فردای کرمان - گروه اقتصاد: اینکه استان کرمان می‌تواند درآمد صادراتی سالانه‌ی خود را به 10 میلیارد دلار برساند؛ ادعایی است که سیدمهدی طبیب‌زاده رئیس اتاق کرمان تاکنون بارها آن را مطرح کرده است.
او در این گفت‌وگو، بار دیگر، دست‌یابی به این درآمد صادراتی را امکان‌پذیر می‌داند، اما در ادامه، به برخی از چالش‌هایی اشاره می‌کند که بر سر راه توسعه‌ی صادراتی استان سد شده‌اند.
طبیب‌زاده معتقد است اگر روش کنونی ادامه یابد، نه‌تنها به جهش صادراتی نمی‌رسیم بلکه شرایط ممکن است بحرانی نیز بشود.
در ادامه گفت‌وگوی او با هفته‌نامه‌ی استقامت را بخوانید.
جنابعالی بارها امکان افزایش صادرات استان تا 10 میلیارد دلار در سال را مطرح کرده‌اید اما این رقم با وضعیت فعلی درآمد صادراتی و چالش‌هایی که استان با آن مواجه است فاصله‌ی زیادی دارد؟ این عدد 10 میلیارد دلار واقعا تا چه اندازه کارشناسانه است؟
بنده کاملا از این گفته که به راحتی می‌توان در استان، سالانه ۱۰ میلیارد دلار صادرات داشت دفاع می‌کنم. در بخش معدن و صنایع معدنی می‌توان تا شش میلیارد دلار و در محصول پسته، حداقل یک میلیارد دلار صادرات داشته باشیم. کرمان به‌صورت بالقوه استانی صادراتی است اما برای حضور در بازارهای صادراتی، این قابلیت کافی نیست بلکه توسعه‌ی صادرات به اراده‌ی جدی نیاز دارد، صادرات برنامه می‌خواهد و زیرساخت‌های کافی باید وجود داشته باشد. از استانی که شرکت حمل‌ونقل صادراتی ندارد چه انتظاری دارید؟ پرسش دیگری که همواره مطرح بوده این است که نقشه راه صادراتی استان کجا تدوین شده است؟ هر زمان که تولید یک منطقه و یک کشور صادرات محور شد و تولیدکنندگان الزامات حضور در بازار بین‌المللی را رعایت کردند و رقابت که شرط اصلی بازاریابی صادراتی است محور برنامه‌ها شد، می‌توان انتظار جهش صادرات را داشت. از سویی دیگر، فضای کسب‌وکار صادراتی مناسب نیست و مدام مقررات و محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های خلق‌الساعه ایجاد می‌شود که مشکل‌ساز است.
محصولات جنوب و خدمات فنی و مهندسی و توریست‌درمانی و سایر محصولات صنعتی و گردشگری به‌راحتی امکان افزایش صادرات استان را فراهم می‌کند. این رقم‌ها حداقل است و با تکمیل زنجیره‌ی ارزش، حتی رقم‌هایی بسیار بالاتر نیز قابل دست‌یابی است اما بدون تلاش برای رفع موانع فوق، درآمد بالای صادراتی را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. یک مثال می‌زنم: نرخ تسهیلات صادراتی ما چند برابر نرخ تامین مالی در کشورهای رقیب است؟ لذا با این اوصاف، نباید انتظار افزایش جهش گونه‌ی صادرات را داشت و کرمان هم از این قاعده مستثنی نیست.
در زمینه‌ی فوق، چشم‌انداز آینده‌ی استان را چطور می‌بینید؟
چشم‌انداز صادراتی استان بستگی به تدوین استراتژی‌های توسعه‌ی صادرات با رویکرد صادرات کالاهای دانش‌محور با ارزش افزوده بالا و رقابت‌پذیر از سوی تولید کننده و بهبود فضای کسب‌وکار صادرات از سوی دولت دارد. در این صورت می‌توان گفت که میزان صادرات استان، نه مواد خام، بلکه محصولات و کالاهای تکنولوژیک و به ارزش حتی بیش از 10 میلیارد دلار باشد.
تشکلی مثل اتاق بازرگانی برای ارتقاء جایگاه صادراتی استان آیا نقشه‌ی راهی در اختیار دارد یا به تناسب چالش‌ها و مشکلاتی که در استان رخ می‌دهد صرفا به حل مسائل کمک می‌کند؟ به‌طور کلی، از نظر شما، رسالت اتاق در زمینه‌ی صادرات چه هست و چه می‌تواند باشد؟
اتاق به عنوان یک نهاد بخش خصوصی و متشکل از فعالان اقتصادی خصوصی بوده و به‌عنوان بازوی مشورتی حاکمیت در سه قوه، همواره سعی کرده است افق توسعه‌ی صادرات و رویکردهای صحیح توسعه‌ی صادرات را ترسیم کند و بهبود شاخص‌های کسب‌وکار توسعه صادرات را پایش کرده و گزارش دهد اما در مقام عمل، متاسفانه همه‌ی ابزارهای توسعه‌ی صادرات در اختیار دولت است؛ تامین مالی و دیپلماسی اقتصادی و وضع قوانین و مقررات و دستورالعمل‌ها و ایجاد محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های صادراتی، وضع عوارض و تعرفه‌ها همگی توسط دولت اعمال می‌شود. در مجموع، باید بگویم که اتاق در جایگاه خود سعی کرده است با تدوین نقشه راه در بخش خصوصی و با تحلیل توانمندی‌های صادراتی استان، استراتژی ورود به بازارهای هدف را تدوین کند؛ اما این اصلا کافی نیست. توسعه‌ی صادرات عزم ملی می‌خواهد.
با توجه به وضعیت کنونی و چالش آب و سایر انرژی‌ها در استان، فکر می‌کنید ما به‌طور اجتناب ناپذیری به سوی بحران می‌رویم یا چاره‌ای در افق‌های آینده متصور هستید؟
با این روش و این برنامه‌ها و بدون نقشه‌ی راه، به‌طور قطع، به سرعت به سمت بحران پیش می‌رویم. هر کشور یا منطقه‌ای که تکیه‌اش بر منابع فیزیکی و خام باشد، پس از اتمام این منابع، حتما با چالش روبرو می‌شود. یک لحظه در ذهن‌تان تصور کنید مثلا ۲۰ سال دیگر فرا رسیده؛ ذخیره‌ی معادن تمام شده و منابع ریالی حاصل از آن نیز به اشکال مختلف از استان خارج شده، منابع آبی با برداشت‌های غیرمتعارف بسیار محدود شده و کشاورزی به شدت غیر اقتصادی شده است. اگر تدبیری برای اداره استان وجود دارد، باید بپذیریم که هیچ راهی نیست جز اینکه با در نظر گرفتن تصویر تاریک آینده‌ای که تکیه بر منابع دارد، از آن موقعیت، به شرایط فعلی استان نگاه شده و حرکت و مسیری در پیش گرفته شود که فرجام آن، وضعیت نابسامان نباشد.
منبع: استقامت / شماره 764
نظر خود را بنویسید