محمد لطیف‌کار - همایون صنعتی‌زاده عاشق کتاب بود. اگر نبود 5730 جلد کتاب در کتابخانه‌ی شخص او جمع نمی‌شد. کتاب‌هایی که لابد برای تهیه‌ی هرکدام کلی مرارت کشیده و خاطره هم داشته است.
آن‌ها که اهل کتاب هستند خوب می‌دانند؛ کتاب‌های شخصی اهل کتاب چقدر برای او عزیزند. نمی‌گویم مثل فرزند او می‌مانند، اما قطعا از هر ثروت و کالای دیگری عزیزترند. برای همین است که یکی از نگرانی‌های اهل کتاب همیشه این است که کتاب‌هایش بعد از مرگ او چه سرنوشتی پیدا می‌کنند؟
همایون صنعتی چند ماه پیش از این‌که در بستربیماری بیفتد، ظاهرا حسی مرموز او را از رویداد مرگ خودش با خبر کرده است. با وساطت دوست قدیمی‌اش ایرج افشار راغب می‌شود که مجموعه‌ی کتاب‌هایش را به مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا کند. بدون فوت وقت، در بیست‌وپنج بهمن ماه 1387 نامه‌ای به رییس کتابخانه مرکز دایره‌المعارف می‌نویسد و به پیوست آن، صلح‌نامه‌ای به خط خودش نیز در همان روز ارسال می‌کند.
چند ماه بعد در چهارم شهریور 1388 او با کتاب‌هایش برای همیشه خداحافظی کرد. امسال دهمین سالگرد خاموشی او بود. اما دریغ از ما که یاد شایسته‌ای از او نکردیم.
در وب‌سایت مرکز دایره‌المعارف، در معرفی همایون به موضوع نحوه‌ی انتقال کتاب‌ها و سرنوشت بعدی آن‌ها اشاره شده است: «پس از درگذشت ایشان و مذاکره با جناب آقای مهدی آگاه و سرکار خانم نوشین سرلتی (خواهر همسر مرحوم صنعتی‌زاده) آقای بهروز آگاه و سرکار خانم شیرین آگاه ترتیب انتقال مجموعه 5730 جلدی کتاب‌های ایشان را ــ که مشتمل بر آثار مهمی در زمینه‌های ایرانشناسی، سفرنامه‌های خارجی قدیمی و تعدادی از انتشارات مؤسسه فرانکلین است و کتاب‌های فرهنگی، تاریخی و تمدنی دیگر ــ داده شد».
طبق رویه‌ی مرکز، چون این مجموعه از حیث تعداد و کیفیت واجد اهمیت بوده و ضمناً دربردارنده‌ی مجموعه نوشته‌های استاد همایون صنعتی‌زاده اعم از تألیف و ترجمه و یا شعر است، به صورت مجموعه مستقل نگاهداری و فهرست‌بندی شد. و برای ابراز تشکر و مشخص بودن کتاب‌های این مجموعه، برگه خاصی در ابتدای هر یک از مجلدات با نام آن مرحوم درج شد. همچنان‌که نام ایشان در لوحه‌ی اسامی اهداکنندگان به مرکز درج شده است.
به‌نظر من، همایون با اهدای کتاب‌هایش کوشید با مرگ مبارزه کند و به حیات اجتماعی‌اش آن‌طور که خودش می‌خواست ادامه دهد.
روحش در آرامش و یاد او گرامی باد.
12520
یادداشت محمد لطیف‌کار؛
حیات اجتماعی کتاب‌های همایون صنعتی‌زاده
نظر خود را بنویسید