گروه اطلاع‌رساني ـ در اظهارنظر کردن يکي از صريح‌ترين و در اقدام و عمل يکي از مصمم‌ترين و جدي‌ترين فعالان بخش گردشگري استان کرمان است. کسي که از 25 سال پيش تاکنون، همه‌ي ناملايمت‌ها را تاب آورده و نگذاشته هيچ توفاني چراغ يکي از موفق‌ترين آژانس‌هاي هواپيمايي کرمان را خاموش کند.
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، مسعود دهقاني؛ مديرعامل آژانس جنوبشرق در استان کرمان نه فقط يک فعال گردشگري، که يک کارآفرين موفق هم هست. کسي که با راهاندازي اين دفتر مسافرتي 60 نفر نيرو را به‌طورمستقيم به‌کار گرفته و خدماتي ارائه مي‌کند که علاوه بر تنوع، کيفيت بالايي هم دارد. دامنه‌ي فعاليت‌هاي آژانس تحت مديريت دهقاني، فقط محدود به جابه‌جايي تور نيست. دهقاني براي اولين‌بار، 15 سال پيش پرواز «کرمان ـ کيش» و هفت سال پيش پرواز «کرمان ـ شيراز» را راهاندازي کرد و امروز هم، پروازهاي زاگرس و ايرباس مسير «کرمان ـ تهران» را برقرار کرده و طي ساليان گذشته يکي از کساني بوده که با فرياد بلند خواستار خروج کرمان از بن‌بست پروازي و راهاندازي پروازهاي خارجي بوده و در اين زمينه تلاش‌هايي را هم انجام داده است.
به ليست بلند فعاليت‌هاي او برگزاري چندين فم‌تور خارجي براي معرفي استان کرمان و راهاندازي نخستين قطار گردشگري «کرمان ـ راين» را هم بايد اضافه کرد. او مي‌گويد که چنانچه راه‌آهن و ديگر نهادها بخواهند؛ آمادگي کامل براي استمرار فعاليت اين قطار را هم دارد.
دهقاني يادآور مي‌شود؛ همه‌ي آنچه را که در جنوبشرق تاکنون انجام داده است، بدون يک ريال تسهيلات دولتي بوده و هيچ حمايت خاصي از هيچ نهادي هم براي انجام آن نشده است. او رمز موفقيت خود را اين‌گونه بيان مي‌کند: «ما اصل کار را بر صداقت گذاشتيم که به هرچه مي‌گوييم عمل کنيم. هفته‌اي 700، 800 نفر در قالب تور از دفتر ما خدمات مي‌گيرند ولي کمترين نارضايتي وجود ندارد. اين، حاصل تلاش و زحمت همه‌ي همکاران من در جنوبشرق است و تصور نکنيد کار آساني است».
دهقاني مي‌افزايد: «اين‌طور هم نبوده که همه‌ي شرايط را براي ما فراهم کرده باشند و بگويند حالا بياييد ايده و برنامه‌هايتان را اجرا کنيد. نه؛ اصلا. تنگ‌نظري زيادي در استان بوده و هميشه مشکلات فراواني برايمان درست کرده‌اند؛ ولي با عشقي که به گردشگري داشته‌ايم راهي را که شروع کرده‌ايم، ادامه داده‌ايم و همواره به‌دنبال کارهاي نو و جديد بوده‌ايم، با اين ويژگي که نه فقط قشر خاصي، بلکه همه‌ي مردم بتوانند از آن استفاده کنند».
دهقاني مي‌گويد: «در اين کار، فقط به اقتصاد فکر نمي‌کنيم. هدف ما چيزي فراتر از کسب سود اقتصادي است. ما به‌دنبال ارتقاء استان و گردشگري استان هستيم. در پرواز «کرمان ـ شيراز»، بيش از 50 ميليون تومان در هشت سال پيش ضرر کرديم؛ ولي ادامه داديم، تا امروز که سه پرواز دارد انجام مي‌شود».
دهقاني براي نوروز امسال هم برنامه‌اي مهم چيده است؛ براي اينکه ورود گردشگر به استان بيشتر شود 45 اتاق در هتل پارس و 50 اتاق در مهمانسراي جهانگري را رزرو کرده است. برخي از ناظران مي‌گويند که دهقاني، با اين کار، شهامت زيادي از خود نشان داده و ريسک بزرگ و پرخطري انجام داده است. با اين وجود، او پاي گردشگري کرمان ايستاده و روزهاي طلايي آن را آرزو مي‌کند.
دهقاني در ادامه‌ي کوشش‌هاي خود، اين‌بار قصد کرده در انتخابات هيات نمايندگان اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي استان کرمان که يازدهم اسفندماه جاري برگزار مي‌شود شرکت کند و در بخش بازرگاني کانديدا شده است. به همين بهانه و براي معرفي بيشتر ديدگاه‌هايش، با او گفت‌وگويي انجام داديم که در ادامه مي‌خوانيد:
آقاي دهقاني؛ وضعيت امروز گردشگري استان کرمان را چه‌طور مي‌بينيد؟ اين حوزه، با چه ضعف‌هايي روبه‌روست؟
در بخش گردشگري در استان کرمان با وجود اين همه جاذبه و ظرفيت نسبت به استان‌هاي ديگر کم کار شده است؛ آن هم در شرايطي که ما هفت اثر ثبت جهاني و حدود 700 اثر ثبت ملي داريم و جاذبه‌هاي طبيعي مهمي چون بيابان لوت هم در استان ماست. کمتر استاني اين چنين ظرفيت‌هاي منحصر به‌فردي دارد. اين را از زبان کساني مي‌گويم که از خارج از استان و کشور مي‌آيند و کرمان را مي‌بينند و همه تاسف مي‌خورند که اين همه جاذبه در کرمان، مغفول مانده است. در بخش گردشگري خيلي کارهاي نکرده وجود دارد که بايد آن را انجام دهيم. اگر گردشگري فعال شود، اشتغال‌زايي و توسعه‌ي پايدار به دنبال دارد و مي‌تواند استان را دگرگون کند. رونق گردشگري جز با هم‌افزايي بخش دولتي و بخش خصوصي محقق نمي‌شود؛ اما متاسفانه در بخش دولتي رفت‌وآمد مسئولين گردشگري در استان به يک رويه تبديل شده و تا فردي مي‌آيد و بر امور مسلط مي‌شود، مي‌رود و نفر بعدي جاي او مي‌نشيند و اين باعث شده انسجام کافي در بخش دولتي گردشگري حاصل نشود. در شرايطي که از لحاظ اقتصادي با مشکلات جدي روبه‌رو شده‌ايم، گردشگري از آن حوزه‌هايي است که با برنامه‌ريزي درست مي‌تواند تهديدات را به فرصت تبديل کند. ورود تور و گردشگر به استان علاوه بر حوزه‌ي اقتصادي، در بخش فرهنگي نيز مي‌تواند بسيار موثر عمل کند.
شما با علم به اين شرايط و تجربياتي که داريد؛ قصد کرديد به‌عنوان يکي از نمايندگان گردشگري استان در انتخابات اتاق شرکت کنيد. مي‌خواهم بدانم راه‌حل عبور از اين رکود در بخش گردشگري را در چه مي‌دانيد و چه برنامه‌اي براي آن داريد؟
من 15 سال نايب رئيس کميسيون گردشگري اتاق کرمان بودم و در دوره‌ي هفتم هم عضو هيات نمايندگان اتاق بودم و با تجربياتي که دارم مي‌توانم بگويم به‌طور نسبي با مسائل و مشکلات گردشگري استان آشنا هستم. ببينيد؛ اتاق پارلمان بخش خصوصي است و ما بايد بتوانيم از اين فرصت استفاده کرده و خيلي از مسائل را با انسجام و هم‌افزايي بيشتر به نتيجه برسانيم. با احترام به همه‌ي زحماتي که تاکنون دوستان ما در اتاق کشيده‌اند اما بايد بگويم متاسفانه تاکنون نتوانسته‌ايم در قامت يک پارلمان واقعي بخش خصوصي، ورود جدي به مباحث مهم داشته باشيم و بر مسائل استان تاثير بگذاريم. انتظارات فراواني وجود دارد که برآورد نشده در حالي‌که اتاق قابليت زيادي براي پاسخگويي به انتظارات را دارد. من معتقدم در وهله‌ي اول، اتاق بايد از روزمرگي و انفعالي که به آن دچار شده خارج شود و نبايد با تفکر و مشي دولتي به امور بپردازد به گونه‌اي که انگار شعبه‌اي از يک اداره‌ي دولتي است. براي کليه‌ي اين مسائل راه‌حل‌هايي وجود دارد. علاوه بر تجربياتي که در اين 25 سال فعاليت آژانس جنوبشرق کسب کرده‌ام، هم‌اکنون بازرس انجمن صنفي دفاتر آژانس‌هاي مسافرتي ايران نيز هستم و با شرکت در جلسات مختلف و آشنايي با مسائل استان‌هاي مختلف، مي‌توانم بگويم با وضعيت گردشگري ايران هم آشنايي دارم. سعي مي‌کنم از اين تجربيات براي پيشبرد گردشگري استان استفاده کنم و در خودم اين توانايي را مي‌بينم تا زمينه را براي انجام فعاليت‌هايي که در استان قابل اجرا است و تا حالا انجام نشده فراهم کنم و اتاق بازرگاني را بهترين فرصت براي اجراي اين برنامه‌ها مي‌دانم. اتاق مي‌تواند در تعامل با بخش دولتي، به نقش مشورتي خود جامه‌ي عمل بپوشاند.
يکي از مباحثي که در حوزه‌ي گردشگري کرمان مطرح مي‌شود عدم اتحاد و هم‌گرايي بين ارکان مختلف بخش خصوصي است و حتي برخي اين ناهماهنگي را يکي از چالش‌هاي عمده‌ي گردشگري کرمان قلمداد ميکنند. نظر شما در اين‌باره چيست؟ آيا برنامه‌اي براي ايجاد وحدت داريد؟
100 درصد. يکي از مهم‌ترين نقش‌هاي کميسيون گردشگري اتاق همين ايجاد انسجام بيشتر و استفاده از نظرات کليه‌ي فعالان گردشگري و هم‌افزايي است. لازمه‌ي اين ايفاي نقش هم آن است که ابتدا کميسيون را از حالت اداري خارج کنيم و تکاپوي بيشتري در آن ايجاد کنيم؛ ايجاد انسجام بين بخش خصوصي گردشگري قابل تحقق است. در مورد بخش دولتي هم، با تعامل و برنامه‌ريزي مي‌توانيم زباني مشترک پيدا کرده و بر سر منافع استان با هم گف‌توگوهاي نتيجه‌بخش داشته باشيم.
به‌طور مشخص چه برنامه‌اي داريد تا انسجام در بخش خصوصي گردشگري اتفاق بيفتد؟ فکر نمي‌کنم کار ساده‌اي باشد چون اگر بود اين همه شعار آن را داده‌اند محقق هم مي‌شد. ولي همچنان مي‌گويند نمي‌توان همه‌ي فعالان گردشگري استان کرمان را دور يک ميز نشاند.
اين را من قبول ندارم که دور يک ميز نمي‌توانند بنشينند. مشکلي که وجود دارد اما از طرف بخش دولتي ايجاد شده که مجوز کار به افرادي داده که هيچ شناخت و دانش و انگيزه‌اي براي کار در بخش گردشگري نداشته‌اند. اين افراد نه تنها کار موثري نمي‌توانند انجام دهند بلکه در روند امور، اختلال هم ايجاد مي کنند. در واقع، اگر گردشگري کرمان را يک زنجيره در نظر بگيريم، اين گروه‌هاي غيرحرفه‌اي، حلقه‌هاي ضعيفي را ايجاد کرده‌اند که موجب مي‌شود انسجام و اتحاد به هم بخورد. گردشگري يک کار صرفا تجاري نيست و اگر کسي اين‌گونه به آن نگاه کند نتيجه نمي گيرد. گردشگري به عشق و علاقه و تعهد نياز دارد. فعالان حرفه‌اي بخش گردشگري استان ما مي‌توانند دور يک ميز بنشينند و با هم گفت‌وگو کنند و در کنار هم حرکت کنند ولي کساني که از عهده‌ي انجام کار در سطح بالا برنمي‌آيند، گاها کارشکني‌هايي ايجاد کرده و متاسفانه تنگ نظري که دارند گاهي بر بخش دولتي نيز تاثير ميگ‌ذارند و ما در استان شاهديم که بخش دولتي از اين افراد ضعيف تاثير هم مي‌گيرد. در حوزه‌ي فعاليت‌هاي گردشگري در استان ضعف نظارت نيز وجود دارد به طور مثال، خيلي از دفاتر مسافرتي ما هستند که شايد چندين‌بار مديران آنها عوض شده باشد ولي بخش دولتي اصلا اطلاع از وضعيت اين دفاتر ندارد و شايد حتي نداند که مديرشان کيست و آيا مدير فني دارند يا نه؟ خيلي از دلالان هم دارند از اين فرصت استفاده ميکنند و سودهايي به دست مي‌آورند که قابل مقايسه با دفاتر مسافرتي نيست و هيچ نظارت قوي‌اي هم وجود ندارد.
گفته مي‌شود يکي از نيازهاي جدي گردشگري کرمان تهيه‌ي يک طرح جامع است. در اين دوره‌ي کميسيون گردشگري اتاق وعده‌ي تهيه‌ي آن را دادند که گويا به نتيجه‌اي هم نرسيد. آيا شما هم فکر مي‌کنيد نياز امروز و اول گردشگري استان تهيه‌ي طرح است؟
من هم دقيقا همين نظر را دارم و اين، بديهي است بايد يک هدف و چشم‌انداز پنج يا 10 ساله براي خودمان تعريف کنيم و فعاليت‌ها را در همان راستا هدايت کنيم. اگر بخواهيم بي‌برنامه و طرح ادامه دهيم، وضعيت ما همين خواهد شد که اکنون هم در آن هستيم. نتايج تهيه‌ي طرح جامع گردشگري را استان‌هايي مثل يزد و اصفهان ديده‌اند و در حوزه‌ي گردشگري پيشرفت کرده‌اند. بدون برنامه و حساب‌وکتاب نمي‌توان موفق شد. ما هم اگر بخواهيم استان را از اين سردرگمي نجات دهيم، راهش تهيه‌ي برنامه‌اي قوي است. نکته‌اي که نبايد از آن غفلت کرد اين است که اتاق نياز دارد افراد جديد با انگيزه و ايده و برنامه‌هاي جديد روي کار بيايند تا تغيير و تحولي ايجاد شود.
يکي از دغدغه‌هاي جدي شخص شما که بارها از آن گفتيد راهاندازي پرواز خارجي است و مي‌بينيم بسياري ديگر از فعالان گردشگري استان اين دغدغه را دارند. آيا شما همچنان اين ديدگاه را داريد که ضرورت گردشگري استان پرواز خارجي است و آيا اتاق مي‌تواند در اين زمينه کاري بکند؟ برنامه‌اي داريد؟
پرواز خارجي نياز به يکسري زيرساخت‌ها دارد و ما همچنان پيگير آن هستيم و مديريت محترم استان هم از پرواز خارجي حمايت کافي دارند اگر پشتکار داشته باشيم پرواز خارجي قابل راهاندازي است. با روحيها‌ي که در مسئولين مي‌بينم اين‌کار عملي است.
به دلال‌هاي گردشگري اشاره کرديد. راهنمايان رسمي گردشگري و هتل‌ها و مراکز اقامتي هم همواره از فعاليت غيرمجازها گلايه داشته‌اند. شما که از بدنه‌ي همين خانواده هستيد اگر کرسي مهمي چون نمايندگي در اتاق را کسب کنيد فکر مي‌کنيد براي دفاع از حقوق بخش رسمي گردشگري مي‌توانيد کاري انجام دهد؟
اتاق ابزار اجرايي براي اينکه با چنين وضعيتي برخورد کند ندارد اما مي‌تواند نسبت به چنين اتفاقاتي هشدار دهد و بعد هم براي حل آن، به بخش دولتي مشاوره دهد. وظيفه‌ي اصلي اما بر عهده‌ي بخش‌هاي نظارتي است که با جديت اين مسئله را پيگيري کنند. اين يک مطالبه‌ي جدي از سوي فعالان رسمي گردشگري استان است که اداره محترم ميراث‌فرهنگي نظارت بر اين بخش را جدي‌تر و پيگيري را بيشتر و اين مسائل را حل کند. اينکه بگوييم نامه نوشته‌ايم تا با اين مشکل برخورد شود کاري را جلو نمي‌برد. فعاليت غيرمجازها چيزي نيست که با نامه‌نگاري قابل حل باشد؛ نياز به عزم جدي دارد. نبايد چشم به روي تبعات ناخوشايند فعاليت دلال‌ها و غيرمجازها بر گردشگري استان ببنديم؛ اين گروه‌ها علاوه بر اينکه در سيستم رسمي گردشگري اختلال ايجاد ميکنند، براي مردم نيز زحمت و گرفتاري درست ميکنند که نمونه‌هاي فراواني از شکايات و نارضايتي مردم هم در اين زمينه وجود دارد. علاوه بر اين، وقتي اين غيرمجازها حاشيه‌ي امني براي فعاليت پيدا ميکنند، افراد دلسوز و متعهد که طبق قوانين و مقررات دارند کار ميکنند هم انگيزه‌شان کم مي‌شود و احساس بي‌پناهي ميکنند. اتاق نمي‌تواند با اين گروه‌ها برخورد کند، اما اگر پيگيري و پافشاري کند، شايد بتواند حساسيت بيشتري در استان نسبت به اين معضل ايجاد کند.
برخي فعالان گردشگري ما در شهرستان‌هاي استان فعاليت دارند. آيا اتاق کرمان صداي آنها هم خواهد بود؟ برنامه‌اي در اين زمينه هم داريد؟
وقتي يک برنامه‌ريزي کلي و تصميم‌گيري مثلا درباره‌ي هتل‌ها يا دفاتر مسافرتي داشته باشيم قاعدتا کل استان را در برمي‌گيرد. منظور ما فقط کرمان نيست و همه‌ي شهرستان‌ها چه نمايندگي اتاق داشته باشند چه نداشته باشند، در برنامه‌ها ديده خواهد شد. گردشگري يک زنجيره‌ي به هم پيوسته است و صرفا تابع جغرافيايي که در آن فعاليت مي‌کنيم نيست.
مثلا در اين سال‌ها شاهد رشد جهشي واحدهاي بوم‌گردي در استان هستيم. اغلب اين واحدها در روستاها هستند و قطعا با مشکلاتي هم روبه‌رو شده‌اند ولي صدايشان را نمي‌شنويم. شما به اين مسائل هم فکر مي‌کنيد؟
يکي از فرصت‌هايي که اتاق مي‌تواند فراهم کند اين است که محل تاسيس تشکلها و انجمن‌هاست و گروه‌هاي مختلف مي‌توانند در قالب ايجاد تشکل‌هايي، صداي خود را بلند و مسائل خود را دنبال کنند.
با توجه به اينکه 15 سال سابقه‌ي حضور در کميسيون گردشگري اتاق کرمان را در کارنامه داريد ارزيابي شما از ارتباط اتاق و بخش دولتي چيست و چه برنامه‌اي براي تقويت ارتباطات دوسويه داريد؟
آنچه در اين زمينه تاکنون اتفاق افتاده است در حد تعارفات معمولي بوده و نتيجه‌اي عايد بخش خصوصي نشده و انتظاراتي که داشته بي‌پاسخ مانده و در واقع، بيشتر اين ارتباطات حالت تشريفاتي داشته است. مثلا سفير فلان کشور به کرمان آمده؛ بخش خصوصي در حد پذيرايي همکاري کرده و بعد هم هيچ پيگيري صورت نگرفته است. در مجموع مي‌توان نتيجه گرفت که ارتباطات دولتي و خصوصي دستاوردي نداشته و لازم است به گونه‌اي عمل شود که نتيجه‌اي ملموس ببينيم. چيزي که ما تا حالا نديده‌ايم.
چرا اين‌گونه بوده است؟
فکر مي‌کنم دليل اصلي اين است که از طرف اتاق برنامه‌اي نداشتيم به بخش دولتي ارايه کنيم و حالا يکي از برنامه‌هاي جدي بايد اين باشد که تعامل با بخش دولتي به‌طور کامل برقرار شود و اتاق نقش مشورتي خود را به‌خوبي ايفا کند. در شرايط اقتصادي فعلي که روز به روز هم دارد سخت‌تر مي‌شود اگر اين تعاملات نباشد و دست بخش خصوصي براي کار کردن باز نباشد، مطمئن باشيد بخش دولتي نمي‌تواند اثرگذاري داشته باشد. اين، بخش خصوصي توانمند و منسجم ماست که مي‌تواند تحريم‌ها و ديگر مشکلات را به‌راحتي پشت سر بگذارد. بخش دولتي هم بايد با اعتماد کامل به اين توانايي، مسير را براي فعاليت بخش خصوصي باز کند؛ موانع را بردارد و از همه مهم‌تر صداي اين بخش را بشنود.
اگر صحبت ديگري داريد بفرماييد.
معتقدم کسي مي‌تواند مسائل گردشگري را درک کند که سرمايه‌ي مادي و فکري خود را در اين صنعت، فعال کرده باشد. اتاق بازرگاني جاي نشستن پشت ميز و روزمرگي نيست. کسي که تفکر کارمندي داشته باشد، شايد بتواند در برخي از زمينه‌ها از خود کارآيي نشان دهد ولي مسائل بخش خصوصي، آن هم در شرايط ويژه‌ي فعلي، با تعارف و شيوه‌ی کارمندي پيش نمي‌رود.
نبايد لحظه‌اي اين را از ياد ببريم که روز به روز تعداد واحدهايي که دارند ورشکسته و تعطيل مي‌شوند، بيشتر مي‌شود. بايد يک عزم جدي براي رفع مشکلات آنها ايجاد شود، بايد نظرات واحدهاي کوچک گرفته شود که اين اتفاق تاکنون رخ نداده است. بخش‌هاي دولت هم بخشنامه‌اي عمل کردند. بايد براي تغيير اين وضع اقدام کنيم.
نظر خود را بنویسید