فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: چند روز از هفتۀ پایانی شهریورماه را میهمان شهرداری و مردم باصفای شهر ساحلی تنکابن در استان مازندران بودم. بهانه، 90 سالگی ساختمان شهرداری تنکابن بود. شهرداری برای اینکه این منطقه و ظرفیت‌های گردشگری آن را بهتر معرفی کند در طراحی و اجرای رویداد 90 سالگی این بنا سنگ‌تمام گذاشت. 30 برنامه در این رویداد اجرا شد. در بسیاری از برنامه‌هایی که در این سو و آن سوی شهر برگزار می‌شد، محمدابراهیم لاریجانی ـ شهردار فرهنگ‌دوست تنکابن را می‌دیدم. شخصا و بدون فیلم‌بردار و عکس‌بردار در برنامه‌ها حضور می‌یافت و هرجا هم که مردم سراغش می‌آمدند صمیمانه با آن‌ها گپ‌وگفت می‌کرد. متوجه شدم در برنامه‌ریزی هر بخش از این رویداد از افراد متخصص همان حوزه کمک گرفته است. همین بود که ما در یک سفر کوتاه سه روزه توانستیم انبوهی اطلاعات و تجربۀ ناب کسب کنیم؛ راهنمایان گردشگری تنکابن تعیین کرده بودند خبرنگاران غیربومی چگونه این سفر را سپری کنند.
به شهردار تنکابن گفتم که بسیاری از شهرداریها ازجمله کرمان گردشگری را جدی نمی‌گیرند و هر موقع گلایه می‌کنیم می‌گویند وظیفۀ ما نیست. شما چرا و چطور این‌قدر گردشگری را جدی گرفته‌اید؟ توضیحاتی داد و در بخشی از اظهاراتش گفت که «تجربه‌ام می‌گوید اگر شهرداریها به موضوع گردشگری و صنایع‌دستی و میراث‌فرهنگی بپردازند در درازمدت می‌توانند به درآمد پایدار برسند».
شهرداری تنکابن برنامه‌های جدی‌ای در حوزۀ گردشگری دارد؛ از سال 1400 تاکنون پیاده‌راه ساحلی کریم‌آباد را ساخته است. شب که به آنجا رفتیم جمعیت موج می‌زد. بیشتر هم شهروندان تنکابنی بودند. در جریان همین رویداد، پل طبیعت بر روی رودخانۀ چشمه‌کیله که از وسط شهر عبور می‌کند را کلنگ‌زنی کردند. قصد دارند هفتۀ فرهنگی تنکابن را در شهرهای دیگر کشور برگزار کنند. رویداد 90 سالگی هم از این پس قرار است با عنوان هفتۀ تنکابن هرساله برگزار شود.
شهردار تنکابن در جمع خبرنگاران در کافه کارگاه در ساحل دریای خزر دربارۀ این رویکرد شهرداری در پاسخ به فردای‌کرمان گفت: «شهرداریها هیچ وظیفۀ مشخصی در حوزۀ گردشگری ندارند و وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری متولی اصلی است. اما شهرداریها امکانات خوبی دارند و دست‌شان برای انجام کار بازتر است. من معتقدم شهرداریها می‌توانند بازوان پرتوانی برای گردشگری و میراث‌فرهنگی و صنایع‌دستی باشند».
لاریجانی افزود: «برخی شهرداران مثل خود من که کارمند وزارت میراث‌فرهنگی هستم یا شهردارانی که به حوزه‌های فرهنگی علاقه دارند ممکن است خودجوش در این زمینه برنامه‌ریزی کنند. بسیاری از شهرداریها اما آن‌قدر گرفتاری و مسئله و مشکل و چالش شهری دارند و آن‌قدر پول در آوردن سخت است که معمولا وظیفۀ ادارات دیگر را گردن نمی‌گیرند و می‌گویند چرا ما باید ساختمان مرمت کنم؟ چرا باید رویداد برگزار کنیم؟ چرا باید به توسعۀ گردشگری کمک کنیم؟ این‌ها وظایف ادارات دیگر است».
وی ادامه داد: «ما اما در تنکابن به دلیل گرایشی که خودم دارم می‌خواهیم به توسعۀ گردشگری کمک کنیم. اداره میراث‌فرهنگی هم با ما همکاری دارد».
وی سپس تصریح کرد: «تجربه‌ام می‌گوید اگر شهرداریها به موضوع گردشگری و صنایع‌دستی و میراث فرهنگی بپردازند در درازمدت می‌توانند به درآمد پایدار برسند».
وی با بیان اینکه درآمد پایدار حاصل نمی‌شود مگر اینکه به کارها ارزش‌افزوده بدهیم و یکی از این ارزش افزوده‌ها گردشگری است، توضیح داد: «مثلا شهرداری یک پارک طراحی و احداث می‌کند. هم می‌تواند فقط نگهداری این پارک و جمع کردن زباله و هرس کردن درختان آن را دنبال کند و هم می‌تواند در کنار این اقدامات، کارکرد گردشگری نیز در پارک تعریف کند تا درآمدزا باشد».
لاریجانی افزود: «سال‌های سال در شهرها پارک ساختیم. پارک‌هایی که هزینۀ زیادی برای شهرداریها دارد. ما الان داریم در پارک‌های شهر تنکابن میدان‌گاهی درست می‌کنیم تا در آن برنامه‌های فرهنگی و هنری مثل تئاتر برگزار شود. طوری برنامه‌ریزی کردیم که در این پارک‌ها کافه و غرفه‌های صنایع‌دستی شکل بگیرد. برای اینکه جا بیفتد مدتی این فضاها را رایگان در اختیار بهره‌برداران می‌گذاریم ولی در آینده، این فضاها به فعالان فرهنگی و صنایع‌دستی اجاره داده می‌شود».
وی با اشاره به کلنگ‌زنی پل طبیعت بر روی رودخانۀ چشمه‌کیله شهر تنکابن که با حضور وزیر میراث‌فرهنگی و در جریان رویداد 90 سالگی اتفاق افتاد، گفت: «دو فضای تجاری روی این پل ایجاد می‌شود. درآمد آن، حداقل هزینه‌های نگهداری پارک‌هایی که داریم را تامین کند».
لاریجانی تاکید کرد: «نگاه گردشگری دادن به فعالیت‌های خدمات شهری می‌تواند رویکرد را از مدیریت هزینه به مدیریت درآمد تبدیل کند».
وی سپس بیان کرد: «یک زمانی در حوزۀ گردشگری طرح شهر گردشگر را ارائه کردیم. هدف این بود که شهرها همزمان که برای بهره‌برداری شهروندان ساخته می‌شوند برای استفادۀ گردشگران هم ساخته شوند. مثلا بیمارستان که می‌سازیم، نیم‌نگاهی هم به گردشگری سلامت و حضور بیماران از کشورهای دیگر در این بیمارستان داشته باشیم یا پارک که می‌سازیم طوری باشد گردشگر هم استفاده کند. رویداد برگزار می‌کنیم برای گردشگران هم برنامه‌ریزی کنیم».
شهردار تنکابن تاکید کرد: «هر کاری که انجام می‌دهیم باید این را هم در نظر داشته باشیم که گردشگر و مسافر جذب کند. از کنار آن فعالان گردشگران و جامعۀ محلی می‌توانند کسب درآمد کنند و این یک بازی برد ـ برد برای کل شهر است».
وی در پاسخ به این پرسش فردای‌کرمان که چه پیشنهادی به شهرداران دیگر کشور در خصوص ورود به گردشگری دارید؟ گفت: «صحبت من با سایر شهرداریها این است که اگر نگاه گردشگری را به کارها اضافه کنند ضرر نمی‌کنند و قطعا اقدامات آن‌ها منتج به کسب درآمد خواهد شد».
لاریجانی اظهار کرد: «ما دو سال است که رویکرد توسعۀ گردشگری را شروع کردیم. نظر نهایی دربارۀ نتایج اقدامات را مردم باید بدهند اما خود ما بعد از همین دو، سه سال و خیلی زود بازدهی کارها را دیدیم و شاهد حضور گردشگران در شهر هستیم. نوروز امسال از 31 استان پلاک خودرو داشتیم و در مجموع 120 درصد نسبت به سال قبل رشد گردشگری داشتیم. در بازارهای شهر از جمله بازار ماهی‌فروشان، ضریب اشغال هتل‌ها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی هم تاثیرات آن را دیدیم».
شهردار تنکابن در پاسخ به فردای‌کرمان دربارۀ اینکه آیا این رویکرد قائم به شخص شماست؟ چه می‌کنید تا همچنان ادامه داشته باشد؟ در بخشی از اظهاراتش بیان کرد: «برای اقدامات فرهنگی، هنری، گردشگری و ورزشی با کمک شورای شهر در بودجه ردیف اعتباری تعریف کرده‌ایم و این باعث شده که فعالیت‌ها قائم به شخص نشود چرا که ردیف فرهنگی در اعتبارات شهرداری تنکابن پایدار شده است. ولی به هر حال ممکن است یک شهردار هم بیاید و این بودجه را کاهش دهد».
وی با بیان اینکه 60 درصد اعتبارات شهرداری عمرانی و 40 درصد جاری است، افزود: «کل بودجۀ امسال ما 700 میلیارد تومان است که حدود 20 میلیارد تومان آن را برای برنامه‌ها و اقدامات فرهنگی و ورزشی و گردشگری گذاشتیم. به این اعتبار، اسپانسرها و حامیان مالی و فعالیت‌های بخش خصوصی و سایر نهادها اضافه می‌شود».
لاریجانی ادامه داد: «همین کاری که شما خبرنگاران در جریان سفر به تنکابن دارید انجام می‌دهید اگر قرار بود هزینه کنیم و این حجم اطلاعات را در فضای رسانه‌ای سایر استان‌ها نشر دهیم بسیار هزینه‌بر بود اما شما خبرنگاران دعوت ما را پذیرفتید و هر مطلبی که منتشر می‌کنید برای ما فایده دارد».
وی بیان کرد: «در تنکابن آب و هوا و دریا و غذا و جنگل و فرهنگ میهمان‌نوازی و میهمان‌پذیری مهیاست. با اندکی کار فرهنگی و تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی می‌توانیم تحریک ایجاد و مقصد را فعال کنیم».
وی اظهار کرد: «تنکابن آمادگی دارد و گردشگران هم منتظر معرفی مقاصد جدید هستند. داریم تلاش می‌کنیم این منطقه به‌عنوان یک مقصد جدید در غرب مازندران نقش ایفا کند».
شهردار تنکابن ادامه داد: «البته انتقاداتی هم وجود دارد؛ مثل اینکه گردشگر ترافیک می‌آورد، زباله می‌آورد، گرانی برای مقصد می‌آورد و مواردی از این دست. ولی هرطور محاسبه کنید منافع صنعت گردشگری بیشتر از ضررهای آن است».
وی بیان کرد: «می‌دانیم گردشگری یک‌جاهایی ضررهایی دارد اما باید مدیریت کنیم و ضررها را کاهش دهیم و فراموش نکنیم منافع آن بسیار زیاد است. وقتی منافع و مضرات را کنار هم می‌گذاریم می‌بینیم گردشگری اشتغال‌زاست، جامعۀ محلی را پویا می‌کند، تبادل فرهنگی دارد و با رونق آن بانوان کارآفرین می‌توانند به درآمد برسند».
لاریجانی گفت: «ما در تنکابن نه کارخانه داریم و نه معدن‌داری مثل آنچه در کرمان هست. خودروسازی هم نداریم. یک طبیعت داریم و یک جنگل و مردمانی خوب و غذاهای متنوع و آب و هوای مناسب. باید با استفاده از این داشته‌ها، گردشگری را به صنعت استان تبدیل کنیم».
او با بیان اینکه صنعت استان ما کشاورزی و گردشگری است، افزود: «کشاورزی به دلیل مشکلاتی مثل منابع آب و واردات بی‌رویۀ برنج به کشور مقداری با چالش مواجه است. گردشگری می‌تواند هم صنعت اول منطقۀ ما بشود و هم کشاورزی را فعال کند؛ به هر حال گردشگری کشاورزی و گردشگری عشایری و روستایی را داریم که وقتی فعال شود کشاورزی را هم می‌تواند حفظ کند». / الف
نظر خود را بنویسید