فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: شهرداری کرمان در این دوره، به ارزیابی بسیاری از کارشناسان و مردم، دربارۀ بسیاری از مسائل شهر از جمله ترافیک منفعل است این در حالی است که مدتی پیش، برخی اعضای شورای شهر نسبت به وضعیت ترافیکی شهر و حمل‌ونقل عمومی کرمان انتقاد و ابراز نگرانی کردند از جمله اینکه چناریان رئیس کمیسیون بودجه هشدار داد که ترافیک دارد به سمت حاد شدن پیش می‌رود.
در این‌باره، از مهندس علیرضا احمدی کارشناس ترافیک که طی سال‌های 94 تا 99 به‌عنوان کارشناس ارشد ترافیک شهرداری کرمان مسئولیت داشته است، پرسیدم. او با اذعان به اینکه شهرداری در این دوره، دربارۀ بسیاری از مشکلات موجود در شهر از جمله ترافیک، نه تنها راهکاری ندارد بلکه منفعلانه هم عمل می‌کند، هشدار داد که اگر با همین الگو پیش برویم، قطعا در سال‌های آتی شهر با مشکلات جبران‌ناپذیری مواجه خواهد شد.
او با اشاره به اشتباهات ترافیکی که شهرداری طی سال‌های گذشته مرتکب شده و با انتقاد از ساخت زیرگذر آزادی و روگذر باغ‌ملی معتقد است که تا 20 سال دیگر، وضع شهر طوری می‌شود که این دو زیرگذر و روگذر را باید تخریب کرد.
به گفتۀ احمدی، سهم طرح جامع ترافیک در اشتباهاتی که شهرداری مرتکب شده ناچیز است و خودِ این طرح را که قرار است با طرح جدیدی جایگزین شود را هم تایید نمی‌کند و می‌گوید که اشتباهات «خیلی خیلی زیادی» داشت.
او دربارۀ میدان بیرم‌آباد و سه‌راهی شرف‌آباد هم، ضمن نقد عملکرد شهرداری، پیشنهاداتی دارد.
گفت‌وگو با مهندس علیرضا احمدی را در ادامه می‌خوانید.
*مدتی پیش آقای چناریان عضو شورای شهر ابراز نگرانی کرد که ترافیک کرمان دارد به سمت حاد شدن پیش می‌رود و اشاره‌ای داشت به این موضوع که الان در مسیرهایی ترافیک داریم که قبلا نداشتیم. نظر شما دربارۀ این ادعا چیست؟
ابتدا باید حاد شدن ترافیک را معنی کنیم و بدانیم به چه شرایط ترافیکی، حاد می‌گوییم. اگر حاد را به معنای وخیم شدن بدانیم؛ نمی‌توانیم بگوییم که ترافیک کرمان دارد به سمت وخامت پیش می‌رود و آن‌قدر به هم ریخته که نمی‌توانیم آن را جمع کنیم. الان وضعیت ترافیک تهران حاد است. آیا ما شرایطی مشابه تهران داریم یا داریم به سمت آن وضعیت می‌رویم؟ پاسخ من منفی است. تا رسیدن به وضعیت وخیم ترافیکی و مشابه تهران شدن فاصله داریم. ایشان گفته‌اند که در حال حاضر، در مسیرهایی ترافیک داریم که قبلا نداشتیم؛ این یعنی مردم در حال استفاده از مسیرهایی هستند که قبلا استفاده نمی‌کردند مانند کمربندی کرمان. دلیل آن طرح‌های ترافیکی و تغییر کاربری‌ها و اتفاقاتی است که در شهر رخ داده و مردم در برابر آن، دارند هوشمندانه‌تر رفتار می‌کنند، با نرم‌افزارهای انتخاب مسیر کار می‌کنند، آشنایی بیش‌تری با مدیریت کنترل ترافیک پیدا کرده‌اند و مسیرهای جایگزین را شناسایی و آن را انتخاب می‌کنند. این، باعث شده که ترافیک متمرکزی که قبلا داشتیم، در برخی مسیرها، پخش شده و همۀ نقاط شهر را فرابگیرد. بنابراین، نمی‌توانیم بگوییم وضعیت ترافیکی شهر حاد شده است.
*اگر وضعیت فعلی حاد نیست و تا شرایطی شبیه تهران داشته باشیم هم فاصلۀ زیادی داریم؛ پس برای توصیف وضعیت فعلی ترافیک کرمان چه عنوانی باید به‌کار ببریم؟ و پیش‌بینی شما از آینده چیست؟ آیا به سمتی می‌رویم که در کوتاه‌مدت شرایط وخیم شود؟
داریم به سمت تراکم بیشتر و شلوغی بیشتر و سطح سرویس کم‌تر می‌رویم. مثلا اگر در بلوار جهاد تا پنج سال پیش با 60 کیلومتر در ساعت تردد می‌‌کردیم، الان با 40 کیلومتر در ساعت هم به سختی می‌توان حرکت کرد. با کاهش سطح سرویس و سرعت خودروها، ترافیک افزایش یافته است. در همۀ شهرهای دنیا، با رشد جمعیت مواجهیم که به دنبال آن، شمار خودروها نیز بیشتر می‌شود اما دربارۀ کرمان، گفته می‌شود که درصد سرانۀ مالکیت خودرو از شهرهای دیگر کشور بیشتر است به گونه‌ای که در اغلب خانواده‌ها حداقل دو خودرو هست. در نتیجۀ چنین شرایطی، استفاده از خودرو و حجم تردد در خیابان‌ها نیز بیشتر می‌شود. نمی‌توانیم برای پاسخ به این تقاضاهای فزاینده، مدام، ظرفیت معابر را افزایش دهیم و هرجا ترافیک بود، عرض خیابان را اضافه کنیم. این، خارج از اصول مهندسی است. بنابراین، باید با اقداماتی از جمله مهندسی ترافیک و مدیریت تقاضا و استفاده از حمل‌ونقل عمومی سعی کنیم تا ترافیک متعادلی در شهر داشته باشیم. علم ترافیک بر پایۀ سه اصل شامل «مهندسی ترافیک، آموزش و اعمال قانون» است. هر چه قبلا در حوزۀ ترافیک رخ داده و الان در حال انجام است و یا در آینده قرار است انجام شود؛ به این سه اصل وابسته است و چنانچه درمورد هر یک از این اصول کم‌کاری کنیم، مشکلی در ترافیک ایجاد خواهد شد. متولی اصلی مهندسی ترافیک، شهرداری است. شهرداری می‌تواند از کارشناسان سازمانی یا از شرکت‌های مشاور و مشاوران بیرون از این نهاد برای مهندسی ترافیک استفاده کند. شهرداری تهران و اغلب شهرهای بزرگ از مشاوران استفاده می‌کنند اما در کرمان، برای پروژه‌های بزرگی مثل زیرگذر آزادی از شرکت‌های مشاور و برای طرح‌های کوچک محلی از توان کارشناسی خود شهرداری استفاده می‌شود. مقولۀ بعدی آموزش است که ارگان‌های متعددی از جمله شهرداری، پلیس راهور، شورای شهر، استانداری و فرمانداری و شورای ترافیک استان در این حوزه نقش دارند. از توان و ظرفیت برخی ارگان‌های دیگر از جمله رسانه‌ها و وزارت‌خانه‌های ارشاد و آموزش و پرورش هم باید استفاده شود که در حال حاضر این اتفاق به شکل گسترده رخ نمی‌دهد. پلیس راهور در حوزۀ آموزش و با اجرای طرح‌هایی مثل همیار پلیس خیلی خوب کار می‌کند اما آموزش و ارتقای فرهنگ ترافیکی جزو وظایف شهرداری هم هست که در این زمینه، به شهرداری کرمان نمرۀ صفر می‌دهم. شاید مثلا 10 سال قبل، کارهایی در این خصوص انجام شده ولی در چند سال اخیر هیچ کاری انجام نشده است؛ در شهر کرمان، نه پارک ترافیکی داریم، نه شهرک آموزش ترافیکی داریم و نه همایش و نمایشگاه و برنامه‌هایی مرتبط با این موضوع برگزار می‌شود. مورد سوم در علم ترافیک یعنی اعمال قانون، وظیفۀ پلیس است که در حوزه‌های مختلف آن را دنبال می‌کند. اگر در هر یک از این اصول سه‌گانه کم‌کاری کنیم، ترافیک شهری با مشکل برمی‌خورد. دربارۀ شهر کرمان بگویم که اگر با همین الگو پیش برویم، قطعا در سال‌های آتی به مشکلات جبران‌ناپذیری برخورد خواهیم کرد.
*در چند سال اخیر، شهرداری در حوزۀ مهندسی ترافیک بیشتر بودجه‌ها را صرف ساخت روگذر و زیرگذر و در مقیاس کوچک‌تر، صرف تعریض معابر کرده است. برخی بر این باورند همین رویکرد شهرداری که به درستی هم اجرا نشده، عاملی برای تشدید ترافیک در برخی خیابان‌ها شده است و البته عده‌ای هم از شکست این رویکرد صحبت می‌کنند. می‌خواهم نظر شما را در این‌باره بدانم.
برای پاسخ به این پرسش ابتدا یادآوری می‌کنم که دارم دربارۀ مدیریت‌های دوران گذشتۀ شهرداری کرمان و کارهایی که قبلا انجام شده صحبت می‌کنم و اشاره‌ام به مشکلات مدیریتی در حوزۀ ترافیکی است. یکی از مشکلات ما در کرمان این بوده که مدیران سطح بالای استانی و شهری، تحصیلات مرتبط با ترافیک نداشتند و مهندس عمران یا مهندس معمار و ... بوده‌اند. بنابراین، انتظار نمی‌رود بیش از این و بهتر از این در حوزۀ ترافیک کار بکنند چرا که دانش آن را نداشتند و مدیران زیر مجموعه هم به‌تبع آن‌ها دچار محدودیت می شدند، شاید بگویید می‌توانستند از کمک مشاوران و متخصصان بهره بگیرند؛ حالا اینکه چنین کاری را انجام داده‌اند یا نداده‌اند یا می‌توانستند مشاور بگیرند و نگرفتند موضوعی دیگر است. آنچه که مشخص است اینکه در گذشته، متاسفانه یک‌سری تصمیمات سلیقه‌ای و کوتاه‌مدت گرفته شده است. مثلا گفتند بیایید در کمربندی پل سیدی را بسازیم. چرا الان سه‌راهی شرف‌آباد به یک معضل تبدیل شده؟ البته به نظر من این سه‌راهی معضل نیست بلکه اسم آن را معضل گذاشته‌اند. یکی از اشتباهاتی که مدیران در دوره‌های گذشته داشتند و الان هم برخی از مدیران دارند همان را تکرار می‌کنند، برعکس جلوه دادن و اغراق‌نمایی مشکلات ترافیکی شهر است. بدین‌معنا که چیزی که اصلا مشکل نیست را به‌عنوان مشکل معرفی می‌کنند و آن‌قدر درباره‌اش بزرگ‌نمایی می‌کنند که خروجی تصمیمات می‌شود ساخت تقاطع غیرهمسطح 300 میلیارد تومانی در سه‌راهی شرف‌آباد! وقتی پل سیدی ساخته شد، رینگ کمربندی شمال‌شرق مقداری آزاد شده و سرعت خودروها افزایش پیدا کرده است. بنابراین، در زمان کمتری به سه‌راهی شرف‌آباد می‌رسند. از آن طرف، پل کوثر را هم داریم که باز هم سرعت حرکت خودروها را بالا برده و سریع‌تر به سه‌راهی می‌رسند. سه‌راهی شرف‌آباد تنها تقاطع همسطح بین این دو تقاطع غیرهمسطح است. معلوم است که در چنین شرایطی، صف‌های طولانی در سه‌راهی تشکیل می‌شود. حالا عده‌ای فکر می‌کنند برای کوتاه کردن این صف‌ها، باید با غیرهمسطح‌سازی، انتهای بلوار جهاد به بلوار قائم در شرف‌آباد متصل شود اما این اقدام، از لحاظ شهرسازی، اشتباه بزرگ‌تری است. حتی شده سه‌راهی را مسدود کنیم تا خودروها از پل کوثر و پل انتهای خورشید استفاده کنند بهتر است تا اینکه شرف‌آباد را مستقیم به بدنۀ شهر کرمان متصل کنیم. این اقدام، تبعات اجتماعی و اقتصادی و معضلات زیادی دارد که شهرسازان دربارۀ آن بهتر می‌توانند اظهارنظر کنند. در مجموع، باید بگویم که در دوره‌های گذشته نگاه نقطه‌ای و سلیقه‌ای به ترافیک شده است. ساخت تقاطع‌های غیرهمسطح در باغ ملی و آزادی که برای کرمان فاجعه‌بار بود. همان زمان ما خیلی تلاش کردیم جلوی این اشتباه را بگیریم ولی متاسفانه نتوانستیم. قبلا، آیین‌نامه طراحی معابر شهری در دنیا خودرو محور بود اما ورژن جدید آن بیشتر بر انسان‌محور بودن شهر تمرکز دارد که تردد خودروها محدود شود و بیشتر فعالیت‌های اجتماعی در سطح شهر به مردم اختصاص پیدا کنند تا هم سلامتی شهروندان و آسایش و آرامش آن‌ها تامین شود و هم، آلودگی‌های زیست محیطی کم شود. در ایران هم آیین نامه طراحی معابر شهری ۱۲ جلدی جدید بر همین مبنا تهیه شده است. حالا ببینید ما در کرمان چطور عمل می‌کنیم؟ پروژه‌هایی مثل آزادی و باغ‌ملی آن‌قدر برای شهر کرمان فاجعه‌بار هستند که مطمئن باشید 20 تا 30 سال دیگر باید روگذر باغ ملی را تخریب و زیرگذر آزادی را مسدود کنیم و هر دو را به حالت قبل برگردانیم؛ چون ترافیک به وضعیتی می‌رسد که امکان جمع کردن آن نیست و شهر کاملا قفل خواهد شد. بنده به هیچ عنوان موافق پل‌سازی در مرکز شهر نیستم اما برخی پل‌ها مثل پل در حال ساختِ شهدای خلبان یا پل انتهای ابوذر نسبتا خوب بوده‌اند و حتی پل امیرکبیر هم تا حدودی مشکلات را حل کرده است. الان ببینید پل امیرکبیر چه‌قدر از بار ترافیکی بلوار جمهوری را کم کرده و مردم دارند از مسیرهای دیگری استفاده می‌کنند. بنابراین، برخی پل‌ها مفید بود اما برخی دیگر آسیب بزرگی به شهر زدند. پل سیدی جریان آزاد حرکت در کمربندی را ایجاد کرد؛ البته زیرپل، وضعیت خطرناکی دارد ولی چاره‌ای هم نبود و شهرداری براساس توان مالی که داشته بهتر از این نمی‌توانسته کاری انجام دهد.
*به اغراق کردن برخی‌ها دربارۀ مشکلات ترافیکی اشاره و از سه‌راهی شرف‌آباد یاد کردید. رانندگان می‌گویند در این سه‌راهی، پشت چراغ قرمز معطل می‌شوند؛ در پاسخ، عده‌ای از آزاد شدن رینگ شهری و حذف چراغ‌قرمز از این سه‌راهی می‌گویند که با روگذرسازی محقق می‌شود. اینکه صف خودروها در این سه‌راهی طولانی می‌شود، طبیعی است؟
عرض کردم وقتی یک تقاطع همسطح بین دو تقاطع غیرهمسطح (کوثر و سیدی) باشد نتیجه همین می‌شود. اگر مثلا جای پل سیدی یک چهارراه داشتیم وضعیت سه‌راهی شرف‌آباد این‌طور نمی‌شد.
*یعنی می‌خواهید بگویید احداث پل‌های سیدی و کوثر اشتباه بود؟
نه، اشتباه نبود بلکه نیاز هم هست ولی از لحاظ فنی و براساس آیین‌نامه‌های طراحی معابر شهری، فاصلۀ سه‌راهی شرف‌آباد تا پل خورشید تامین نمی‌شود و حالا اگر در این سه‌راهی هم، روگذر بسازیم همان اتفاقی می‌افتد که روبه‌روی هتل پارس رخ داده است. پل فرهنگیان و در فاصلۀ کوتاهی از آن در جادۀ تهران، پل دیگری ساخته شده و می‌بینیم که در این محدوده، نقطۀ حادثه‌خیزی درست شده و رانندگان همیشه درگیر هستند چون فاصلۀ بین دو پل کم است و طول تداخلی خودروها تامین نمی‌شود، در سه‌راهی شرف‌آباد هم اگر غیرهمسطح‌سازی انجام شود، همین اتفاق خواهد افتاد. زمانی در شهرداری بودم، پیشنهاد ما برای این سه‌راهی، احداث دو دوربرگردان آن هم به صورت مقطعی بود. اگر قرار به ساخت پل دیگری در این محدوده از شهر است، باید پل انتهای خیابان 24 آذر ساخته شود که در طرح تفصیلی هم هست. در حال حاضر، با وجود عرض زیاد خیابان، تردد بسیار کمی در انتهای خیابان 24 آذر داریم؛ چرا با حجم ترافیکی که در خیابان‌های آن محدوده داریم، در اینجا کسی نباید تردد کند؟ چون انتهای آن مسدود است. بنابراین، با یک‌دهم هزینۀ ساخت تقاطعی که برای شرف‌آباد پیشنهاد داده بودند، اگر یک تقاطع غیرهمسطح در انتهای 24 آذر ساخته بشود، این انسداد برطرف و بسیار تاثیرگذار خواهد بود اما اگر به‌جای انتهای 24 آذر، در سه‌راهی شرف‌آباد غیرهمسطح بسازیم فاجعه رخ می‌دهد و تقاطع‌هایی مثل خیرین در جهاد مانند چهارراه پمپ بنزین خورشید خواهد شد. تاکید می‌کنم که باید پل انتهای 24 آذر را احداث کنیم و سه‌راهی شرف‌آباد را ببندیم. در طرحی که چند سال قبل برای این سه‌راهی تهیه کردیم (در زمان شهرداری مهندس عالم‌زاده) گفتیم سه راه را ببندید و دو تا دوربرگردان بسازید. اما اجازۀ اجرای این طرح داده نشد و گفتند منطقی نیست و رفتند از شرکت مشاوری کمک خواستند که کار ندارم این شرکت، چطور آمارگیری و مدل‌سازی کرد؛ همین‌جا بگویم که حاضرم با کارشناسان این شرکت، بر سر ریز محاسبات و جزئیات مناظره کنم که چه‌طور محاسبه کردند که به این نتیجه رسیدند که ساخت دو دوربرگردان در طرح شهرداری منطقی نیست و اگر اجرا بشود، ترافیک قفل می‌کند؛ اگر این‌طور است چرا دوربرگردان انتهای خیابان مهدیه در بزرگراه آیت‌الله خامنه‌ای قفل نمی‌کند؟ دوربرگردان‌هایی که برای سه‌راهی شرف‌آباد طراحی کرده بودیم خیلی ایمن بود و حتی برای گردش خودروهای سنگین هم مناسب بود و هیچ مشکلی نداشت و اگر اجرا می‌شد، شاید تا 10 سال آینده نیاز به کار دیگری در سه‌راهی شرف‌آباد نبود و تا زمان ساخت پل انتهای 24 آذر می‌توانست از لحاظ ترافیکی عملکرد داشته باشد ولی متاسفانه عده‌ای گفتند که نه دوربرگردان، بلکه در این سه‌راهی باید غیرهمسطح‌سازی صورت بگیرد که خوشبختانه فعلا هم اجرای آن منتفی شده است. این چنین تصمیماتی مناسب شهر نیست. یادم هست زمانی که می‌خواستند زیرگذر آزادی را بسازند، به استاندار وقت جناب رزم‌حسینی که بانی اصلی ساخت زیرگذر آزادی است پیشنهاد دادم که به جای 100 میلیارد تومان هزینه برای این پروژه، ببینید چند اتوبوس 1.5 میلیارد تومانی می‌توانید برای شهر کرمان بخرید و یا چند تقاطع سطح شهر را می‌توانید هوشمند سازی کنید؟ در زیرگذر آزادی حدود 150 میلیارد تومان هزینه شده و هنوز نزدیک به همین میزان پول نیاز است تا تملک‌های خیابان بهمنیار انجام و این محدوده تعریض شود. متاسفانه یکی از مشکلات ترافیکی که در کرمان داریم این است که پروژه‌های ترافیکی را بدون تکمیل نهایی افتتاح و آن را نیمه‌کاره رها می‌کنیم. از ساخت پل سه‌راه راه‌آهن (شهید بادپا) چند سال گذشته که الان تازه شهرداری دارد زیر آن را جدول‌گذاری می‌کند؟ البته، روز اول مشاور مخالف این بود که زیر این پل دوربرگردان ایجاد شود اما این، پیشنهاد شهرداری بود که بعد از چند سال، تازه در حال تکمیل است. متاسفانه مشاورانی که در تهران هستند نه از کرمان شناخت کافی دارند و نه در این شهر رانندگی کرده‌اند و نه از فرهنگ ترافیکی مردم خبر دارند، از کارشناسان کرمانی هم نظر نمی‌پرسند و نتیجۀ کارشان می‌شود طرح‌هایی عجیب و غریب و کذایی و مدیران هم نظر آن‌ها را قبول می‌کنند و نتیجه‌اش را هم داریم در شهر می‌بینیم. خوشبختانه در سه‌راهی شرف‌آباد غیرهمسطح‌سازی اتفاق نیفتاد.
*طرحی که شهرداری در میدان بیرم‌آباد می‌خواست اجرا کند که بعد از اعتراضات مردم، متوقف شد هم جزو تصمیماتی است که با اغراق‌نمایی مشکلات گرفته می‌شود؟
بله. متاسفانه یکی دیگر از مشکلات کرمان این است که پلیس راهور و شهرداری به‌جای اینکه به موازات هم حرکت کنند، گاهی برعکس عمل کرده که نمونۀ چنین رویکردی را در ساخت سرعت‌کاه‌های متعدد می‌توانیم مشاهده کنیم. پلیس می‌گوید فلان نقطه از شهر حادثه‌خیز است؛ شهرداری از پلیس می‌پرسد: چه کنم؟ پلیس هم می‌گوید: سرعت‌کاه ایجاد کنید! در حالی که متولی مهندسی ترافیک شهرداری است و نباید از پلیس بپرسد چه کنیم؟ بلکه باید برای هر نقطه‌ای که پلیس اعلام می‌کند، طرحی تهیه و اجرا کند. نصب سرعت‌کاه مگر راه‌حل مشکل است؟ به نظر من، بیشتر پاک کردن صورت مسئله است تا حل مشکل. در میدان بیرم‌آباد هم پلیس گفت که شعاع دور میدان خیلی بزرگ است و سرعت خودروها بالاست و باعث ایجاد حوادث ترافیکی می‌شود. ما در شهرداری پیشنهاد دادیم در میدان چراغ فرماندهی نصب کنید. برای اینکه اهمیت نصب چراغ فرماندهی راهنما را بهتر متوجه شوید، یادآوری می‌کنم که قبل از ساخت زیرگذر در میدان آزادی چراغ فرماندهی نصب شد؛ نتیجه این بود که 70 درصد از طول صف ترافیک از سمت خیابان اقبال کم شد. از لحاظ اصول مهندسی ترافیک، اگر بتوانیم با اقداماتی 30 درصد از ترافیک را کم کنیم، یعنی نتیجۀ خیلی خوب گرفته‌ایم چون مبنای محاسبات علم احتمالات است و خطاهایی دارد ولی در میدان آزادی با نصب چراغ راهنما 70 درصد طول صف کم شد و دستاوردی فوق‌العاده عالی بود آن هم با هزینۀ ۳۰ میلیون تومانی که می‌توانید با ۱۵۰ میلیارد هزینۀ زیرگذر آن را مقایسه کنید. اما این راه‌حل را کنار گذاشتند و زیرگذری ساختند که علاوه بر اینکه فایده‌ای نداشته، باعث بروز مشکلات دیگری هم شده است. راهکار میدان بیرم‌آباد هم فقط و فقط نصب چراغ فرماندهی راهنمایی است. اینجا یک میدان شهری است؛ می‌توان مساحت آن را مقداری کاهش داد و چراغ نصب کرد تا تردد در آن کنترل و با نظم در تردد، مشکل رفع شود.
*آقای مهندس، شهرداری می‌گوید که بسیاری از کارهایی که در حوزۀ ترافیک در شهر انجام می‌دهد براساس طرح جامع ترافیک بوده است. در این دوره، تصمیم گرفته‌اند تا طرح جدیدی تهیه شود. بماند که برخی از کارشناسان معتقد بودند طرح جامع ترافیک باید بازنگری شود نه که از نو نوشته شود. می‌خواهم بدانم از نظر شما، سهم طرح جامع ترافیک در اشتباهاتی که در شهر رخ داده چه‌قدر است؟
خیلی کم و شاید در حد 20 درصد! طرح جامع ترافیک کرمان اشتباهات خیلی زیادی داشت. در زمان تهیۀ این طرح، نظارت خوبی انجام نشد و این طرح براساس آمارهایی بعضا اشتباه تهیه شد و پیشنهاداتی داشت که برخی از آن، عجیب و غریب بود! در نتیجه، مدیران شهری 100 درصد براساس این طرح عمل نکرده‌اند. ضمن اینکه در همین طرح جامع که می‌گویم مشکل داشت، برای میدان آزادی زیرگذر درنظر نگرفته بودند، در باغ‌ملی پیشنهاد غیرهمسطح‌سازی داده شده بود اما در شرایطی خیلی خاص.
*شرایطی مثل اینکه خیابان شهاب تعریض شود.
بله. خیابان شهاب و شهید رجایی باید تعریض می‌شد. حالا روگذری ساخته شده که وقتی از آن پایین می‌آیید به سردر کتابخانۀ ملی می‌رسید! در این طرح فقط ترافیک از چهارراه باغ ملی به چهارراه‌های اطراف آن انتقال پیدا کرده است، کجای دنیا چنین طرح‌هایی اجرا می‌شود؟ طرح جامع ترافیک اشتباهات خیلی خیلی زیادی داشت و وقتی طرحی اشتباه است، نیاز به بازنگری ندارد بلکه باید طرح جدید نوشته می‌شد. شنیده‌ام که شهرداری تهیۀ طرح جدید را به دکتر صفارزاده که از اساتید بزرگ و توانمند در حوزۀ ترافیک ایران و مدیرگروه ترافیک و ترابری دانشگاه تربیت مدرس هستند و شرکت‌های مشاور قوی‌ای با ایشان کار می‌کنند؛ واگذار کرده است. اگر در کنار استفاده از چنین متخصصانی، شهرداری از توان علمی و تجربی کارشناسان بومی ترافیکی کرمان هم استفاده کند می‌تواند طرح جامع ترافیک خیلی خوبی تهیه کند.
*قبول دارید این دوره از شورا و شهرداری در برابر مسائل ترافیکی شهر دارند خیلی منفعلانه برخورد می‌کنند؟
این انفعال تنها در مسائل ترافیکی نیست. بلکه در همۀ امور شهر و شهرداری است و به جای پرداختن به مسائل اصلی شهر به مسائل مقطعی و فصلی متمرکز شده است. مثلا در قسمت ترافیکی شهرداری براساس گزارشاتی که منتشر کرده است بر مجوزدهی و راه‌اندازی موکب‌ها متمرکز شده‌اند و می‌گویند که امسال به حدود 240 موکب مجوز دادیم. می‌دانید این موکب‌ها چه مشکلات ترافیکی ایجاد می‌کنند؟ راه‌اندازی موکب اصول و قواعدی دارد که اگر به آن توجۀ کافی نشود، می‌تواند به معضل و حتی فاجعۀ ترافیکی تبدیل شود. راه‌اندازی موکب عملکرد نیست بلکه ترافیک کرمان را با این اقدام، بیشتر به هم می‌ریزند. بهتر این بود که به‌طور سنجیده و براساس اصول، به مثلا 10 موکب برای هیئات اصلی و قدیمی کرمان مجوزهایی داده شود نه در هر محلی، موکب راه‌اندازی کنند. از دیگر نشانه‌های انفعال شهرداری کرمان می‌توان به طرح پیاده‌راه‌سازی ارگ و خیابان تجلی اشاره کرد. مگر احداث یک پیاده‌راه چه‌قدر کار دارد که هنوز آن را تمام نکرده‌اند؟ یکی از اقدامات ترافیکی شهرداری در این دوره، شروع طرح میدان بیرم‌آباد بود که آن را نیمه‌کاره رها کردند. الان بخشی از محدودۀ دور میدان کاهش عرض پیدا کرده و جای دیگری عریض مانده و این میدان بسیار آشفته شده است. شهرداری کرمان یا کاری را انجام ندهد یا قبل از انجام آن، همۀ جوانب کار و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن را بسنجد. تجربۀ زیرگذر آزادی پیش‌روی همۀ ماست. جدا از تصمیم اشتباهی که از لحاظ ترافیکی گرفتند، با ساخت این زیرگذر چه تعداد واحد تجاری در این محدوده تعطیل شد؟ تا شعاع 500 متری این میدان، هرچه مغازه بود دچار مشکلات فراوانی شدند که هنوز برخی از این مشکلات وجود دارد، چون تبعات اقتصادی و اجتماعی طرح بررسی نشده بود. این درست نیست که بگوییم خودروها باید راحت تردد کنند؛ آن هم به هر قیمتی! الان شهرداری از مشکلات ساکنان منازل مسکونی پیرامون زیرگذر آزادی خبر دارد که چطور دارند تردد می‌کنند؟ به طور مثال حدفاصل کوچۀ شماره 12 تا 20 خیابان بیست و چهار آذر انتهای کوچه‌ها از سمت بهمنیار مسدود شده و برای مردم گرفتاری زیادی درست شده است. حالا اگر بخواهیم از دید پدافند غیرعامل به این پروژه‌ها بپردازیم که دیگر ابعاد مشکلات بسیار بزرگ‌تر از آنچه گفته شد خواهد بود که قابل ذکر نیست. شهرداری اما در برابر همۀ این مسائل و مشکلات موجود در شهر، نه تنها راهکاری ندارد بلکه منفعلانه عمل می‌کند./ الف
نظر خود را بنویسید