فردایکرمان ـ محمد لطیفکار: از موقعی که دبستان میرفتم، چند تصویر از شخصیت امام علی(ع) در ذهنم نقش بسته است. تصویری که آن امام بزرگ با توبرهای غذا جلوی خانهی یک کودک بینوا زانو زده است؛ یا ذوالفقارش را روی دامن گرفته و شیری خشمگین پایین پایش نشسته است. تصویری از محراب خونآلود، و یا مرغانی که در آستانهی خروج از منزل، لباس او را با منقار میکشند تا در روز ترورش توسط ابنملجم، از رفتن به مسجد باز دارند، و دهها داستان دیگر که با خیالم برای آنها تصویرهایی در ذهن میساختم.
وقتی وارد دبیرستان شدم تعبیر «علی حقیقتی برگونهی اساطیر» را، اول بار از زبان دکتر علی شریعتی در توصیف ویژگیهای او شنیدم. شریعتی یک سخنرانی با همین عنوان داشت، که آن روزها صدایش بر روی نوارهای کاست، دست به دست میشد. از محتوای آن سخنرانی اکنون چیز زیادی به خاطر ندارم، اما هنوز تحت تاثیر این عنوان و تعبیر باشکوه هستم، و معتقدم بنیانگذار مکتب تشیع فارغ از بعد معنوی امامت، به روایت تاریخ یک انسان چندوجهی در عالیترین سطح بود. مظهر شجاعت، عبادت، عدالت و یتیمنوازی بود، و جان را بر سر این ویژگیها فدا کرد.
بعدها زمانیکه بزرگتر شدم با تعبیرهای دیگری از شخصیت امام علی(ع) آشنا شدم. جرج جرداق که یک نویسندهی مسیحی است کتابی پنج جلدی دارد با عنوان: «صدای عدالت انسانی»؛ که چند دههی پیش در ایران ترجمه شد و بسیار هم مورد توجه قرار گرفت. این نویسنده سالها بعد گفته بود: «در این روزگار نیاز به امام علی و باورها و مواضع و نقش انسانی و بزرگ و عظیم او و امثال او، از بزرگان حقیقت و توجه به انسان بیش از نیاز هر زمان و دوران دیگری به علی و امثال اوست. این موضوع را هر انسانی که وجدان بیدار و درک درستی داشته باشد و به امور خواص و عوام به نیکی نظر کند درمییابد، فرق نمیکند که این فرد به جهت عقاید و عاداتش از کدام گروه از انسانها باشد و از کدام ملیت باشد و در کجا زندگی کند».
کتاب دیگری را که به خاطر دارم نوشتهی عبدالفتاح عبدالمقصود نویسندهی مصری اهل تسنن است. کتاب هشت جلدی در توصیف ابعاد گوناگون این شخصیت برجسته با عنوان «الامام علیبن ابیطالب(ع)» است؛ که آن نیز دههها پیش ترجمه شد و مورد استقبال قرار گرفت.
امروز به همین مناسبت به جستوجوی آن تصویرهای خاص در اینترنت برآمدم. چند نمونه از آنها را که هرکدام به وجهی از شخصیت و حقیقت این امام اسطورهای اشاره دارند، یافتم. و مواردی را که نیافتم با خیال خود تصور کردم. تصویرهایی همه زیبا و لذتبخش. به کیفیت نقاشیها کاری ندارم؛ داوری را به اهل فن و هنر وامیگذارم. برای من اما همه شیرین و جذاب هستند. مجذوب این روایتها هستم؛ غالبا تصویرهایی پر از مهر به کودکان محروم و یتیم.
به گمان من هم آن نقاشیها و هم این کتابها، همه به شخصیت چندوجهی امام علی(ع) اشاره دارند. پیشوایی که یک سرمایهی بزرگ اجتماعی برای فرهنگ اسلامی و دینی است، و باید با تاکید بر شناخت ابعاد وجودیاش قدر او را دانست.
روز میلاد مولای متقیان، امام علی(ع) را به عنوان صدای رسای عدالت و مهربانی به اقشار محروم، تبریک میگویم.
نظر خود را بنویسید