گروه فرهنگوهنر ـ مهدی جعفری کارگردان فیلم 23 نفر میگوید: «واقعا چرا نمیتوانیم کاری در خور شان مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس بسازیم؟! من به سهم خود وظیفه دانستم تا با الگو و بیانی چنان که دیدید به استخراج گوشه اندکی از آن معدن بیبدیل تاریخی بپردازم. در این مدت در سیری که میان آن کوه جواهر داشتم، متوجه شدم که سالها است از بازنمایی نور واقعی آن گوهر درخشان غافل هستیم».
به گزارش فردایکرمان به نقل از ایرنا سراسری، 23 نفر، یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای دفاع مقدس محسوب میشود که با پرهیز از هرگونه شعار و ورود به کلیشه به سراغ اصل داستان واقعی اسارت 23 تن از نوجوانان ایرانی زمان جنگ میرود و یک داستان ایرانی و واقعی را با پرداختی سینمایی به روی پرده میبرد. این فیلم براساس داستانی به همین نام نوشتهی احمد یوسفزاده؛ نویسنده و روزنامهنگار اهل استان کرمان نوشته شده است.
و ایرنا به بهانهی انتخاب فیلم 23 نفر به عنوان بهترین فیلم از نگاه ملی در جشنواره فجر امسال، با مهدی جعفری کارگردان این فیلم گفتوگو کرده که در ادامه میخوانید:
یکی از اتفاقات فرامتن فیلم «23 نفر» حضور سردار قاسم سلیمانی در روز نخست تصویربرداری از این پروژه بود که خیلی خبرساز شد. دربارهی دلایل حضور وی توضیح دهید؟
بیشتر بچههای گروه 23 نفر به هنگام اعزام به جبهه از نیروهای لشکر ثارالله کرمان بودند و سردار سلیمانی به عنوان فرمانده این بچهها، سالها در جریان حماسه آنها قرار داشت. گمان میکنم به دلیل اهمیت این موضوع برای وی، همزمان با حضور آن 23 حماسهساز بر سر صحنه فیلمبرداری، حاضر شد.
ماجرای 23 نفر از رزمندگان نوجوان ایرانی در جنگ ایران و عراق چندبار بهانه ساخت فیلم و آثار تلویزونی و رادیویی بوده است. چه شد که به سراغ ساخت فیلمی با این مضمون رفتید؟
حدود 13 سال پیش مستندی دربارهی این دوستان اسیر ساختم و دلبستهی منش و کار بزرگ آنها شدم و به همین دلیل آرزو داشتم که یک فیلم سینمایی در این باره بسازم که خدا را شکر محقق شد. مسئلهی پیچیده این بود که ما چقدر میتوانیم در اقتباس به آنچه که واقعیت دارد، نزدیک شویم و به نظرم این یک موضوع نسبی به شمار میرفت اما تلاش کردیم که این کار را انجام دهیم و به قصه وفادار باشیم. از همین رو برای بازیگران نوجوان که یکی از مهمترین عناصر بودند توجه کردیم و این دغدغهی ما بود که افرادی را انتخاب کنیم که قابل باور، بازی کنند. از همین رو در تهران و شهرستان فراخوان دادیم؛ ضمن اینکه به نظرم این اسرا سمبل کشور ما بودند.
کار با نابازیگران نوجوان چطور بود؟
کارِ انتخاب بازیگر با سرعت آغاز و پس از فراخوان در تهران و شهرستانها، لیست بازیگران تکمیل شد. مشکل اصلی این بود که تجربهی بازی این بچهها در یک سطح و اندازه نبود و همچنین مدل بازی آنها هم با یکدیگر تفاوت داشت. برخی از تئاتر آمده بودند، بعضی تجربه موفق بازی را در چند فیلم داشتند و عدهای هم اصلا تجربه بازی نداشتند. در طول یک ماه پیش از کلید خوردن فیلم به کمک جمشید بهمنی، که بازی گردان فیلم بود، ابتدا سطح بازی آنها با هم یکسان شد و سپس وارد مرحلهی تمرینهای اصلی شدیم. من قبلا چندین فیلم کوتاه و بلندکودک و نوجوان ساخته بودم و پیش آمده بود که در بعضی از فیلمها با چند نوجوان بازیگر کار کنم اما فیلمی که در بیش از 70 درصد صحنههای آن با 23 نوجوان سروکار داشته باشد، واقعا فیلم خاصی بود که فرصت تجربه آن کمتر پیش می آید.
با توجه به اینکه فیلم در جشنواره سی و هفتم فجر با استقبال خوبی به وسیله تماشاگران سینماهای عمومی نمایش دهنده فیلم های فجر روبهرو شد، درباره اکران عمومی فیلم چه برنامههایی در نظر دارید و آیا فیلم به اکرانهای ویژهای چون نوروز یا عید فطر میرسد؟
گمان میکنم دوستان در تلاش هستند تا فیلم بتواند جایی در اکران نوروزی داشته باشد. امیدوارم با توجه به استقبال گرمی که مخاطبان جشنواره فجر از فیلم داشتند، زمان مناسبی مانند اکران نوروز در اختیار این فیلم قرار گیرد و از آنجا که فیلم 23 نفر بنا بر نظر تماشاگران جشنواره حال خوبی را به مخاطبانش منتقل میکند، بی مناسبت نیست که در ایام با طراوت بهارنو بر حال خوش مخاطبان بیفزاید.
فیلم 23 نفر در آرای مردمی فراز و فرودهای زیاد داشت و ابتدا در فهرست پنج فیلم برتر آرای مردمی بود و درنهایت از این لیست کنار رفت. به نظرتان چرا فیلم در لیست پنج فیلم برتر آرای مردمی باقی نماند؟
از آنجا که اهل حاشیهها نیستم و ترجیح میدهم که همواره در متن زندگی کنم، چندان پیگیر چند و چون رتبهبندی فیلم نبودم اما آنچه ما را غافلگیر کرد، لطف و صداقت تماشاگران در مواجهه با این فیلم بود؛ هم آنها که همت کردند و رای دادند و چه آنها که در تمام نمایشهای مردمی با چشمان آکنده از اشک شوق و گلویی گرفته از یک بغض غرورانگیز ملی و با تشویقهای خالصانه خود سالن نمایش را ترک کردند، همهی اینها نوعی جایزه و جایگاه برای فیلم 23 نفر به همراه آورد. 23 نفر همانطور که از دل ما و یک تاریخ آشنای معاصر برآمده است بر دل مخاطبانش مینشیند و چون آینهای تصویر دوست داشتنی یک نسل پر افتخار را با صداقت در برابر دیدگان تماشاگرانش به نمایش میگذارد.
در سالهای گذشته شاهد سرمایهگذاری گستردهی سازمان فرهنگی هنری اوج در پروژههای سینمایی و سریالهای تلویزیونی هستیم. چطور شد که سازمان اوج به عنوان سرمایه گذار 23 نفر انتخاب شد؟
من هشت سال و اندی پیگیر ساخت این فیلم بودم. به هر دلیل در این سالها قسمت نمیشد تا طلسم ساخت آن بشکند. سرانجام سال گذشته دوستان «موسسه اوج» اعلام آمادگی کردند و پس از گذشت مدتی موضوع ساخت آن جدی شد. از اعتماد آنها و همین طور از ابراهیم حاتمیکیا که به طور قطع در ایجاد این اعتماد بیتاثیر نبودند، سپاسگزارم.
آثار زیادی درباره دفاع مقدس ساخته شد اما به نظر میرسد جنس فیلم 23 نفر با بقیه متفاوت و از شعار و کلیشه فاصله گرفته و به داستانگویی و شخصیتپردازی نزدیک شده است. چطور به این موفقیت رسیدید؟
این موضوع در واقع یکی از دلایل ساخت چنین فیلمی محسوب میشود. با احترام به تعداد انگشتشمار آثار تاثیرگذار و ماندگار در این حوزه آنچه همواره باعث تاسف و افسوس بوده کیفیت نازل بیشتر آثار سینمایی در حوزه دفاع مقدس نسبت به ابعاد واقعیت مسلم و قابل دفاع در این دوران است.
واقعا چرا نمی توانیم کاری در خور شان مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس بسازیم؟! من به سهم خود وظیفه دانستم تا با الگو و بیانی چنان که دیدید به استخراج گوشهی اندکی از آن معدن بی بدیل تاریخی بپردازم (تشخیص ضعف و قدرت آن هم با مخاطبان). در این مدت در سیری که میان آن کوه جواهر داشتم متوجه شدم که در این سالها از بازنمایی نور واقعی آن گوهر درخشان غافل هستیم. راز ساده این بازنمایی حفظ صداقت و عدالت در نگاه و روایت است اگر بتوانیم بدون اغراق، بدون شعار و تمایل به منتسب کردن حاصل ارزشمند دوران دفاع مقدس به یک جناح و طیف خاص با آن برخورد کنیم و امانتدار بی طرفی باشیم، خود وقایع، قصهها و حماسههای این دوران تا همیشه تاریخ این سرزمین شنیدنی و تحسین شدنی است.
واقعنمایی یا پایبندی به روایت رئالیستی (واقعگرایی) نه یک امکان برای گزینش لحن چنین فیلمهایی بلکه یک راهحل ناگزیر و الزامآور محسوب میشود، البته توجه و تسلط بر تکنیکهای روایت سینمایی و نیز جذابیتهای ساختاری و بصری نیز شرط برقراری یک ارتباط پویا و موثر با اینگونه آثار به شمار میرود. امیدوارم همان طور که نیت ما بوده است و در واکنشهای اولیهی مخاطبان فیلم در جشنواره فجر دیده شد، این اثر سینمایی نه فقط در زمان اکران سراسری که در تمام نمایشهایش همیشه با استقبال و تاثیرگذاری لازم را داشته باشد. این فیلم پیشکش کوچکی است به جوانانی که دلشان برای این مرز و بوم میتپد.
نظر خود را بنویسید