فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: مناقشات بر سر مسیر ایمن دوچرخه‌سواری در خیابان سپه شهر کرمان منتج به جمع‌آوری شبانه‌ی علائم و نشانه‌‌هایی شد که چندین ماه به این خیابان آمده و قرار بود به دوچرخه‌سواری در این شهر رسمیت بخشد.
سیدمهران عالم‌زاده شهردار، که از ابتدای مسئولیتش مدعی آن بوده که می‌خواهد شهر را پیاده‌پذیر کند، بعد از عقب‌نشینی در برابر مخالفان اجرای طرح چهارراه طهماسب‌آباد که با چنین هدفی قرار بود اجرا شود؛ این‌بار نیز کوتاه آمد و در کارنامه‌ی مدیریتی خود، فرمان جمع‌آوری یک مسیر استاندارد دوچرخه‌سواری در شهر را ثبت کرد. او اما، این اقدام را عقب‌نشینی در برابر مخالفان موضوع دوچرخه‌سواری نمی‌داند و به‌کار بردن این تعبیر برای آن را «رو در رو قرار دادن افراد» قلمداد کرده و می‌گوید شورای ترافیک دلایلی که آورده، برای شهرداری منطقی بوده؛ برای همین مسیر دوچرخه‌ی خیابان سپه را جمع کردند. توضیحات بیشتر عالم‌زاده که معتقد است مسیر 400 متری خیابان سپه منافع شهر را به خطر می‌انداخته، در ادامه می‌آید.
آقای شهردار، چه شد که به این نتیجه رسیدید مسیر ایمن دوچرخه در خیابان سپه جمع شود؟
در شورای ترافیک مطرح شد با توجه به اینکه برای ایجاد مسیر دوچرخه، شهرداری هشت اولویت داشته که در طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک هم پیشنهاد شده بودند و، از آن‌جایی که مدت زیادی از زمان تصویب طرح جامع گذشته؛ اگر احیانا شهرداری مسیرهای دیگری را پیشنهاد می‌کند به شورای ترافیک ارائه تا پس از بررسی تصویب و اجرا شود. مسیر خیابان سپه، جزو اولویت‌های آخر طرح جامع ترافیک است و اشاره کردند تعریض خیابان هم هنوز انجام نشده و این مسیر بدون تعریض، مشکل ایجاد می‌کند؛ بنابراین، گفتند مسیرهای جدید جایگزین را اعلام کنیم تا پس از تایید نهایی، اجرایی شود. همکاران ما در حال شناسایی مسیرهای جدید که قابلیت اجرا دارند هستند تا آن را در کارگروه تخصصی مطرح و سپس به شورای ترافیک ارائه کنند.
اوایل که این مسیر دوچرخه ایجاد شد، وقتی عده‌ای مخالفت کردند، شما استناد می‌کردید به طرح‌های بالادستی از جمله طرح جامع ترافیک و می‌گفتید این مسیر قانونی ایجاد شده است.
بله. این مسیر در طرح جامع دیده شده است.
مگر طرح جامع، یک قانون برای شهرداری نیست؟ چرا از انجام کار قانونی منصرف شدید؟
در طرح جامع اشاره شده که تعریض خیابان هم باید انجام شود تا عرض کافی برای احداث مسیر ایمن دوچرخه در خیابان سپه وجود داشته باشد. این تعریض که هنوز صورت نگرفته است؛ با وجود هماهنگی قبلی که شده بود، دوستان (شورای ترافیک) حرف‌شان این بود که جمع کردن مسیر خیابان سپه، به نفع شهر است، مصالح به کار رفته در آن هم چیزی نیست که دور ریخته شود بلکه برای دیگر مسیرها قابل اجراست. قرار شد مسیرهای کارشناسی جایگزین که به نفع شهر است و شورا هم تایید می‌کند را اجرا کنیم بنابراین گفتیم این مسیر فعلا جمع‌آوری شود.
اگر بحث تعریض و انجام دقیق طرح جامع ترافیک این‌قدر مهم است؛ باید بگویم درباره‌ی روگذر باغ‌ملی که در نزدیکی همین مسیر است هم؛ آن‌طور که می‌گویند، ابتدا باید یک‌سری تعریض‌های اساسی صورت می‌گرفت بعد روگذر احداث می‌شد. چرا شما و شورای ترافیک نگران وجود پل باغ‌ملی در خیابان تعریض‌نشده نیستید؟
پل را جمع کنیم؟
بله؛ اگر نگران اجرای دقیق طرح جامع هستید، مسیر دوچرخه را جمع می‌کنید، با این منطقی که دارید، پل را هم بردارید.
این پل زمان ما که احداث نشده است. ضمن اینکه، هزینه‌ی این دو، اصلا قابل مقایسه نیست.
اما دلیل در هر دو یکی است. تعریض انجام نشده، ولی یک پروژه‌ی وابسته به تعریض اجرا شده است.
ببینید؛ شورای شهر و شورای ترافیک و شهرداری دور هم می‌نشینند، با هم صحبت می‌کنند و درباره‌ی اینکه منافع شهر در چیست نظر می‌دهند و تصمیم می‌گیرند. انجام یک‌سری اقدامات پرهزینه است. اینکه بگوییم با 120 میلیارد تومان، زیرگذر آزادی اجرا شده ولی تعریض بهمنیار صورت نگرفته، پس جمعش کنیم؛ این که ممکن نیست. و نمی‌توانیم آن را با مسیر دوچرخه که با نصب تعدادی تابلو و علامت در یک خیابان 200 متری ایجاد شده مقایسه کنیم. به نظر من، این، قیاس مع‌الفارق است که پل را با خیابانی که چند تابلو در آن نصب شده با هم ببینیم. اگر می‌خواستیم اصولی کار کنیم، شاید ابتدا باید کل تعریض‌ها را در شهر اجرا و بعد از آن، تقاطع‌های غیرهمسطح را احداث کنیم. شاید. این اتفاق که درباره‌ی باغ‌ملی گفتید، درباره‌ی پل چهارراه احمدی هم افتاده و بعد از گذشت این همه سال، تعریض‌های آن هنوز انجام نشده است. متخصصان ترافیک باید بیایند بگویند که آیا این کارها به نفع شهر بوده یا نه.
اینکه هزینه‌ی صرف شده برای پل باغ‌ملی و احمدی و زیرگذر آزادی قابل مقایسه با مسیر دوچرخه نیست، کاملا مشخص است ولی به همین نسبت که این‌ها پروژه‌های بزرگی هستند، تبعات منفی‌شان و مزاحمت‌هایشان برای شهروندان بیشتر از مسیر دوچرخه خیابان سپه است. می‌خواهم بدانم حالا که شما و شورای شهر و شورای ترافیک در خیابان سپه، نگران از دست رفتن منافع شهر بوده‌اید؛ چرا در دیگر موارد از جمله همین پل‌ها به فکر منافع شهر و نگران اجرای پروژه بدون تعریض نیستید و در این مسیر کوتاه دوچرخه نگرانی‌تان زیاد شده؟
کسی نگفته که مسیر دوچرخه در شهر ایجاد نشود. در بلوار جمهوری و بلوار 22 بهمن طرح‌ها آماده و در حال اجرا است. مسئله بر سر ایجاد مسیر دوچرخه در محدوده‌ی مرکزی شهر است. مثلا شما ببینید؛ در طرح جامع حمل‌ونقل شهر کرمان دیده شده که در خیابان استقلال باید مسیر دوچرخه‌سواری ایجاد شود. به نظر شما با این زیرگذر آزادی و اتفاقاتی که آنجا رخ داده؛ می‌توانیم طبق طرح عمل و مسیر دوچرخه در خیابان استقلال ایجاد کنیم؟ کاملا مشخص است که طرح ایراد دارد و آن زمان براساس فرضیاتی تهیه شده که امروز آن پیش‌فرض‌ها تغییر کرده است.
پس، بالاخره شما در برابر مخالفان مسیر دوچرخه‌سواری در خیابان سپه عقب‌نشینی کردید.
نه. چرا شما نظر منفی می‌دهید؟ چرا می‌خواهید افراد را در مقابل هم قرار بدهید؟ یک بحث کارشناسی بود و استدلال‌هایی که مطرح شد، کارشناسی بود. در طرح جامع ایراداتی وجود دارد؛ خیابان استقلال را الان برایتان مثال زدم. اینکه طرح جامع، با وجود اینکه مصوبه‌ی قانونی دارد با ایراداتی هم مواجه است دلیلی نمی‌شود آن را پیش ببریم. باید طرح را اصلاح کنیم. چرا بیاییم یک شهر را دچار مشکل کنیم به‌خاطر اینکه مسیر دوچرخه حتما باید اینجا باشد!
می‌گویم عقب‌نشینی کردید، می‌گویید دارم افراد را در مقابل هم قرار می‌دهم. نیازی به این کار نمی‌بینم سوالم اما این است: اوایل که مسیر دوچرخه‌ی خیابان سپه ایجاد شد، شما به‌شدت از آن دفاع می‌کردید. در گفت‌وگو با خود من، گفتید این مسیر قانونی است و مجوز هم دارد. حالا بعد از چند ماه، مجری تصمیمات کسانی بیرون از شهرداری شده‌اید. این، اگر عقب‌نشینی نیست پس چیست؟
ببینید؛ دلایل و استدلالاتی آورده شد که طرح جامع ایراداتی دارد و نیاز به اصلاح دارد.
طرح هم قانونی است ولی چون پیش‌فرض‌ها تغییر کرده، کل معادلات ترافیکی شهر تغییر کرده است و ما باید همه‌ی شرایط جدید را برای انجام هر اقدامی ببینیم. این مسیر را هم شهرداری منطقه احداث کرده با هماهنگی پلیس شهرستان. مجوز هم داده بودند ولی وقتی دور هم نشستیم و بحث کردیم، دیدیم حرفی که می‌زنند منطقی است؛ این مسیر دوچرخه در سپه را بخواهیم تا پارک مطهری ادامه بدهیم و به خیابان استقلال برسانیم؛ با این وضعیتی که زیرگذر و خیابان استقلال دارد، شدنی است؟ یک مسیر از سپه به پارک مطهری باید برود، مسیر دیگر از آزادی به پارک مطهری ایجاد شود و دو تا به هم وصل بشوند. تصور کنید در خیابان استقلال یک لاین دوچرخه ایجاد شده است. هیچ خودرویی می‌تواند تردد کند؟
خب، الان در بافت مرکزی شهر کرمان، مسیری که برای تردد دوچرخه باید ایجاد شود کجاست؟ در خیابان شریعتی هم که می‌گویند امکان ایجاد این مسیر وجود ندارد. بالاخره باید چه کرد؟
14 مسیر در قالب هشت اولویت در طرح جامع پیش‌بینی شده است. من این مسیرها را در اختیار شما می‌گذارم، به‌عنوان رسانه از کارشناسان ترافیک درباره‌شان نظر بپرسید که کدامیک قابلیت اجرا دارد. هرکدام که نهایی شد را ما برای اجرا در نظر می‌گیریم.
از وقتی این مسیر را جمع کردید زیاد این را شنیده‌ام که آقای عالم‌زاده که طرفدار پیاده‌پذیری شهر بود و برای آن وعده می‌داد، حالا در برابر مخالفان کوتاه آمده و در واقع، تعبیر به این شده که زور مخالفان پیاده‌پذیری شهر بر خواسته‌های شما چربیده است. نظرتان درباره‌ی این ادعاها چیست؟
بحث تعامل و کار کارشناسی بود. شورای ترافیک گفت که شهرداری مسیرهای جدید را پیشنهاد کند، ما بررسی می‌کنیم و هرکدام به صلاح شهر باشد، اجرا شود. درباره‌ی مسیر خیابان سپه هم گفتند که بنا به این دلایل، وجود این لاین دوچرخه به صلاح شهر نیست. حتی گفتند اگر شهرداری می‌خواهد همین مسیر را ادامه بدهد، از نظر ما مشکلی نیست ولی تبعات آن برعهده‌ی شهرداری است. ما هم بررسی کردیم دیدیم جمع کردن این مسیر، به نفع شهر است. به نظر من، باید یک مسیر کامل دوچرخه‌سواری ایجاد کنیم نه اینکه فقط یک تکه از آن را مثل خیابان سپه اجرا کنیم. مشکل دیگری هم وجود دارد؛ بیمارستان باهنر باید پارکینگ ایجاد می‌کرد که نکرده؛ شهرداری هم پایان کار نداده ولی بیمارستان در حال بهره‌برداری است. الان که درگیر کرونا هستیم، شهرداری می‌تواند بگوید باید درِ بیمارستان بسته شود چون می‌خواهیم مسیر دوچرخه ایجاد شود؟
موضوع ایرادات طرح جامع ترافیک را هم که عرض کردم. البته ما به‌دنبال گرفتن مشاور برای به‌روز رسانی و اصلاح آن هستیم. مجموع شرایطی که وجود دارد ما را به این نتیجه رساند که وقتی مسیر دوچرخه را در این محدوده اجرا کنیم به ضرر می‌شود و یک ایده‌ی خوب با اجرای ناقص همه چیز را زیر سوال می‌برد و در آینده هم اگر کسی بخواهد مسیر دوچرخه ایجاد کند می‌گویند دیدید مسیر قبلی استفاده نشد و یا مفید نبود. یک ایده‌ی خوب باید به‌خوبی اجرا شود. الان هم ما قصد داریم یک مسیر کارشناسی دوچرخه در هر یک از مناطق شهری اجرا شود. بخشی از کارکرد دوچرخه، در حوزه‌ی حمل‌ونقل و بخشی از آن به‌عنوان تفریح است. شاید از لحاظ فرهنگ‌سازی، بهتر این باشد که از بافت مرکزی شهر فاصله بگیریم تا ابتدا فرهنگ در مردم ایجاد و تعداد دوچرخه‌ها بیشتر شود، شاید هم بهتر باشد از مرکز شهر شروع کنیم. نمی‌دانم. کارشناسان باید در این‌باره نظر بدهند. ما همین الان، مسیرهای تفریحی دوچرخه را داریم اجرا می‌کنیم. در بلوار جمهوری، مسیری که داریم، هم تفریحی هم ترافیکی است و هیچ مانعی برای اجرایش نبوده است. ولی در محلی مثل خیابان سپه، باید پیش‌نیازها و مجموع شرایط دیده شود.
گفتید می‌خواهید مشاور برای بازنگری طرح جامع ترافیک بگیرید. مگر سال گذشته نگفتید مشاور آمده و دارد کار را انجام می‌دهد؟
متاسفانه با آن روش نشد. داریم مشاور جدید می‌گیریم تا کار را انجام دهد.
چرا به نتیجه نرسید؟
در انتخاب مشاور در بحث‌های قراردادها مشکلاتی پیش آمد. الان فکر کنم قرار است با دانشگاه این کار انجام شود. / الف
نظر خود را بنویسید