه باشد اما به نظرم آنچه در طرح تفصیلی بافت تاریخی کرمان مصوب شده سه طبقه است آن هم در حالی که بناهای تاریخی سه طبقه نبودند و دو اشکوبه بودند. علاوه بر این، قطعا از نظر مصالح و نما هم ساختمان‌های جدید باید هماهنگ با بافت تاریخی باشند. خوشبختانه در محدودۀ بافت تاریخی کرمان از نظر نمای سنتی و منظر به مرور این ضوابط در حال اجراست».
موحدی با تاکید بر اینکه در محدودۀ بافت تاریخی، ضوابط بافت تاریخی از لحاظ نما و مصالح و به ویژه ارتفاع باید حتما رعایت شود، اظهار می‌کند: «اگر خط آسمان در بافت تاریخی شکسته و بهانه به بقیۀ پلاک‌ها داده شود دردسر ایجاد می‌کند. در سال‌های گذشته جلوی ارتفاع‌سازی بسیاری از مالکان را گرفتیم و اجازه ندادیم ساختمان بلند بسازند؛ حالا وقتی ببینند یک ساختمان بلند در حال احداث است احساس بی‌عدالتی می‌کنند و معترض می‌شوند و باید جوابگوی مالکانی باشیم که در گذشته جلوی آن‌ها را گرفتیم».
وی در پاسخ به این پرسش فردای‌کرمان که صحبت از این است که یکی از این ساختمان‌ها شش طبقه است، شما می‌گویید طبق ضوابط باید دو طبقه باشد که در کرمان سه طبقه مجاز شده است؛ ساخت این ساختمان خلاف ضوابط است؟ تصریح می‌کند: «دقیقا دارد خلاف ضوابط طرح بافت تاریخی احداث می‌شود. اگر هم در حریم بناهای تاریخی باشد که وضعیت (از لحاظ نقض ضوابط) بدتر است».
معاون سابق میراث‌فرهنگی کرمان ادامه می‌دهد: «فرض را بر این بگذاریم که این ساختمان در حریم بناهای تاریخی نباشد، پس باید ضوابط طرح بافت تاریخی دربارۀ آن اجرا شود که عرض کردم محدودیت ارتفاع در این طرح چگونه است».
وی می‌افزاید: «فرض کنیم می‌خواهند سه طبقه بسازند که غیرقانونی نیست. در این شرایط هم از آنجا که کاروانسرا و بازار و بافت تاریخی ما بسیار ارزشمند است جا دارد اجازه ندهیم بیش از یک یا دو طبقه ساخته شود. این بناها برای ما ارزش دارد و قوانین هم دست ماست. باید مالک را مجاب کنیم یا با خرید ملک اجازه ندهیم خط آسمان تغییر کند».
موحدی در پاسخ به این پرسش که از نظر شما نگرانی‌های زیادی که نسبت به این ساختمان بلند وجود دارد کاملا به‌جاست؟ تصریح می‌کند: «قطعا».
او می‌گوید: «البته مگاپروژه‌هایی مثل ساروج‌پارس و سیتی‌سنتر وکیل را هم در اطراف بازار داریم که در زمان خودشان خیلی جنجال دربارۀ آن‌ها به پا شد. جلسات متعدد شورای فنی برای این پروژه‌ها تشکیل شد و خیلی تعدیل کردند و خواستند با بافت تاریخی هماهنگ شوند اما نشد و همه شاهدند که ساروج‌پارس همچنان یک وصلۀ ناجور در بافت تاریخی است».
نه به بلندمرتبه کنار بازار
وی در پاسخ به این پرسش که دربارۀ این پروژه‌ها به‌خصوص ساختمان شش طبقه، میراث‌فرهنگی چه باید بکند؟ می‌گویند در حال پیگیری حقوقی هستیم. نباید ضرب‌الاجلی برای جلوگیری از پیشرفت کار تعیین کنند؟ اظهار می‌کند: «وقتی چیزی خلاف ضوابط بافت تاریخی است تخلف است و باید جلوی آن گرفته شود».
موحدی در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است در نهایت حکم دادگاه برای کوتاه کردن ارتفاع این ساختمان داده شود؟ می‌گوید: «قطعا باید به جایی برسد که ارتفاع این ساختمان را کوتاه کنند. همان‌طور که پروژۀ کنار میدان نقش‌جهان را کوتاه کردند».
ناهماهنگی در بافت تاریخی
این کارشناس میراث‌فرهنگی در پاسخ به این پرسش که چرا این اتفاقات در شهر کرمان رخ می‌دهد در حالی که همه می‌دانند بازار تاریخی یک ارزش غیرقابل جایگزین برای شهر است؟ اظهار می‌کند: «چون مثل یزد نیستیم که مسئولان همه با هم هماهنگ باشند. در یک مقطعی بازدید از بافت تاریخی یزد داشتیم. امام جمعه، استاندار، شهردار و همۀ مسئولان یزد نگاه واحدی داشتند که بافت تاریخی باید حفظ شود. میراث‌فرهنگی و شهرداری در بافت تاریخی شهر یزد پروژه‌های مشترک داشند. امام جمعه و استاندار بسیار بر ارزش‌های بافت تاریخی تاکید می‌کردند».
وی ادامه می‌دهد: «در سال‌های گذشته این هماهنگی در کرمان شکل نگرفته است. خوشبختانه در دوران فعلی، آقای تویسرکانی شهردار محترم و آقای دکتر طالبی استاندار محترم نگاه مثبتی به بافت تاریخی دارند. این باید به یک تعصب تبدیل شود و همه یکصدا پافشاری کنیم بر اینکه این بناها ارزش دارند و باید حفظ شوند و هرچه هم که از دست رفته احیا شود».
موحدی با بیان اینکه بناهای زیادی وجود دارد که در معرض تخریب است و باید حفظ شوند، می‌افزاید: «وقتی بناها احیا شوند برای دیگر مالکان و مردم الگو می‌شود. به ویژه از لحاظ اقتصادی اگر مردم به این نتیجه برسند که بافت تاریخی دست و پاگیرشان نیست و افت قیمت پیدا نمی‌کند همه مجاب می‌شوند از ضوابط بافت تاریخی دفاع می‌کنند».
هم‌دستی شهرداری
تلاش دوستداران میراث‌فرهنگی برای نجات بازار تاریخی شهر کرمان ادامه دارد. در این بین، نقشی که شهرداری کرمان در این قانون‌شکنی آشکار دارد این پرسش را به اذهان متبادر کرده که پس شهرداری بافت تاریخی کرمان چه می‌کند؟
ابراهیمی ـ مدیرعامل انجمن دیده‌بان میراث کارمانیا از شهرداری بابت مجوزی که به این ساختمان‌های بلند داده انتقاد و در گفت‌وگو با فردای‌کرمان اظهار می‌کند: «شهرداری بافت تاریخی مگر قرار نبود بر ضوابط این محدوده نظارت کند و نگذارد بیش از این بافت تاریخی شهر کرمان تخریب شود؟ چرا خود این شهرداری به چنین ساختمان‌های بلندی مجوز داده است؟».
او شورای ترافیک را هم مورد پرسش قرار می‌دهد و می‌گوید: «شورای ترافیک این شهر کجاست؟ در معابری که این ساختمان‌ها در حال احداث است همیشه گره‌های ترافیکی داریم. آیا نگران تشدید ترافیک با وجود این کاربری‌های جدید نیستند که کاری بکنند؟». / الف
نظر خود را بنویسید