فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: شهر کرمان با فقر جدی فضاهای فرهنگی مواجه است و سه سینمای قدیمی که می‌توانست کمی در بهبود این شرایط کمک کند، همچنان در کش‌وقوس جلسات اداری و تصمیم‌گیری‌ها بلاتکلیف و متروکه مانده است. سینما تابان، که آن را قدیمی‌ترین سینمای کرمان می‌‌دانند، سینما نور و سینما درخشان که هرکدام بالای هفتاد سال عمر دارند، درهایشان بسته و خاک می‌خورند. در چند سال اخیر، تلاش‌هایی از سوی اداره کل فرهنگ‌وارشاد استان برای ساماندهی این مکان‌ها صورت گرفته تا به مدار فعالیت‌های فرهنگی وارد شوند اما همچنان، دستاوردی راضی‌کننده حاصل نشده است. در این گفت‌وگو، توضیحات محمدرضا علیزاده، مدیرکل فرهنگ‌وارشاد اسلامی استان کرمان درباره‌ی مشکلاتی که این سه مکان دارد و تصمیماتی که برای آن‌ها گرفته شده را می‌خوانید. برای سینما تابان باید با اداره کل اوقاف به تفاهم برسند، برای سینما نور حوزه هنری باید پیگیری کند و برای سینما درخشان، وارثان مرحوم شهریاری.
همچنین، علیزاده از نتایج پیگیری‌ها برای راه‌اندازی خانه‌موزه خوشنویسی، تئاتر، موسیقی و ادبیات و آخرین وضعیت تالار مرکزی کرمان می‌گوید. بنا به آنچه که علیزاده می‌گوید، خانه‌موزه‌های هنر فعلا در کرمان راه‌اندازی نمی‌شوند چون اداره کل میراثفرهنگی اعلام کرده دیگر، خانه‌ی تاریخی که در مالکیت خودش باشد در اختیار ندارد تا به این کار اختصاص بدهد. گره‌ی کور تالار مرکزی کرمان اما باز شده و بنا به پیش‌بینی مدیرکل ارشاد استان تا پایان همین دولت، چراغش روشن می‌شود. این گفت‌وگو را ادامه دهید اگر می‌خواهید جزییات بیش‌تری از این موارد بدانید.
*آقای علیزاده لطفا ابتدا درباره‌ی سینما تابان و موانعی که برای احیای آن وجود دارد بگویید و اینکه آخرین تصمیمی که گرفته شده چیست؟
تابان، براساس سوابقی که وجود دارد، قدیمی‌ترین سینمای کرمان است هرچند کاربری‌های اولیه‌ی آن چیز دیگری بوده ولی بعد از آن به سینما تبدیل شده است. این سینما در بافت تاریخی شهر کرمان قرار دارد و برای انجام هر اقدامی در آن، باید با میراثفرهنگی و ضوابط آن، هماهنگ باشیم. از طرفی، مالکیت این ساختمان، متعلق به میراثفرهنگی نیست بلکه اوقاف و حوزه‌های علمیه ادعایی درباره‌ی مالکیت آن دارند. در آخرین جلسه‌ای که در این خصوص با حضور امام جمعه محترم کرمان و معاون محترم عمرانی استاندار داشتیم، قرار شد مالکیت آن مشخص شود و با هماهنگی اوقاف و حوزه علمیه و استانداری و همکاری شهرداری طوری برنامه‌ریزی کنیم تا این مکان به موزه سینما تبدیل شود. امیدواریم هرچه زودتر وضعیت مالکیت مشخص شود. در آن جلسه، شهرداری اعلام آمادگی کرد تا ساختمانی را به‌صورت معوض به مالکان این بنا بدهد تا سینما تابان را به موزه سینما تبدیل کنیم.
*با این اقدامی که شهرداری انجام می‌دهد، مالکیت سینما تابان به ارشاد می‌رسد یا شهرداری؟
باید بین ارشاد و شهرداری و اوقاف در این‌باره تفاهم شود. اما چون ساختمان، موقوفه است یک‌سری مسائل شرعی و حقوقی دارد و قرار شد ابتدا اوقاف وضعیت را روشن کند، بعد از آن تفاهمی صورت بگیرد تا این بنا در اختیار اداره کل ارشاد قرار بگیرد و خانه سینما آن را به موزه تبدیل کند.
*اوقاف موافق است تا این ساختمان به موزه تبدیل شود؟
در آخرین جلسه‌ای که حدود دو ماه قبل تشکیل شد، نظر مخالفی نداشتند اما مسائلی وجود دارد که از لحاظ حقوقی و شرعی باید مشخص شوند. ولی در مجموع، اوقاف موافق است چنین اتفاقی بیفتد.
*زمانی هم مشخص شد که تا چه موقع نتایج این پیگیری‌ها اعلام و تکلیف سینما تابان مشخص شود؟
جلسه‌ی بعدی به‌زودی قرار است تشکیل شود و نتایج پیگیری‌ها روشن و تصمیم نهایی گرفته شود.
*لطفا درباره‌ی آخرین وضعیت احیای سینما درخشان هم توضیح دهید.
درخشان هم یکی از سینماهای قدیمی کرمان است که خانواده‌ی مرحوم شهریاری مالکان خصوصی آن هستند و هم‌اکنون، در مالکیت وارثان است. رایزنی‌هایی با یکی از وارثان که بیش‌ترین سهم از سینما را دارد داشتیم؛ اعلام آمادگی کردند که سینما را با شرایط و ضوابطی بازسازی کنند ولی به نظر می‌رسد آن‌چنان عزم جزمی برای این کار ندارند. ضمن اینکه مدعی هستند به‌دلیل گودبرداری‌هایی که در اطراف آن صورت گرفته، خساراتی به این ساختمان وارد شده و شهرداری باید آن را بپردازد. ولی متاسفانه، کسی هم پیگیر نیست تا همین موضوع نیز تعیین‌تکلیف و خسارت معلوم شود. در آخرین جلسه‌ای که هفدهم دی‌ماه با دکتر موسوی، معاون محترم عمرانی استاندار داشتیم، قرار شد درباره‌ی این ساختمان که سیما و منظر شهر را هم خدشه‌دار کرده و از طرفی، یک ساختمان قدیمی واجد ارزش است و می‌تواند به یک مجموعه‌ی فرهنگی تبدیل شود؛ شهرداری به مالکان اخطار بدهد و مالکیت به‌طور دقیق معلوم شود، بعد با مالک مذاکره شود و اگر آمادگی دارند حتی حمایت شوند، تا این سینما به‌عنوان یک مجموعه‌ی فرهنگی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
*مالکان در کرمان حضور دارند؟
یکی از دشواری‌های تعیین‌تکلیف سینما درخشان همین است که مالکان کرمان نیستند و حتی در جلسه‌ی اخیر با دکتر موسوی هم از آن‌ها دعوت کردیم ولی چون کرمان نبودند تشریف نیاوردند. وقتی با آن‌ها صحبت شفاهی داریم، علی‌الظاهر اعلام آمادگی می‌کنند ولی به‌طور جدی کار را پیگیری نمی‌کنند. امیدوارم همین جلسه‌ی اخیر، ما را به نتایج مطلوبی برساند.
*شما به‌عنوان ارشاد درباره‌ی این سینما چه پیشنهاداتی دارید؟
ساخت سینماها توسط بخش غیردولتی انجام می‌شود و ما به‌عنوان دولت، تسهیلات را فراهم و حمایت‌های سازمان سینمایی کشور را جلب می‌کنیم ولی بخش خصوصی باید کار را انجام دهد یا مالکان، سینما را به فرد دیگری بفروشند یا با شهرداری مشارکت کنند تا این ساختمان فعال شود. البته خود آقای شهریاری از وارثان مرحوم شهریاری در کشور تعدادی سینما را بازسازی کردند و ساختند. خانواده‌ای علاقه‌مند هستند و اعلام آمادگی هم کردند و امیدواریم همین جلسه‌ی اخیر منجر به آن شود که پای کار بیایند. به نظر ما، کسی بهتر ازخودشان نیست. تکلیف استحکام بنا باید مشخص شود و بعد از بازسازی می‌توان آن را به پردیس‌های سینمایی تبدیل کرد. با توجه به ضوابط جدید، ساخت سالن‌های 400 نفری سینما را نداریم ولی پردیس‌های سینمایی خوبی می‌توان در آن ایجاد کرد.
*برای تعیین‌تکلیف این سینما هم زمانی مشخص شد؟
قرار شد بلافاصله بعد از جلسه، شهرداری کار را شروع کند. در بهمن‌ماه جلسه‌ی بعدی را با حضور دکتر موسوی خواهیم داشت تا تکلیف نهایی معلوم شود.
* سینما نور چه وضعیتی دارد و برای نجات آن چه می‌کنید؟
سینما نور، از نظر سازه و ساختمان شاید مشابه با سینما درخشان باشد ولی بهره‌برداری این سینما برعهده‌ی حوزه هنری است که به مجموعه‌ی مرتبط با آن در کشور واگذار شده است. درباره‌ی این سینما هم مثل سینما درخشان، استحکام بنا موضوع مهمی است که در جلسه‌ی اخیر نیز درباره‌ی آن تاکید شد. قرار شد حوزه هنری رایزنی لازم را با آن مجموعه‌ی مرتبط انجام دهد و اگر حوزه هنری آمادگی داشته باشد، استان هم کمک کند تا بتوان این سینما را تعمیر و به مجموعه‌ی فرهنگی سینمایی تبدیل کنیم. آقای دکتر موسوی قول دادند برای تعیین‌تکلیف و استحکام بنا و احیای آن حمایت کنند. الان برای هر سه، مجموعه استانداری کرمان اعلام‌آمادگی کرده که حمایت کنند. امیدوارم با حمایت استانداری، شهرداری، سازمان سینمایی کشور و حوزه هنری این ساختمان‌ها مورد بهره‌برداری قرار گیرد. در بهمن‌ماه جلسه‌ی دوم با همین موضوعات با حضور دکتر موسوی برگزار می‌شود.
*درباره‌ی سینما نور همیشه یک صحبتی مطرح بوده که به وضعیت آن رسیدگی نمی‌شود، چون قرار است در جریان اجرای پروژه‌ی ساروج‌پارس حذف شود و اینجا یکی از ورودی‌های ساروج‌پارس بشود. این، چه‌قدر واقعیت دارد؟
اتفاقا در همین جلسه‌ای که اخیرا با معاون محترم استاندار داشتیم هم این بحث مطرح شد اما چنین چیزی واقعیت ندارد. شاید قبلا مشاوران مجموعه، نگاهی به این موضوع داشتند و آن را مطرح کردند ولی آنچه واقعیت دارد این است که سینما نور، جدا از ساروج‌پارس دیده شود، مالکیت آن هم که مستقل است؛ باید بازسازی و در کنار آن مجموعه‌ی تجاری فرهنگی، قرار گیرد. مانعی از این حیث در برابر احیای این سینما وجود ندارد.
*آقای علیزاده، چرا با وجود پیگیری‌های زیادی که انجام می‌دهید و جلسات متعددی که برگزار می‌کنید؛ پروژه‌های فرهنگی در کرمان از جمله همین سه سینما یا راه‌اندازی خانه‌موزه‌ها که اولین آن در خانه‌لطفی قرار بود ایجاد شود یا پروژه‌ی تالار مرکزی این همه با تاخیر مواجه است؟
برخی از این پروژهها، مشکلات خاص خود را دارند. به خانه لطفی اشاره کردید؛ در زمان استانداری آقای دکتر فدائی در تفاهم با آقای حسینی معاون محترم وزیر ارشاد، طرحی شروع شد با عنوان راه‌اندازی خانه‌موزه‌های هنر در کرمان. اولین آن هم قرار شد تحت عنوان خانه‌موزه خوشنویسی در این خانه‌ی تاریخی شکل بگیرد. بانک رسالت برای مرمت خانه‌لطفی پای کار آمد ولی بعد از مدتی، این بانک از این پروژه منصرف شد و این قضیه بلاتکلیف ماند. متاسفانه تاکنون سرمایه‌گذار جدیدی نیز، برای مرمت خانه اعلام آمادگی نکرده است. معتقدیم خانه‌های تاریخی به‌جز قابلیتی که به‌عنوان رستوران سنتی دارند، شاید بهتر باشد برای فضای فرهنگی استفاده شوند. اگر بتوانیم این خانه‌ها را به خانه‌موزه هنر تبدیل کنیم جاذبه‌ی توریستی بسیار زیادی برای کرمان دارد.
به‌طور کلی اما، بزرگ‌ترین مشکل ما در مورد پروژه‌های عمرانی حوزه‌ی فرهنگ نبود اعتبارات مالی کافی است. ممکن است بگویید چرا پس پروژه‌هایی مثل جشنواره موسیقی نواحی یا دیگر رویدادهای فرهنگی را برگزار می‌کنید؛ این رویدادها به این شکل است که وقتی فراخوان آن را می‌دهیم، کار را پیگیری می‌کنیم و نهادهای مختلف را پای کار می‌آوریم. بابت هزینه‌های برگزاری، بدهی هم داریم ولی هر طور که باشد، بالاخره آن را می‌پردازیم. البته ارقام این پروژهها با پروژه‌های عمرانی قابل مقایسه نیست. مدام درگیر و پیگیر هستیم تا منابع چند صد میلیاردی پروژه‌های عمرانی تامین شود.
برای تالار مرکزی کرمان هم که از آن نام بردید، تاکنون حدود 40 میلیارد تومان هزینه شده ولی هنوز 40 میلیارد نیاز دارد. البته یکی از مسائلی که باعث تاخیر در اجرای این پروژه شد، مشکلاتی بود که بین وزارت‌خانه و پیمانکار آن ایجاد شد. یکی، دو سال طول کشید تا پیمانکار جدید آمد. از سال 98 اما پروژه فعال شد و اکنون نیز فعال است. پیگیری‌هایی در گذشته از سوی دکتر فدائی صوت گرفت، دکتر زینی‌وند استاندار کنونی هم دستور دادند تا کار به‌طور ویژه پیگیری شود. اخیرا نماینده‌ی دکتر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت به کرمان آمدند، این تالار در لیست پروژه‌های ریاست‌جمهوری که در اولویت هستند قرار گرفت و منابع مورد نیاز آن تامین و به وزارت‌خانه ابلاغ شد. خیلی امیدواریم در همین دولت به بهره‌برداری برسد. هم ما یکی از دغدغه‌هایمان در کنار رویدادها اجرا و اتمام پروژه‌های عمرانی فرهنگی بوده و این موضوع، دغدغه‌ی استان و وزارت‌خانه نیز بوده است. اما این یک واقعیت است که اولویت‌های درجه یک وجود دارد و به پروژه‌های فرهنگی نگاه درجه دوم می‌شود و خدمات عمومی و امثالهم در اولویت بالاتری قرار دارد و منابع هم که محدود است در نتیجه پروژهها طولانی می‌شود.
*به خانه‌موزه‌ها اشاره کردید؛ چند خانه‌موزه برای راه‌اندازی در کرمان تدارک دیده‌اید؟
در مرحله‌ی اول خانه‌موزه سینما و خوشنویسی را می‌خواستیم راه‌اندازی کنیم، پیشنهاد خانه‌موزه داستان و تئاتر را هم به‌عنوان اولویت دیگر مطرح کردیم. برای خانه‌موزه موسیقی هم برنامه‌ریزی کردیم. ما کاملا آماده هستیم ولی مشکل این است که فضای فیزیکی برای این کار در اختیار نداریم.
* برای هرکدام از این خانه‌موزه‌ها چه مکان‌هایی را پیشنهاد داده‌اید؟
خانه‌لطفی و خانه‌موزه خوشنویسی را که عرض کردم به نتیجه‌ای نرسید. برای هیچ‌کدام از دیگر خانه‌موزه‌ها پیشنهادی نداریم چون میراثفرهنگی اعلام کرده که ساختمان در اختیار خودش ندارد و مالک نیست. پیشنهادی وجود دارد که برخی ساختمان‌های موجود را با مشارکت مردمی خریداری کنیم و میراثفرهنگی اعلام آمادگی کرده برای مرمت آن کمک کند که باید امکان آن بررسی شود. / الف
نظر خود را بنویسید