فردای‌کرمان ـ محمد لطیف‌کار: به مناسبت روز قلم در مورد خیلی از مسائل و بسیاری اهل قلم می‌توان صحبت کرد، اما به اقتضای حرفه‌ای که سال‌ها به آن مشغولم روا نیست در این مجال اندک، از روزنامه‌نگاران، به ویژه پیدایش مطبوعات محلی استان کرمان یادی نکنم. چون معتقدم روزنامه‌نگاری، به‌خصوص در نگاه سنتی آن، شاخه‌ای از قلم‌زدن و نویسندگی است.
مطبوعات محلی کرمان حدود صد و ده سال سابقه‌ی فعالیت دارند. اگر نشریاتی که منتشر نشده‌اند، یا به صورت شب‌نامه دست به دست شده‌اند را هم در نظر بگیریم، قطعا این عمر بسیار طولانی‌تر است.
مطبوعات محلی در اغلب نقاط ایران در جریان پیدایش نهضت مشروطیت پا گرفتند. به همین خاطر اگر بگویم تحت تاثیر این جنبش، تقریبا همه‌ی آن‌ها در ابتدا دغدغه‌ی آزادی و عدالت داشتند و با رنج و سختی زندگی کرده‌اند، سخنی به گزاف و دور از واقعیت نگفته‌ام. آن‌ها البته رغبت زیادی به مسائل ملی و کشوری داشتند و موضوعات محلی را خیلی کم دنبال می‌کردند، و به‌جای انگیزه‌های صنفی و شغلی، در اندیشه‌ی رفع مسائل کلان و بهبود امور سیاسی جامعه‌ی ایران بودند.
با این وصف، مطالبه‌گری و نوشتن در باره‌ی مسائل محلی از همان بدو پیدایش مطبوعات همواره مطرح بوده است. نمونه‌اش مطلبی است که در یکی ازشماره‌های روزنامه‌ی اعتبار، که اولین نشریه‌ی پس از نهضت مشروطیت در کرمان بوده، درج گردید. در این مطلب گفته می‌شود خوانندگان «اعتبار» تقاضا کرده‌اند که نشریه به مسائل محلی و روزمره توجه نشان دهد.
واکنش مدیر این نشریه اما در پاسخ به این درخواست بسیار حائز اهمیت است. او با اشاره به این‌که بعضی از مشترکین عظام ایراد نمودند که چرا اخبار شهری را در جریده‌ی خود درج نمی‌کنید می‌نویسد: فعلا با این هرج و مرج و استبداد فوق‌العاده‌ی آقازادگان و بی‌حیایی خدمه‌ی ایشان که گذشته از استبداد رایحه‌ی عدم تدین و اسلامیت از آن‌ها به مشام عقلا می‌رسد و از ریختن خون ناحق و هتک ناموس به پشت‌گرمی آقازادگان و ضعف نایب‌الایاله و گوشه‌گیری وکلای انجمن ایالتی، درج اخبار شهری امکان‌‌ناپذیر است. ولی بشارت می‌دهیم که تمام اخبار شهری را تحریر کرده، انشاالله بعد از ورود ایالت و اجرای قانون، یعنی همان‌قدر که بدانیم فقط استنطاق ما در یک اداره است درج و مصلح را از مفسد ارائه خواهیم داد... وی در انتهای این یادداشت این جمله را هم اضافه می‌کند: باری فعلا بی‌رودروایسی از درج اخبار می‌ترسیم، باشد تا ترس ما تمام شود.
به‌نوشته‌ی اسماعیل رزم‌آسا در کتاب تاریخ مطبوعات کرمان، قدیمی‌ترین روزنامه‌ای که از کرمان به دست آمده، روزنامه اعتبار است. این نشریه را شیخ محمدحسن طلبه مدیریت می‌کرد و سردبیر آن را آقامیرزا غلامحسین بر عهده داشت.
روزنامه اعتبار با شعار « اخوت، اتحاد و اتفاق» از سال هزار و دویست و هشتاد و هفت، یعنی حدود سه سال پس از انقلاب مشروطیت در کرمان منتشر، و در محل بازار اختیاری توزیع می‌شده است.
خواستم به این بهانه یاد همه‌ی پیشتازان قلم و روزنامه‌نگاری را گرامی بدارم. همچنین فرصت را مغتنم دانسته و این روز را به همه‌ی اهالی قلم، و فعالان حرفه‌ی نویسندگی و نشریات محلی استان، تبریک می‌گویم.
+ تصویر لگوی روزنامه اعتبار را از کتاب تاریخ مطبوعات کرمان وام گرفته‌ام. / الف
نظر خود را بنویسید