فردای کرمان – گروه جامعه: مدیر پایگاه جهانی قنات‌های اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات با بیان این‌که متاسفانه نسل آخر مُقَنی‌ها در شهرستان بم وجود دارد و دیگر مُقَنی جوانی که بخواهد جایگزین این افراد شوند نداریم، گفت: «این زنگ هشداری برای حفاظت قنوات است».
منیره ستارزاده در حاشیۀ آیین گُل و گلاب‌پاشی قنات‌های جهانی بم، با اشاره به مشکلات قنوات، حفر چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق در بالادست قنوات و تاثیر آن بر خشک شدن قنات‌ها، کمبود نیروی متخصص مُقَنی‌گری، عدم همکاری مالکان در بحث هزینه‌ها، کمبود اعتبارات لایه‌روبی، تاثیر عوامل طبیعی مانند زلزله بر قنوات و همچنین قرار گرفتن مسیر قنات‌ها در محدودۀ شهری را ازجملۀ این مشکلات بیان کرد و افزود: «به دلیل قرار داشتن قنوات در محدودۀ شهری، بسیاری از میل چاه‌ها بسته و خانه ساخته شده است و این میل چاه‌ها حکم تهویۀ هوا یعنی هواکش قنات را دارند؛ زمانی که میل چاه بسته می‌شود، قنات به‌اصطلاح خفه می‌شود و امکان نشست زمین یا ریزش خانه‌ها وجود دارد».
به گزارش فردای کرمان به نقل از ایرنا کرمان، وی در آیین گُل و گلاب‌پاشی قنات‌ها، گفت: «آیین گل و گلاب، سال‌های گذشته در روز ملی قنات، یعنی ۴۰ روز بعد از نوروز برگزار می‌شده است زیرا در این روز قنات‌ها به بیشترین دِبی (آبدهی) خود می‌رسند».
ستارزاده بیان کرد: «در این روز مُقَنی‌ها با گل و گلاب و وضو وارد قنات می‌شدند و قنات را گل‌ریزان می‌کردند که از همان تاریخ، کار در قنات توسط مُقَنی‌ها در طول سال شروع می‌شده است».
وی افزود: «این آیین بیش از ۵۰ سال است که در بم برگزار نشده و از یادها فراموش شده بود که مجدد این آیین را باززنده‌سازی کردیم».
مدیر پایگاه جهانی قنات‌های اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات اظهار کرد: «متاسفانه نسل آخر مُقَنی‌ها در شهرستان بم وجود دارد و دیگر مُقَنی جوانی که بخواهد جایگزین این افراد شوند نداریم و این زنگ هشداری برای حفاظت قنوات است».
وی ادامه داد: «امیدواریم با همکاری جهاد کشاورزی و پایگاه جهانی قنات، کلاس‌های آموزش مُقَنی‌گری شروع شود و هر شخصی که تمایل داشته باشد می‌تواند از این دوره‌ها استفاده کند».
ستارزاده با اشاره به مشکلات قنوات توضیح داد: «حفر چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق در بالادست قنوات از مهم‌ترین مشکلات به شمار می‌رود که باعث خشکیدگی قنوات نیز شده است و باید راهکارهایی ارائه شود تا از خشک شدن قنوات پیشگیری کنیم».
وی افزود: «مشکل دیگر کمبود نیروی متخصص مُقَنی‌گری و عدم همکاری مالکان با خودشان در بحث هزینه‌ها است. همچنین مالکان از جهاد کشاورزی گلایه دارند که اعتبار لایه‌روبی هر سالۀ قنوات به اندازه نیست».
مدیر پایگاه جهانی قنات‌های اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات ادامه داد: «عوامل طبیعی مانند زلزله نیز از دیگر مشکلات قنوات هستند و زمانی که تونل قنات ریزش دارد باید هر ساله برداشته یا نای‌گذاری شوند که اگر به‌موقع این کار انجام نشود با مشکل مواجه خواهیم شد».
وی گفت: «همچنین از مهم‌ترین و پرخطرترین مشکلات قنات‌ها در بم قرار گرفتن مسیر قنات‌ها در محدودۀ شهری است به همین دلیل بسیاری از میل چاه‌ها بسته و خانه ساخته شده است و این میل چاه‌ها حکم تهویۀ هوا یعنی هواکش قنات را دارند؛ زمانی که میل چاه بسته می‌شود، قنات به‌اصطلاح خفه می‌شود و امکان نشست زمین یا ریزش خانه‌ها وجود دارد».
ستارزاده اضافه کرد: «در سطح شهرستان بم بیش از ۳۰۰ قنات فعال و غیرفعال و در محدودۀ حریم ثبت جهانی نیز بیش از ۴۹ قنات وجود دارد و بیشترین قنواتی که ضربه خورده‌اند مربوط به قنوات جنوب بروات است به طوری که در چن دسال اخیر ۱۱ قنات به دلیل حفر چاه‌ها خشک شده‌اند».
وی گفت: «ویژگی خاصی که قنوات بم دارند یکی آبدهی و دیگری قدمت آن‌هاست و قنوات اکبرآباد و قاسم‌آباد به دلیل دوقلو بودن و جوان بودن ثبت جهانی هستند». /پ
نظر خود را بنویسید