فردای کرمان ـ گروه فرهنگ و هنر: یک نویسنده و پژوهشگر تاریخ اهل کرمان درباره وجه تمایز تاریخنگاری باستانیپاریزی گفت: قبل از پاسخ به این پرسش میخواهم به شخصیت خودساخته مرحوم باستانیپاریزی اشاره کنم؛ او از یک روستای دورافتاده بهنام پاریز راه میافتد و با سختی و مشقت در سیرجان درس میخواند و بعد به دانشسرای مقدماتی و عالی میرود و تا بالاترین مدارج علمی را در حوزه تاریخ طی میکند.
مهدی محبیکرمانی افزود: این مورخ کرمانی، پسر خوانین و سرمایهداران بزرگ نبود که از ۱۵ سالگی امکانات تحصیل را برای فرزندان خود در خارج از کشور فراهم میآورند بلکه فردی است که از روستا برمیخیزد اما به درجهای از اعتبار و موقعیت اجتماعی میرسد که نام او بهعنوان شخصیتی یگانه در حوزه تاریخ و به ویژه تاریخ کرمان ثبت میشود.
وی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا (اسما پورزنگیآبادی) ادامه داد: نکتهی دیگری که قابل ذکر است دلبستگی و تعلقخاطر بسیار خاصی است که این مرحوم به زادگاه خود پاریز و سیرجان و کرمان و در ادامه تا سرزمینی به وسعت ایران و ایران فرهنگی دارند؛ در کمتر مورخی چنین درجهای از دلبستگی و عشق به سرزمین را میبینیم.
این پژوهشگر تاریخ اهل کرمان تاکید کرد: دلبستگی بیش از حد باستانیپاریزی به اقلیم و سرزمین خود را در کمتر نویسندهای میتوان سراغ گرفت؛ آنچنان که میگویند اگر کسی تاریخ جهان را نخوانده باشد با آثار باستانیپاریزی فکر میکند کرمان مرکز دنیا و پاریز مرکز کرمان است!
محبیکرمانی توضیح داد: تمرکز ویژه بر کرمان و تاریخ کرمان بهعنوان یکی از مهمترین مناطق سرزمین ایران یک واقعیت درباره آثار مرحوم باستانیپاریزی است؛ اگر ایشان را نداشتیم قطعا هنوز کرمان بهعنوان سرزمینی شناخته میشد که صرفا با تهاجم آقامحمدخان قاجار به خاک و خون کشیده شده است و اساسا تاریخی ندارد در حالی که میبینیم مرحوم باستانیپاریزی تاریخ کرمان را به هزارهها میرساند و از فراز و نشیبهای این ایالت در طول تاریخ میگوید.
وی با اذعان به اینکه در تاریخ کرمان، افراد فراموششدهای داشتیم که با قلم باستانیپاریزی زنده شدند، افزود: در نتیجه تلاشهای علمی و پژوهشی ایشان، امروز نمیتوان چیزی درباره کرمان نوشت و ارجاعی به مطالب این مورخ نداشت.
این نویسنده کرمانی که بهواسطه تحقیقات و تالیفات و یادداشتهای مطبوعاتی متعددی که در حوزه فرهنگ کرمان و تاریخ مس دارد، از سوی باستانیپاریزی به «مسکار طلاکردار» لقب گرفته است، با اشاره به تعدد و تنوع تالیفات زندهیاد باستانیپاریزی گفت: یکی از ویژگیهای کار تخصصی ایشان در حوزه تاریخ تنوع گسترده تالیفات اوست که قریب به ۷۰ جلد میرسد که جزو رکوردهای ما در حوزه تاریخ بهحساب میآید.
محبیکرمانی اظهار کرد: یکی دیگر از ویژگیهای مطالب باستانیپاریزی دلنشینی نثر و صداقت و صمیمیتی است که در بیان مطالب دارد و از همه مهمتر حواشیای است که در کتابهایش مینویسد آنچنان که بسیاری از آنها به اندازه کتابی مجزا است و همین نشان میدهد که ایشان چقدر به این اصل تاریخنگاری وفادار بودند که همیشه میخواستند کلام مستند باشد.
وی افزود: همچون بسیاری از مورخان روزگار ما که خاطرهنگاری میکنند، باستانیپاریزی هم خاطرهنگاری میکردند اما آن را در زیباترین شکل ادبی خود انجام میدانند در عین اینکه از واقعیات و آنچه که واقعا رخ داده سخن میگفتند.
نویسنده داستانهای «آل» و «کت زوک» در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایرنا که آیا پس از باستانیپاریزی، در حوزه تاریخنگاری کرمان، کسی را داریم که قلم و راه و روش او را داشته باشد؟ گفت: خیر. نه آن شیوایی قلم و نه آن حافظه بسیار قدرتمند و نه مطالعات گسترده ایشان را در کسی سراغ نداریم.
محبیکرمانی ادامه داد: مرحوم باستانیپاریزی یک خصوصیت داشتند که به نظر من، خوب است که همه پژوهشگران و دانشجویان و اهل قلم و علم آن را یاد بگیرند و آن اینکه کوچکترین مطلبی را که میدیدند و یا میشنیدند بلافاصله یادداشت کرده و از آن فیش تهیه میکردند و همین نشان میدهد که ایشان نه فقط از لابهلای کتابها بلکه از دل جامعه و محیط اجتماعی مسائل را برداشت میکردند و در نتیجه چنین کوششهایی بود که بیش از ۷۰ اثر تاریخی نوشتند.
وی با گرامیداشت یاد باستانیپاریزی گفت: یکی از عادات ایشان آن بود که تعلق خاصی به آثار و نوشتههایی داشتند که از همشهریان کرمانی خود میدیدند؛ در این مواقع، بلافاصله کتابی برای نویسنده ارسال کرده و پشت آن یادداشتی با عناوینی از جمله به دوست دانشمندم، به نویسنده همشهریام مینوشتند و میگفتند که این اثر را خواندهاند.
نظر خود را بنویسید