پروندۀ ساخت ۱۰۰۰ سرویس بهداشتی دوباره گشوده شد

گروه جامعه ـ پرونده‌ی ساخت «۱۰۰۰ سرویس بهداشتی» دوباره باز شد. کلنگ این پروژه از دهه‌ی ۸۰ زمین زده شد و قرار بود در سال ۱۳۹۰ به سرانجام برسد، اما بارها با برچسب «پروژه‌ی شکست‌خورده» از مدار خارج شد.
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از ایسنا سراسری، سال ۱۳۸۶ که اسفندیار رحیم‌مشایی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بود، در یک سخنرانی پر شور، ساخت یک هزار سرویس بهداشتی را در هر ۲۵ کیلومتر از جاده‌های کشور در چهار سال وعده داد؛ پروژه‌ای که اعتبار آن در دوره‌ی ریاست حمید بقایی به این سازمان داده شد. او اما هیچ‌گاه درباره سرویس‌های بهداشتی ساخته شده روشنگری نکرد. فقط یک‌بار (در سال ۱۳۸۷) در اعتراض به سوال‌های مطرح شده درباره‌ی سرنوشت ۶۰ میلیارد تومانی که دولت برای ساخت این سرویس‌های بهداشتی قرار بود بدهد، گفته بود: «اعتبار این پروژه ۳۰ میلیارد تومان بوده، ۶۰ میلیارد تومان نبوده و ۱۰ روزی است که این اعتبار به سازمان داده شده است.»
سال ۱۳۸۹، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تنها گزارش رسمی که از سرویس‌های بهداشتی منتشر کرد، از «ساخت ۱۹۲ مجتمع خدماتی بهداشتی در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷»، خبر داد که نشان می‌داد این پروژه دو سال زودتر از زمانی که استارت خورده، آغاز شده بود. چرا که مصوبه هیات وزیران سال ۱۳۸۶ ابلاغ شد، عملیات ساخت سرویس‌ها طبق گزارش سازمان متبوع سال ۱۳۷۶ آغاز شد اما آمارها به سال ۱۳۸۵ برمی‌گشت.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بعد از آن گزارش‌های متناقضی را از تعداد مجتمع‌های خدماتی بهداشتی ارائه کرد.
در سال ۱۳۹۳ مسعود سلطانی‌فر که ریاست این سازمان را به عهده داشت و چندان مایل نبود به این پروژه پر حاشیه‌ی و بدون اعتبار وارد شود، به بررسی‌هایی که درباره‌ی این پرونده صورت گرفته بود، اشاره‌ای کرده و گفته بود: «طرح ساخت یک هزار سرویس بهداشتی در دو مرحله با احداث ۳۵۵ و ۱۹۹ سرویس بهداشتی آغاز شده بود که متأسفانه مکان‌یابی بسیاری از آن‌ها نامناسب بود و اکنون بیشتر آن پروژه‌ها نیمه‌کاره مانده‌اند. گزارش‌ها نشان می‌دهد، از ۵۵۴ پروژه‌ای که عملیات اجرایی آن‌ها آغاز شد، کمتر از ۱۰۰ سرویس بهداشتی به کار افتادند. ردیف اعتباری این طرح در دو سال گذشته حذف شده و این پروژه، باری شده است.»
در سال‌های ریاست سلطانی‌فر تلاش زیادی شد سرویس‌های بهداشتی با تغییر عنوان به مجتمع خدماتی رفاهی به سرمایه‌گذاران خصوضی واگذار شود، اما نتیجه موفقیت آمیز نبود.
پروژه‌ی سرویس‌های بهداشتی هرچند که برخی برخورد طنزآمیزی با آن داشته‌اند، اما به عنوان زیرساختی مهم بارها روی میز گذاشته شد و سرانجام بدون نتیجه باقی ماند. حالا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای چندمین بار آن را به عنوان یک ماموریت مهم تعرف کرده و پرونده را بیرون کشیده تا دوباره با اصلاح ایرادهای قبلی، استارت آن را بزند.
مجید مهدوی، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی که زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فعالیت می‌کند، در گفت‌وگو با ایسنا سراسری از آغاز دوباره پروژه‌ی ساخت یک‌هزار واحد سرویس بهداشتی، خبر داد و گفت: «به‌عنوان یک مدیر اجرایی، این پروژه را برای کشور بسیار مهم و حیاتی می‌دانم، چرا که از اصلی ترین زیرساخت‌های توسعه به شمار می‌آید».
او اضافه کرد: «پرونده‌ی قدیمی ساخت یک‌هزار سرویس بهداشتی (در هر ۲۵ کیلومتر) که البته سال‌ها قبل (۱۳۸۶ با مصوبه هیأت وزیران) به این شرکت واگذار شده بود، قرار است با نقشه‌ی جدید پیش برود».
وی با بیان این‌که پروژه سرویس‌های بهداشتی با برنامه انجام نشده بود و جانمایی‌های آن‌ها هم درست نبود، گفت: «یکی از تکالیف و ماموریت‌های اصلی من از سوی دکتر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، به سرانجام رساندن این پروژه است. فکر می‌کنم نظر رئیس جمهور هم تکمیل این زیرساخت مهم باشد».
مهدوی با بیان این‌که عملیات بررسی و اجرایی ساخت یک هزار سرویس بهداشتی از این هفته آغاز می‌شود، افزود: «ما یک تیم برنامه‌ریزی به این منظور تعیین می‌کنیم. از حضور افراد متخصص استفاده می‌کنیم و از آنجا که معماری حرف اول را در این پروژه می‌زند، ضرورت دارد که طراحی آن را به معماران و متخصصان واگذار کنیم. این پروژه به حضور مهندسان عمران، ناظران و پیمانکاران قوی نیاز دارد».
او بیان کرد: «قرار نیست این شرکت، سرویس بهداشتی بسازد، نقش ما نظارتی است، وظیفه داریم تیم مهندسی، معماری و پیمانکاران قوی را انتخاب کنیم. تیمی می‌گذاریم که ایراد کارهای قبلی را مشخص و پروژه را اصلاح کند، چون هیچ وقت اعتقاد نداشتم چرخ را دوباره اختراع کنیم. هدف این پروژه از ابتدا ایجاد زیرساخت برای گردشگران بوده، شاید مسیر اشتباه بوده است. ما می‌خواهیم مسیر درست را انتخاب کنیم».
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی، حرف‌های خود را خیلی خوش‌بینانه تلقی کرد و گفت: «تا زمانی که دیگر مسئولان به ما کمک نکنند نمی‌توانیم ساخت سرویس‌های بهداشتی را یک‌تنه به سرانجام برسانیم. گردشگری یک زنجیره است و سازمان‌های زیادی به آن مرتبط‌اند که باید نقطه اصلی و هدایت کننده آن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی کردشگری باشد و بقیه سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها در کنارش قرار گیرند».