گروه جامعه ـ مدیر پایگاه جهانی لوت در کرمان در واکنش به اظهارات بخشدار شهداد، از کم‌کاری بخشداری در برخی حوزه‌های مربوط به لوت انتقاد و تصریح کرد که تصمیماتی بدون هماهنگی با پایگاه جهانی لوت انجام می‌شود و این پایگاه را به‌رسمیت نمی‌شناسند!
به گزارش فردای‌کرمان، محمدحسین یزدانپناه، بخشدار شهداد، به‌تازگی در گفت‌وگویی با فردای‌کرمان با اشاره به ضعف‌های موجود در منطقه، در پاسخ به این پرسش که عملکرد پایگاه جهانی لوت را چه‌طور ارزیابی می‌کنید؟ گفت که این را باید از مردم منطقه بپرسید. وی در عین‌حال در بخش دیگری از این گفت‌وگو تاکید کرد که پایگاه جهانی لوت باید در برخی حوزه‌ها فعال‌تر عمل کند. متن کامل اظهارات بخشدار شهداد را اینجا بخوانید: «پایگاه جهانی لوت فعال‌تر شود».
در پی انتشار این گفت‌وگو اما معین افضلی توضیحاتی داد که در ادامه می‌خوانید:
اغلب متولیان لوت نظاره‌گرند
مدیرپایگاه جهانی لوت می‌گوید: «بی‌برنامگی یکی از مواردی است که بخشدار محترم شهداد به آن اشاره کرده‌اند در این‌باره باید بگویم که متاسفانه مهم‌ترین مشکلی که داریم و بارها از آن گفته‌ایم و حتی در سفر استاندار محترم به شهداد در نوروز امسال هم به آن اشاره کردیم، عدم هماهنگی دستگاه‌هایی است که در حوزه‌ی لوت وظایفی دارند. متاسفانه اما اغلب این دستگاه‌ها الان نشسته‌اند و نظاره‌گر هستند!».
افضلی با بیان اینکه پایگاه جهانی لوت و میراث‌فرهنگی تنها یکی از دستگاه‌هایی هستند که در حوزه‌ی مدیریت مقصد گردشگری وظایفی دارند و حوزه‌ی وظایف، گسترده‌تر از این است، می‌افزاید: «مردم محلی و دیگر دستگاه‌های دولتی هم هستند که همه باید در هماهنگی با هم فعالیت کنند و به این منظور، باید شورای راهبردی لوت تشکیل شود تا همه دور یک میز بنشینیم و تصمیمات واحد و مشخصی بگیریم».
مدیر پایگاه جهانی لوت ادامه می‌دهد: «اما متاسفانه با وجود درخواست‌های مکرر ما از استاندار و بخشدار که نماینده‌ی استاندار در منطقه است، این اتفاق هنوز نیفتاده و شورای راهبردی لوت را تشکیل نمی‌دهند».
افضلی با بیان اینکه در ایام نوروز، مدیریت گردشگرانی که وارد لوت و شهداد شدند را پایگاه به‌تنهایی انجام داد، اظهار می‌کند: «بخشدار شهداد که متولی حوزه‌ی سرزمینی است باید بخش زیادی از کارها را انجام می‌داد ولی حتی در جلسه‌ی شورای اداری بخش هم ما را دعوت نکرد تا ببیند چه برنامه‌ای داریم. هیچ‌‌وقت جلسه‌ای با ما برگزار نمی‌کنند با این وجود، ما حتی وظایف بخشداری شهداد را هم ما داریم انجام می‌دهیم».
ما مقصر کم‌کاری دیگران نیستیم
وی ادامه می‌دهد: «بخشدار محترم شهداد در بخش دیگری از اظهارات خود نسبت به آتش درست کردن کنار کلوت‌ها و یادگاری نوشتن روی آن ابراز نگرانی کرده‌اند. اما به جرات می‌توانم بگویم درصد وقوع این نوع اتفاقات در لوت به نسبت وسعتی که دارد، از همه‌ی جاذبههای گردشگری کشور کم‌تر است. برای نمونه تخت درگاه قلی‌بیگ در کرمان را مثال می‌زنم که مدام میراث‌فرهنگی آن را مرمت می‌کند ولی باز روی این اثر تاریخی یادگاری می‌نویسند».
مدیر پایگاه جهانی لوت در عین‌حال می‌گوید: «برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی، باید فرهنگ‌سازی کرد و حالا اگر کسانی که در این حوزه مسئولیت دارند ولی کاری نمی‌کنند تقصیر ما نیست. پایگاه لوت با این امکاناتی که الان دارد نمی‌تواند کاری بیش از آنچه انجام داده است را انجام دهد. ضمن اینکه در همین شرایط هم، در هر نقطه‌ای از بیابان دیدیم که بقایای آتش یا دیگر پسماندهای گردشگران رها شده در مدت زمانی کوتاه‌تر از یک هفته آن را پاک‌سازی کرده‌ایم و هرجا هم موردی را مشاهده کردیم برخورد جدی با افراد انجام داده‌ایم».
بدون هماهنگی پایگاه مجوز تور می‌دهند
افضلی سپس اظهار می‌کند: «در زمینه‌ی ساماندهی تورهای غیرمجاز گردشگری هم اعلام می‌کنم که در هیچ نقطه‌ای از کشور مثل بیابان لوت عمل نکرده‌اند. ما 350 تور را تاکنون بررسی کرده‌ایم. لوت اکنون تنها نقطه‌ای در کشور است که آژانس‌های گردشگری مجوز ورود به آن می‌گیرند. این البته یک قانون است که همه‌ی تورها باید از طریق آژانس‌های مربوطه و با راهنمایان معتبر برگزار شود ولی در هیچ نقطه‌ای از کشور مثل لوت این قانون با جدیت اجرایی نمی‌شود».
وی با بیان اینکه ما نظارت خیلی شدید و جدی بر تورهای گردشگری لوت داریم، ادامه می‌دهد: «با این وجود اما برخی از جمله بخشداری شهداد گاهی اوقات بدون هماهنگی با پایگاه و فقط در پی تماس تلفنی درخواست‌کنندگان، مجوز تور در بیابان را صادر میکنند و در واقع، روابط را وارد کار مدیریت لوت میکنند. بزرگ‌ترین مشکل ما الان تورهای غیرمجاز یا حتی آفرودبازان منطقه نیستند؛ بلکه بزرگ‌ترین مشکل ما، عدم هماهنگی دستگاه‌هایی است که در حوزه‌ی لوت وظیفه دارند».
بخشداری مشکلات بوم‌گردی‌ها را حل نمی‌کند
وی در ادامه، با اشاره به صحبت بخشدار شهداد درباره‌ی فعال شدن 40 واحد اقامت‌گاه بوم‌گردی در منطقه‌ی شهداد می‌گوید: «این، نقطه‌ی مثبت عملکرد میراث‌فرهنگی و پایگاه جهانی لوت است و به‌دلیل حضور ما در منطقه چنین اتفاقی رقم خورده و می‌توانم بگویم بوم‌گردی‌های شهداد از موفق‌ترین بوم‌گردی‌های ایران و از لحاظ اقتصادی، مقرون به‌صرفه هستند».
افضلی معتقد است بخشداری اما نتوانسته مشکلات این بوم‌گردی‌ها را حل کند و در این‌باره توضیح می‌دهد: «پیش از اینکه مردم منطقه، خانه‌های خود را تبدیل به بوم‌گردی کنند از برق خانگی استفاده می‌کردند که جوابگوی نیازشان هم بود اما الان، برای رفاه گردشگران مجبورند از وسایل سرمایشی و گرمایشی‌ای استفاده کنند که مصرف و نیاز بالاتری به برق دارند و این، وظیفه‌ی بخشداری است که برق قو‌ی‌تر در اختیار بوم‌گردی‌ها قرار دهد. این درخواست در جریان سفر استاندار محترم به شهداد هم مطرح شد ولی متاسفانه تاکنون اقدامی برای حل آن انجام نشده است».
مدیر پایگاه جهانی لوت با بیان اینکه حتی یک جلسه درباره‌ی پیگیری مصوبات سفر استاندار به شهداد با ما که در لوت مسئولیت داریم تاکنون برگزار نشده است، یکی دیگر از مشکلاتی که معتقد است بخشداری باید برای رفع آن اقدام می‌کرده ولی کوتاهی کرده است تامین سهمیه‌ی آرد برای بوم‌گردی‌هاست. او می‌گوید: «بوم‌گردی باید بتواند تولیدات خانگی را به گردشگران عرضه کند و یکی از این تولیدات می‌تواند نان باشد. الان اما اگر بخواهند نان عرضه کنند نیاز به سهمیه‌ی آرد دارند ولی متاسفانه با وجود درخواست‌هایی که شده، بخشداری این مشکل را حل نکرده و این سهمیه را اختصاص نداده است».
وی اظهار می‌کند: «با این وجود، ما در حوزه‌ی آموزش بوم‌گردی‌ها اقداماتی انجام داده‌ایم از جمله اینکه در تابستان امسال، دورهی آموزش مقدماتی زبان انگلیسی برای همه‌ی بوم‌گردی‌ها برگزار کردیم. دورهی آموزش امداد کویر و آموزش حفاظت از ارزش‌های جهانی لوت نیز برگزار شده و این آموزش‌ها همچنان هم ادامه دارد. با کمک هواپیمایی ماهان هم سه استاد از ترکیه به منطقه آمدند تا اصول میهمان‌داری را آموزش دهند».
مدیریت پسماند وظیفۀ پایگاه نیست
وی در ادامه‌ی این گفت‌وگو، با اذعان به اینکه مدیریت پسماندها در لوت که بخشدار از آن به‌عنوان یک چالش یاد کردند، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ما نیز هست، اظهار می‌کند: «اما آیا این کار، وظیفه‌ی پایگاه جهانی لوت است؟ آیا زباله‌های دیگر سایت‌های جهانی مثل تخت‌جمشید را خود پایگاه جمع‌آوری می‌کند؟ آیا روستایی مثل شفیع‌آباد در حاشیه‌ی لوت که در هفته پنج تا 10 هزار نفر گردشگر به آنجا سفر میکنند نسبت به پیش از ثبت جهانی شدن لوت امکاناتی که در حوزه‌ی پسماند داشته افزایش یافته یا خیر؟ حتی سطل زباله به این روستا اضافه نشده است! و این وضعیت، درباره‌ی بقیه‌ی روستاهای حاشیه لوت نیز وجود دارد».
مدیر پایگاه جهانی لوت می‌افزاید: «در حال حاضر، همه‌ی زباله‌هایی که در روستاها تولید می‌شوند در محدوده‌ای در پایین‌دست شهر شهداد روی هم تلمبار و سوزانده می‌شود که این محدوده، حصار هم ندارد. یکی از مشکلات ما این است که باد و توفان، این زباله‌ها را به داخل بیابان می‌کشاند. حل این مشکلات و مدیریت پسماندها، وظیفه‌ی شهرداری و بخشداری است اما آیا تاکنون در این‌باره تصمیمی گرفته‌اند؟ اصلا جلسه‌ای با دهیاری‌ها برگزار کرده‌اند که بدانند چه نیازهایی در روستاهای حاشیه‌ی لوت وجود دارد؟».
وی اضافه می‌کند: «در بررسی‌هایی که داشتیم معلوم شد گذاشتن سطل زباله در مناطقی این‌چنینی در هیچ جای دنیا توصیه نمی‌شود و کار بسیار اشتباهی است چرا که گردشگر را ترغیب می‌کند تا مثلا با دیدن سطل زباله، با تصور اینکه حتما کسی هست تا زباله‌ها را جمع کند غیرمسئولانه رفتار کند». وی با بیان اینکه ما هر ماه با مشارکت جامعه‌ی محلی برنامه‌ی پاک‌سازی بیابان لوت را اجرا می‌کنیم، اظهار می‌کند: «بهترین روش این است که گردشگران آموزش داده شوند تا زباله‌ها را با خودشان از لوت خارج کنند».
تعیین مسیرهای گردشگری زمان می‌برد
وی با اشاره به صحبت بخشدار شهداد درباره‌ی عدم رعایت دستورالعمل شب‌مانی در بیابان لوت نیز توضیح می‌دهد: «نمی‌دانم منظور ایشان از چنین دستورالعملی چیست؟ ما دستورالعمل گردشگری بیابان لوت را داریم که آن را به همه‌ی آژانس‌ها وفعالان گردشگری ارسال کردیم. نهایی کردن مسیرهای گردشگری اما مقداری زمان می‌برد تا درباره‌ی آن بتوانیم با همه‌ی دستگاه‌های مسئول به نتیجه برسیم. هیچ قانونی اجازه نمی‌دهد که وقتی چند نفر قصد ورود به لوت دارند ما مانع‌شان بشویم. چنین اقداماتی اگر قرار باشد انجام شود نیاز به مصوباتی محکم دارد و همه باید پای کار باشند».
افضلی ادامه می‌دهد: «درباره‌ی کمبود سرویس بهداشتی هم که بخشدار محترم به آن اشاره کرده‌اند باید بگویم ما الان تعدادی سرویس بهداشتی در نقاطی از سیرچ تا شهداد تا روستای ده‌سیف داریم اما نیاز به تابلوی راهنما دارند. قبل از کلوت‌ها هم ساختمانی که قبل از این بوم‌گردی بوده قصد تغییر کاربری داشته که ما شرط کرده‌ایم حتما باید تعدادی سرویس بهداشتی را تامین کند».
وی با بیان اینکه اگر قرار باشد سرویس بهداشتی تامین کنیم باید در نقطه‌نقطه‌ی لوت که گردشگران بازدید میکنند سرویس بهداشتی ایجاد کنیم، می‌گوید: «مثلا تا پارسال بیشتر گردشگران به بازدید کلوت‌ها می‌رفتند اما امسال بازدید از دریاچه افزایش یافته؛ ما باید کنار کلوت‌ها و بعد کنار دریاچه و بعد هم کنار دیگر جاذبههای لوت سرویس بهداشتی ایجاد کنیم؟».
لوت گیت ورودی نیاز دارد
وی با اشاره به اظهارات بخشدار شهداد درباره‌ی نگرانی از آفرودهای بیابان لوت می‌گوید: «تاکنون بیش از 10 جلسه با آفرودبازان داشتیم و الان شرایط طوری است که آفرودبازان حتی زباله‌هایی که گروه‌های دیگر در لوت می‌ریزند را جمع میکنند». افضلی می‌افزاید: «تغییر زیادی در فرهنگ منطقه رخ داده اما چون جایی انعکاس پیدا نکرده، دوستانی که انتقاد میکنند یا اطلاع ندارند یا می‌دانند ولی بی‌انصافی میکنند».
مدیر پایگاه جهانی لوت در پاسخ به این پرسش که نگرانی بخشدار از آفرودبازانی بود که از دیگر استان‌های کشور به لوت می‌آیند، آیا درباره‌ی این گروه‌ها اطلاع‌رسانی انجام نشده است؟ اظهار می‌کند: «این، اطلاعات درستی نیست. چیزی که به جرات می‌توانم بگویم این است که 90 درصد آفرودبازها قطعا هیچ زباله‌ای در لوت نمی‌ریزند». وی می‌افزاید: «در کل کشور تعداد زیادی از افراد به آفرود علاقه دارند، ما هم اعلام کرده‌ایم هرکس برای ورود به لوت باید از میراث‌فرهنگی مجوز بگیرد و باید خودروها جی‌پی‌اس نصب کنند که میراث‌فرهنگی بتواند پایش کند». وی ادامه می‌دهد: «این خودروها قبلا آموزش داده شده و مسیرها هم معین است و ما هم هر دو، سه ماهی یک‌بار مسیر را بررسی می‌کنیم و می‌توان گفت تقریبا وضعیت کنترل شده است ولی تا زمانی که گیت ورودی به لوت نداشته باشیم، بخشی از مشکلات حل‌نشده باقی خواهد ماند».
بخشداری پایگاه را دور می‌زند
افضلی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با تاکید بر اینکه پایگاه لوت با این امکاناتی دارد نمی‌تواند آن‌طور که انتظار می‌رود از این پهنه مراقبت کند، با انتقاد از وضعیت شهر شهداد می‌گوید: «چهار سال از ثبت‌جهانی لوت گذشته ولی هیچ المانی از ثبت جهانی در این شهر نصب نشده است. در ورودی و خروجی و سطح شهر شهداد هیچ نشانه‌ای نیست تا معلوم شود فرد وارد شهری به این مهمی شده است».
وی می‌افزاید: «جز در حوزه‌ی گردشگری در دیگر بخش‌ها در شهداد هیچ کاری انجام نشده است و پایگاه لوت، یکی از فعال‌ترین پایگاه‌های جهانی در ایران است».
وی ادامه می‌دهد: «از بخشدار محترم شهداد سوالی دارم؛ سفر استاندار به شهداد در نوروز امسال چه دستاوردی داشت؟ بله جلسه گذاشتند ولی متاسفانه بخشداری شهداد پایگاه جهانی لوت را به رسمیت نمی‌شناسد و با وجود اینکه بیابان لوت آیین‌نامه و ضوابطی مشخص دارد ولی خودشان مجوز صادر میکنند». مدیرپایگاه جهانی لوت به ساخت فیلم سلمان‌فارسی که قرار است در لوت تهیه شود اشاره و اظهار می‌کند: «ما را به‌عنوان پایگاه جهانی لوت از ساخت این فیلم مطلع نکردند و در این دو سال، هیچ هماهنگی با ما انجام نشده که چنین اتفاق مهمی قرار است در لوت بیفتد». وی اضافه می‌کند: «این ناهماهنگی در سطح اکثریت دستگاه‌ها وجود دارد. مدتی پیش کمیته‌امداد بدون اینکه به ما اطلاع بدهد اقدام به نصب صندوق صدقات کرد که مجبور شدیم از این کار ممانعت کنیم. ما حاضر به همکاری با همه‌ی دستگاه‌ها هستیم ولی انتظار این است که از نظرات ما که باید ضوابط جهانی را اجرا کنیم، استفاده کنند ولی متاسفانه ، اتفاقات زیادی می‌افتد که ما بعدا از آن باخبر می‌شویم».
افضلی با بیان اینکه ما موافق توسعه‌ی شهداد هستیم ولی این توسعه باید پایدار باشد، اظهار می‌کند: «در چند سالی که مسئولیت پایگاه جهانی لوت را برعهده داشتم، درباره‌ی مسائل مختلف این حوزه اطلاع‌رسانی کرده‌ام و تاکنون چندین گفت‌وگو با خود شما داشته‌ام. هرجا که ایرادی بود سعی به رفع آن کردم و هرجا که نتوانستم هم اعلام کرده‌ام و حالا همین جا اعلام می‌کنم که با وضعیت موجود به‌شدت نگران آینده‌ی لوت هستم. پایگاه با دو نفر نیرو و بدون هیچ امکاناتی چه‌طور باید این عرصه‌ی 40 هزار کیلومتری را مراقبت کند؟». وی می‌گوید: «در آبان‌ماه امسال، 20 هزار نفر گردشگر ایرانی به‌خاطر وجود دریاچه در لوت به این منطقه سفر کرده‌اند. شما وقتی یک فروشگاه داشته باشید، مشتری‌تان که زیاد شود فروشنده‌هایتان را بیشتر نمی‌کنید؟ حالا در لوت با این وضعیت، امکانات هیچ فرقی نسبت به گذشته نکرده است. دستگاه‌های مختلف در حوزه‌ی لوت وظیفه دارند. اگر به کمک نیایند معلوم نیست چه اتفاقی در آینده بیفتد. ما دو نفر در پایگاه لوت درست است به‌اندازه‌ی کل دستگاه‌هایی که در لوت وظیفه دارند کار کرده‌ایم اما از همین‌جا اعلام می‌کنم به‌عنوان پایگاه، با امکاناتی که الان داریم نمی‌توانیم بیش از این، کاری بکنیم و درخواست دارم استان به مسائل لوت اهمیت بیش‌تری بدهد».
افضلی همچنین درباره‌ی خروج شهاب‌سنگ‌های لوت که بخشدار در گفت‌وگو با فردای‌کرمان خبر داد که قصد شکایت از مسببان این کار را دارند توضیحاتی داد که در خبری جداگانه در پایگاه خبری فردای‌کرمان منتشر خواهد شد. / الف
عکس: محمد لطیف‌کار
نظر خود را بنویسید