دکتر میثم یوسفی* ـ در هنگام شیوع بیماری‌های واگیردار سه راهکار برای مدیریت این رویداد و جلوگیری از تبدیل آن به بحران بسیار اهمیت دارد.
1 ـ فاصله در اجتماع (فاصله‌گذاری اجتماعی)
2 ـ قطع زنجیره‌های ارتباطی
3 ـ کاهش تعداد دفعات ارتباط
اگر این موارد را به مثابه‌ی اصول مدیریت بحران اپیدمی بیماری‌های واگیردار بدانیم باید عملکرد دولت محلی کرمان را مطلوب ارزیابی کرد. کرمان جزو اولین استان‌هایی بود که مدارس و دانشگاه‌ها را به عنوان مهم‌ترین مکان‌های انتقال بیماری تعطیل اعلام کرد. همچنین در آستانه‌ی بهار که در شرایط عادی، زمان رونق کاسبی‌ها و خرید و فروش قبل از عید سال نو است، استمرار و تاکید دولت محلی، برخلاف تعلل و سهل‌انگاری دولت ملی در تعطیلی و توقف فعالیت اصناف بسیار کارساز بود.
منع رفت‌وآمد غیر بومی‌ها نیز در کرمان، زودتر از هر نقطه‌ی دیگری در ایران شروع شد و برای رفت‌وآمد بومی‌ها هم محدودیت‌هایی وضع شد. مساجد و نمازهای جماعت تعطیل شد، مراسمات و جشن‌های رجب و عروسی‌ها معطل ماند و فعالیت‌های اجتماعی محدود گردید.
همزمان با شروع اپیدمی و کمبود مواد شوینده، ضدعفونی کننده و ماسک؛ دانشگاه‌ها برای اولین بار فعالانه در این امر مشارکت کردند و آزمایشگاه‌ها و اساتید و دانشجویان داوطلبانه، مواد ضدعفونی کننده تولید کردند تا رایگان در اختیار شهروندان قرار گیرد و برای تهیه ماسک و هر آنچه که کمبود آن در جامعه احساس می‌شد، کمر همت را بستند.
سازمان‌های مردم‌نهاد همراه با سایر نهادهای مردمی، خیریه‌ها و گروه‌های جهادی، زودتر از هر نهاد دولتی برای ضدعفونی مکان‌های پرخطر و رساندن اقلام بهداشتی به کمتر برخورداران شهر اقدام کردند و باز نشان دادند که می‌توانند به مثابه‌ی بازویی پرتوان و قابل اعتماد در کنترل بحران به کار آیند و این چنین شد که کرمان از آخرین استان‌های مبتلا بود و تا اواسط اسفندماه، در وضعیت سفید قرار داشت و پس از آن هم کم‌ترین میزان ابتلا نسبت به جمعیت را گزارش کرد.
شیوه‌ی قرنطینه‌ی کرمانی نوعی از مشارکت مسالمت‌خواهانه را از سه وجه حکمروایی هماهنگ و قاطع شهری، اصناف و بنگاه‌های اقتصادی مسئولیت‌پذیر و شهروندان مطیع و همیار را معرفی کرد.
کرمان همواره در کنترل و مدیریت بحران زبانزد بوده و از آنجا که با بحران آشناست و مصیبت‌های بسیاری را از سر گذرانده؛ مدیران و مردم آن می‌دانند چگونه در رفع و دفع هر بحران، همدل و یکپارچه باشند و این مدیریت یکپارچه و اقدام یک‌سو و در مقیاس‌های خرد، چیزی است که کرمانیان را از بلاها در امان نگاه داشته است. مسلم است که خط مقدم مبارزه با این بحران، مسئولین و کادر درمان و بهداشت هستند اما این آخرین سنگر مقاومت، می‌تواند با مدیریت صحیح در لایه‌های قبلی با فشار کم‌تری مواجه باشد و این مدیریت یکپارچه و هماهنگ محلی بود که توانست حد این فشار در کرمان را کم کند و آن را برای سربازان خط مقدم در بیمارستان‌ها قابل تحمل نماید.
این مدیریت یکپارچه را می‌توان در همت شهرداری در تدبیر درست‌ترین عمل در ایام نوروز در حالی‌که مورد انتقادهای گسترده می‌توانست قرار گیرد دید و در اراده‌ی پلیس در محدودیت رفت‌وآمد در محدوده مرکزی کرمان و عزم ارتش برای دفاع از حد شهرها برای کاهش رفت‌وآمد.
در این همت واحد؛ آنان که باید، شبانه‌روز در صحنه بودند و آنان که نباید، در دستور اجتماعی «ماندن در خانه» مشارکت کردند.
امید است باز هم همین تدبیر برای مدیریت این اپیدمی در استان ادامه یابد و دستور مبتنی بر دورکاری و رفع مجازی خواسته‌های شهروندان ادامه داشته باشد تا جان این مردم که بلاهای بس بزرگ‌تر را از سر گذراندند در امان بماند. / الف
* متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و فوق‌تخصص سرطان، نقص ایمنی و پیوند
نظر خود را بنویسید