فردای‌کرمان ـ گروه فرهنگ‌وهنر: دوره‌ی بیست‌وششم جشنواره ملی شعر رضوی، با تفاوت‌های زیادی نسبت به دوران پیشین، از مهرماه امسال آغاز شده و دوشنبه، یکم دی‌ماه ساعت پنج و نیم بعدازظهر، با برگزاری مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان، به کار خود پایان می‌دهد. به‌دلیل پاندمی کرونا، اختتامیه جشنواره با حضور تعداد اندکی از دست‌اندرکاران و شرکت‌کنندگان در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار می‌شود اما امکان حضور مجازی همگان فراهم است. ضمن اینکه بخشی از شعرخوانی‌ها هم به‌صورت مجازی انجام می‌شود.
به گفته‌ی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان و همچنین، حسینخانی، دبیر تخصصی جشنواره، هم از لحاظ کمی و هم کیفی، این دوره از جشنواره رشد خوبی نسبت به گذشته داشته به گونهای که یک‌هزار و 813 شعر به دبیرخانه ارسال شده است.
تا روز سه‌شنبه، سه داور کرمانی، آثار را ارزیابی کرده و اکنون، دو داور کشوری در حال ارزیابی نهایی آثار هستند. نتایج اما تا روز اختتامیه رسانه‌ای نمی‌شود.
اختتامیه‌ی این جشنواره، برنامه‌ای مفصل دارد که تجلیل از مهدی‌بهرامی راز کرمانی و مهدی اخوان‌ثالث یکی از بخش‌های آن است.
گزارش مشروح جزییات این جشنواره را در ادامه بخوانید.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، محمدرضا علیزاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان و دبیر جشنواره، پیش از ظهر سه‌شنبه 26 آذرماه در نشست خبری که همزمان به‌صورت آنلاین نیز پخش شد، درباره‌ی جشنواره‌ی بیست‌وششم توضیحاتی داد.
وی گفت: «جشنواره ملی شعر رضوی در کرمان برآمده از عشق و انگیزه و ارادت عده‌ی زیادی از هنرمندان و پژوهشگران و شاعران و ادیبان و دوست‌داران ائمه معصومین(ع) برای اشاعه‌ی فرهنگ زندگی امام هشتم بنیان‌گذاری شد که امسال بیست‌وششمین دوره از جشنواره ملی شعر رضوی را برگزار خواهیم کرد».
دبیرجشنواره افزود: «در 25 سال گذشته حدود 21 هزار اثر شعری در مقاطع مختلف معرفی و برای دبیرخانه ارسال و برخی برگزیده و تقدیر شده‌ا‌ند. همچنین، شاعران بزرگی در این ایام میهمان جشنواره بوده‌اند که اسامی ایشان، فهرست طولانی‌ای می‌شود و در هر دوره مورد تقدیر نیز قرار گرفته‌اند».
وی ادامه داد: «این جشنواره جایگاه خود را بین ادیبان و شعرا باز کرده و به عنوان یک رویداد مستمر و بزرگ شناخته شده است که جای تقدیر از کسانی دارد که تاکنون چراغ آن را روشن نگه داشته‌اند».
علیزاده با بیان اینکه شاید در این 25 سال برای برگزاری جشنواره، وضعیتی نامناسب‌تر از اکنون که پاندمی کرونا را داریم وجود نداشته است، اظهار کرد: «اما در آغاز ربع قرن دوم این رویداد، جشنواره‌ای متفاوت‌تر از گذشته نیز برگزار شد».
وی از همه‌ی دست‌اندرکاران و شرکت‌کنندگان قدردانی کرد و گفت: «اهداف کلی جشنواره شامل اشاعه‌ی فرهنگ رضوی، گسترش فعالیت‌های فرهنگی و ادبی مرتبط با سیره اهل‌بیت و قدردانی از پدیدآورندگان آثار هنری در این حوزه و تقدیر از شعر و ادبیات آیینی کشور بوده است».
به گفته‌ی علیزاده، در سال جاری، مهرماه، فراخوان جشنواره ارسال شد و اول دی‌ماه، اختتامیه‌ی آن برگزار خوهد شد.
جشنوارۀ متفاوتِ بیست‌وششم
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان سپس توضیح داد: «این جشنواره تفاوت‌هایی نسبت به گذشته داشته است. یکی از ویژگی‌هایی که جشنواره‌ی امسال دارد، زمان برگزاری آن است. ما هر سال در ایام دهه‌ی کرامت و میلاد باسعادت امام رضا (ع) آن را برگزار می‌کردیم که امسال به خاطر کرونا تاخیر ایجاد و زمان برگزاری به این ایام موکول شد».
وی گفت: «یکی دیگر از ویژگی‌های امسال، اختتامیه مجازی در تالار وحدت دانشگاه شهیدباهنر کرمان است که فرصت حضور تعداد بیش‌تری از ادبا و شعرای کشور را فراهم می‌کند».
دبیرجشنواره سپس توضیح داد: «در سال‌های گذشته بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) جشنواره‌های متعددی در حوزه‌ی شعر سپید و کلاسیک و ... داشته که هرکدام در یکی از استان‌ها برگزار می‌شد. سال گذشته، بنیاد به این نتیجه رسید که جشنواره‌های موضوعی در حوزه‌ی شعر سپید و کلاسیک و ترانه تجمیع، و در کرمان متمرکز شود. بنابراین، امسال شاهد برگزاری جشنواره در هر سه بخش در کرمان هستیم و در دیگر استان‌ها برگزار نمی‌شود که خود این، به کیفیت‌‌بخشی کمک کرده است».
علیزاده افزود: «همچنین، بنیاد به رسمیت شناخت که دبیرخانه دایمی جشنواره به‌صورت مستمر در کرمان فعال شود و امکان انتقال آن وجود ندارد».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان ادامه داد: «اگر وزارت فرهنگ و بنیاد ملی امام رضا(ع) به این نتیجه رسیدند که جشنواره در کرمان تثبیت شود؛ مربوط به عملکرد و تجربه‌ی خوب ربع قرن گذشته است که البته آسیب‌شناسی هم نسبت به گذشته انجام داده‌ایم. در دوره‌ی بیست‌وششم، دوره‌های گذشته را ارزیابی و واکاوی کردیم و نقدهایی بود که برای رفع آن، تدبیر شد و تلاش کردیم جشنواره‌ی امسال، پربار باشد و در این فضای کرونایی انرژی‌ای به جامعه منتقل کند».
وی با بیان اینکه از سال 73 تاکنون اتفاقات خوبی در جریان این جشنواره رخ داده و البته نقاط قوت و ضعفی داشته که برای رفع ضعف‌ها تلاش شده است، گفت: «بخش دانشجویی یکی دیگر از ویژگی‌های جشنواره امسال است که به‌صورت خاص دیده شده است».
وی اضافه کرد: «همچنین، حضور شاعران و آثار برجسته در این دوره از ویژگی‌های مهم است».
علیزاده تصریح کرد: «براساس نظر داوران و دبیر، جشنواره‌ی امسال از حیث آثار رسیده، از غنای بسیار بالایی برخوردار است».
وی بیان کرد: «اینکه آقای دکتر حسینخانی دبیر جشنواره است یکی از نقاط قوت آن است. ایشان حضور پررنگی در این زمینه داشتند و جشنواره‌ای متفاوت از لحاظ محتوا و کیفیت نسبت به گذشته شده است».
وی سپس گفت: «جامعه‌ی فرهنگی و هنری ما در دوران کرونا با سختی‌های زیادی مواجه بوده‌اند اما این شرایط، باعث نشد چیزی از رسالت آن‌ها کم شود. در سال جاری، جشنواره‌های بزرگی در فضای مجازی یا به‌صورت ترکیبی برگزار کردیم که جشنواره موسیقی نواحی یکی از آن‌ها است. جشنواره ملی شعر رضوی هم در حال برگزاری است اما برخی رویدادها، مثل نمایشگاه بزرگ کتاب یا قرآن چون نیاز به تجمع دارد را نداشتیم، ولی نمایشگاه کتاب را دنبال می‌کنیم تا مجازی برگزار کنیم».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان خاطرنشان کرد: «امیدوارم در این ایام که بیش از همیشه مردم نیاز به نشاط و امید دارند بتوانیم با برگزاری یک‌سری رویدادها و برنامه‌های فرهنگی و هنری به مردم انرژی و نشاط ببخشیم».
استقبال از جشنواره شگفت‌زده‌مان کرد
در ادامه‌ی این نشست، دکتر حامد حسینخانی، دبیر تخصصی جشنواره ملی شعر رضوی در کرمان توضیحاتی داد.
وی با قدردانی از مدیرکل ارشاد دبیرجشنواره، حسین‌زاده معاون فرهنگی ورسانه‌ای ارشاد استان و دبیر اجرایی جشنواره، نجفی مسئول دبیرخانه جشنواره، کوشش مسئول روابط عمومی اداره ارشاد و همه‌ی کسانی که برای برگزاری جشنواره تلاش ویژه کردند، گفت: «نکته‌ی جالب این است که به طور طبیعی انتظار و پیش‌بینی این بود که چون جشنواره حضوری برگزار نمی‌شود و مجازی است، استقبال شاعران قدری فروکاسته شود. چرا یکی از جاذبه‌های همیشگی این نوع جشنواره‌های فرهنگی و ادبی، حضور افراد است. اینکه گروهی از شاعران و هنرمندان در یک شهر و در فضایی تازه با هم دیدار داشته باشند و در حاشیه‌ی آن، با هم گفت‌وگو داشته باشند، بسیار مهم بوده است. اصل جشنواره هم که شعرخوانی است و مخاطبان می‌توانند آن را بشنوند و داوری آنان در حال و هوا و انگیزه‌ی شاعران تاثیر دارد اما همه‌ی این شرایط را ما امسال نداریم و برای همین پیش‌بینی می‌شد استقبال کمرنگ‌تر باشد اما به‌طور شگفت‌انگیزی دیدیم استقبال شاعران استان و کشور نسبت به سال گذشته افزون شد و آمار شعرهای دریافتی ما بیشتر شده است».
وی توضیح داد: «مثلا در بخش کلاسیک 796 شعر، در بخش سپید 533 شعر و در بخش ترانه، 298 ترانه به دبیرخانه رسید. همچنین، در بخش ویژه دانشجویی، 186 اثر دریافت شد. مجموع آثار 1813 شعر است و اکنون کار داوری‌ها در مراحل پایانی است».
وی با بیان اینکه این استقبال امیدبخش بود و به برگزار کنندگان انگیزه داد، افزود: «بعد از جشنواره می‌توان دلایل آن را تحلیل کرد و از تجریبات برای آینده بیشتر استفاده کرد».
معرفی گروه داوران جشنواره
دبیر تخصصی جشنواره سپس توضیح داد: «امسال، برای اولین‌بار، بخش شعر دانشجویی را در فراخوان داشتیم که امکان شرکت دانشجویان سراسر کشور را فراهم کرد و اتفاق فرخنده‌ای بود. در این زمینه، دانشگاه باهنر خیلی اطلاع‌رسانی خوبی کرد ولی فضای دانشگاه هم به دلیل کرونا متفاوت شده و متاسفانه حضور دانشجویان را نداریم. با همه‌ی این احوال، اینکه نخستین دوره دانشجویی بود استقبال خوب بود و شعرهای خوبی دریافت شد».
وی اظهار کرد: «امسال، در انواع شعر پارسی، گستره‌ی فراخوان را در نظر گرفتیم: کلاسیک، آزاد، محاوره یا ترانه در بخش همگانی جشنواره و همچنین دانشجویی را در بخش ویژه داشتیم که بعد از اعلام نتایج داوری، سه برگزیده خواهیم داشت».
حسینخانی اضافه کرد: «در هرکدام از این بخش‌ها یک برگزیده خواهیم داشت. شاید براساس نظر داوران کسی در بخشی برگزیده نشود یا در برخی بخش‌ها، برگزیده‌ی مشترک داشته باشیم».
وی سپس گفت: «غنا و وزانت جشنواره‌های فرهنگی به اعتبار گروه داوران است. به‌عنوان مثال، جشنواره‌های بزرگ جهانی در حوزه‌ی سینما را می‌بینیم که وقتی کارگردانان بزرگ حضور دارند جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کنند بنابراین، یکی از اهداف و دغدغه‌های ما این بود که گروه داوری وزین و متفاوت داشته باشیم به گونهای که خاطر شرکت‌کنندگان از سلامت و صلابت و کیفیت داوری آسوده باشد که خوشبختانه به نتایج خوبی هم رسیدیم».
دبیر تخصصی جشنواره افزود: «یک گروه پنج نفره‌ی داوری را هم‌اکنون در جشنواره داریم که سه نفر از چهره‌های شاخص شعر استان و دو نفر از نامداران کشوری هستند. آقای مهدی صمدانی که در شعر سپید و نو صاحب‌نظر و از منتقدان ادبی استان هستند و سال‌ها تجربه‌ی شعر به همه‌ی معنای خود را داشتند یکی از داوران است. دکتر احمد یوسف‌زاده، چهره‌ی دانشگاهی، نویسنده و شاعر و صاحب‌نظر هم داور دیگرمان هستند که برای برگزاری شعر دانشجویی هم خیلی به ما کمک کردند. آقای محسن کاشانی از شاعران ممتاز استان و از منتقدان برجسته و صاحب زبان ویژه‌ی شعری است و نگاه دقیقی همیشه به عناصر شعر و داوری‌ها داشتند که در این دوره از جشنواره حضور ایشان را هم داشتیم».
وی ادامه داد: «داوران ملی ما هم استاد سهیل محمودی از شاعران پیشگام چند دهه‌ی اخیر انقلاب دکتر اسماعیل امینی، استاد دانشگاه، شاعر، منتقد و پژوهشگر هستند».
دبیر تخصصی جشنواره ملی شعر رضوی، با بیان اینکه این ترکیب داوری، نیاز ما را به ارزیابی تمام انواع شعرهای کلاسیک و آزاد و ترانه برآورده می‌کند چون هرکدام از این بزرگان، در یکی، دو حوزه تخصص دارند، افزود: «داوری حدود دو هفته در حال انجام است. واژه به واژه اشعار بررسی و تضارب آرا بین داوران شد و با وجود کرونا سعی کردیم جلسات داوری حضوری باشد. امتیازات مشخص و اشعار تا حدودی رتبه‌بندی شد و برای داوران کشوری ارسال شد که حدود سه روز است دارند مطالعه می‌کنند و نتایج قطعی را اعلام می‌کنند».
وی اعلام کرد: «نتایج اما تا روز اختتامیه رسانه‌ای نمی‌شود».
جزییات مراسم اختتامیه
این استاد دانشگاه سپس به جزییات مراسم اختتامیه اشاره و اظهار کرد: «اول قرار بود سی‌ام آذرماه این مراسم برگزار شود که به دلیل تداخل با برنامه‌های مجازی یلدا، یک روز تاریخ را جابه‌جا کردیم و شب اول زمستان ساعت حدود 18، از تالار وحدت دانشگاه باهنر آیین اختتامیه برگزار می‌شود».
وی افزود: «با اطمینان و افتخار می‌گویم از لحاظ غنای محتوایی، این آیین وزین و متفاوت است با آنچه تاکنون تجربه کردیم. دلیل هم مشخص است چون شکل و شمایل جشنواره متفاوت شد و سعی کردیم در محتوا و کیفیت بیشتر متمرکز باشیم و از طرفی، از گروه‌های بسیار متخصص بهره گرفتیم».
حسینخانی گفت: «موسسه سرود آتشکده کرکوی با مدیریت آقای قنبری، با همکاران‌شان که اهل فن هستند در این حدود دو ماه به‌طور مداوم مشغول تولید محتوای رسانه‌ای بودند. 13 فیلم و نماهنگ که هرکدام جاذبه‌ی خاص خود را دارد فراهم شده و برخی در مراحل پایانی کار است».
وی با بیان اینکه بخش تجلیل از یک شاعر استانی و کشوری که در حوزه‌ی شعر آیینی برحسته باشند را نیز داریم، در این‌باره توضیح داد: دو فیلم یکی برای بزرگداشت زنده‌یاد مهدی‌بهرامی راز کرمانی است که غریبانه از میان ما رفتند، ایشان به همراه زنده‌یاد مظهری و استاد اسدالهی سال‌ها برای جشنواره شعر رضوی زحمت کشیده بودند و حقی بر گردن جوان‌ترها دارند؛ بنابراین، به رسم ادب، از ایشان یاد و تجلیل می‌کنیم. فیلم خوبی هم تهیه شد که در اختتامیه اکران می‌شود».
دبیر تخصصی جشنواره ملی شعر رضوی اظهار کرد: «برای تجلیل از شاعران کشوری نیز، علاقه‌مند بودیم به سراغ چهره‌هایی برویم که شاید برخی مخاطبان، کمتر توجه کرده باشند که در حوزه‌ی رضوی و آیینی آثار برجسته‌ای دارند. استاد اخوان‌ثالث که بیشتر ایشان را با شعر زمستان می‌شناسیم شاید خیلی از مردم ندانند چند شعر غنی و فاخر در وصف امام رضا(ع)سروده‌اند. ایشان را برگزیدیم و پیشنهاد دادیم تا تجلیل شوند؛ فیلم خوبی هم درباره‌شان تهیه شد. استاد سهیل محمودی کنار سردیس اخوان در محوطه خانه هنرمندان از ایشان خواهند گفت و استاد مهدی ابراهیمی نیز بخش‌هایی از شعر ایشان را خوشنویسی کردند».
وی اضافه کرد: «آقای دکتر یوسف‌زاده نیز، شعرخوانی کنار مزار سردار سلیمانی را دارند. یادی نیز از زنده‌یاد آیت‌الله جعفری می‌شود. به رسم حق‌شناسی از استاد حمید مظهری که از پایه‌گذاران جشنواره است از ایشان هم یاد می‌شود».
حسینخانی با بیان اینکه شعرخوانی برگزیدگان به‌صورت مستقیم یا فیلم‌های ضبط شده صورت می‌گیرد و شعرخوانی داوران ملی و استانی را نیز خواهیم داشت، گفت: «امسال عالم بزرگوار، حاج‌آقا سعادت‌فر هم پذیرفتند در باب اسرار عارفانه‌ی شعر آیینی سخن بگویند که در اختتامیه جزو برنامه‌هاست».
وی افزود: «معرفی برگزیدگان و اهدای لوح و جوایز را نیز داریم که ممکن است یکی، دو نفر از برگزیدگان که کرمانی باشند، بتوانند در مراسم حاضر شوند».
وی همچنین یادآور شد: «آقای مهدی جعفری طراحی پوستر و تابلوها و دکور و مسائل بصری جشنواره را هنرمندانه انجام داده است».
در بخش دیگری از این نشست، حسینخانی در پاسخ به این پرسش که این جشنواره‌ها چه عایدی برای عموم مردم دارد؟ توضیح داد: «اینکه مردم چه بهره‌ای از جشنواره‌ها می‌برند همیشه دغدغه‌ی خود من هم بوده است و قبل از کرونا که برنامه‌ریزی برای جشنواره‌ی حضوری می‌کردیم در حال تدارک حرکت‌های جدیدی بودیم که بخشی از شعرخوانی را در میان اقشار مردم در کرمان برگزار کنیم».
وی با تاکید بر اینکه باید مخاطب را بشناسیم و سلیقه و ذوق او را پرورش دهیم، ادامه داد: «ولی شرایط دگرگون شد و پاندمی کرونا رخ داد و نتوانستیم برای این بخش اقدامی انجام دهیم. امیدواریم در پساکرونا این اتفاق رخ بدهد».
حسینخانی اظهار کرد: «پخش رسانه‌ای و مستقیم اختتامیه جشنواره اما می‌تواند باعث جذب مخاطبان بیش‌تری شود. ضمن اینکه برنامه، ثبت و ضبط هم می‌شود. از طرفی، آقای قنبری و دوستان‌شان مستند جشنواره را هم آماده می‌کنند که بعد از جشنواره در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد، ویژه‌نامه‌ی مکتوب جشنواره نیز تولید خواهد شد».
وی با بیان اینکه یکی از سیاست‌های جشنواره همواره این بوده که اشعار به‌صورت کتاب منتشر شود، گفت: « امسال هم، چنین خواهد شد. ضمن اینکه در حوزه‌ی ترانه پیشنهاد دادیم ترانه‌ی برگزیده در اختیار موسیقی‌دانان مطرح کشور قرار گیرد تا اثر شنیداری و موسیقایی آن نیز تولید شود».
وی بر انتشار آثار برگزیده‌ی دانشجویی در رسانه‌های دانشگاهی و نشریات دانشجویی نیز تاکید کرد و افزود: «برگزاری کارگاه‌های تخصصی هم خیلی اهمیت دارد به‌ویژه برای کسانی که در ابتدای راه هستند؛ اما در شرایط کرونا امکان آن نیست ولی صفحه‌ی جشنواره فعال می‌ماند و می‌توانیم کارگاه‌ها را به‌صورت مجازی داشته باشیم».
آیین اختتامیه‌ی بیست‌وششمین دوره از جشنواره ملی شعر رضوی در کرمان، ساعت 17:30 دقیقه عصر دوشنبه یکم دی‌ماه در محل تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان با حضور اندکی از دست‌اندرکاران و شرکت‌کنندگان برگزار می‌شود. در این مراسم، امکان حضور رسانه‌ها وجود دارد و با رعایت فاصله‌ها می‌توانند شرکت و از صفحه‌ی خودشان در فضای مجازی، برنامه را پخش کنند.
این برنامه از صفحه‌ی آپارات و اینستاگرام جشنواره به نشانی shererazavi26پخش می‌شود. / الف
عکس‌ها: محمد لطیف‌کار
نظر خود را بنویسید