فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: مخالفت‌ها با طرح شهرداری در خصوص خانۀ شرکت‌فرش در مجاورت کاروانسرای وکیل شهر کرمان ادامه دارد.
سخنگوی آتش‌نشانی روز گذشته به فردای‌کرمان گفت که قصد دارند در این بنای تاریخی موزۀ آتش‌نشانی و در کنار آن، ایستگاه موقت آتش‌نشانی بازار را دایر کنند. البته این را هم گفت که کاری به عمارت اصلی آن ندارند و این یعنی در حیاط این خانۀ تاریخی قصد ساخت‌وساز دارند. به نظر می‌رسد همان طرحی که در ایام نوروز در حال اجرا بود و با مخالفت دوستداران میراث‌فرهنگی متوقف شد این بار قرار است با چهرۀ دیگری که ترکیب موزه و ایستگاه آتش‌نشانی است اجرا شود.
حمید روحی ـ کارشناس باسابقۀ میراث‌فرهنگی و معاون پیشین میراث‌فرهنگی استان کرمان اما به فردای‌کرمان می‌گوید: «موزه عملکرد و کاربری و یکسری ارباب‌رجوع دارد و باید فضایی آرام برای بازدیدکنندگان داشته باشد. ایستگاه آتش‌نشانی اما یک پایگاه امدادی است و هر لحظه ممکن است رفت‌وآمدهایی به‌دلیل وقوع حوادث در آن وجود داشته باشد. بنابراین، عملکرد این دو کاربری با هم سازگار نیست».
وی با طرح این پرسش که چطور می‌خواهند این دو کاربری را در یک فضا قرار دهند؟ می‌افزاید: «اگر قصد راه‌اندازی موزه جدی باشد، باید طرح محتوایی برای آن تهیه و از سوی میراث‌فرهنگی تایید شود تا از حمایت‌ها و پوشش قانونی سازمان برخوردار باشد. شک دارم طرح محتوایی این موزه در سازمان تایید شود و همزمان با راه‌اندازی ایستگاه آتش‌نشانی حتی موقت هم موافقت شود».
وی دربارۀ این موضوع که شهرداری قصد دارد در حیاط این خانۀ تاریخی ساخت‌وساز انجام دهد، اظهار می‌کند: «اگر بخواهند مداخله در عرصۀ اثر انجام دهند هویت آن از دست می‌رود».
روحی توضیح می‌دهد: «جموعه‌ای از عناصر یک معماری و هویت تاریخی را تشکیل می‌دهند. اینکه در حیاط خانه ساخت‌وساز انجام دهند مثل این می‌ماند که دست و پای یک انسان را قطع کنیم و جای آن چیز دیگری بگذاریم. مشخص است که این موجود جدید، دیگر انسان نیست. معماری هم همین‌گونه است. از جدارۀ بیرونی و سردر و ورودی و دالان تا رواق و ایوان و پنج‌دری و ... همه را با هم معماری سنتی می‌دانیم و در هرکدام دخل و تصرفی صورت گیرد معماری و هویت آن اثر خدشه‌دار می‌شود».
وی تاکید می‌کند: «طاقچه‌ها، رف‌ها، ارسی‌ها، هشتی‌ها، حوض‌ها و باغچه‌ها در کنار ساختار کلی معماری تنها شماری از عناصر کالبدی طراحی معماری ایرانی هستند. روش معماران گذشته در به‌کارگیری این عناصر در راستای آن بوده تا از جذابیت فرم کاسته و به غنای فضا افزوده شود. بنابراین، حذف هر بخش از این عناصر کالبدی، کلیدی و مهم باعث خدشه‌دار شدن اصالت بنا و از بین رفتن هویت اثر و عملکرد اصلی آن خواهد شد».
معاون پیشین میراث‌فرهنگی استان کرمان ادامه می‌دهد: «بنابراین، حیاط بخشی از معماری این بناست و اگر در آن ساخت‌وساز انجام شود کل هویت اثر مخدوش می‌شود».
وی اضافه می‌کند: «البته متاسفانه به دلیل نظارت ضعیفی که وجود دارد، در برخی دیگر از بناهای تاریخی از جمله عمارت موسی‌خانی شهربابک برخلاف ضوابط میراث‌فرهنگی ساخت‌وساز انجام داده‌اند. در این بنا، چند اتاق برای فروشگاه صنایع‌دستی و پذیرایی ایجاد شده است. این کار اما درست نیست».
وی با اعلام مخالفت خود با طرح شهرداری در خصوص ایجاد همزمان موزه و ایستگاه آتش‌نشانی در خانۀ تاریخی شرکت‌فرش می‌گوید: «با کاربری فرهنگی در این بنای تاریخی موافقم. موزه فضایی امن است که آثار تاریخی و فرهنگی در آن به نمایش گذاشته می‌شود و مردم از آن استفاده می‌کنند. در کنار آن می‌توان کتابخانه و کافی‌شاپ هم دایر کرد ولی اینکه بخشی از بنا به موزه تبدیل شده و در کنار آن پایگاه آتش‌نشانی ایجاد شود از دیدگاه کارشناسی، درست نیست».
وی با بیان اینکه متاسفانه شاهد اتفاقات عجیبی در کرمان هستیم در حالی که در هیچ‌یک از شهرهای ایران چنین اتفاقاتی نمی‌افتد، اظهار می‌کند: «این همه فضای باز و زمین در اطراف بازار تاریخی کرمان وجود دارد که می‌توانند ایستگاه آتش‌نشانی در آن راه‌اندازی کنند. به‌عنوان مثال، از کوچه‌های روبه‌روی مسجد ملک که وارد مجموعۀ بازار شوید می‌بینید که زمین‌های زیادی را تملک و به پارکینگ تبدیل کرده‌اند. خود سازمان میراث‌فرهنگی هم خیلی از این زمین‌ها را تملک کرده است. در پشت حمام زنانۀ گنجعلی‌خان یک خانۀ تاریخی به نام احمدی وجود داشت. در دوره‌ای شهرداری آن را تخریب کرد و الان پارکینگ عمومی شده است. شهرداری می‌تواند با توافق با میراث‌فرهنگی ایستگاه آتش‌نشانی را در این محل‌ها راه‌اندازی کند».
وی در پاسخ به این پرسش که وقتی به آتش‌نشانی پیشنهاد راه‌اندازی ایستگاه در بازار قلعه‌محمود را دادم گفتند دسترسی از محل خانۀ شرکت‌فرش نزدیک‌تر است؛ آیا پیشنهاد شما این مشکل را ندارد؟ می‌گوید: «این پارکینگ دسترسی خیلی خوب و سریعی از سمت خیابان امام دارد. تنها دسترسی به خانۀ شرکت‌فرش اما از کوچۀ سردار است و یکی دو کوچۀ باریک. در کوچه‌های سمت خیابان امام دسترسی بهتر است».
وی اضافه می‌کند: «پشت سرای اختیاری و بانک ملی شعبۀ بازار و مدرسه محمودی پارکینگ‌های زیادی وجود دارد. در گوشه‌ای از همین فضاها هم می‌توانند ایستگاه آتش‌نشانی بسازند».
روحی می‌گوید: «کل این بنا می‌تواند کاربری فرهنگی داشته باشد اما با این طرح که عنوان موزه روی آن گذاشته شود و جلوی آن کاربری دیگری تعریف شود موافق نیستم».
به گزارش فردای‌کرمان، خانۀ تاریخی شرکت‌فرش در یکی از بهترین موقعیت‌های شهر کرمان واقع شده است. همجواری با راستۀ اصلی بازار تاریخی و کاروانسرای وکیل که به‌عنوان هتل در حال استفاده است حساسیت نسبت به کاربری و سرنوشت این خانه را صدچندان کرده است.
محمد طاهری از فعالان صنعت فرش به فردای‌کرمان گفته که این خانه تجارتخانۀ اصلی شرکت فرش بوده است. راه‌اندازی سرای فرش و کافه فرش از پیشنهاداتی است که برای کاربری این خانه ارائه شده است. / الف
نظر خود را بنویسید