فردای کرمان - گروه جامعه: مدیرکل بهزیستی استان کرمان با اشاره به تاثیر کرونا بر رویکرد و نحوه‌ی ارائه‌ی خدمات بهزیستی گفت که با اقدامات انجام شده در مراکز نگهداری، میزان تلفات ناشی از شیوع بیماری کرونا بسیار پایین بود و از بین 250 سالمند با بیماری زمینه‌ای تنها یک نفر به دلیل کرونا جان خود را از دست داده است.
وی همچنین گفت که واکسیناسیون سالمندان و کارکنان مراکز نگهداری از آن‌ها، انجام شده و در حال برنامه‌ریزی برای واکسیناسیون سایر گروه‌ها هستند.
دکتر عباس صادقزاده همچنین از افزایش تعداد متقاضیان درخواست خدمات حمایتی بعد از شیوع کرونا خبر داد و توضیح داد که نبود یک برنامه‌ی اجتماعی جامع سبب می‌شود کمک‌ها و هزینه‌هایی که توسط بنگاه‌های اقتصادی بزرگ انجام می‌شود به نتیجه‌ی مطلوبی نرسد.
گفت‌وگوی ما با مدیرکل بهزیستی استان کرمان را در ادامه بخوانید:
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، دکتر صادقزاده با اشاره به تاثیر کرونا بر فعالیت‌های بهزیستی، بیان کرد: «تاثیر کرونا به دو بخش تقسیم می‌شود یک بخش کرونا و ماموریت‌ها و برنامه‌های جدیدی که بر دوش ما گذاشت و یک بخش اینکه چه مسائل اقتصادی عمیق‌تری را ایجاد کرد و ما چه باید می‌کردیم و جامعه چه باید می‌کرد».
وی با اشاره به اقدامات حمایتی بهزیستی پس از شیوع کرونا، افزود: «ما یک سازمان با عائله‌ی زیاد شامل افراد دارای معلولیت، افراد دارای بیماری روانی مزمن، زنان سرپرست خانوار، زنان خودسرپرست، افراد اوتیسمی و بسیاری از گروه‌های دیگر هستیم که بخشی از این‌ها را مستقیما نگهداری می‌کنیم. بهزیستی از یک جمعیت حدود ۸۵ هزار نفری حمایت می‌کند که این حمایت مستمری است و از این تعداد ۵۳ هزار نفر مستقیم مستمری می‌گیرند و یا در مراکز ما نگهداری می‌شوند».
صادقزاده با بیان اینکه ما بایستی به کسانی که از ما خدمات دریافت می‌کنند توجه کنیم و برای کسانی که در مراکز ما هستند تدابیری بیاندیشیم، توضیح داد: «ابتدا باید به کسانی که در مراکز نگهداری می‌شوند توجه می‌کردیم و به همین دلیل کسانی که ممکن بود در میان خانواده حضور پیدا کنند را به خانواده‌ها تحویل دادیم و مراکز روزانه را تعطیل کردیم. افراد، کودکان و افراد دارای معلولیت را در کانون خانواده حمایت کردیم اما حمایت‌های زیادی نبود».
وی خاطرنشان کرد: «در مراکز شبانه‌روزی نیز کودکان خانواده‌های بابضاعت را تحویل خانواده دادیم اما افراد مجهول‌الهویه، و یا کسانی که خانواده بی‌بضاعت دارند و یا کسانی که مشکلاتی دارند و دولت و حاکمیت باید از او نگهداری کنند، باقی ماندند که حدود ۶۵۰۰ نفر بودند».
مدیرکل بهزیستی گفت: «این افراد در ۹۴ مرکز کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست، معلولان جسمی و ذهنی، بیماران و کودکان روانی و اوتیسم قرنطینه شدند».
وی توضیح داد: «در بهزیستی کرمان به جز پروتکل‌هایی که در استان ابلاغ می‌شود و پروتکل‌هایی که از سازمان بهزیستی کشور و وزارت بهداشت دریافت و ابلاغ می‌کنیم خودمان نیز یکسری پروتکل‌هایی را در کمیته‌ی کرونای سازمان، متناسب با شرایط مراکزمان تنظیم و ابلاغ می‌کنیم و تقریباً هر روز یا یک روز در میان، به شکل غیرحضوری و از طریق مجازی نظارت می‌کنیم».
صادقزاده افزود: «با اجرای پروتکل‌های سختی که ابلاغ کردیم و تلاش هفت هزار نفری که به عنوان مراقب و پرستار از افراد مقیم در ۹۴ مرکز بهزیستی نگهداری می‌کنند و همه غیردولتی هستند، نتایج خوبی به دست آوردیم».
وی بیان کرد: «با وجود اینکه ۲۵۰ سالمند با ریسک بالا داشتیم و اغلب این‌ها سن بالای ۸۸ سال داشتند فقط یک فوتی داشتیم که آن هم قبل از شیوع کرونا به دلیل بیماری در بیمارستان بستری شد و آنجا دچار کرونا شد و همان جا فوت کرد که قاعدتاً نباید جزو آمار ما محسوب شود».
مدیرکل بهزیستی استان کرمان افزود: «در گروه معلولان نیز سه فوتی داشتیم که آن‌ها هم بیماری زمینه‌ای داشتند و داروهای متعددی مصرف می‌کردند».
وی خاطرنشان کرد: «در جمع ۶۵۰۰ نفر جمعیتی که تا امروز نگهداری کردیم، چهار فوتی آمار زیادی نیست».
صادقزاده یادآور شد: «تلاش‌هایی که صورت گرفت تا این افراد به بیماری دچار نشوند را مدیون همکاران‌مان هستیم. ما قرنطینه را برای همکاران‌مان با شیفت‌های 15 روزه تنظیم کردیم و طی این مدت آن‌ها حق نداشتند از مرکز خارج شوند. همچنین به‌طور مستمر و هر روز در گروه‌های مجازی باید گزارش روزانه می‌دادند».
وی با اشاره به تزریق واکسن به سالمندان توضیح داد: «سالمندان جزو گروه اول تزریق واکسن بودند و خوشبختانه استان کرمان جزو اولین استان‌های کشور برای تزریق انتخاب شد و دوز اول واکسن روسی را ۲۰ روز گذشته تزریق کردیم و حدود چهار روز قبل نیز دوز دوم تزریق شد»
مدیرکل بهزیستی استان کرمان ادامه داد: «علاوه بر سالمندان مراکز، مراقبین آن‌ها، پرستاران، پزشکان، مادریاران، پدریاران و هر کسی که در مرکز مرتبط با سالمندان بود را واکسینه کردیم و هر دو دوز را دریافت کردند که به جز یک سالمند و دو مراقب که مجددا دچار کرونا شدند سایرین مشکلی نداشتند».
وی با بیان اینکه در حال حاضر در آستانه‌ی برنامه‌ریزی برای واکسیناسیون سایر گروه‌ها هستیم، اظهار کرد: «کار واکسیناسیون سالمندان و کارکنان مراکز نگهداری افراد سالمند توسط علوم پزشکی انجام شد که جا دارد از مجموعه‌ی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی که با بهزیستی همکاری داشتند تشکر کنم».
افزایش 30 درصدی متقاضیان درخواست‌های حمایتی
صادقزاده در ادامه با اشاره به تاثیر کرونا بر شرایط اقتصادی جامعه و خانواده‌ها از افزایش متقاضیان بهزیستی برای حمایت خبر داد و گفت: «کرونا روی همه‌ی لایه‌های اجتماع تاثیرات منفی زیادی گذاشت و متاسفانه باعث شد تعداد بیشتری از افراد جامعه به سمت دستگاه‌های حمایتی روی بیاورند».
وی ادامه داد: «در سال گذشته که کرونا به سبد مشکلات مردم اضافه شد، ما متقاضیان بسیار زیادی داشتیم مبنی بر اینکه نیازمند حمایت هستند».
مدیرکل بهزیستی استان کرمان افزود: «بر اساس مراجعات و گزارشاتی که دریافت کرده‌ام ۳۰ درصد بیش از سال‌های گذشته متقاضی دریافت خدمت داشتیم و نکته‌ی حائز اهمیت این است گروه‌هایی متقاضی دریافت حمایت هستند که ممکن است ظاهرا مشکلی نداشته باشند. به عنوان مثال افرادی که شغل داشتند و بازنشسته‌ی دستگاهی هستند و یا خانواده‌ی جوانی که از عهده‌ی مخارج زندگی بر نمی‌آیند و یا شغل‌شان را به دلیل کرونا از دست داده‌اند و به دلیل اینکه فشارهای اقتصادی و گرانی‌ها تشدید شده، تقاضای حمایت دارند».
وی یادآور شد: «اگرچه ما تلاش‌هایی در حد وسع خودمان کردیم اما وسع ما در قبال این مشکل اندک است».
خلاء بزرگ نبود برنامۀ اجتماعی
صادقزاده مشکل اصلی را عدم وجود برنامه‌ی اجتماعی در جامعه بیان کرد و گفت: «خلاء بزرگی که از بابت آن تهدید می‌شویم و تبعات آن متوجه ما می‌شود مانند تقاضای زیاد افرادی که نیازمند دریافت خدمات هستند و یا گسست کانون خانواده، فرار دختران، عدم قبول مسئولیت فرزندان توسط خانواده‌هایی که دچار شکست شده‌اند و یا افزایش خشونت‌های خانوادگی به‌ویژه علیه زنان و کودکان، معلول علتی هستند به نام برنامه‌ی اجتماعی».
وی یادآور شد: «دنیا در مدیریت جامعه به مسائل اجتماعی توجه جدی دارد، در کشورهای اروپایی رفاه، آرامش و نظم ساخته‌ی مردم است، متولیان، مقررات وضع کردند و افراد جامعه آن را رعایت کردند. برنامه‌ریزی خوب و علمی و رعایت آن سبب شده رفاه اجتماعی شکل بگیرد و ما این برنامه‌ریزی را نداریم در نتیجه زمان بروز کرونا، در یک تغییر اقتصادی و یا تغییرات مدیریتی به شدت آسیب می‌بینیم».
مدیرکل بهزیستی استان کرمان افزود: «الان ما مجبور هستیم که مسکّن‌های مقطعی تجویز کنیم. توزیع ارزاق، طرح‌های مومنانه و توزیع سبدهای خوراکی بین خانواده‌ها مسکّن است و ممکن است در برخی جاها آن را رد کنند زیرا خانواده را وابسته‌تر می‌کند، هر چند در این مقطع، حاکمیت این وظیفه را دارد؛ اما این راه همان مسکّن مقطعی است و درد وجود دارد و باید آن را به وسیله‌ی یک برنامه‌ریزی اجتماعی درست کنیم».
وی توضیح داد: «باید مسئولیت‌های اجتماعی را در جامعه برنامه‌ریزی کنیم و افرادی که بایستی در حوزه‌ی مسئولیت‌های اجتماعی نقش‌آفرینی کنند را به این کار وادار کنیم».
صادقزاده خاطرنشان کرد: «در همین جامعه‌ای که امروز خانواده‌هایی به یک سبد غذایی ۲۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی نیاز دارند و متقاضی آن هستند، بنگاه‌های اقتصادی بزرگی داریم که سالانه هشت تا 10 هزار میلیارد تومان سود خالص دارند، ممکن است این بنگاه‌ها به‌صورت مقطعی به مسئولیت‌های اجتماعی خود در قبال بهزیستی و جامعه عمل کنند و آمارهای زیادی ارائه بدهند اما تا زمانی که این‌ها در قالب یک برنامه‌ریزی مشخص نباشند نتیجه نخواهد داد».
وی ادامه داد: «وقتی برنامه‌ریزی اجتماعی وجود نداشته باشد ممکن است فرد به‌صورت متفرقه مسئولیت اجتماعی خود را انجام بدهد اما به نتیجه‌ی مشخصی برای جامعه منجر نمی‌شود».
خبرنگار «استقامت» سوال کرد: «منظورتان این است که موسسات بزرگ اقتصادی بایستی با سازمان بهزیستی برای انجام برنامه‌هایی که مد نظرشان است هماهنگ شوند؟».
صادقزاده پاسخ داد: «اتفاقات زیادی در جامعه رخ می‌دهد که به دلیل اینکه در قالب یک سازوکار، برنامه‌ی مشخص و تابع یک نظارت برنامه‌ریزی شده نیست نمود آن بسیار کم است».
وی ادامه داد: « مشکل بزرگی که داریم این است که به جای اینکه سازوکارها را با فکر و برنامه درست کنیم ساختار جدید ایجاد می‌کنیم. به عقیده‌ی بنده تشکیل سازمان اجتماعی نه تنها راه حلی برای خروج از بحران اجتماعی نیست بلکه گره‌هایی اضافه کرده است. دو سال است که سازمان اجتماعی در کشور فعال شده اما گره‌ای باز نشده و برنامه‌ای ارائه نکرده است».
مدیرکل بهزیستی استان کرمان افزود: «معتقدم بنگاه‌های اقتصادی بایستی سالانه ارقام مشخصی را از باب مسئولیت اجتماعی به حاکمیت پرداخت کنند و خودشان هم ورود نکنند، به دلیل اینکه جنس مسائل اجتماعی را نمی‌شناسند، باید پول را به حساب دولت بریزند تا دولت به دستگاه‌های متولی ابلاغ کند تا آن‌ها انجام دهند؛ تعداد کسانی که به مسائل اجتماعی ورود کرده‌اند زیاد شده و چندگانگی ایجاد شده است».
وی بیان کرد: «بر اساس قانون برنامه‌ی ششم سازمان بهزیستی به درخواست خودش متولی سلامت اجتماعی جامعه شد اما سال بعد سازمان اجتماعی شکل گرفت».
صادقزاده ادامه داد: «ما به نمایندگان مجلس پیشنهاد دادیم که در برنامه‌ی هفتم چه رویکرد اجتماعی باید داشته باشند، بیش از ۳۰ پیشنهاد ارائه شده که علمی هستند یکی از پیشنهادها این بود که وقتی در متن قانون برنامه‌ی ششم یک تعهد را به گردن دولت و سازمان آن انداختید چرا اختیار را به آن واگذار نمی‌کنید؟».
وی یادآور شد: «قانون سقط جنین در سال ۸۴ تصویب شد مبنی بر اینکه اگر پزشکان در آزمایشات زن باردار متوجه شدند که جنین دچار اختلالات جسمی یا ذهنی است اجازه دارند قبل از چهار ماهگی آن را سقط کنند و این کار انجام می‌شد اما در سال ۹۹ مجلس این کار را ممنوع کرد الان البته اصلاحیه زده‌اند. این ظلم به مردم است. درست است که این برای سیاست افزایش جمعیت انجام می‌شود اما مگر قرار است به جمعیت معلول کشور اضافه شود؟ یک فرد معلول در ماه هزینه‌های فیزیکی و معنوی زیادی به خانواده تحمیل می‌کند، اما من به عنوان متولی سلامت اجتماعی نمی‌توانم برای این قانون در مجلس صحبت کنم و اعلام کنم که این قانون چه تبعاتی را ایجاد می‌کند».
صادقزاده افزود: «بهزیستی سازمانی با رویکرد اجتماعی و تخصصی است و ۱۸۹ مأموریت ریز و درشت دارد که ۷۵ درصد آن‌ها تخصصی و اجتماعی هستند و فقط ۲۵ درصد حمایتی است».
خبرنگار «استقامت» سوال کرد: «با توجه به شیوع کرونا و محدودیت‌های اعتباری و بودجه‌ای، چشم‌انداز سال پیش‌رو را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟».
وی گفت: «کرونا کارکرد را کند می‌کند و هزینه‌ها را بالا می‌برد اما اعتقاد دارم ما در جامعه ممکن است انتقادات‌مان به کمبود اعتبار و مشکلاتی از قبیل کرونا و نظیر آن باشد منتها این اصل موضوعی نیست که از سمت ما بیان می‌شود وقتی سازوکار نداشته باشیم و یک فنداسیون اجتماعی در جامعه نداشته باشیم و سردرگم باشیم ممکن است اعتباراتی را هم که به من می‌دهند نتیجه‌ی خوبی نداشته باشد و علت آن برمی‌گردد به آنچه که توضیح دادم».
مدیرکل بهزیستی استان کرمان خاطرنشان کرد: «وقتی اعتبار در قالب یک برنامه، یک هدف خوب و سیاست درست هزینه نشود نتیجه همین خواهد بود. از اول انقلاب درباره‌ی اعتیاد هم هزینه‌ی معنوی کردیم و قریب سه هزار نفر از جوانان کشور در این راه به شهادت رسیدند و هم هر سال ارقام زیادی را برای این کار هزینه کردیم اما هر سال جمعیت معتادان علیرغم هزینه‌های هنگفت و تلاش دستگاه‌ها افزایش یافت، از سنتی به صنعتی تبدیل شد و سن مصرف مواد مخدر نیز پایین آمده، به دلیل اینکه برنامه‌ی مشخصی وجود نداشت و همه‌ی کارها به صورت متفرقه انجام شد. در سایر مسائل اجتماعی نیز همین برنامه را داریم و تا زمانی که برنامه‌ی اجتماعی تدوین نشود و همه مقید به اجرای آن نباشند اتفاق خاصی نخواهد افتاد».
خبرنگار «استقامت» گفت: «در وضعیت فعلی که حجم فعالیت‌های بهزیستی افزایش یافته امکان دارد که ساختار سازمان دچار خستگی مفرط شود و این مساله بر ارائه‌ی خدمات آن تاثیر بگذارد، آیا برای این مساله چاره‌اندیشی شده است؟».
صادقزاده اظهار کرد: «وقتی یک ساختار قرار است به مبارزه‌ی سختی در یک موضوع ورود کند نیازمند تجدید قوا، توجه و نگاه جدیدتر است اما به طور کلی ساختارها یکسان برخورد می‌کنند و اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاده است اما در حوزه‌ی داخلی خودمان سعی کردیم هر چه می‌توانیم به بحث مالی کارکنان و جبران زحمات و سختی‌های آن‌ها در حد بضاعتی که داریم توجه کنیم».
وی با اشاره به افزایش 50 درصدی حقوق گفت: «نقطه‌ی شروع افزایش ۵۰ درصدی حقوق که در کشور اتفاق افتاد از بهزیستی کرمان بود. در سال ۹۶ آقای جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری به کرمان آمدند و به اتفاق همسرشان میهمان ما در شیرخوارگاه مادر بودند که در آنجا موضوع پایین بودن حقوق کارکنان بهزیستی را مطرح کردیم و وقتی که متوجه این موضوع شدند قرار شد نامه بنویسیم تا پیگیری شود و من تا هیات دولت این موضوع را پیگیری کردم تا به نتیجه رسید. ابتدا آقای نوبخت گفتند اعتبار این کار نیست و اگر انجام شود دیگران شاکی می‌شوند و باید صبر کنید تا دستگاه‌های دیگر را هم بررسی کنیم. یکسال این کار به تأخیر افتاد تا دستگاه‌های دیگر را نیز بررسی کردند و گفتند هر کدام که ۵۰ درصد دریافت نکرده باشند را تامین می‌کنیم و این افزایش حقوق اتفاق افتاد».
مدیرکل بهزیستی استان کرمان یادآور شد: «منتها این افزایش حقوق در قبال زحماتی که همکاران ما می‌کشند بسیار حداقل است راهش این است که ما مسئولیت‌هایی را که ممکن است، به بخش غیردولتی واگذار کنیم و دستمان نلرزد. دولت علیرغم اینکه از تشکل‌های مردم‌نهاد به‌عنوان بهترین شریک اجتماعی نام می‌برد اما هنوز اعتماد لازم را به آن‌ها ندارد که البته بخش زیادی از موضوع حق است زیرا تشکل‌های مردم‌نهاد در کشور ما تخصصی جلو نیامده‌اند و بعضا افرادی NGO تشکیل می‌دهند که هیچ تخصصی ندارند. نسخه‌ی اصلی را در این می‌بینم که NGOهای تخصصی را خلق کنیم و دولت به شکل‌گیری آن‌ها کمک کند، آموزش دهد، تسهیلگری کند، مجوز بدهد و بعد کار را به آن‌ها واگذار کند».
در مسائل اجتماعی مردم نقش اصلی را دارند
وی ادامه داد: «در مسائل اجتماعی مردم نقش اصلی را دارند. آن‌ها نمی‌توانند بنشینند و بگویند برای ما برنامه‌ریزی کنید، کار انجام دهید و رفاه ایجاد کنید این یک خواسته‌ی نادرست است. مردم در جامعه بایستی به مسائل اجتماعی به شکل تخصصی و عملیاتی توجه کنند این نقش مردم است که الان وجود ندارد و ما تشکل مردم‌نهاد در حوزه‌ی بهزیستی انگشت‌شمار داریم که تخصصی کار انجام دهند. همه‌ی تشکل‌ها باید تخصصی و در راستای گره‌گشایی از کار مردم باشند. نقش اساسی مردم، خلق سازمان‌های مردم‌نهاد تخصصی است و حاکمیت باید به ایجاد سازه‌ی اجتماعی در جامعه و خلق برنامه‌ی اجتماعی بپردازد و متولیان و دست‌اندرکاران حاکمیتی و دولتی را وادار کند به اینکه بر این اساس کار انجام دهند».
صادقزاده تاکید کرد: «ورود افراد متخصص به حاکمیت و جلوگیری از تعدد و تفرق سازمان‌ها و ایجاد یک ساختار اجتماعی با یک برنامه‌ی علمی اجتماعی، گره‌گشای کار مردم است». /پ
*منتشرشده در هفته‌نامه استقامت / شماره 728
نظر خود را بنویسید