فردای کرمان ـ گروه اقتصاد: بیان تجربه‌های زیسته در میان اهل فرهنگ و سیاست امر نسبتا متداولی است و بیشتر اوقات رجال این دو حوزه به صورت خودجوش، خاطرات خود را می‌نویسند تا در یک زمان مناسب دست به انتشار آن بزنند. این تجربه‌ها خواه ناخواه بخشی از تاریخ تحول در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی ما به شمار می‌آیند و به جامعه کمک می‌کنند تا راه‌های رفته را تکرار نکند.
در میان فعالان حوزة اقتصاد اما خاطره‌نویسی کمتر رواج دارد، دستکم در کشور ما بسیاری، از بیان تجربیات و نظریات خود به صورت کتاب، سخنرانی یا مصاحبه چشم‌پوشی می‌کنند. این بی‌توجهی و غفلت به زیان جامعه است که به طور ناخواسته چاره‌ای جز تکرار اشتباهات پیشینیان را در خود نمی‌بیند.
خاطراتی هم که در سال‌های اخیر، شاهد انتشار آن‌ها بوده‌ایم، اغلب به صورت مصاحبه‌اند و از جنس پروژه‌های تاریخ شفاهی تولید و تدوین می‌شوند. گروهی هم با انگیزۀ نشر دانش و تجارب خود یا تسری سبک مدیریتی که منجر به موفقیت آنان شده است، تلاش می‌کنند به منظور درس‌آموزی دیگران، فرازهای مهم زندگی خود را به صورت خودمصاحبه یا تنظیم یادداشت‌های شخصی و اداری، این فرصت را برای مخاطبان خود فراهم آورند.
با این مقدمه، به معرفی کتاب تازه‌ای که اخیرا به لطف جناب حمید نیک‌نفس چهرۀ فعال فرهنگی، به دستمان رسیده، و بزعم ما از نوع دوم و کتاب خاطرات خودنوشت است می‌پردازیم. کتاب « ... و شروعی تازه»، تالیف دکتر علی‌اصغر پورمند را شرکت چاپ و نشر بازرگانی، پاییز امسال منتشر کرده و هم‌اکنون به پیشخوان کتابفروشی‌ها راه یافته است. این کتاب، هم‌اکنون در کتابفروشی ماهان به نشانی کرمان، بلوار پرستار، موجود است.
آقای پورمند، در کرمان چهرة شناخته شده‌ای است و بدون تردید بخش مهمی از اقتصاد استان را در قالب هلدینگ میدکو تحت مدیریت خود دارد، بنابراین آگاهی از خاطرات و نظرات او برای فعالان اقتصاد کشور، به ویژه استان کرمان، اهمیت دارد. او زمانی دانشجوی رشته معدن در دانشگاه باهنر بوده، پس از آن در نیمة دهة هشتاد مدیرعامل شرکت ملی مس بوده و حالا هم بیش از یک دهه است که با مدیریت هلدینگ میدکو سهم مهمی در سرمایه‌گذاری، اشتغال، صادرات و مدیریت معادن و صنایع استان کرمان را بر عهده دارد. فعالیت میدکو در کرمان، سیرجان، زرند، بردسیر، شهربابک و ... در حوزة فولاد و مس بسیار گسترده است و به نظر می‌رسد حوزة نفوذ آن در برخی نقاط دیگر استان کماکان در حال افزایش است.
به گزارش فردای‌کرمان، آشنایی ما با این فعال اقتصادی زمانی بیشتر شد که ایشان در سال ۹۷ از سوی دانشگاه شهید باهنر در مجموعة جوایز افضلی‌پور به عنوان کارآفرین برتر معرفی شد و در همین راستا، با او یک مصاحبة مفصلی انجام دادیم که همان موقع در استقامت منتشر کردیم و بازخورد بسیار خوبی هم داشت.
فعالیت اقتصادی را از کودکی شروع کردم
در این گفت‌وگو او توضیح داد که فعالیت اقتصادی را از دورۀ کودکی و صفر شروع کرده و هیچ حامی هم نداشته است: «از ۹ سالگی و زمانی که دانش‌آموز کلاس سوم بودم کار کردن را شروع کردم... برای این‌که کار کنم پرس و جو کردم، در آن مقطع زمانی در تهران بامیه بود. برای خرید بامیه از عمده فروش باید ساعت پنج صبح در صف می‌ایستادم. یک ظرف بامیه را یک تومان می‌خریدم و می‌فروختم. روز اولی که رفتم بعد از گذشت ۳ ساعت بامیه‌ها را دو تومان فروختم که این خیلی خوب بود، و همین را ادامه دادم... ( من به طور کلی از همان کودکی ) یک علاقة درونی و ذاتی نسبت به کسب و کار داشتم... از طرف خانوادۀ مادری، پدر بزرگ من کاسب بود. در طول تابستان معمولا یک ماه به ساری می‌رفتیم، و من همان مدت کوتاه را به مغازة ایشان می‌رفتم و کار می‌کردم. مغاة پدر بزرگم برنج‌فروشی بود، گندم و جو هم خرید و فروش می‌شد. در آن‌جا یاد گرفتم که در کسب و کار هم خرید هست و هم فروش؛ نکتة دیگر کاربرد دخل را فهمیدم. دخل، کشویی بود که بعد از هر فروشی، پول را داخل آن می‌ریختند و جالب است اگر کالایی می‌خریدند باز هم از همان دخل بر می‌داشتند. پدر بزرگم شب که می‌خواست به خانه برود، دخل را حساب و کتاب می‌کرد و ترازش را همان آخر شب می‌گرفت ... در واقع بخشی از کسب و کار را (این‌طور) در دوران کودکی یاد گرفتم. در تهران در ایام تابستان در جاهای مختلف کار می‌کردم، و هرچه بزرگ‌تر می‌شدم سراغ کارهای بهتری می‌رفتم...».
حوادثی که با تلاش زیاد پشت سر گذاردم
این اشارات کوتاه که در این کتاب به تفصیل آمده، در واقع خلاصة زندگی مردی است که با کار زیاد به مدارج بالا رسیده و حالا مدعی است: «در حال اتمام فاز(منحنی) اول میدکو با حدود ۴۰ پروژوه هستیم و از دو سال قبل وارد مرحلة منحنی دوم شده‌ایم؛ در برنامة استراتژیک توسعه میدکو، هدف‌گذاری شده است که ظرف ده سال به تولید ۱۰ میلیون تن فولاد (به طور کامل از معدن تا محصول نهایی) و ۳۰۰ هزار تن کاتد مس برسیم (ص ۳۵۳).
این کتاب مجموعا دوازده فصل دارد. فصل اول و دوم و سوم کتاب شرح شکل‌گیری شخصیت این کارآفرین؛ از خانواده تا کار کردن و درس و مشق مدرسه و حوادثی است که از سر گذرانده است.
فصل چهارم به آغاز دورة دانشجویی در مدرسه عالی معدن شاهرود اختصاص دارد که با مبارزه علیه رژیم شاه، زندان رفتن، اخراج از دانشگاه و نهایتا پیروزی انقلاب و بازگشت پیروزمندانه به این مدرسه عالی ادامه می‌یابد. او در ادامه بار دیگر همراه با کار و مسئولیت‌هایی که برای گذران زندگی‌اش دارد، در مقاطع تحصیلی دیگر به درس خواندن ادامه می‌دهد و تا درجة دکتری و فوق دکتری پیش می‌رود.
فصل پنجم و ششم، به شروع کار در آموزش و پرورش، ازدواج و جبهه رفتن و ورود به صنعت و تجارت که هرکدام با فراز و فرودهایی همراه است اختصاص دارد، تا این‌که بالاخره به‌طور نسبی به یک وضعیت با ثبات کاری می‌رسد و مسیری نو در زندگی او که از حضور در نهاد ریاست جمهوری آغاز می‌شود، منجر می‌گردد و در ادامه به وزارت معادن و فلزات می‌رسد.
کسانی علاقه‌مند به پیگیری یافته‌ها، تجربیات و چالش‌های بخش صنعت و معدن کشور هستند از این‌جا به بعد می‌توانند، همراه با مطالعة زندگی حرفه‌ای آقای پورمند، به نوعی فراز و فرودهای تاریخ سه دهۀ اخیر را در حوزه‌های اقتصادی دنبال کنند.
فصل هفتم و هشتم و نهم، مخاطب این کتاب اگرچه همراه با مرور این زندگی، با چالش‌ها و رویدادهای حوزة فولاد و مس کشور در بالاترین سطوح آن آشنا می‌شود. اما شاه بیت این خاطرات، در همان نکته‌ای نهفته است که به عنوان کتاب مربوط می‌شود. یعنی زمانی که پورمند خود را از کار دولتی بازنشسته می‌کند و عزم آن را دارد که در بخش خصوصی توان آزمایی کند؛ که این می‌شود یک شروع تازه ... برای او، و بازگشت مجدد او به فولاد و کرمان.
او در مقدمة خاطرات خود می‌نویسد: «علت این‌که نام کتاب را « و شروعی تازه» گذاشتم، این بود که در مقاطع مختلفی از دوران کاری و مخصوصا پس از کناره‌گیری از مسئولیت‌های(نسبتا دست و پا گیر) دولتی، با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی مواجه شده‌ام که لطف خداوند متعال و استفاده از تجارب ذیقیمت قبلی، کمک نموده تا مسیری جدید را شروع کنم». و این همان مسیری است که این کارآفرین در طول حدود پانزده سال گذشته از فعال‌سازی شرکت فنی و مهندسی «درکاوش» آغاز کرد و در ادامه سرانجام به تاسیس هلدینگ میدکو ختم شد.
میدکو شروعی تازه برای دوران حرفه‌ایم بود
پورمند در این باره توضیح می‌دهد: «مهمترین بخش کتاب مربوط به تشکیل شرکت میدکو می‌باشد و تلاش خواهم کرد این اتفاق بسیار مهم و نحوة شکل‌گیری این شرکت را با جزییات بیش‌تری بنویسم. البته میدکو شروعی تازه برای دوران حرفه‌ای من بود و ابعاد و زوایای آن بسیار زیاد، پیچیده و چند وجهی می‌باشد».
از خاطرات پورمند بر می‌آید که نقطة آغاز فعالیت در میدکو را باید روزی در تابستان سال ۸۷ بدانیم. در آن روز مهندس مسعود آبکاء به دفتر شرکت «در کاوش» که مدیرعامل آن مهندس پورمند بوده تلفن می‌زند، و به او می‌گوید که حامل پیامی از سوی دکتر قاسمی مدیرعامل بانک پاسارگاد برای فعال‌سازی هلدینگ خاورمیانه است. فصل یازدهم و دوازدهم کتاب که شاید مهمترین بخش این کتاب باشد تماما شرح تاسیس، برنامه‌ریزی و گسترش واحدهای مختلف این مجموعه در استان کرمان و برخی نقاط دیگر است. کسانی که در کرمان به کار صنعت و معدن مشغول‌اند، به دانستن تجربه‌ها و اطلاعات این دو فصل نیاز بیش‌تری دارند.
گو این‌که صحبت دربارۀ میدکو در این دو فصل خیلی خلاصه آمده و انتظار می‌رود در ویرایش‌های بعدی این کتاب شرح مبسوطی از این رویداد و به ویژه چالش‌هایی که با آن مواجه بوده، آورده شود، اما همین مقدار اطلاعات هم که در این دو فصل آمده، غنیمتی است. بسیاری از اشخاص موثر و پروژوه‌های مهم میدکو در این مختصر، معرفی شده‌اند، که بر اثر همین آشنایی اندک هم می‌توانیم به اهمیت کاری در این هلدینگ انجام شده است پی برد.
از اهمیت میدکو که گفته شد، بد نیست این هم از قول مهندس پورمند در سخن پایانی این کتاب اضافه شود: «میدکو در حال حاضر از نظر ارزش بازار بورس، در رتبه سوم قرار دارد. راه‌اندازی حدود ۴۰ معدن و کارخانه، اشتغال ۱۲ هزار نفر پرسنل به صورت مستقیم و ۱۲۰ هزار نفر به صورت غیرمستقیم، تعداد یک و نیم میلیون نفر سهامدار( به صورت مستقیم و غیرمستقیم)، بدون شک مشیت، اراده، تقدیر و قضاء خداوند متعال بوده است»(ص ۴۵۴). / الف
نظر خود را بنویسید