ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار

فردای‌کرمان ـ لی‌لا سازگار*: «نوروزِ کودکی از جنس دیگری است. در کودکی نوروز را انتظار می‌کشی چون برایت معناهایی دلنشین دارد. نوروز لباس نو است و کفش نو. تعطیلات است و سفر. البته عطر و بوی خاصی هم دارد. بوی بهار، بوی باران، بوی سبزه، بوی باقالی پلو، بوی شیرینی، بوی پوست پرتقال. شادی هم دارد. شادی رنگ کردن تخم مرغ و چیدن هفت سین. شادی دیدار دوستان. دید و بازدیدها و بازی کردن‌ها و عیدی گرفتن‌ها و اسکناس‌های نو و تانخورده‌ای که می‌توانی برخی خواسته‌های به قول شاملو «آسان و زود به‌دست» را با آن‌ها برآورده کنی.  

اما بزرگ که می‌شوی دنیا برایت پرهیاهوست. آمدن نوروز تب و تاب دارد. چقدر کار! شروع سال نو فرجه‌ای است برای پایان بخشیدن به بسیاری از کارها که به دلایل گوناگون معطل مانده‌اند. نوروز در واقع هم پایان است و هم آغاز. پایان سالی است که پشت سر می‌گذاری و بناست در همین روزهای پایانی پرونده‌اش را ببندی. باید از خودت حساب بکشی. یکسال گذشته است. چه کرده‌ای؟ مثبت بوده‌ای؟ چقدر؟ و از آن سو نوروز آغاز سالی نوست که هزار نقشه برای آن در سر داری.

نوروز هنگام آرزوهای خوب هم هست. همان «بهترین آرزوهایی» که سالیان سال در کارت تبریک یا ایمیل برای دوستان و نزدیکان خواسته‌ایم. همان صلح و آرامشی که به آن امید بسته‌ایم. اما به کدام‌ها دست یافته‌ایم؟ هنوز شاهد جنگ و کشتار و ظلم همه‌گیر هستیم. مگر می‌شود از یاد فلسطین، یمن، سوریه، افغانستان، اکراین و ... و... غافل شد. مگر می‌توان فقر و فلاکت را از یاد برد؟ احساس مسئولیت می‌کنی ولی اختیار نداری. این ناتوانی بسیار آزارنده است. عذاب وجدانی است که جلوی شادمانی عید را می‌گیرد. از سوی دیگر این بی‌اختیاری آدمی را منفعل می‌کند. ولی دل به انفعال نسپاریم. امید را از یاد نبریم. به امید زنده‌ایم. اصلا نوروز برای زنده کردن امید است در دل ما. امید به سالی که در پیش است. امید به اینکه «آرزوها» برآورده شود. هر سال موقع نوروز این شعر بهاری فریدون مشیری را با خودم وا می‌گویم و بخشی از آن را در اینجا برای شما می‌نویسم:

ای دل من گرچه در این روزگار

جامۀ رنگین نمی‌‌پوشی به کام

بادۀ رنگین نمی‌بینی به جام

نقل و سبزه در میان سفره نیست

جامت از آن می که می‌‌باید تهی است

ای دریغ از تو اگر چون گل نرقصی با نسیم

ای دریغ از من اگر مستم نسازد آفتاب

ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار

گر نکوبی شیشه‌ی غم را به سنگ

هفت رنگش می‌شود هفتاد رنگ».

* مترجم و پژوهشگر/ الف