عافیت و فراغت در بهار

مینا قاسمی: برای بهاریه‌ی آخرین شماره‌ی استقامت سال ۹۷، دو مسأله‌ی مهم «فراغت» و «عافیت» را لحاظ می‌کنم. دو مساله‌ای که در ایام تعطیلات نوروز، اولین علائم خودشان را در تمایل به سینما و فیلم دیدن بروز می‌دهند. فیلم‌های وس ‌اندرسون، خاصّه The Royal Tenenbaums: معرکه‌ی رنگ و نور! دیدن‌اش آدمیزاد را از طبیعت‌گردی و شکوفه‌پرستی بیزار می‌کند! هوای شربت بهارنارنج توی سر آدم می‌اندازد و دیوانگی برای سرخیِ خورشید در وقت غروب بهاری. این فیلم از وس‌ اندرسون بیشتر از دیگر فیلم‌هایش قصه‌پردازی دارد؛ قصّه هم عطش می‌آورد. بگذاریدش برای عصر یکی از روزهای آغازینِ فروردین.
«درخت چوب صندل»، (The Tree of Wooden Clogs) ساخته‌ی ارمانو المی، دلتنگی برای فیلم‌های عباس کیارستمی، نه، نه؛ دلتنگی برای عباس کیارستمی را رفع می‌کند، شاید هم تشدید. برای شب‌های طولانی بهاری مناسب است.
فیلم‌های فیلم‌ساز شهیر اسپانیایی، کارلوس سائورا: سِحر، سِحر، سِحر. برای نزهت خاطر فصل بهار، هم شوکران است هم نوشیدنیِ صحّت. فیلم‌های سائورا وجدی به انسان می‌دهد که تهوّع‌زا است؛ خودِ رقصِ میانه‌ی میدان. نمایشنامه‌ی عروسیِ خونِ لورکا (Blood Wedding) را به صورت فیلم- تئاتر ساخته است. Salomé را هم همین‌طور.Carmen را هم. پشت سرِ هم دیدن تمام این آثار مضرّ است. برای دیدن آن‌ها حداقل سه روز فاصله لازم است. تماشای رقاصه‌های کولی اسپانیایی و دیدنِ شوکتِ حرکات و غنائیّتِ کلمات‌شان از وجد و سرور، فقط سلب آسایش‌ است.
شخصیتِ اصلیِ فیلم مهم جیم جارموش،Ghost Dog: The Way of the Samurai، مسلکِ لوتی‌ها و قلندرهای فرهنگ خودمان را یادآوری می‌کند. این شخصیت فقط استکان چایی ندارد که از عصبانیت تهِ نعلبکی‌اش بکوبد وگرنه به لحاظ تفکّر و کردار شبیه همان مخلص‌‌های خودمان است. دیدنِ چندباره‌ی آن شرط لذت است. دیدنِ هرروزه‌ی آن در فصل بهار موجب تصفیه‌ی دل می‌شود. از دیگر ساخته‌های جیم جارموش دیدنِ Night on Earth هم دلچسب است. ساختار اپیزودیک‌ آن برای تفریحات بعدازظهرهای فروردین مناسب است و همین یک فیلم، موجب برقراریِ مؤانست با دیگر آثار جارموش نیز می‌شود که در پی خود ادامه‌ی ضیافت شاهانه‌ی بهار را می‌آورد.
اما برای تماشای بی‌واسطه‌ی یک ضیافت و بردن حظّ واقعی، دیدنِ The Cook, the Thief, His Wife & Her Lover ساخته‌ی پیتر گرینوی ضروری است. حضور در یک ماجرای ناب عاشقانه، با پرداختی مجلّل و شکوهمند و صد البته تحمل تمام مصائب آن، فقط اعصاب راحت و وقت آزاد فروردین را می‌طلبد. مرهمِ شب‌های تاریک و تار، همین فیلم است.

*منتشر شده در شماره 649 نشریه استقامت