فردای‌کرمان - اسما پورزنگی‌آبادی: از آن زمان که تصمیم به ساخت بهارستان هنرمندان کرمان گرفته شد حدود 24 سال می‌گذرد؛ مقبره‌ای در قبرستانِ موسوم به «سید حسین» در دامنۀ کوه‌های شرق و در حاشیۀ جنگل قائم که قرار بود با اجرای طرحی شبیه حافظیۀ شیراز به مکانی برای دفن هنرمندان برجسته و مشاهیر کرمان تبدیل شود.
چند سال پس از طرح این ایده، در زمان استانداری دهمرده و شهرداری ابوالقاسم سیف‌اللهی پروژه رسما کلنگ‌زنی شد اما طرحی که قرار بود برای آن اجرا شود هنوز نیمه‌تمام مانده است!
در طول این همه سال استانداران و شهرداران متعدد وعدۀ حمایت و تکمیل پروژۀ بهارستان هنرمندان را داده‌اند اما همه از مسئولیتی که داشتند رفته‌اند و همچنان مقبره‌ای در شان هنرمندانِ درگذشتۀ کرمان ساخته نشده است. هم‌اکنون برخی از هنرمندان صاحب‌نام از جمله ارفع کرمانی، مهدی قهاری، محمدعلی مسعودی، هژبرابراهیمی و ... در این قبرستان دفن شده‌اند ولی به گفتۀ سیدمحمدعلی گلابزاده ـ رئیس مرکز کرمان‌شناسی و مدیرعامل بهارستان هنرمندان، این مکان وضعیت اسفناکی دارد.
گلابزاده که از ابتدای طرح ایدۀ ساخت بهارستان هنرمندان در جریان و پیگیر موضوع بوده اکنون از شهردار جدید کرمان می‌خواهد که آستین همت بالا بزند و این پروژۀ نیمه‌تمام را به سرانجام برساند.
او می‌گوید: «بنده منتظرم ببینم کدام شهردار کرمان مُهر افتخار بر پیشانی خود می‌زند و این طرح را به اتمام می‌رساند؟ امیدوارم آقای تویسرکانی که فرزند سرزمین کهن کرمان هستند این همت را به خرج بدهند و هنرمندان کرمانی را شاد کنند و یکی از گام‌هایی که برمی‌دارند اتمام طرح مربوط به بهارستان هنرمندان باشد».
گلابزاده می‌افزاید: «با آقای دکتر فداکار استاندار محترم هم یکی، دو بار در این‌باره صحبت کرده‌ام. ایشان بسیار علاقه‌مندند این کار به سامان برسد. فقط همتی نیاز است تا اعتباری اختصاص یابد و طرح به‌طور کامل اجرا شود».
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، ماجرای ساخت مقبره‌ای برای مشاهیر و مفاخر کرمان به تابستان سال 1378 خورشیدی برمی‌گردد. آن‌طور که محمدعلی فردوسی روزنامه‌نگار پیشکسوت و یکی از افرادی که از ابتدا در جریان ساخت بهارستان هنرمندان بوده پیش از این نقل کرده ماجرا از آنجا شروع می‌شود که شهرداری در آن زمان قبرستان سیدحسین را تخریب و تسطیح می‌کند. پس از آن، اداره ارشاد از بیم اینکه مبادا قبور بزرگانی از جمله مرحوم فواد، میرزا مقصود، مشاق، تجربه‌کار، میرحسینی و… از بین برود، از شهردار وقت می‌خواهد به این قبرستان سر و سامان دهد. این تقاضا به شورای شهر وقت که محمد سام رئیس آن بوده ارسال شده و در دبیرخانه شورا با شمارۀ ۱۳۲۴ به ثبت می‌رسد.
از آن موقع تا الان پیگیری‌ها برای اجرای کامل طرح بهارستان هنرمندان ادامه داشته است.
گلابزاده دوم بهمن‌ماه در گفت‌وگو با خبرنگار استقامت اظهار می‌کند: «از آن روزی که ما به همراه جمعی از شخصیت‌های فرهنگی کرمان در منزل زنده‌یاد محمدی از چهره‌های فرهنگی شهر جمع شدیم که مکانی را به‌عنوان بهارستان هنرمندان سروسامان بدهیم 24 سال می‌گذرد. برخی از دوستانی که در آن جلسه بودند از جمله دکتر خرّمی، مرحوم مهندس سربیشه‌ای و مرحوم استاد طیب و مرحوم بهرامی از دنیا رفته‌اند و چند نفری از جمله مهندس علی مظهری و آقای رشیدپور هستند».
وی یادآور می‌شود: «فکر ساخت بهارستان هنرمندان هم از اینجا پیدا شد که یک روز به اتفاق زنده‌یاد محمودی استاندار پیشین کرمان به دیدار زنده‌یاد سیدمحمود توحیدی (ارفع کرمانی) رفتیم. آخرین روزهای زندگی ایشان بود که وصیت کرد دلم می‌خواهد در بهارستان هنرمندان دفن شوم؛ چون حال و هوایی در آنجا احساس می‌کنم که هیچ‌جای دیگر حس نکرده‌ام و بسیار علاقمندم که این اتفاق بیفتد».
گلابزاده با بیان اینکه پس از نهایی شدن تصمیم طرحی تهیه و نقشه‌ای را آقای دکتر معین‌زاده آماده کردند، می‌افزاید: «کار ساخت بهارستان شروع شد. استانداری و شهرداری مبالغی را کمک کردند. کسان دیگری هم همت و مساعدت کردند. حتی ما اوراقی را چاپ کردیم و از مردم پول برای ساخت این مکان گرفتیم و هنوز از آن پول 28 میلیون تومان در یک حساب موجود است».
وی ادامه می‌دهد: «استانداران متعددی آمدند و رفتند تا این که در زمان آقای دکتر دهمرده اجرای طرح بهارستان هنرمندان در مراسمی رسمی با حضور تعداد زیادی از شخصیت‌های فرهنگی که شرح مفصل آن را در کتاب «گنج سی ساله» آورده‌ام کلنگ‌زنی شد. آن زمان به اتفاق آقای محمدی معاون فعلی اداره ارشاد استان دستورالعملی نیز تهیه کردیم که چه کسانی در این مکان دفن شوند».
مدیرعامل بهارستان هنرمندان کرمان می‌گوید: «یادم هست اوایل، جلسه‌ای در شورای شهر داشتیم که دکتر زاهدی نمایندۀ فعلی کرمان در مجلس که آن زمان عضو شورا بود می‌گفت چنان ارزشی برای این مکان باید قائل شد که اگر ورزشکاری قرار بود در بهارستان دفن شود باید مدال جهانی داشته باشد».
وی با اشاره به پیگیری‌های فراوانی که برای اجرای کامل این طرح انجام شده اظهار می‌کند: «شهرداران و استانداران متعدد آمدند و رفتند ولی این طرح تکمیل نشد. در زمانی که آقای مهندس عالم‌زاده شهردار بودند طرح بهارستان بازنگری شد».
وی می‌افزاید: «در زمان استانداری دکتر فدائی هم به ایشان گفتم که هنرمندان شهر در زمان حیات هیچ بهره‌ای نبردند لااقل کاری کنید بعد از مرگ جایی داشته باشند که وقتی خانواده‌هایشان می‌آیند خیلی غم‌زده و افسرده نشوند. ایشان به همراه دکتر موسوی معاون عمرانی از این مجموعه بازدید کردند و وعده‌هایی دربارۀ آن داده شد».
مدیرعامل بهارستان هنرمندان کرمان ادامه می‌دهد: «در زمان شهرداری دکتر شعرباف‌‌تبریزی هم چندین جلسه در این خصوص برگزار شد و ما هم شرکت کردیم و دربارۀ اهمیت و ضرورت اتمام این پروژه مسائلی را مطرح کردیم. نهایت کار به اینجا رسید که مسیری که به بهارستان هنرمندان منتهی می‌شود را سنگ‌چین کردند. در حالی که در طرح اولیه قرار بود در بهارستان هنرمندان سالنی روباز داشته باشیم و پلکان آن هم احداث شده است. آقای جهانگرد آبنمایی هم برای این مجموعه طراحی کرده بودند که میلگردهای آن نیز نصب شد ولی آن را کندند و برده‌اند».
گلابزاده می‌گوید: «از آن طرح‌هایی که مدنظر بود هیچ‌یک به سرانجام نرسید و منتظرم ببینم کدام شهردار کرمان مُهر افتخار بر پیشانی خود می‌زند و این طرح را به اتمام می‌رساند».
وی با ابراز امیدواری از اینکه شهردار جدید کرمان (محسن تویسرکانی) این طرح را به اتمام برساند و با یادآوری اینکه دکتر فداکار استاندار فعلی کرمان پیش از این برای حمایت از این پروژه ابراز علاقه‌مندی کرده است، ادامه می‌دهد: «بهارستان هنرمندان 24 سال را به این صورت طی کرده و اگر همین‌طور پیش برویم 24 سال دیگر نه، 240 سال دیگر همین وضعیت را خواهد داشت اما ما باید به این موضوع فکر کنیم که در زمان حیات هنرمندان هیچ کمک و مساعدتی به آن‌ها نکرده‌ایم و اگر هم چیزی انجام شده در حد شان یک هنرمند نبوده است حالا می‌توان بعد از مرگ‌شان لااقل جایی درست کرد که نشان‌دهندۀ قدرشناسی از آن‌ها و هنرشان باشد».
گلابزاده بیان می‌کند: «از یاد نبریم شهر کرمان پیشینۀ هنری درخشانی دارد و از هزاران سال قبل تاکنون در همۀ زمینه‌های هنری از جمله قالی‌بافی و گلیم‌بافی و قلم‌زنی و ... پیشگام بوده است حالا جایی نداشته باشیم که هنرمندان آبرومندانه در آن مکان دفن شوند یا آن‌ها که دفن شده‌اند بر فضای اطراف‌شان این‌قدر وضعیت اسفناکی حاکم باشد بسیار جای تاسف دارد».
وی در پاسخ به این پرسش فردای‌کرمان که دلیل اصلی عدم تکمیل این پروژه نبود اعتبار است یا اساسا اراده‌ای برای اجرای طرح آن نیست؟ می‌گوید: «آخرین پاسخی که به پیگیری‌های بنده دادند این بوده که گفتند که طرحی کلی برای مجموعۀ مسجد صاحب‌الزمان و مجموعۀ موجود تهیه می‌کنیم. به خصوص پس از تدفین سردار سلیمانی هر روز طرح جدیدی مطرح می‌شود».
وی می‌افزاید: «این طرح‌ها می‌تواند مسیر خود را طی کند. بهارستان هنرمندان که فضای خیلی بزرگی هم نیست طرحی دارد. خواستۀ ما این است که همین طرح تکمیل شود».
گلابزاده ادامه می‌دهد: «طرح‌هایی هم وجود دارد که مکان فعلی مقداری وسعت بگیرد. دلمان می‌خواهد سرهنگ سخایی که به آن وضعیت اسفناک به قتل رسید را به اینجا بیاوریم. در بهارستان فعلی مقبرۀ فوادکرمانی و شخصیت‌های دیگر را هم داریم و باید فضای فعلی هرچه زودتر از حالت دل‌افسردگی کنونی خارج شود و توسعه یابد».
وی اضافه می‌کند: «نمی‌خواهم بگویم کسانی که طرح بهارستان را اجرا نکردند بی‌اراده بودند ولی اگر همت بیش‌تری به خرج می‌دادند بعد از 24 سال هنوز در قدم‌های اول نبودیم».
*منتشرشده در هفته‌نامه استقامت / شماره 838
نظر خود را بنویسید